ਭੁੱਲਣ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ

ਭੁੱਲਣ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਦਿਨ-ਪ੍ਰਤੀ-ਦਿਨ ਵਧਦੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਬੱਚੇ, ਜਵਾਨ, ਬੁੱਢੇ, ਸਾਰੇ ਇਸ ਦੇ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ। ਤਣਾਅ ਅਤੇ ਰੁਝੇਵਿਆਂ ਭਰੀ ਜੀਵਨ ਸ਼ੈਲੀ ਦੇ ਕਾਰਨ ਭੁੱਲਣ ਦੀ ਪ੍ਰਵਿਰਤੀ ਵਧ ਰਹੀ ਹੈ। ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੀ ਵਧਦੀ ਰਫਤਾਰ ਵਿਚ ਜੋ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਪੈਦਾ ਹੋਈਆਂ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚ ਭੁੱਲਣਾ ਵੀ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹੈ। ਭੁੱਲਣ ਨੂੰ ਪਹਿਲਾਂ ਬੁਢਾਪੇ ਦਾ ਲੱਛਣ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। 'ਸਾਠਾ ਸੋ ਪਾਠਾ' ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ ਪਰ ਹੁਣ ਇਹ ਬੱਚੇ, ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਅਤੇ ਜਵਾਨਾਂ ਦੀ ਵੱਡੀ ਸਮੱਸਿਆ ਬਣ ਚੁੱਕੀ ਹੈ।
ਭੁੱਲਣਾ ਬਿਮਾਰੀ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਸਮੱਸਿਆ ਹੈ। ਕੁਝ ਲੋਕ ਭੁੱਲਣ ਨੂੰ ਯਾਦ ਸ਼ਕਤੀ ਦਾ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੋਣਾ ਸਮਝ ਲੈਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਨੂੰ ਬਿਮਾਰੀ ਸਮਝ ਕੇ ਚਿੰਤਤ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਵਹਿਮ ਵਿਚ ਚਿੰਤਾ, ਕੁੰਠਾ, ਸ਼ੰਕਾ ਅਤੇ ਉਦਾਸੀ ਆਦਿ ਦੇ ਵੀ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
ਦਿਮਾਗ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਨਵੀਆਂ ਸੂਚਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਸੰਗ੍ਰਹਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਕਿ ਗ਼ੈਰ-ਜ਼ਰੂਰੀ ਅਤੇ ਬੇਲੋੜੀਆਂ ਸੂਚਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਉਹ ਹਟਾਉਂਦਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਕਿ ਨਵੀਂ ਸੂਚਨਾ, ਘਟਨਾ ਅਤੇ ਵਿਚਾਰ ਨੂੰ ਦਿਮਾਗ ਵਿਚ ਲੋੜੀਂਦਾ ਸਥਾਨ ਮਿਲ ਸਕੇ। ਦਿਮਾਗ ਜੇ ਗ਼ੈਰ-ਜ਼ਰੂਰੀ ਸੂਚਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਹਟਾਵੇਗਾ ਤਾਂ ਵਿਅਕਤੀ ਦਾ ਦਿਮਾਗੀ ਸੰਤੁਲਨ ਗੜਬੜਾ ਜਾਵੇਗਾ ਜਾਂ ਉਸ ਦਾ ਦਿਮਾਗ ਖਰਾਬ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ ਜਾਂ ਪਾਗਲ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ। ਦਿਮਾਗ ਭੁੱਲਣ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਦੇ ਤਹਿਤ ਮਨੁੱਖ ਨੂੰ ਇਸੇ ਬੁਰੀ ਹਾਲਤ ਤੋਂ ਬਚਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਭੁੱਲਣਾ ਨਾ ਬਿਮਾਰੀ ਹੈ, ਨਾ ਬੁਰਾਈ ਹੈ। ਇਹ ਇਕ ਕੁਦਰਤੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਹੈ।
ਇਸ ਨੂੰ ਰੋਗ ਜਾਂ ਦਿਮਾਗ ਦੀ ਕਮਜ਼ੋਰੀ ਮੰਨ ਕੇ ਚਿੰਤਤ ਨਾ ਹੋਵੋ। ਮਨੁੱਖੀ ਦਿਮਾਗ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਘਟਨਾਵਾਂ ਵਿਚੋਂ 90 ਤੋਂ 95 ਫੀਸਦੀ ਬੇਲੋੜੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਛੱਡਦਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਪਰ ਲੋੜ ਪੈਣ 'ਤੇ ਅਭਿਆਸ ਨਾਲ ਅਜਿਹੀਆਂ ਭੁੱਲ ਚੁੱਕੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਨੂੰ ਖੋਜ ਕੇ ਕੱਢਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਮਨੁੱਖੀ ਦਿਮਾਗ ਕੰਪਿਊਟਰ ਤੋਂ ਵੀ ਬਿਹਤਰ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਅਭਿਆਸ ਅਤੇ ਤਕਨੀਕ ਦੇ ਮਾਧਿਅਮ ਨਾਲ ਭੁੱਲ ਚੁੱਕੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਨੂੰ ਉਹ ਖੋਜ ਲੈਂਦਾ ਹੈ। ਇਹੀ ਤੰਦਰੁਸਤ ਦਿਮਾਗ ਦੀ ਪਛਾਣ ਹੈ।
ਭੁੱਲਣ ਦੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਕਿਉਂ ਵਧ ਰਹੀਆਂ ਹਨ
