ਰਾਜਨੀਤੀ ਸ਼ਾਸਤਰ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ ਅਤਿਅੰਤ ਜ਼ਰੂਰੀ

ਇਨਸਾਨ ਉਦੋਂ ਹੀ ਗੁੰਮਰਾਹ ਹੁੰਦਾ, ਜਦੋਂ ਉਸ ਕੋਲ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਦੀ ਕਮੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਅਸੀਂ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਾਂ ਸਾਨੂੰ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਮਿਲੇ, ਚੰਗੀਆਂ ਨੀਤੀਆਂ ਅਪਣਾਈਆਂ ਜਾਣ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਨੌਜਵਾਨ ਪੀੜ੍ਹੀ ਦਾ ਵਿਕਾਸ ਹੋਵੇ ਪਰ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਕਮੀ ਇਹੋ ਹੈ ਕਿ ਹਰ ਕੋਈ ਤਰੱਕੀ ਤਾਂ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ ਪਰ ਆਵਾਜ਼ ਉਠਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ।
ਰਾਜਨੀਤੀ ਸ਼ਾਸਤਰ ਅਜਿਹਾ ਵਿਸ਼ਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਸਭ ਤੋਂ ਮੁੱਖ ਹੈ ਪਰ ਫਿਰ ਵੀ ਇਹ ਵਿਸ਼ਾ ਸਕੂਲਾਂ, ਕਾਲਜਾਂ ਵਿਚ ਲਗਪਗ ਖ਼ਤਮ ਹੋਣ ਕਿਨਾਰੇ ਹੈ। ਅਸੀਂ ਸਭ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਸਾਡੇ ਦੇਸ਼ ਦਾ ਵਿਕਾਸ ਹੋਵੇ ਪਰ ਬਿਨਾਂ ਰਾਜਨੀਤੀ ਸ਼ਾਸਤਰ ਵਿਸ਼ਾ ਪੜ੍ਹਿਆਂ ਅਸੀਂ ਰਾਜਨੀਤੀ ਦੀ ਤਹਿ ਨਹੀਂ ਜਾਣ ਸਕਦੇ। ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਇਕ ਅਜਿਹਾ ਵਿਸ਼ਾ ਹੈ, ਜੋ ਸਾਨੂੰ ਕਾਨੂੰਨ, ਸਰਕਾਰ ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਕੰਮਾਂ ਬਾਰੇ ਵਿਸਥਾਰਪੂਰਵਕ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਅੱਜਕਲ੍ਹ ਇਹ ਵਿਸ਼ਾ ਅਣਗੌਲਿਆ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਸਕੂਲਾਂ ਵਿਚ ਇਹ ਵਿਸ਼ਾ ਲਗਪਗ ਖ਼ਤਮ ਕੀਤਾ ਜਾ ਚੁੱਕਾ ਹੈ। ਕਾਰਨ ਸਿਰਫ ਇਹ ਦੱਸਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਇਸ ਵਿਸ਼ੇ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਨਾ ਨਹੀਂ ਚਾਹੁੰਦੇ ਜਾਂ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਦੀ ਕਮੀ ਹੈ ਪਰ ਅਸਲ ਵਿਚ ਇਹ ਕੋਈ ਵਜ੍ਹਾ ਨਹੀਂ ਬਣਦੀ, ਇਸ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਵਿਸ਼ੇ ਨੂੰ ਖ਼ਤਮ ਕਰਨ ਦੀ, ਕਿਉਂਕਿ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਜੇਕਰ ਇਸ ਵਿਸ਼ੇ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ ਦਾ ਨਹੀਂ ਪਤਾ ਤਾਂ ਇਹ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਦੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਦੱਸਣ ਕਿ ਇਹ ਵਿਸ਼ਾ ਕਿੰਨਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ।
ਪਹਿਲਾਂ ਇਹ ਵਿਸ਼ਾ ਗਿਆਰ੍ਹਵੀਂ ਤੇ ਬਾਰ੍ਹਵੀਂ ਜਮਾਤ ਵਿਚ ਜ਼ਰੂਰੀ ਵਿਸ਼ੇ ਵਾਂਗ ਪੜ੍ਹਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ ਪਰ ਅੱਜਕਲ੍ਹ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਇਸ ਵਿਸ਼ੇ ਤੋਂ ਅਣਜਾਣ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਬਹੁਤ ਹੀ ਗ਼ਲਤ ਨੀਤੀ ਹੈ ਤੇ ਅਗਿਆਨਤਾ ਦਾ ਵੱਡਾ ਪਹਿਲੂ।
