ਦਾਲਾਂ ਮਨੁੱਖੀ ਖੁਰਾਕ ਦਾ ਬਹੁਤ ਹੀ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹਿੱਸਾ ਹਨ | ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਆਮ ਕਰਕੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਵੱਲੋਂ ਕਣਕ-ਝੋਨੇ ਦਾ ਫਸਲੀ ਚੱਕਰ ਅਪਨਾਉਣ ਕਾਰਨ ਦਾਲਾਂ ਹੇਠ ਰਕਬਾ ਬਹੁਤ ਘਟ ਗਿਆ ਹੈ | ਵਸੋਂ ਵਿਚ ਲਗਾਤਾਰ ਹੋ ਰਹੇ ਵਾਧੇ ਅਤੇ ਦਾਲਾਂ ਦੀ ਪੈਦਾਵਾਰ ਵਿਚ ਆਈ ਖੜੋਤ ਕਾਰਨ ਪ੍ਰਤੀ ਵਿਅਕਤੀ ਦਾਲਾਂ ਦੀ ਖਪਤ 70 ਗ੍ਰਾਮ ਤੋਂ ਘਟ ਕੇ 27 ਗ੍ਰਾਮ ਰਹਿ ਗਈ ਹੈ ਜੋ ਕਿ ਵਿਸ਼ਵ ਸਿਹਤ ਸੰਸਥਾ ਦੇ ਮਿਥੇ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਪ੍ਰਤੀ ਵਿਅਕਤੀ ਖਪਤ 80 ਗ੍ਰਾਮ ਪ੍ਰਤੀ ਵਿਅਕਤੀ ਤੋਂ ਕਾਫੀ ਘੱਟ ਹੈ | ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਦਾਲਾਂ ਹੇਠ ਰਕਬਾ ਸਾਲ 2015-16 ਦੌਰਾਨ 30 ਹਜ਼ਾਰ ਹੈਕਟੇਅਰ ਰਕਬਾ ਸੀ, ਜਿਸ ਦਾ ਮੁੱਖ ਕਾਰਨ ਝੋਨੇ ਦੀ ਅਗੇਤੀ ਲਵਾਈ ਕਾਰਨ ਕਿਸਾਨ ਆਮ ਕਰਕੇ ਗਰਮੀ ਰੁੱਤ ਦੀਆਂ ਦਾਲਾਂ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਵਿਚ ਘੱਟ ਦਿਲਚਸਪੀ ਲੈਂਦੇ ਸਨ | ਸਾਲ 2011-12 ਦੌਰਾਨ ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਝੋਨੇ ਲਵਾਈ 10 ਜੂਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕਰਨ ਦੀ ਮਨਾਹੀ ਕਾਰਨ ਗਰਮੀ ਰੁੱਤ ਦੀ ਮੂੰਗੀ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ 7800 ਹੈਕਟੇਅਰ ਰਕਬੇ ਵਿਚ ਕੀਤੀ ਗਈ | ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਵੱਲੋਂ ਚਲਾਏ ਜਾ ਰਹੇ ਕੌਮੀ ਅੰਨ ਸੁਰੱਖਿਆ ਮਿਸ਼ਨ ਵਿਚ ਦਾਲਾਂ ਦੀ ਕਾਸਤ ਹੇਠਾਂ ਰਕਬਾ ਅਤੇ ਪੈਦਾਵਾਰ ਵਿਚ ਵਾਧਾ ਕਰਨ ਲਈ 25/- ...