ਗ਼ੈਰ-ਜ਼ਰੂਰੀ ਗੱਲਾਂ ਨੂੰ ਦਿਮਾਗ ਭੁੱਲ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਇਹ ਚੰਗੀ ਗੱਲ ਹੈ ਪਰ ਜ਼ਰੂਰੀ ਗੱਲਾਂ ਨੂੰ ਭੁੱਲਣਾ ਜਾਂ ਭੁੱਲਣ ਦੀ ਬਰਬਰਤਾ ਹੁਣ ਵਧ ਰਹੀ ਹੈ। ਲੋਕ ਆਪਣਾ ਸੁਖ-ਚੈਨ, ਸੁਖ ਸਹੂਲਤਾਂ ਦੇ ਸਾਧਨ ਜੁਟਾਉਣ ਵਿਚ ਲੱਗੇ ਹੋਏ ਹਨ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਲਗਾਤਾਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਤਣਾਅ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋਣਾ ਪੈ ਰਿਹਾ ਹੈ। 18-18 ਘੰਟੇ ਬਾਹਰ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਦਾ ਸਿੱਧਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਸਰੀਰਕ ਅਤੇ ਦਿਮਾਗੀ ਸਿਹਤ 'ਤੇ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਲਗਾਤਾਰ ਤਣਾਅ ਅਤੇ ਦੌੜ-ਭੱਜ ਵਿਚ ਸਮਾਂ ਬੀਤ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਤਣਾਅ ਦੇ ਕਾਰਨ ਮਨੁੱਖ ਆਪਣੀਆਂ ਜ਼ਰੂਰੀ ਗੱਲਾਂ ਨੂੰ ਭੁੱਲ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਇਹ ਭੁੱਲਣਾ ਉਸ ਦੇ ਤਣਾਅ ਨੂੰ ਹੋਰ ਵਧਾ ਦਿੰਦਾ ਹੈ।
ਚੰਗੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਨੂੰ ਭੁੱਲਣ
ਤੋਂ ਕਿਵੇਂ ਬਚੀਏ
* ਸਮੇਂ ਦਾ ਸਹੀ ਪ੍ਰਯੋਗ ਕਰੋ, ਵਿਅਰਥ ਨਾ ਗਵਾਓ।
* ਕੰਮ ਵਿਵਸਥਿਤ ਕਰੋ। ਇਕਾਗਰਤਾ ਨਾਲ ਪੜ੍ਹੋ।
* ਕੱਲ੍ਹ 'ਤੇ ਨਾ ਛੱਡੋ। ਟਾਲ-ਮਟੋਲ ਦੀ ਆਦਤ ਛੱਡ ਦਿਓ।
* ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਪੜ੍ਹੀਆਂ ਗਈਆਂ ਗੱਲਾਂ ਨੂੰ ਲਿਖ ਕੇ ਅਭਿਆਸ ਕਰਨ।
* ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਅਤੇ ਸਿਰਜਣਸ਼ੀਲ ਰਹੋ।
* ਜੀਵਨ ਸ਼ੈਲੀ ਵਿਚ ਸੁਧਾਰ ਲਿਆਓ।
* ਇਕ ਹੀ ਕੰਮ ਨੂੰ ਘੰਟਿਆਂਬੱਧੀ ਨਾ ਕਰੋ। ਕੰਮ ਨੂੰ ਟੁਕੜਿਆਂ ਵਿਚ ਵੰਡ ਲਓ।
* ਅਜਿਹਾ ਕੰਮ ਕਰੋ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕਰਨ ਲਈ ਮਨ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਹੋਵੇ।
* ਨਿਯਮਿਤ ਕਸਰਤ ਕਰੋ। ਇਸ ਨਾਲ ਤਣਾਅ ਘੱਟ ਹੋਵੇਗਾ, ਯਾਦਾਸ਼ਤ ਵਧੇਗੀ।
* ਨਸ਼ੇ ਦੀ ਲਤ ਦੇ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋ ਤਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਛੱਡ ਦਿਓ।
* ਫਾਸਟ ਫੂਡ ਅਤੇ ਜੰਕ ਫੂਡ ਦੀ ਜਗ੍ਹਾ 'ਤੇ ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਭੋਜਨ ਕਰੋ।
* ਭੋਜਨ ਵਿਚ ਪੁੰਗਰੀਆਂ ਦਾਲਾਂ, ਦਹੀਂ, ਸਬਜ਼ੀ, ਸਲਾਦ ਅਤੇ ਫਲੀਆਂ ਹੋਣ।
* ਦਾਲ, ਰਾਜਮਾਂਹ, ਮੂੰਗੀ, ਮੋਠ, ਬਰਬਟ ਟੀ, ਕੱਚੇ ਛੋਲੇ, ਪੁੰਗਰੇ ਛੋਲੇ ਆਦਿ ਦੇ ਮੈਗਨੀਸ਼ੀਅਮ ਨਾਲ ਦਿਮਾਗ ਦਰੁਸਤ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ।

ਖ਼ਬਰ ਸ਼ੇਅਰ ਕਰੋ

ਛਾਲਿਆਂ ਵਿਚ ਰਾਹਤ ਦਿਵਾਉਂਦੇ ਤੇਲ, ਪਾਣੀ ਅਤੇ ਦੁੱਧ ਦੇ ਕੁਰਲੇ

ਗਰਾਰਿਆਂ ਬਾਰੇ ਤਾਂ ਸਾਰੇ ਜਾਣਦੇ ਹਨ ਕਿ ਗਲਾ ਖਰਾਬ ਹੋਣ 'ਤੇ ਕੋਸੇ ਪਾਣੀ ਦੇ ਨਮਕ ਮਿਲਾ ਕੇ ਗਰਾਰੇ ਕਰਨ ਨਾਲ ਗਲੇ ਨੂੰ ਰਾਹਤ ਮਿਲਦੀ ਹੈ। ਕੁਰਲੇ ਕਰਨ ਨਾਲ ਵੀ ਸਾਡੇ ਕਈ ਰੋਗ ਦੂਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਇਹ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਆਯੁਰਵੈਦ ਮਾਹਿਰਾਂ ਦਾ। ਮਾਹਿਰਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਮੂੰਹ ਵਿਚ ਛਾਲੇ, ਖੰਘ, ਜ਼ੁਕਾਮ ਹੋਣ 'ਤੇ, ਗਲਾ ਖਰਾਬ ਹੋਣ 'ਤੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਕੁਰਲੇ ਕਰਕੇ ਅਸੀਂ ਲਾਭ ਲੈ ਸਕਦੇ ਹਾਂ। ਕੁਰਲੇ ਕਰਨ ਨਾਲ ਸਾਡੇ ਸਰੀਰ ਦੇ ਜ਼ਹਿਰੀਲੇ ਤੱਤ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲਦੇ ਹਨ।
ਪਾਣੀ ਦੇ ਕੁਰਲੇ
* ਮੂੰਹ ਵਿਚ ਸਾਦਾ ਪਾਣੀ ਭਰ ਕੇ ਉਸ ਨੂੰ 3 ਮਿੰਟ ਤੱਕ ਮੂੰਹ ਵਿਚ ਰੱਖੋ। ਇਸ ਨਾਲ ਮੂੰਹ ਦੀ ਦੁਰਗੰਧ ਸਾਫ਼ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
* ਮੂੰਹ ਧੋਂਦੇ ਸਮੇਂ ਵੀ ਮੂੰਹ ਵਿਚ ਪਾਣੀ ਭਰ ਕੇ ਰੱਖੋ, ਫਿਰ ਸੁੱਟੋ। ਇਸ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਨਾਲ ਵੀ ਮੂੰਹ ਸਾਫ਼ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। * ਮੂੰਹ ਵਿਚ ਪਾਣੀ ਭਰ ਕੇ ਅੱਖਾਂ ਵਿਚ ਪਾਣੀ ਦੇ ਛਿੱਟੇ ਮਾਰਨ ਨਾਲ ਨਜ਼ਰ ਠੀਕ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ।
* ਗਲੇ ਦੇ ਰੋਗ, ਸਰਦੀ-ਜ਼ੁਕਾਮ ਜਾਂ ਸਾਹ ਦੇ ਰੋਗ ਹੋਣ 'ਤੇ ਥੋੜ੍ਹੇ ਕੋਸੇ ਪਾਣੀ ਵਿਚ ਸੇਂਧਾ ਨਮਕ ਮਿਲਾ ਕੇ ਕੁਰਲੇ ਅਤੇ ਗਰਾਰੇ ਕਰਨ ਨਾਲ ਲਾਭ ਮਿਲਦਾ ਹੈ।
* ਨਮਕ ਵਾਲੇ ਪਾਣੀ ਨਾਲ ਦਿਨ ਵਿਚ ਤਿੰਨ ਵਾਰ ਕੁਰਲੇ ਕਰਨ ਨਾਲ ਮਸੂੜੇ ਮਜ਼ਬੂਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।