ਰਾਜਨੀਤੀ ਸ਼ਾਸਤਰ ਵਿਸ਼ਾ ਹੀ ਸਾਨੂੰ ਦੱਸਦਾ ਹੈ ਕਿ ਦੇਸ਼ ਵਿਚ ਕਿਵੇਂ, ਕੀ ਨੀਤੀਆਂ ਅਪਣਾਈਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ, ਕਾਨੂੰਨੀ ਧਾਰਾਵਾਂ ਕੀ ਹਨ, ਕਿਵੇਂ ਅਸੀਂ ਸਹੀ ਨੇਤਾ ਚੁਣ ਸਕਦੇ ਹਾਂ, ਕਿਵੇਂ ਪਾਰਟੀਆਂ ਬਣਦੀਆਂ ਹਨ, ਕਿਵੇਂ ਸੰਸਦ ਕੰਮ ਕਰਦੀ ਹੈ ਆਦਿ। ਰਾਜ ਕੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਇਹ ਰਾਜਨੀਤੀ ਸ਼ਾਸਤਰ ਵਿਸ਼ਾ ਪੜ੍ਹਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਮਝ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਰਾਜ ਲਈ ਕਿਹੜੇ ਜ਼ਰੂਰੀ ਤੱਤ ਹਨ, ਇਹ ਕਿਵੇਂ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹਨ ਆਦਿ ਸਭ ਕੁਝ ਰਾਜਨੀਤੀ ਸ਼ਾਸਤਰ ਵਿਸ਼ਾ ਹੀ ਦੱਸਦਾ ਹੈ।
ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਦਾ ਵੀ ਫਰਜ਼ ਬਣਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦੇ ਭਵਿੱਖ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਵਿਚ ਰੱਖਦੇ ਹੋਏ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ੇ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ ਦੱਸਣ ਤੇ ਵਿਸ਼ਾ ਰੱਖਣ ਲਈ ਉਤਸ਼ਾਹਤ ਕਰਨ, ਕਿਉਂਕਿ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਦੀ ਕਮੀ ਦੱਸ ਕੇ ਵਿਸ਼ਾ ਖ਼ਤਮ ਕਰਨਾ ਬਿਲਕੁਲ ਗ਼ਲਤ ਹੈ। ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਕੂਲਾਂ, ਕਾਲਜਾਂ ਵਿਚ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ਾ ਰੱਖਣ ਸਮੇਂ ਖਾਸ ਜਾਣਕਾਰੀ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ। ਉਹ ਦੇਖਾ-ਦੇਖੀ ਵਿਚ ਵੀ ਵਿਸ਼ੇ ਰੱਖ ਲੈਂਦੇ ਹਨ ਤੇ ਕਈ ਵਾਰ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਵਲੋਂ ਆਪਣਾ ਵਿਸ਼ਾ ਜਾਰੀ ਰੱਖਣ ਲਈ ਵੀ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਤੋਂ ਵਿਸ਼ੇ ਰਖਾ ਲਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਪਰ ਬਾਅਦ ਵਿਚ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ।
ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦਾ ਭਵਿੱਖ ਹਨੇਰੇ ਵਿਚ ਨਾ ਜਾਣ ਦੇਵੇ, ਸਿੱਖਿਆ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਵਿਚ ਕੁਝ ਸੁਧਾਰਾਂ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ, ਉਸ ਵੱਲ ਧਿਆਨ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇ। ਸਕੂਲਾਂ-ਕਾਲਜਾਂ ਵਿਚ ਉਹ ਵਿਸ਼ੇ ਜ਼ਰੂਰੀ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਜੋ ਬੱਚਿਆਂ ਅਤੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਲਈ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹਨ।

-ਪਿੰਡ ਤੇ ਡਾਕ: ਢੁੱਡੀਕੇ (ਮੋਗਾ)-142053.