ਕਿਸਾਨ ਮੇਲੇ ਪੰਜਾਬ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦਾ ਇਕ ਅਟੁੱਟ ਹਿੱਸਾ ਹਨ ਜਿਹੜੇ ਕਿ ਕਿਸਾਨਾਂ ਅਤੇ ਸਾਇੰਸਦਾਨਾਂ ਨੂੰ ਵਿਚਾਰ ਵਟਾਂਦਰਾ ਕਰਨ ਦਾ ਸਹੀ ਮੰਚ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੇ ਹਨ | ਕਿਸਾਨ ਵੀਰਾਂ ਨੂੰ ਤਾਂ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਵਿਭਾਗਾਂ ਦੁਆਰਾ ਸਜਾਏ ਗਏ ਸਟਾਲਾਂ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨੀਆਂ ਵੇਖਦੇ ਲੰਮੀਆਂ-ਲੰਮੀਆਂ ਲਾਈਨਾਂ ਵਿਚ ਖੜ੍ਹੇ ਵੇਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਬੀਬੀਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਵਿਚ ਬਹੁਤ ਹੀ ਘੱਟ ਦੇਖੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ | ਪੇਂਡੂ ਸੁਆਣੀਆਂ, ਹਰ ਖੇਤਰ ਵਿਚ ਆਪਣਾ ਭਰਪੂਰ ਯੋਗਦਾਨ ਦਿੰਦੀਆਂ ਹਨ ਭਾਵੇਂ ਉਹ ਕੰਮ ਘਰੇਲੂ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਹੋਵੇ ਜਾਂ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਿਤ ਹੋਵੇ, ਫਿਰ ਉਹ ਮੇਲਿਆਂ ਵਿਚ ਹਿੱਸਾ ਲੈਣ ਕਿਉਂ ਨਾ ਆਉਣ | ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਮੇਲਿਆਂ ਵਿਚ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹੋ ਕੇ ਬਹੁਤ ਕੱੁਝ ਸਿੱਖਣ ਦਾ ਮੌਕਾ ਮਿਲਦਾ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮੇਲਿਆਂ ਵਿਚ ਹਿੱਸਾ ਲੈਣ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ |
ਮੇਲੇ ਵਿਚ ਭਾਗ ਲੈਣ ਦੇ ਫਾਇਦੇ
1. ਪੁਰਾਣੀਆਂ ਛੁਪੀਆਂ ਕਲਾਵਾਂ ਅਤੇ ਹੁਨਰ ਨੂੰ ਜਾਗਰੂਕ ਕਰਨਾ: ਕਿਸਾਨ ਮੇਲੇ ਵਿਚ ਕਾਲਜ ਆਫ ਹੋਮ ਸਾਇੰਸ ਵਲੋਂ ਬਹੁਤ ...
ਆਜ਼ਾਦੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪਿਛਲੀ ਸ਼ਤਾਬਦੀ ਦੇ ਛੇਵੇਂ ਦਹਾਕੇ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਭਾਰਤ ਨੇ ਖੇਤੀ ਖੇਤਰ 'ਚ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਤਰੱਕੀ ਕੀਤੀ ਹੈ | ਅੱਜ ਖੇਤੀ ਉਤਪਾਦਨ 'ਚ ਭਾਰਤ ਵਿਸ਼ਵ ਦਾ ਦੂਜਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਉਤਪਾਦਨ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਦੇਸ਼ ਹੈ | ਭਾਰਤ ਦੀ ਭੌਾ, ਧੁੱਪ ਤੇ ਮੌਸਮ , ਪਾਣੀ ਤੇ ਕਾਮਿਆਂ ਸਭ ਨੇ ਹੀ ਇਸ ਕ੍ਰਾਂਤੀ 'ਚ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਇਆ ਹੈ | ਅੱਜ ਭਾਰਤ ਦੀਆਂ ਖੇਤੀ ਆਧਾਰਤ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦੀਆਂ ਨਿਰਮਾਤਾ ਕੰਪਨੀਆਂ ਇਸ ਖੇਤਰ ਲਈ ਬੀਜ, ਖਾਦ, ਕੀਟਨਾਸ਼ਕ, ਖੇਤੀ ਮਸ਼ੀਨਰੀ, ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਸਭ ਕੁਝ ਹੀ ਕਿਸਾਨੀ ਨੂੰ ਮੁਹੱਈਆ ਕਰ ਰਹੀਆਂ ਹਨ | ਸੇਵਾਵਾਂ ਦੇ ਖੇਤਰ 'ਚ ਭਾਰਤ ਵਿਸ਼ਵ 'ਚ ਗਿਆਰ੍ਹਵੇਂ ਸਥਾਨ 'ਤੇ ਆਉਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਦਯੋਗ 'ਚ ਬਾਰ੍ਹਵੇਂ ਤੇ ਜਦੋਂ ਕਿ ਖੇਤੀ ਖੇਤਰ 'ਚ ਇਸ ਦਾ ਸਥਾਨ ਦੂਜਾ ਹੈ | ਵਿਸ਼ਵ ਦੀ ਜੀ. ਡੀ. ਪੀ. 'ਚ ਭਾਰਤ ਦਾ ਹਿੱਸਾ 8 ਫ਼ੀਸਦੀ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਸੇਵਾਵਾਂ ਤੇ ਉਦਯੋਗ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿਚ 2 ਫ਼ੀਸਦੀ ਹੈ | ਸੁਤੰਤਰਤਾ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅਨਾਜ ਲਈ ਜਿਸ ਵਿਚ ਕਣਕ ਤੇ ਚੌਲ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹਨ, ਭਾਰਤ ਅਮਰੀਕਾ ਤੇ ਦੂਜੇ ਦੇਸ਼ਾਂ 'ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਸੀ, ਜੋ ਅੱਜ ਆਤਮ-ਨਿਰਭਰ ਹੀ ਨਹੀਂ ਵਿਸ਼ਵ ਦੇ ਨਿਰਯਾਤ ...