* ਮੂੰਹ ਵਿਚ ਛਾਲੇ ਹੋਣ 'ਤੇ ਪਾਣੀ ਵਿਚ ਸ਼ਹਿਦ ਮਿਲਾ ਕੇ ਕੁਰਲਾ ਕਰੋ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਪਾਣੀ ਵਿਚ ਤ੍ਰਿਫਲਾ ਜਾਂ ਮੁਲੱਠੀ ਦਾ ਪਾਊਡਰ ਪਾ ਕੇ ਉਬਾਲ ਕੇ ਠੰਢਾ ਕਰਕੇ ਕੁਰਲਾ ਕਰਨ ਨਾਲ ਵੀ ਮੂੰਹ ਦੇ ਛਾਲਿਆਂ ਵਿਚ ਆਰਾਮ ਮਿਲਦਾ ਹੈ।
ਦੁੱਧ ਦੇ ਕੁਰਲੇ
* ਗਲੇ, ਜੀਭ, ਮੂੰਹ ਵਿਚ ਛਾਲੇ ਹੋਣ 'ਤੇ ਸਵੇਰੇ ਤਾਜ਼ੇ ਕੱਚੇ ਦੁੱਧ ਨੂੰ ਮੂੰਹ ਵਿਚ ਕੁਝ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਰੱਖੋ। ਫਿਰ ਦੁੱਧ ਨੂੰ ਬਾਹਰ ਨਾ ਸੁੱਟੋ, ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਦੁੱਧ ਗਲੇ ਤੋਂ ਹੇਠਾਂ ਉਤਰਨ ਲੱਗੇਗਾ ਅਤੇ ਛਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਆਰਾਮ ਮਿਲੇਗਾ।
ਤੇਲ ਦੇ ਕੁਰਲੇ
* ਤੇਲ ਦੇ ਕੁਰਲੇ ਕਰਨ ਨਾਲ ਦੰਦ ਸਾਫ ਅਤੇ ਮਜ਼ਬੂਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਮਸੂੜਿਆਂ ਅਤੇ ਦੰਦਾਂ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਵਿਚ ਛੇਤੀ ਆਰਾਮ ਮਿਲਦਾ ਹੈ।
* ਤੇਲ ਦੇ ਕੁਰਲੇ ਕਰਨ ਨਾਲ ਖੂਨ ਦਾ ਦਬਾਅ, ਮਾਈਗ੍ਰੇਨ ਅਤੇ ਨੀਂਦ ਨਾ ਆਉਣ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਵਿਚ ਵੀ ਲਾਭ ਮਿਲਦਾ ਹੈ।
* ਪਾਚਣ ਸਬੰਧੀ ਸਮੱਸਿਆ, ਕਬਜ਼ ਆਦਿ ਵਿਚ ਵੀ ਮੂੰਹ ਵਿਚ ਤੇਲ ਭਰ ਕੇ ਕੁਰਲੇ ਕਰਨ ਨਾਲ ਲਾਭ ਮਿਲਦਾ ਹੈ।
* ਨਾਰੀਅਲ ਜਾਂ ਤਿਲ ਦੇ ਤੇਲ ਨੂੰ ਮੂੰਹ ਵਿਚ ਭਰ ਕੇ ਰੱਖੋ। ਧੌਣ ਨੂੰ ਪਿੱਛੇ ਵੱਲ ਨਾ ਝੁਕਾਓ, ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਤੇਲ ਅੰਦਰ ਚਲਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਜਿੰਨੀ ਦੇਰ ਤੱਕ ਤੇਲ ਰੱਖ ਸਕਦੇ ਹੋ, ਰੱਖੋ, ਫਿਰ ਬਾਹਰ ਸੁੱਟ ਦਿਓ। ਹਲਕੇ ਹੱਥਾਂ ਨਾਲ ਬੁਰਸ਼ ਕਰਕੋ ਜੀਭ ਸਾਫ ਕਰ ਲਓ। ਦੰਦ ਮਜ਼ਬੂਤ ਬਣਨਗੇ।

ਉੱਚ ਖੂਨ ਦਬਾਅ : ਭੁਲੇਖੇ ਅਤੇ ਸੱਚਾਈ

ਉੱਚ ਖੂਨ ਦਬਾਅ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਹਾਈਪਰਟੈਨਸ਼ਨ ਭਾਵ ਸਾਡਾ ਦਿਲ ਜ਼ਿਆਦਾ ਗਤੀ ਨਾਲ ਪੰਪ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ ਜੋ ਠੀਕ ਨਹੀਂ। ਜ਼ਿਆਦਾ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਉੱਚ ਖੂਨ ਦਬਾਅ ਰਹਿਣ ਨਾਲ, ਸਹੀ ਦਵਾਈ ਨਾ ਲੈਣ ਨਾਲ ਅਤੇ ਪ੍ਰਹੇਜ਼ ਨਾ ਕਰਨ ਨਾਲ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਕਿੰਨਾ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਦਾ ਹੈ, ਇਸ ਦੀ ਕਲਪਨਾ ਕਰਨੀ ਵੀ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਹੈ। ਡਾਕਟਰੀ ਹਦਾਇਤਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਤੰਦਰੁਸਤ ਬੰਦੇ ਦਾ ਖੂਨ ਦਾ ਦਬਾਅ 120/80 ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੋਣ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਤੁਹਾਨੂੰ ਉੱਚ ਖੂਨ ਦਬਾਅ ਦੀ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਹੈ ਅਤੇ ਤੁਹਾਨੂੰ ਸਾਵਧਾਨ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਕੁਝ ਦਿਨ ਤੱਕ ਲਗਾਤਾਰ ਖੂਨ ਦਾ ਦਬਾਅ ਨਾਪਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਕਿ ਡਾਕਟਰ ਤੋਂ ਸਹੀ ਸਮੇਂ 'ਤੇ ਸਲਾਹ ਲੈ ਸਕੋ।
ਭੁਲੇਖਾ : ਖਾਨਦਾਨ 'ਚ ਮਿਲੇ ਉੱਚ ਖੂਨ ਦਬਾਅ ਨੂੰ ਸੰਭਾਲਣਾ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਹੈ।
ਸੱਚਾਈ : ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਜਾਣਦੇ ਹੋ ਤੁਹਾਡੇ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ ਵਿਚੋਂ ਕਿਸੇ ਇਕ ਦਾ ਖੂਨ ਦਬਾਅ ਵੱਧ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਤੁਹਾਨੂੰ 30 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਤੋਂ ਸਾਵਧਾਨ ਹੋ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਆਪਣੀ ਜੀਵਨ ਸ਼ੈਲੀ ਵਿਚ ਬਦਲਾਅ ਲਿਆ ਕੇ, ਕਸਰਤ ਕਰਕੇ, ਖਾਣ-ਪੀਣ ਵਿਚ ਪ੍ਰਹੇਜ਼ ਕਰਕੇ ਤੁਸੀਂ ਇਸ ਨੂੰ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਕਾਬੂ ਰੱਖ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਸਿਰਗਟਨੋਸ਼ੀ ਅਤੇ ਸ਼ਰਾਬ ਦੇ ਸੇਵਨ ਤੋਂ ਦੂਰ ਰਹੋ, ਖੂਬ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਖਾਓ, ਘੱਟ ਲੂਣ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰੋ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਟੇਬਲ ਨਮਕ ਨੂੰ ਬਾਏ-ਬਾਏ ਕਰੋ, ਜੰਕ ਫੂਡ ਦੇ ਸੇਵਨ ਤੋਂ ਬਚੋ, ਆਪਣੇ ਗੁੱਸੇ, ਤਣਾਅ ਨੂੰ ਕਾਬੂ ਵਿਚ ਰੱਖੋ, ਕਸਰਤ ਕਰੋ, ਦਿਨ ਵਿਚ ਕੁਝ ਸਮਾਂ ਸ਼ਾਂਤ ਰਹੋ। ਪਾਣੀ ਖੂਬ ਪੀਓ।