ਮੋਬਾ: 99146-89690

ਖ਼ਬਰ ਸ਼ੇਅਰ ਕਰੋ

ਔਰਤ ਖ਼ੁਦ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ ਆਪਣੇ ਹੱਕਾਂ ਦੀ ਰਖਵਾਲੀ

ਆਪਸੀ ਸਾਂਝ ਦੇ ਬਲਬੂਤੇ ਮਿੱਤਰਤਾ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਵਿਚ ਰਹਿੰਦਿਆਂ ਔਰਤ ਸਮਾਜ ਵਿਚ ਆਪਣੇ ਹੱਕਾਂ ਦੀ ਰਖਵਾਲੀ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਸਮਾਜ ਵਿਚ ਹੁੰਦੇ ਸ਼ੋਸ਼ਣ ਤੋਂ ਬਚ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਘਰ-ਪਰਿਵਾਰ ਹੋਵੇ ਜਾਂ ਫਿਰ ਤੁਹਾਡਾ ਆਲਾ-ਦੁਆਲਾ, ਆਪਸੀ ਸਹਿਯੋਗ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਨਾਲ ਔਰਤ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਤਕਲੀਫਾਂ, ਮੁਸੀਬਤਾਂ, ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਤੋਂ ਛੁਟਕਾਰਾ ਪਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਕਈ ਵਾਰ ਇਕੱਲੀ ਕੈਰੀ ਔਰਤ ਆਪਣੇ ਉੱਪਰ ਹੁੰਦੇ ਸ਼ੋਸ਼ਣ ਨੂੰ ਇਸ ਕਰਕੇ ਲੰਮਾ ਸਮਾਂ ਬਰਦਾਸ਼ਤ ਕਰਦੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਉਸ ਦੀ ਇਸ ਪੀੜ ਨੂੰ ਸਮਝਣ ਅਤੇ ਜਾਣਨ ਵਾਲਾ ਕੋਈ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ। ਕਈ ਵਾਰ ਵਾੜ ਹੀ ਖੇਤ ਨੂੰ ਖਾਂਦੀ ਹੈ। ਉਹੀ ਸਾਨੂੰ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਨਿਰਾਸ਼ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਸਾਨੂੰ ਬਹੁਤ ਉਮੀਦਾਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਜੇਕਰ ਔਰਤਾਂ ਵਿਚ ਆਪਸੀ ਸਹਿਯੋਗ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਆ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਨਾ ਕੇਵਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿਚ ਖੁਸ਼ਹਾਲੀ ਆਵੇਗੀ, ਬਲਕਿ ਇਸ ਨਾਲ ਉਹ ਇਕ ਅਜਿਹੇ ਸਮਾਜ ਦੀ ਵੀ ਸਿਰਜਣਾ ਕਰ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਥੇ ਉਹ ਆਪਣੇ ਭਵਿੱਖ ਪ੍ਰਤੀ ਵੀ ਚਿੰਤਾਮੁਕਤ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਅੱਜ ਦੀ ਪੜ੍ਹੀ-ਲਿਖੀ ਲੜਕੀ ਆਪਣੇ ਹੱਕਾਂ ਪ੍ਰਤੀ ਸੁਚੇਤ ਤਾਂ ਹੈ ਪਰ ਫਿਰ ਵੀ ਉਸ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਨੂੰ ਦਬਾ ਕੇ ਰੱਖਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਸਾਡਾ ਸਮਾਜ ਅਜੇ ਵੀ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਇਸ ਗੱਲ ਨੂੰ ਮੰਨਣ ਲਈ ਤਿਆਰ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਿ ਅੱਜ ਦੀ ਨਾਰੀ ਦੀਆਂ ਸਮਾਜ ਪ੍ਰਤੀ ਹੁਣ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀਆਂ ਹੋਰ ਵੀ ਬਹੁਤ ਹਨ।