ਸੰਤ ਰਾਮ ਉਦਾਸੀ ਮਹਾਨ ਸ਼ਾਇਰ ਸੀ | ਉਸ ਦਾ ਲਿਖਣਾ, 'ਤੂੰ ਮਘਦਾ ਰਹੀਂ ਵੇ ਸੂਰਜਾ ਕੰਮੀਆਂ ਦੇ ਵਿਹੜੇ' ਕਿੰਨੇ ਹੀ ਅਰਥਾਂ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਾਰੀ ਕਰਦਾ ਹੈ | ਸਮਾਜ ਭਾਵੇਂ ਨਿੱਤ ਰੋਜ਼ ਬਦਲ ਰਿਹੈ, ਪਰ ਮਿਹਨਤਕਸ਼ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਹਾਲੇ ਮੁਕਾਅ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ | ਮਿਹਨਤ ਮਜ਼ਦੂਰੀ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਹੱਥ ਅੱਜ ਵੀ ਤੜਕਸਾਰ ਕੰਮ 'ਚ ਜੁਟ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਤੇ ਦਿਨ ਢਲਣ ਨਾਲ ਰੁਕਦੇ ਹਨ | ਹੱਥਾਂ ਦਾ ਟੁੱਟਦਾ, ਭੁਰਦਾ ਮਾਸ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸੱਚੀ ਕਿਰਤ ਦਾ ਗਵਾਹ ਹੈ | ਸਮਝਿਆ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਉਹ ਕਿਰਤੀ ਵਿਹਲੜਾਂ ਦੇ ਮਾਰਗ ਦਰਸ਼ਕ ਹਨ | ਜਿਹੜੇ ਲੋਕ ਲੰਮੀਆਂ ਤਾਣ ਕੇ ਕਿਸਮਤ ਨੂੰ ਝੂਰਦੇ ਹਨ, ਉਹ ਸਿਖਰ ਦੁਪਹਿਰੇ ਇੱਟਾਂ ਪੱਥਣ ਵਾਲਿਆਂ ਜਾਂ ਪੈਰਾਂ ਤੱਕ ਮੁੜ੍ਹਕਾ ਚੋਣ ਲਾਉਂਦਾ ਕੋਈ ਵੀ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਮਿਹਨਤਕਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਨਾਲ ਦੇਖਣ, ਸ਼ਾਇਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਵਿਹਲੜਪੁਣੇ 'ਤੇ ਸ਼ਰਮ ਆਵੇਗੀ |
ਇਸ ਤਸਵੀਰ ਨੂੰ ਦੇਖ ਮਨ ਮਿਹਨਤਕਸ਼ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਸਲਾਮ ਕਰਨ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਹੋ ਗਿਆ | ਬਹੁਤੇ ਪਿੰਡਾਂ ਵਿਚ ਹਾਲੇ ਵੀ ਇਹੋ ਜਿਹੀਆਂ ਮਿਹਨਤਕਸ਼ ਔਰਤਾਂ ਹਨ | ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਤੇ ਡੰਗਰ ਵੱਛੇ ਦਾ ਢਿੱਡ ਭਰਨ ਲਈ ਖੇਤਾਂ ਵੱਲ ਜਾਣਾ ਪੈਂਦਾ ...
ਪੂਰੇ ਦੇਸ਼ ਦਾ ਢਿੱਡ ਭਰਨ ਵਾਲੇ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਕਿਸਾਨ ਦੀ ਆਰਥਿਕ ਸਥਿਤੀ ਡਾਵਾਂਡੋਲ ਹੁੰਦੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ | ਹਰ ਰੋਜ਼ ਅਖ਼ਬਾਰਾਂ ਵਿਚ ਕਿਸੇ ਨਾ ਕਿਸੇ ਕਿਸਾਨ ਵੱਲੋਂ ਖੁਦਕੁਸ਼ੀ ਕਰਨ ਸਬੰਧੀ ਖ਼ਬਰ ਛਪੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ | ਇਸ ਦਾ ਕਾਰਨ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਖੇਤਰ ਵਿਚ ਫਾਇਦੇ ਦੀ ਬਜਾਏ ਨੁਕਸਾਨ ਝੱਲਣਾ ਹੈ | ਸਰਕਾਰ ਵੱਲੋਂ ਹਮੇਸ਼ਾ ਇਹੀ ਦੁਹਾਈ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਰਹੀ ਕਿ ਕਿਸਾਨ ਕਣਕ-ਝੋਨੇ ਦਾ ਫ਼ਸਲੀ ਚੱਕਰ ਛੱਡ ਕੇ ਫ਼ਸਲੀ ਵਿਭਿੰਨਤਾ ਅਪਨਾਉਣ | ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੇ ਇਹੀ ਵੀ ਕਰਕੇ ਵੇਖ ਲਿਆ, ਭਾਵ ਫ਼ਸਲੀ ਵਿਭਿੰਨਤਾ ਅਪਨਾਉਣ ਦਾ ਖਮਿਆਜ਼ਾ ਅੱਜ ਉਸ ਨੂੰ ਭੁਗਤਣਾ ਪੈ ਰਿਹਾ ਹੈ | ਅੱਜ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੀ ਫ਼ਸਲ ਮੰਡੀਆਂ ਵਿਚ ਕੌਡੀਆਂ ਦੇ ਭਾਅ ਵਿਕ ਰਹੀ ਹੈ | ਕਮਾਈ ਨਾ ਹੁੰਦੀ ਵੇਖ ਕਈ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਫ਼ਸਲਾਂ ਨੂੰ ਖੇਤਾਂ ਵਿਚ ਹੀ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ ਹੈ | ਵਧਦੀ ਮਹਿੰਗਾਈ ਦੇ ਮੱਦੇਨਜ਼ਰ ਫ਼ਸਲ ਦਾ ਭਾਅ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਉਮੀਦ ਮੁਤਾਬਿਕ ਨਹੀਂ ਮਿਲ ਰਿਹਾ | ਠੇਕੇ 'ਤੇ ਜ਼ਮੀਨ ਲੈ ਕੇ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਧੰਦੇ 'ਚ ਫਸੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੀ ਹਾਲਤ ਇਸ ਹੱਦ ਤੱਕ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੁੰਦੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ ਕਿ ਅਗਲੇ ਕੁਝ ਸਾਲਾਂ ਤੱਕ ...