ਭੁਲੇਖਾ : ਉੱਚ ਖੂਨ ਦਬਾਅ ਸਿਹਤ ਲਈ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਨਹੀਂ।
ਸਚਾਈ : ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕ ਜੋ ਸਿਹਤ ਪ੍ਰਤੀ ਜਾਗਰੂਕ ਨਹੀਂ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਲਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉੱਚ ਖੂਨ ਦਬਾਅ ਨਾਲ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ। ਉਹ ਇਹ ਨਹੀਂ ਜਾਣਦੇ ਕਿ ਉੱਚ ਖੂਨ ਦਬਾਅ ਸਿਹਤ ਲਈ ਕਿੰਨਾ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਦਿਲ, ਗੁਰਦੇ, ਦਿਮਾਗ ਅਤੇ ਸਰੀਰ ਦੇ ਹੋਰ ਅੰਗ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਲਈ ਉੱਚ ਖੂਨ ਦਬਾਅ ਨੂੰ ਖਾਮੋਸ਼ ਕਾਤਲ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਆਪਣੇ ਖੂਨ ਦੇ ਦਬਾਅ ਦੀ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਜਾਂਚ ਕਰਵਾਉਂਦੇ ਰਹੋ ਅਤੇ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਸੰਭਲੋ ਅਤੇ ਡਾਕਟਰ ਦੀ ਸਲਾਹ ਅਨੁਸਾਰ ਆਪਣਾ ਜੀਵਨ ਢਾਲੋ।
ਭੁਲੇਖਾ : ਉੱਚ ਖੂਨ ਦਬਾਅ ਤਾਂ ਉਮਰ ਵਧਣ ਦੇ ਨਾਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਤਾਂ ਆਮ ਹੈ।
ਸਚਾਈ : ਅਜਿਹਾ ਸੋਚਣਾ ਗ਼ਲਤ ਹੈ। ਅੱਜਕਲ੍ਹ ਜਵਾਨਾਂ, ਬੱਚਿਆਂ ਤੱਕ ਵਿਚ ਵੀ ਉੱਚ ਖੂਨ ਦਬਾਅ ਦੇਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਕਿਸੇ ਵੀ ਸਮੇਂ, ਕਿਸੇ ਵੀ ਉਮਰ ਵਰਗ ਦੇ ਲੋਕ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਇਕ ਖੋਜ ਅਨੁਸਾਰ ਲਗਪਗ 5 ਵਿਚੋਂ 1 ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਹਾਈਪਰਟੈਨਸ਼ਨ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਜੀਵਨਸ਼ੈਲੀ ਤਣਾਅਪੂਰਨ, ਭੱਜ-ਦੌੜ ਵਾਲੀ ਹੈ। ਖਾਣੇ ਦੇ ਸਮੇਂ ਜੋ ਵੀ ਮਿਲ ਜਾਵੇ, ਬਸ ਪੇਟ ਭਰਨ ਨੂੰ ਖਾ ਲੈਂਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਦਾ ਅਸਰ ਉੱਚ ਖੂਨ ਦਬਾਅ 'ਤੇ ਵੀ ਪੈਂਦਾ ਹੈ।
ਭੁਲੇਖਾ : ਉੱਚ ਖੂਨ ਦਬਾਅ ਹੋਣ 'ਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਕਾਬੂ ਕਰਨਾ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਹੈ।
ਸਚਾਈ : ਉੱਚ ਖੂਨ ਦਬਾਅ ਜਾਂ ਹਾਈਪਰਟੈਨਸ਼ਨ ਨੂੰ ਦਵਾਈ ਨਾਲ ਕਾਬੂ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਪਰ ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਰੋਗੀ ਦਵਾਈ ਖਾਣੀ ਭੁੱਲ ਜਾਵੇ ਜਾਂ ਛੱਡ ਦੇਵੇ ਤਾਂ ਖੂਨ ਦਾ ਦਬਾਅ ਇਕਦਮ ਵਧ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਨਿਯਮਤ ਦਵਾਈ ਦਾ ਸੇਵਨ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਕਿਰਿਆਸ਼ੀਲ ਜੀਵਨ ਸ਼ੈਲੀ ਅਪਣਾ ਕੇ ਇਸ ਨੂੰ ਕਾਬੂ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਭਾਰ ਕਾਬੂ ਵਿਚ ਰੱਖਣਾ ਵੀ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਕਸਰਤ ਕਰੋ, ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਭੋਜਨ ਅਤੇ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਤੇਲ ਦਾ ਸੇਵਨ ਕਰੋ, ਘੱਟ ਨਮਕ ਲਓ। ਸਿਗਰਟਨੋਸ਼ੀ ਅਤੇ ਸ਼ਰਾਬ ਪੀਣ ਤੋਂ ਬਚੋ।
ਭੁਲੇਖਾ : ਸ਼ਰਾਬ ਦਿਲ ਲਈ ਚੰਗੀ ਹੈ।
ਸਚਾਈ : ਇਹ ਸੱਚ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਕਈ ਖੋਜਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਕਦੇ-ਕਦੇ ਥੋੜ੍ਹੀ ਜਿਹੀ ਸ਼ਰਾਬ ਪੀਣੀ ਦਿਲ ਲਈ ਠੀਕ ਹੈ ਪਰ ਸਾਵਧਾਨ ਰਹੋ, ਸ਼ਰਾਬ ਸਿਹਤ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਨਿਯਮਤ ਥੋੜ੍ਹੀ ਮਾਤਰਾ ਦਾ ਸੇਵਨ ਵੀ ਡਾਕਟਰ ਮਨ੍ਹਾਂ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਨਾਲ ਦਿਲ ਫੇਲ੍ਹ, ਸਟ੍ਰੋਕ ਆਦਿ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਹਾਈਪਰਟੈਨਸ਼ਨ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਇਸ ਦਾ ਸੇਵਨ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ।