ਆਪਣੀ ਗੱਲ ਨੂੰ ਸਹੀ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਕਹਿਣ ਦਾ ਸਲੀਕਾ ਹੀ ਕਈ ਮੁਸ਼ਕਿਲਾਂ ਦਾ ਸਹੀ ਹੱਲ ਹੈ। ਉਹ ਕਦੇ ਵੀ ਜਿੱਤ ਨਹੀਂ ਸਕਦੇ, ਜੋ ਸਿਰਫ ਆਪਣੀ ਹਾਰ ਤੋਂ ਬਚਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਸੋਚ ਤੰਗ ਤਾਂ ਰਸਤੇ ਬੰਦ। ਦੋ ਕਿਨਾਰੇ ਭਾਵੇਂ ਇਕੱਠੇ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦੇ ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਚੱਲਣਾ ਵੀ ਕੋਈ ਘੱਟ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ। ਕਿਸਮਤ ਤੁਹਾਡੇ ਹੱਥ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ ਪਰ ਫੈਸਲਾ ਕਰਨਾ ਤੁਹਾਡੇ ਹੱਥ ਹੈ। ਕਿਸਮਤ ਤੁਹਾਡਾ ਫੈਸਲਾ ਨਹੀਂ ਬਦਲ ਸਕਦੀ ਪਰ ਤੁਹਾਡਾ ਸਹੀ ਫੈਸਲਾ ਤੁਹਾਡੀ ਕਿਸਮਤ ਬਦਲ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਸੰਸਥਾ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿਚ ਕੰਮ ਕਰਨ ਨਾਲ ਤੁਹਾਡੀ ਸ਼ਖ਼ਸੀਅਤ ਵਿਚ ਵੀ ਨਿਖਾਰ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਤੁਹਾਨੂੰ ਆਪਣੀ ਗੱਲ ਕਹਿਣ ਦਾ ਅਧਿਕਾਰ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੂਜਿਆਂ ਦੀ ਗੱਲ ਸੁਣਨ ਅਤੇ ਸਮਝਣ ਦਾ ਮੌਕਾ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। ਸਿੱਖਣਾ ਅਤੇ ਸਿਖਾਉਣਾ ਹੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਸਿੱਖਿਆ ਹੈ। ਸਾਡੀਆਂ ਮੁਢਲੀਆਂ ਲੋੜਾਂ ਹੀ ਸਾਡੇ ਮੁਢਲੇ ਹੱਕ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਏਕਤਾ ਸਹਿਯੋਗ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਨਾਲ ਬਣਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਏਕਤਾ ਹੀ ਸਮਾਜਿਕ ਮਸਲਿਆਂ ਦਾ ਸਹੀ ਹੱਲ ਹੈ। ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੇ ਰੰਗਮੰਚ 'ਤੇ ਆਪਣਾ ਕਿਰਦਾਰ ਐਨੀ ਸ਼ਿੱਦਤ ਅਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਨਿਭਾਓ ਕਿ ਲੋਕ ਪਰਦਾ ਡਿੱਗਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀ ਤਾਲੀਆਂ ਮਾਰਦੇ ਰਹਿਣ। ਰਸਤਾ ਸਹੀ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਸੰਘਰਸ਼ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਤੁਹਾਡੀ ਹਰ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਸਫਲਤਾ ਛੁਪੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਸਰੀਰਕ ਅਤੇ ਮਾਨਸਿਕ ਸ਼ੋਸ਼ਣ, ਆਰਥਿਕ ਅਤੇ ਸਮਾਜਿਕ ਨਾਬਰਾਬਰੀ ਸਮਾਜ ਵਿਚ ਅਜਿਹੇ ਤਾਣੇ-ਬਾਣੇ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚ ਔਰਤ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੇ ਅਨੇਕਾਂ ਪੱਖ ਉਲਝੇ ਹੋਏ ਹਨ। ਆਪਣੇ ਹੱਕਾਂ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਲਈ ਇਕ ਟੀਮ ਭਾਵਨਾ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਹੀ ਸਹੀ ਹੈ।