ਸਾਡੇ ਸਕੂਲਾਂ, ਕਾਲਜਾਂ ਤੇ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀਆਂ ਦੇ ਬਹੁਤੇ ਅਧਿਆਪਕ ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ ਵਿਹਲੇ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਤੇ ਫੇਰ ਖਾਣ-ਪੀਣ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਸਿਅਸਤ ਤੱਕ ਸਭ ਚੱਲਦਾ ਹੈ | ਨਾਲ ਦਿਆਂ ਨੂੰ ਠਿੱਬੀ ਕਿਵੇਂ ਲਾਉਣੀ ਹੈ? ਜਾਂ ਮੁੱਖੀ ਦੀ ਖੁਸ਼ਾਮਦ ਦਾ ਤਰੀਕਾ ਕੀ ਹੋਵੇ? ਆਦਿ ਸਕੀਮਾਂ ਬਣਾਈਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ | ਇਸ ਵਿਹਲੇ ਸਮੇਂ ਦਾ ਕੋਈ-ਕੋਈ ਹੀ ਸਦਉਪਯੋਗ ਕਰਦਾ ਹੈ | ਕੋਈ ਰੁਝੇਵੇਂ ਵਾਲਾ ਕੰਮ ਜੇ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਮਨੁੱਖ ਨਿਰਾਸ਼ਾ ਤੋਂ ਬਚ ਸਕਦਾ ਹੈ | ਅਮਰੀਕਾ ਦੀਆਂ ਬਹੁਤੀਆਂ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਆਪਣੇ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਘਟ ਕਿਰਾਏ ਤੇ 50-60 ਗਜ਼ ਥਾਂ ਦੇ ਦਿੰਦੀ ਹੈ | ਪਾਣੀ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਵੀ ਸਾਂਝਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ | ਪਰਿਵਾਰ ਨੇ ਸਿਰਫ ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ ਜਾ ਕੇ ਉੱਥੇ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਵਗੈਰਾ ਦੀ ਖੇਤੀ ਕਰਨੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ | ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪੂਰੇ ਪਰਿਵਾਰ ਨੂੰ ਇਕ ਰੁਝੇਵਾਂ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਨਾਲ ਦੀ ਨਾਲ ਦੂਸਰੇ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਨਾਲ ਭਾਈਚਾਰਕ ਸਾਂਝ ਵੀ ਵੱਧਦੀ ਹੈ | ਤਾਜ਼ੀਆਂ ਕੁਦਰਤੀ ਸਬਜ਼ੀਆਂ, ਸਲਾਦ ਆਦਿ ਦਾ ਸੁਆਦ ਹੀ ਵੱਖਰਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ | ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਗਿਆਨ ਵਿਚ ਅਥਾਹ ਵਾਧਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ | ਸਾਡੇ ਇੱਥੇ ਸ਼ਹਿਰੀ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਤਾਂ ...
Website & Contents Copyright © Sadhu Singh Hamdard Trust, 2002-2018.
Ajit Newspapers & Broadcasts are Copyright © Sadhu Singh Hamdard Trust.
The Ajit logo is Copyright © Sadhu Singh Hamdard Trust, 1984.
All rights reserved. Copyright materials belonging to the Trust may not in whole or in part be produced, reproduced, published, rebroadcast, modified, translated, converted, performed, adapted,communicated by electromagnetic or optical means or exhibited without the prior written consent of the Trust. Powered
by REFLEX