ਭੁਲੇਖਾ : ਉੱਚ ਖੂਨ ਦਬਾਅ ਦੇ ਰੋਗੀ ਖੂਨ ਦਬਾਅ ਘੱਟ ਹੋਣ 'ਤੇ ਦਵਾਈ ਲੈਣੀ ਬੰਦ ਕਰ ਦੇਣ।
ਸਚਾਈ : ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਉੱਚ ਖੂਨ ਦਬਾਅ ਦੇ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋ ਅਤੇ ਦਵਾਈ ਨਿਯਮਤ ਲੈ ਰਹੇ ਹੋ ਅਤੇ ਹੁਣ ਖੂਨ ਦਬਾਅ ਕਾਬੂ ਵਿਚ ਹੈ ਤਾਂ ਆਪਣੀ ਮਰਜ਼ੀ ਨਾਲ ਦਵਾਈ ਲੈਣੀ ਬੰਦ ਕਰੋਗੇ ਤਾਂ ਤੁਹਾਡੀ ਸਿਹਤ 'ਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿਚ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪੈ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਕਿਉਂਕਿ ਖੂਨ ਦਬਾਅ ਕੁਝ ਦਿਨ ਤੱਕ ਤਾਂ ਠੀਕ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ, ਫਿਰ ਇਕਦਮ ਵਧਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਲੱਛਣ ਵੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਨਹੀਂ ਦਿਸਦੇ, ਜਿਸ ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਗੁਰਦੇ, ਦਿਮਾਗ, ਦਿਲ, ਕਿਸੇ ਵੀ ਅੰਗ 'ਤੇ ਪੈ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਉੱਚ ਖੂਨ ਦਬਾਅ ਵਾਲੇ ਰੋਗੀਆਂ ਨੂੰ ਖੂਨ ਦਾ ਦਬਾਅ ਠੀਕ ਰਹਿਣ 'ਤੇ ਵੀ ਬਿਨਾਂ ਡਾਕਟਰ ਦੀ ਸਲਾਹ ਦੇ ਦਵਾਈ ਲੈਣੀ ਬੰਦ ਨਹੀਂ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ।
ਭੁਲੇਖਾ : ਮਰਦ ਉੱਚ ਖੂਨ ਦਬਾਅ ਦੇ ਸ਼ਿਕਾਰ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।
ਸਚਾਈ : ਇਹ ਸੱਚ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਔਰਤਾਂ, ਮਰਦ ਦੋਵੇਂ ਹੀ ਬਰਾਬਰ ਮਾਤਰਾ ਵਿਚ ਉੱਚ ਖੂਨ ਦੇ ਦਬਾਅ ਤੋਂ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਔਰਤਾਂ ਮੀਨੋਪਾਜ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮਰਦਾਂ ਦੀ ਤੁਲਨਾ ਵਿਚ ਉੱਚ ਖੂਨ ਦਬਾਅ ਦੇ ਕਾਰਨ ਦਿਲ ਸਬੰਧੀ ਰੋਗਾਂ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪੀੜਤ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਮੀਨੋਪਾਜ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਸਿਹਤ ਅਤੇ ਜੀਵਨਸ਼ੈਲੀ 'ਤੇ ਪੂਰਾ ਧਿਆਨ ਦੇਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਕਿ ਉੱਚ ਖੂਨ ਦਬਾਅ ਨੂੰ ਕਾਬੂ ਰੱਖਿਆ ਜਾ ਸਕੇ।

ਚੁਸਤੀ, ਫੁਰਤੀਦਾਇਕ ਵੀ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ ਚਾਹ ਦੀਆਂ ਚੁਸਕੀਆਂ

(ਲੜੀ ਜੋੜਨ ਲਈ ਪਿਛਲੇ ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ ਦਾ ਅੰਕ ਦੇਖੋ)
ਚਾਹ ਦਾ ਸੇਵਨ ਸਾਡੀ ਯਾਦਾਸ਼ਤ ਨੂੰ ਚੁਸਤ-ਦਰੁਸਤ ਰੱਖਣ ਵਿਚ ਵੀ ਸਹਾਇਕ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਜੇ ਸਰੀਰ ਵਿਚ ਪਾਲੀਫਿਨਾਲਸ ਦੀ ਭਰਪੂਰ ਮਾਤਰਾ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਇਸ ਨਾਲ ਯਾਦਾਸ਼ਤ ਦੀ ਕਮੀ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਘੱਟ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਤਾਜ਼ਾ ਖੋਜਾਂ ਤੋਂ ਇਹ ਗੱਲ ਸਪੱਸ਼ਟ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਫਲ, ਚਾਹ, ਕੌਫੀ ਆਦਿ ਪੀਣ ਵਾਲੇ ਪਦਾਰਥ ਸਰੀਰ ਵਿਚ ਪਾਲੀਫਿਨਾਲਸ ਦੇ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਸਰੋਤ ਹਨ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਚਾਹ ਸਾਡੀ ਯਾਦਾਸ਼ਤ ਨੂੰ ਚੁਸਤ-ਦਰੁਸਤ ਰੱਖਣ ਵਿਚ ਵੀ ਸਹਾਇਕ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
ਦਿਨ ਭਰ ਵਿਚ 3-4 ਕੱਪ ਚਾਹ ਪੀਓ ਅਤੇ ਦਿਲ ਦੇ ਰੋਗਾਂ, ਪੱਥਰੀ, ਚਮੜੀ ਰੋਗਾਂ ਅਤੇ ਕੈਂਸਰ ਵਰਗੇ ਰੋਗਾਂ ਨੂੰ ਦੂਰ ਭਜਾਓ। ਹਰ ਰੋਜ਼ 3-4 ਕੱਪ ਚਾਹ ਪੀਣ ਨਾਲ ਦਿਲ ਦੇ ਵਿਕਾਰਾਂ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ 10 ਫੀਸਦੀ ਤੋਂ ਵੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਘੱਟ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਚਾਹ ਵਿਚ ਮੌਜੂਦ ਐਂਟੀਆਕਸੀਡੈਂਟ ਸਾਡੀ ਰੋਗਾਂ ਨਾਲ ਲੜਨ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਵਿਚ ਵਾਧਾ ਕਰਕੇ ਸਾਨੂੰ ਨਿਰੋਗ ਬਣਾਈ ਰੱਖਣ ਵਿਚ ਸਮਰੱਥ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਰੋਗ ਦੀ ਦਸ਼ਾ ਵਿਚ ਛੇਤੀ ਰੋਗਮੁਕਤੀ ਵਿਚ ਸਹਾਇਕ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।