-ਪਿੰਡ ਗੋਲੇਵਾਲਾ (ਫ਼ਰੀਦਕੋਟ)। ਮੋਬਾ: 94179-49079

ਮਤਲਬੀ ਸੰਸਾਰ

ਅੱਜਕਲ੍ਹ ਜਦੋਂ ਇਨਸਾਨ 'ਤੇ ਕੋਈ ਭਾਰੀ ਘਟਨਾ ਵਾਪਰਦੀ ਹੈ, ਉਹ ਉਦੋਂ ਹੀ ਰੱਬ ਨੂੰ ਜ਼ਿਆਦਾ ਯਾਦ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਉਂਜ ਭਾਵੇਂ ਅਸੀਂ ਗੁਰਦੁਆਰੇ, ਮੰਦਰ, ਮਸਜਿਦ ਕੋਲੋਂ ਦੀ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਵਾਰ ਲੰਘਦੇ ਹੋਈਏ ਤੇ ਦੋਸਤਾਂ-ਮਿੱਤਰਾਂ ਨੂੰਵੀ ਲੋਕ ਉਦੋਂ ਯਾਦ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਜਦੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਤੱਕ ਕੋਈ ਮਤਲਬ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਬਿਨਾਂ ਮਤਲਬ ਤੋਂ ਅੱਜਕਲ੍ਹ ਕੋਈ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਯਾਦ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ, ਚਾਹੇ ਕੋਈ ਸਕਾ ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰ, ਚਾਹੇ ਕੋਈ ਪੱਕਾ ਦੋਸਤ ਹੋਵੇ। ਭਾਵੇਂ ਅਗਲੇ ਸਾਡੇ ਨਾਲੋਂ ਵੀ ਵੱਡੀ ਸਮੱਸਿਆ 'ਚ ਫਸੇ ਹੋਣ, ਕੁਝ ਲੋਕ ਤਾਂ ਸਾਡੇ ਵਿਚ ਅਜਿਹੇ ਵੀ ਹੋਣਗੇ ਕਿ ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰੀ ਵਿਚ ਟੈਲੀਫੋਨ ਵੀ ਉਸ ਸਮੇਂ ਹੀ ਘੁੰਮਾੳਂੁਦੇ ਹੋਣਗੇ, ਜਦੋਂ ਕੋਈ ਘਰ ਵਿਚ ਮੌਤ ਹੋ ਜਾਵੇ ਜਾਂ ਫਿਰ ਘਰ ਵਿਚ ਕੋਈ ਖੁਸ਼ੀ ਦਾ ਕਾਰਜ ਆਰੰਭ ਕਰਨਾ ਹੋਵੇ। ਜੇਕਰ ਅੱਜਕਲ੍ਹ ਦੇ ਸਮੇਂ ਮੁਤਾਬਿਕ ਪੁਰਾਣੇ ਸਮੇਂ ਵੱਲ ਝਾਤੀ ਮਾਰੀਏ ਤਾਂ ਉਸ ਵੇਲੇ ਕੋਈ ਜ਼ਿਆਦਾ ਤਕਨੀਕ ਨਹੀਂ ਸੀ ਪਰ ਫਿਰ ਵੀ ਲੋਕ ਇਕ-ਦੂਜੇ ਦੀ ਖ਼ਬਰ-ਸਾਰ ਲੈਂਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਸਨ, ਭਾਵੇਂ ਚਿੱਠੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਹੀ ਲੈਂਦੇ ਸਨ।
ਪੁਰਾਣੇ ਯੁੱਗ ਵਿਚ ਜਦੋਂ ਕਿਸੇ ਵੀ ਘਰ ਵਿਚ ਕੋਈ ਵਿਆਹ-ਸ਼ਾਦੀ ਹੁੁੰਦੀ ਸੀ, ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰ ਤੇ ਸੱਜਣ-ਮਿੱਤਰ ਕਈ-ਕਈ ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਘਰ ਦੇ ਕੰਮਾਂਕਾਰਾਂ ਵਿਚ ਹੱਥ ਵਟਾਉਣ ਲੱਗ ਪੈਂਦੇ ਸਨ, ਪਰ ਅੱਜਕਲ੍ਹ ਤਾਂ ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰ ਤੇ ਸੱਜਣ-ਮਿੱਤਰ ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰੀ ਵਿਚ ਬਾਅਦ 'ਚ ਵੜਦੇ ਹਨ, ਸ਼ਗਨ ਦੇ ਕੇ ਘਰ ਨੂੰ ਵਾਪਸ ਪਰਤਣ ਦੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਹੋਣ ਲੱਗ ਪੈਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਪੁਰਾਣੇ ਸਮਿਆਂ ਵਿਚ ਲੋਕੀਂ ਦੋਸਤ-ਮਿੱਤਰ ਦੀ ਭੈਣ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਵਾਂਗ ਸਮਝਦੇ ਸਨ ਪਰ ਅੱਜਕਲ੍ਹ ਉਹ ਗੱਲਾਂ ਕਿੱਥੇ ਰਹੀਆਂ। ਅੱਜਕਲ੍ਹ ਲੋਕਾਂ ਵਿਚ ਦਿਲੋਂ ਆਪਸੀ ਪਿਆਰ ਦਿਨ-ਬ-ਦਿਨ ਘਟਦਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਪਹਿਲਾਂ ਲੋਕੀਂ ਇਕ-ਦੂਜੇ ਦੀ ਮਦਦ ਲਈ ਹਮੇਸ਼ਾ ਤਿਆਰ ਰਹਿੰਦੇ ਸਨ ਪਰ ਅੱਜਕਲ੍ਹ ਤਾਂ ਭਰਾ ਆਪਣੇ ਭਰਾ ਨਾਲ ਅਤੇ ਭੈਣ ਆਪਣੀ ਭੈਣ ਨਾਲ ਤੁਰਨ ਲਈ ਤਿਆਰ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ। ਅੱਜਕਲ੍ਹ ਅਜਿਹਾ ਯੁੱਗ ਹੈ, ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਨੂੰ ਕਿਸੇ ਤੱਕ ਕੋਈ ਮਤਲਬ ਹੈ ਤਾਂ ਉਹ ਤੁਹਾਡਾ ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰ ਹੈ, ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰਾਂ ਵਾਲੀ ਸੂਚੀ 'ਚੋਂ ਬਾਹਰ ਹੈ। ਨਾ ਹੁਣ ਪਹਿਲਾਂ ਜਿਹਾ ਇਨਸਾਨ ਰਹਿ ਗਿਆ ਤੇ ਨਾ ਹੀ ਹੁਣ ਪਹਿਲਾਂ ਵਰਗਾ ਲੋਕਾਂ 'ਚ ਆਪਸੀ ਵਿਵਹਾਰ ਰਹਿ ਗਿਆ।

-ਮੋਬਾ: 99148-72622

ਸਮੇਂ-ਸਮੇਂ ਲਗਦੇ ਸੈਮੀਨਾਰ ਫਿਰ ਕਿਉਂ 'ਬ੍ਰਿਜ ਕੋਰਸ'

ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਸਿੱਖਿਆ ਦਾ ਬੇਹੱਦ ਮਾੜਾ ਹਾਲ ਹੈ। ਸਰਕਾਰਾਂ ਨੇ ਸਰਕਾਰੀ ਅਦਾਰਿਆਂ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਨਿੱਜੀ ਅਦਾਰਿਆਂ ਵਿਚ ਸਾਂਝ ਪਾ ਹਮੇਸ਼ਾ ਸਰਕਾਰੀ ਅਦਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਢਾਅ ਲਾਉਣ ਦੀ ਹੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਨਿੱਜੀ ਅਦਾਰੇ ਮੰਤਰੀਆਂ ਤੇ ਸਰਕਾਰਾਂ ਦੀ ਮਿਹਰਬਾਨੀ ਸਦਕਾ ਅੱਗੇ ਲੰਘ ਜਾਂਦੇ ਤੇ ਸਰਕਾਰੀ ਅਦਾਰੇ ਵਿਚਾਰੇ ਸਰਕਾਰ ਵਲੋਂ ਆਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਗ੍ਰਾਂਟਾਂ ਜਾਂ ਫਿਰ ਸਮਾਜ ਦੇ ਦਾਨੀ ਸੱਜਣਾਂ ਦੀ ਉਡੀਕ ਕਰਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ।
ਜੋ ਸਰਕਾਰ ਬਣਦੀ ਹੈ, ਉਸ ਦੀ ਆਪਣੀ ਹੀ ਨੀਤੀ। ਪਹਿਲਾਂ ਸਾਂਝਾ ਪ੍ਰਗਤੀਸ਼ੀਲ ਗਠਜੋੜ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਸੈਂਟਰ ਵਿਚ ਰਹੀ, ਉਸ ਨੇ ਆਰ.ਟੀ.ਈ. ਐਕਟ 2009 ਵਿਚ ਪਾਸ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ਦੇ ਮਾਰੂ ਸਿੱਟੇ ਨਿਕਲੇ ਕਿ ਕਿਸੇ ਵੀ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਪਹਿਲੀ ਤੋਂ ਅੱਠਵੀਂ ਜਮਾਤ ਤੱਕ ਫੇਲ੍ਹ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ। ਕੋਈ ਬੱਚਾ ਪਹਿਲੀ ਤੋਂ ਅੱਠਵੀਂ ਤੱਕ ਦਾਖ਼ਲ ਹੋ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਅੱਠਵੀ ਤੱਕ ਉਸ ਦਾ ਨਾਂਅ ਨਹੀਂ ਕੱਟਣਾ। ਅਜਿਹੇ ਕਾਨੂੰਨ ਵੀ ਸਾਡੇ ਚੁਣੇ ਹੋਏ ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰਾਂ ਨੇ ਹੀ ਪਾਸ ਕੀਤੇ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਮੁੱਢਲੀ ਸਿੱਖਿਆ ਦਾ ਭੱਠਾ ਹੀ ਬੈਠ ਗਿਆ।