ਚਾਹ ਨੂੰ ਹਮੇਸ਼ਾ ਇਕ ਹੀ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਬਣਾ ਕੇ ਪੀਣ ਦੀ ਬਜਾਏ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਤਰੀਕਿਆਂ ਨਾਲ ਬਣਾ ਕੇ ਪੀਣਾ ਚੰਗਾ ਹੈ। ਕਦੇ ਦੁੱਧ ਵਾਲੀ ਚਾਹ ਲਓ, ਕਦੇ ਬਿਨਾਂ ਦੁੱਧ ਵਾਲੀ, ਕਦੇ ਚਾਹ-ਪੱਤੀ ਉਬਾਲ ਕੇ ਤੇ ਕਦੇ ਬਿਨਾਂ ਪੱਤੀ ਉਬਾਲੇ, ਬਿਨਾਂ ਦੁੱਧ ਦੇ ਨਿੰਬੂ ਵਾਲੀ ਚਾਹ ਅਜ਼ਮਾਓ। ਦਿਨ ਵਿਚ ਇਕ ਜਾਂ ਦੋ ਵਾਰ ਬਿਨਾਂ ਦੁੱਧ, ਬਿਨਾਂ ਉਬਲੇ ਸਾਦੀ ਜਾਂ ਨਿੰਬੂ ਵਾਲੀ ਚਾਹ ਜ਼ਰੂਰ ਲਓ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਵਧੀਆ ਦਵਾਈ ਵੀ ਹੈ।
ਸੱਚਮੁੱਚ ਚਾਹ ਹਾਨੀਕਾਰਕ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਇਕ ਚੰਗਾ ਪੀਣ ਵਾਲਾ ਪਦਾਰਥ ਵੀ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਵਿਚ ਗਰਮੀ ਅਤੇ ਮਿਠਾਸ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਚੁਸਤੀ-ਫੁਰਤੀ ਦੇਣ ਅਤੇ ਇਲਾਜ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਤੱਤ ਵੀ ਮੌਜੂਦ ਹਨ। (ਸਮਾਪਤ)

-ਸੀਤਾਰਾਮ ਗੁਪਤਾ

ਗੁਣਕਾਰੀ ਕਰੀ ਪੱਤਾ

ਆਪਣੇ ਕਾਫੀ ਜਾਣ-ਪਛਾਣ ਵਾਲਿਆਂ ਦੇ ਅਸੀਂ ਕਹਿ ਕੇ ਕਰੀ ਪੱਤੇ ਦੇ ਬੂਟੇ ਲਗਵਾਏ ਹੋਏ ਹਨ। ਅਸੀਂ ਜਦੋਂ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਜਾਂਦੇ ਹਾਂ, ਥੋੜ੍ਹੇ ਤਾਜ਼ਾ ਕਰੀ ਪੱਤੇ ਲਿਆਉਣੇ ਨਹੀਂ ਭੁੱਲਦੇ ਹਾਂ। ਉਹ ਖੁਦ ਵੀ ਸਾਨੂੰ ਕਰੀ ਪੱਤੇ ਲਿਆ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਅਸੀਂ ਇਹ ਦਵਾਈਆਂ ਵਿਚ ਵੀ ਵਰਤਦੇ ਹਾਂ। ਵੈਸੇ ਤਾਂ ਸਾਡੇ ਕੋਠੇ 'ਤੇ ਗਮਲੇ 'ਚ ਵੀ ਅਸੀਂ ਇਕ ਕਰੀ ਪੱਤੇ ਦਾ ਬੂਟਾ ਲਾ ਰੱਖਿਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਦੇ ਤਾਜ਼ਾ ਪੱਤੇ ਅਸੀਂ ਖਾਣੇ ਵਿਚ ਵਰਤਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਾਂ।
ਤਾਜ਼ਾ ਕਰੀ ਪੱਤੇ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਧੋ-ਸੁਕਾ ਕੇ ਫਰਿੱਜ ਵਿਚ ਰੱਖ ਲੈਂਦੇ ਹਾਂ। ਇਕ-ਦੋ ਪੱਤੇ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਸਬਜ਼ੀ, ਦਾਲ, ਕਰੀ ਆਦਿ ਵਿਚ ਪਾ ਦਿੰਦੇ ਹਾਂ। ਇਹ ਪਰਾਉਂਠੇ 'ਚ ਵੀ ਪਾ ਲੈਂਦੇ ਹਾਂ। ਇਸ ਨਾਲ ਚਟਣੀ ਦਾ ਵੀ ਸੁਆਦ ਵਧ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤੇ ਪੌਸ਼ਟਿਕਤਾ ਵੀ ਵਧ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਸਾਨੂੰ ਤੇ ਸਾਡੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਕਰੀ ਪੱਤੇ ਵਾਲੀ ਚਟਣੀ ਬੇਹੱਦ ਪਸੰਦ ਹੈ। ਉਂਜ ਚਾਰ ਕੁ ਕਰੀ ਪੱਤੇ ਰਾਤ ਭਰ ਪਾਣੀ ਵਿਚ ਭਿਉਂ ਕੇ ਰੱਖ ਕੇ ਅਗਲੇ ਦਿਨ ਸਵੇਰੇ ਖਾਲੀ ਪੇਟ ਪਾਣੀ ਪੀਣ ਨਾਲ ਗਲਾ ਖਰਾਬੀ, ਪੇਟ ਭਾਰੀਪਨ, ਅੱਧਾ ਸਿਰਦਰਦ, ਵਾਲ ਝੜਨੇ, ਖਾਰਸ਼, ਪਸੀਨਾ ਵਧੇਰੇ ਆਉਣਾ, ਪਿਸ਼ਾਬ ਖੁੱਲ੍ਹੇ ਕੇ ਨਾ ਆਉਣਾ, ਪੇਟ ਦੇ ਕੀੜੇ, ਬੱਚੇ ਦਾ ਬਿਸਤਰ 'ਤੇ ਪਿਸ਼ਾਬ ਕਰਨਾ, ਬੱਚੇ ਦਾ ਦੰਦ ਕਿਰਚਣਾ ਆਦਿ ਰੋਗ ਠੀਕ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।
ਕਰੀ ਪੱਤੇ ਵਿਚ ਕਾਰਬੋਹਾਈਡ੍ਰੇਟ, ਵਿਟਾਮਿਨ 'ਏ', 'ਬੀ', 'ਸੀ', 'ਈ' ਨਿਕੋਟਿਨਿਕ ਐਸਿਡ, ਆਇਰਨ, ਫਾਸਫੋਰਸ, ਫਾਇਬਰ, ਕੈਲਸ਼ੀਅਮ, ਅਮੀਨੋ ਐਸਿਡਜ਼, ਗਲਾਇਕੋਸਾਇਡਜ਼, ਫਲੈਵੋਨੋਇਡਜ਼ ਆਦਿ ਅਨੇਕ ਬੇਹੱਦ ਲੋੜੀਂਦੇ ਤੱਤ ਇਸ ਵਿਚ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਉਂ ਇਸ ਦੇ ਇਕ-ਦੋ ਪੱਤੇ ਹੀ ਕਿਸੇ ਵੀ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਖਾਂਦੇ ਰਹਿਣ ਨਾਲ ਅਨੇਕਾਂ ਰੋਗਾਂ ਤੋਂ ਬਚਾਅ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਹਾਜ਼ਮਾ ਵੀ ਵਧਾਉਂਦੇ ਹਨ ਤੇ ਸਰੀਰ 'ਚੋਂ ਖਤਰਨਾਕ ਤੱਤਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਬਾਹਰ ਕੱਢਦੇ ਹਨ।
ਇਹ ਹਰ ਉਮਰ ਦੇ ਬੱਚਿਆਂ, ਨੌਜਵਾਨਾਂ, ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਆਦਿ ਨੂੰ ਵੀ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਮਿਲਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ। ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਯਾਦਾਸ਼ਤ ਅਤੇ ਕੱਦ-ਕਾਠ ਵਧਾਉਣ, ਖੁਰਾਕ ਲੱਗਣ ਲਗਾਉਣ, ਦੰਦਾਂ-ਦਾੜ੍ਹਾਂ ਦੇ ਰੋਗਾਂ ਤੋਂ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਸਿਰਫ ਇਕ-ਦੋ ਪੱਤੇ ਹੀ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਵੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਮਿਲਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ। ਮੁੰਡਿਆਂ-ਕੁੜੀਆਂ ਦੀ ਚਮੜੀ ਸੁੰਦਰ ਬਣਾਈ ਰੱਖਣ, ਵਾਲ ਰੋਗਾਂ ਤੋਂ ਬਚਾਉਣ ਅਤੇ ਜਲਦੀ ਐਨਕ ਨਾ ਲੱਗਣ ਦੇਣ ਤੋਂ ਕਰੀ ਪੱਤਾ ਬਹੁਤ ਹੀ ਲੋੜੀਂਦਾ ਹੈ।
ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਨੂੰ ਇਹ ਛੋਟੀਆਂ-ਮੋਟੀਆਂ ਇਨਫੈਕਸ਼ਨਜ਼ ਵਿਗੜਨ ਤੋਂ ਵੀ ਬਚਾਉਣ ਵਿਚ ਸਹਾਈ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਖਾਣੇ ਵਿਚ ਕਰੀ ਪੱਤੇ ਖਾਣ ਨਾਲ ਨੀਂਦ ਸਹੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਆਉਣ ਲਗਦੀ ਹੈ। ਵੱਡੀ ਅੰਤੜੀਆਂ ਅਤੇ ਪਿਸ਼ਾਬ ਅੰਗਾਂ ਸਬੰਧੀ ਰੋਗਾਂ ਤੋਂ ਬਚਾਅ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਹੱਥਾਂ-ਪੈਰਾਂ 'ਤੇ ਸੋਜ, ਪੈਰਾਂ ਦੀਆਂ ਤਲੀਆਂ ਦਾ ਮਚਣਾ, ਚਮੜੀ ਦੀ ਖੁਸ਼ਕੀ ਆਦਿ ਤੋਂ ਲਾਭਦਾਇਕ ਹੈ।
ਕਰੀ ਪੱਤੇ ਪਾਣੀ ਵਿਚ ਉਬਾਲ ਕੇ ਆਟਾ ਗੁੰਨ੍ਹਣ ਜਾਂ ਸਬਜ਼ੀ, ਕਰੀ ਆਦਿ ਵਿਚ ਪਾਉਣ ਨਾਲ ਖਾਣੇ ਦੀ ਪੌਸ਼ਟਿਕਤਾ ਵਧਦੀ ਹੈ। ਇਸੇ ਪਾਣੀ ਨਾਲ ਸਿਰ ਧੋਣ ਨਾਲ ਵਾਲ ਲੰਬੇ ਤੇ ਸੰਘਣੇ, ਕਾਲੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਵਾਲ ਝੜਨੋ ਹਟਦੇ ਹਨ। ਜਦੋਂ ਵੀ ਸਾਡੇ ਕੋਲ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪੱਤੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਅਸੀਂ ਪੱਤਿਆਂ ਨੂੰ ਉਬਾਲ ਕੇ, ਪੁਣ ਕੇ ਠੰਢਾ ਕਰਕੇ ਕਿਸੇ ਕੱਚ ਦੀ ਬੋਤਲ ਵਿਚ ਭਰ ਕੇ ਰੱਖ ਲੈਂਦੇ ਹਾਂ। ਛੁੱਟੀ ਵਾਲੇ ਦਿਨ ਅਸੀਂ ਇਸ ਪਾਣੀ ਨੂੰ ਨਹਾਉਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕਾਫੀ ਘੰਟਿਆਂ ਤੱਕ ਵਾਲਾਂ 'ਤੇ ਲਾਈ ਰੱਖਦੇ ਹਾਂ।

ਸਹੀ ਭੋਜਨ ਵਧਾਉਂਦਾ ਹੈ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਬੌਧਿਕ ਸਮਰੱਥਾ

ਸਾਡਾ ਸਰੀਰ ਕੰਮ ਕਰਨ ਲਈ ਖਾਣਾ ਮੰਗਦਾ ਹੈ। ਸਾਡੇ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਊਰਜਾ ਵਿਕਾਸ ਲਈ ਈਂਧਣ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਹ ਈਂਧਣ ਸਾਨੂੰ ਭੋਜਨ ਵਿਚ ਪ੍ਰੋਟੀਨ ਅਤੇ ਵਿਟਾਮਿਨ ਆਦਿ ਤੋਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਸਾਡਾ ਦਿਮਾਗ ਵੀ ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਲਗਾਤਾਰ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਵੀ ਕੁਝ ਜ਼ਰੂਰੀ ਆਹਾਰ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ। ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਖਾਣਾ ਤਾਂ ਤੇਲ ਵਿਚ ਵੀ ਬਣਦਾ ਹੈ ਪਰ ਘਿਓ ਦੀ ਗੱਲ ਹੀ ਕੁਝ ਹੋਰ ਹੈ, ਉਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਿਮਾਗ ਨੂੰ ਲਗਾਤਾਰ ਚੰਗਾ ਅਤੇ ਭਰਪੂਰ ਆਹਾਰ ਮਿਲਦਾ ਰਹੇ ਤਾਂ ਉਸ ਨਾਲ ਨਾ ਸਿਰਫ ਉਹ ਤਰੋਤਾਜ਼ਾ ਰਹੇਗਾ, ਸਗੋਂ ਫੁਰਤੀਲਾ ਵੀ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ।
ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਥੋੜ੍ਹਾ ਧਿਆਨ ਦਿਓ। ਜ਼ਿਆਦਾ ਦੂਰ ਜਾਣ ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ, ਘਰ ਵਿਚ ਹੀ ਨਜ਼ਰ ਘੁੰਮਾ ਲਓ। ਘਰ ਦੇ ਬੱਚੇ ਜਦੋਂ 9ਵੀਂ-10ਵੀਂ ਵਿਚ ਸਨ, ਉਦੋਂ ਤੱਕ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨੰਬਰ ਸਹੀ ਆਉਂਦੇ ਸਨ, ਪਰ 11ਵੀਂ-12ਵੀਂ ਵਿਚ ਆਉਂਦੀ ਹੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨੰਬਰ ਘੱਟ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
ਅਸੀਂ ਇਹ ਸੋਚਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਉਹ ਹੁਣ ਪੜ੍ਹਦਾ ਨਹੀਂ, ਘੁੰਮਦਾ ਬਹੁਤ ਹੈ, ਪੜ੍ਹਾਈ ਵਧ ਗਈ ਹੈ, ਵੱਡੀਆਂ ਕਲਾਸਾਂ ਵਿਚ ਅਜਿਹਾ ਹੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਆਦਿ, ਪਰ ਅਜਿਹਾ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਹੁਣ ਉਹ ਬਾਹਰ ਦਾ ਖਾਣਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਖਾਂਦਾ ਹੈ। ਕੋਲਡ ਡ੍ਰਿੰਕ ਤਾਂ ਉਸ ਦੀਆਂ ਜ਼ਰੂਰੀ ਚੀਜ਼ਾਂ ਵਿਚੋਂ ਇਕ ਹੈ ਅਤੇ ਘਰ ਦਾ ਖਾਣਾ ਉਸ ਨੂੰ ਪਸੰਦ ਨਹੀਂ। ਕਿਉਂ, ਹੈ ਨਾ ਅਜਿਹਾ?
ਸਾਡੇ ਦਿਮਾਗ ਨੂੰ ਭੋਜਨ ਵਿਚ ਖਣਿਜ ਅਤੇ ਪ੍ਰੋਟੀਨ, ਸਾਰੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਵਿਟਾਮਿਨਾਂ ਦੀ ਖਾਸ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਸਾਡੇ ਦਿਮਾਗ ਨੂੰ ਸ਼ਕਤੀ ਅਤੇ ਤਰੋਤਾਜ਼ਗੀ ਮਿਲਦੀ ਹੈ। ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਪਿੰਡ ਵਿਚ ਪੜ੍ਹ ਰਹੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਸਰੀਰਕ ਅਤੇ ਦਿਮਾਗੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਔਸਤ ਸ਼ਹਿਰੀ ਬੱਚਿਆਂ ਨਾਲੋਂ ਬਿਹਤਰ ਹਾਲਤ ਵਿਚ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਦਰਅਸਲ ਆਪਣੇ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਾਈ ਵਿਚ ਅੱਗੇ ਕਰਨ ਲਈ ਉਸ ਨੂੰ ਇਕ ਚੰਗਾ ਭੋਜਨ ਦੇਣਾ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਇਸ ਵਿਚ ਖਣਿਜ, ਦੁੱਧ, ਘਿਓ, ਦਹੀਂ, ਫਲ ਆਦਿ ਹੋਣਾ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਗਾਜਰ ਅਤੇ ਸੰਤਰੇ ਦਾ ਇਕ-ਇਕ ਗਿਲਾਸ ਰਸ ਪੀ ਲਓ ਤਾਂ ਉਸ ਨਾਲ ਤੁਹਾਡੇ ਪੂਰੇ ਦਿਨ ਦੇ ਵਿਟਾਮਿਨ ਦੀ ਲੋੜ ਪੂਰੀ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਸਬਜ਼ੀ 'ਤੇ ਵੀ ਧਿਆਨ ਦਿਓ। ਹਰੀਆਂ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਅੱਖਾਂ, ਸਿਹਤ ਅਤੇ ਦਿਮਾਗ ਲਈ ਬਹੁਤ ਫਾਇਦੇਮੰਦ ਹਨ।
ਉਂਜ ਤਾਂ ਇਸ ਚੀਜ਼ ਵੱਲ ਧਿਆਨ ਸਾਨੂੰ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਛੋਟੀ ਉਮਰ ਵਿਚ ਹੀ ਦੇਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇਕ ਬੱਚੇ ਦੇ ਦਿਮਾਗ ਦਾ ਵਿਕਾਸ 6 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਤੱਕ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ ਵਿਚ ਉਸ ਨੂੰ ਪ੍ਰੋਟੀਨ ਦੀ ਬੇਹੱਦ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। 1-2 ਸਾਲ ਤੱਕ ਮਾਂ ਦਾ ਦੁੱਧ ਅਤੇ ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੁੱਧ-ਘਿਓ, ਦਾਲ ਆਦਿ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਚੰਗੀ ਮਾਤਰਾ ਵਿਚ ਦਿਓ। ਪ੍ਰੋਟੀਨ ਨਾ ਮਿਲਣ ਨਾਲ ਕੋਸ਼ਿਕਾਵਾਂ ਦਾ ਵਿਕਾਸ ਢੰਗ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗਾ। ਅਜਿਹੇ ਵਿਚ ਜੇ ਇਕ ਵਾਰ ਉਮਰ ਨਿਕਲ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਬਾਅਦ ਵਿਚ ਜਿੰਨਾ ਮਰਜ਼ੀ ਖਵਾਓ, ਦਿਮਾਗ ਦੀਆਂ ਕੋਸ਼ਿਕਾਵਾਂ ਨਹੀਂ ਵਧ ਸਕਣਗੀਆਂ। ਹਾਂ, ਦਿਮਾਗ ਚੁਸਤ-ਦਰੁਸਤ ਅਤੇ ਦਬਾਅ ਝੱਲਣ ਯੋਗ ਹੀ ਹੋ ਸਕੇਗਾ।
ਮਾਨਸਿਕ ਸ਼ੋਰ ਵਧਾਉਣ ਵਿਚ ਭੋਜਨ ਦੇ ਮਹੱਤਵ ਨੂੰ ਵਿਗਿਆਨੀ ਬਾਖੂਬੀ ਮੰਨਦੇ ਹਨ। ਇਸੇ ਤੋਂ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਹੋ ਕੇ ਛੋਟੇ ਬੱਚਿਆਂ ਲਈ ਸਕੂਲਾਂ ਵਿਚ ਉਚਿਤ ਭੋਜਨ ਵੰਡਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਇਸ ਗੱਲ ਦਾ ਸਰਕਾਰ ਵੀ ਪ੍ਰਚਾਰ ਕਰਕੇ ਉਚਿਤ ਧਿਆਨ ਦੇ ਰਹੀ ਹੈ। ਆਪਣੇ ਟੀ. ਵੀ. 'ਤੇ 'ਆਇਓਡੀਨ' ਵਾਲਾ ਨਮਕ, ਹਰੀਆਂ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਦੀ ਅਹਿਮੀਅਤ, ਯਾਦਾਸ਼ਤ ਲਈ ਬ੍ਰਹਮੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਆਦਿ ਪ੍ਰਚਾਰ ਦੇਖੇ ਹੀ ਹੋਣਗੇ, ਅਰਥਾਤ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਮਾਨਸਿਕ ਸ਼ਕਤੀ ਵਧਾਉਣ ਵਿਚ ਸਹੀ ਆਹਾਰ ਦੀ ਬੇਹੱਦ ਲੋੜ ਹੈ।

-ਰਜਤ