ਹੁਣ ਕੌਮੀ ਜਮਹੂਰੀ ਗਠਜੋੜ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਅਧਿਆਪਕ ਵਰਗ ਵਿਚ ਇਕ ਨਵਾਂ ਸ਼ਿਗੋਫਾ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਕਿ ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਪ੍ਰਾਇਮਰੀ ਸਕੂਲਾਂ ਵਿਚ ਪੜ੍ਹਾ ਰਹੇ ਬੀ.ਐੱਡ. ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਨੂੰ ਹੁਣ ਨਵਾਂ ਕੋਰਸ 2019 ਤੱਕ ਕਰਨਾ ਪਵੇਗਾ। ਕਿੰਨੀ ਹੈਰਾਨੀ ਦੀ ਗੱਲ ਹੈ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਨੂੰ ਸਿੱਖਿਆ ਵਿਭਾਗ ਵਿਚ ਕੰਮ ਕਰਦਿਆਂ ਲਗਪਗ 15 ਸਾਲ ਤੋਂ ਵੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਦਾ ਸਮਾਂ ਬੀਤ ਚੁੱਕਾ ਹੈ। ਪਰ ਅਫਸੋਸ ਕਿ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਹੁਣ ਧਿਆਨ ਵਿਚ ਆਇਆ ਕਿ 'ਬ੍ਰਿਜ ਕੋਰਸ' ਹੁਣ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ।
ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਕੇਵਲ ਪੈਸੇ ਇਕੱਠੇ ਕਰਨ ਦਾ ਹੀ ਮਨੋਰਥ ਜਾਪ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਅਜਿਹੇ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਲੱਖਾਂ ਦੀ ਤਦਾਦ ਵਿਚ ਹੈ। ਇਕ ਅਧਿਆਪਕ ਨੇ 5000 ਰੁਪਏ ਫੀਸ ਭਰਨੀ ਹੈ ਤਾਂ ਸਰਕਾਰ ਅਰਬਾਂ ਰੁਪਏ ਇਕੱਠੇ ਕਰ ਲਵੇਗੀ। ਲੋੜ ਹੈ ਕਿ ਅੱਜ ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਨੌਕਰੀ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇ। ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਕਰੋੜਾਂ ਦੀ ਤਦਾਦ ਵਿਚ ਬੱਚੇ ਹੱਥਾਂ ਵਿਚ ਡਿਗਰੀਆਂ ਫੜੀ ਨੌਕਰੀ ਲੱਗਣ ਦੀ ਆਸ ਆਪਣੇ ਮਨਾਂ ਵਿਚ ਲਗਾਈ ਬੈਠੇ ਹਨ।
ਨਿਰਾਸ਼ਾ ਦੇ ਆਲਮ ਹੇਠ ਨੌਜਵਾਨ ਅੱਜ ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚ ਜਾਣ ਨੂੰ ਤਰਜੀਹ ਦੇਣ ਲੱਗ ਪਿਆ ਹੈ। ਵੱਡੀਆਂ ਗੱਡੀਆਂ ਵਿਚ ਘੁੰਮਣਾ, ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚ ਜਦੋਂ ਮਨ ਚਾਹੇ ਉਡਾਰੀ ਮਾਰਨਾ ਤੇ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਜਨਤਾ ਦੇ ਖੂਨ-ਪਸੀਨੇ ਦੇ ਦਿੱਤੇ ਹੋਏ ਟੈਕਸਾਂ 'ਤੇ ਐਸ਼ਾਂ ਕਰਨੀਆਂ। ਅਜਿਹੇ ਨੇਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਜਨਤਾ ਦੀ ਯਾਦ ਵੀ ਪੰਜਵਂੇ ਵਰ੍ਹੇ ਆਉਂਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਸਰਕਾਰਾਂ 'ਵਿਕਾਸ ਦਾ ਵਰ੍ਹਾ' ਨਾਂਅ ਦੇ ਕੇ ਨਿਵਾਜਦੀਆਂ ਹਨ।
ਸੋ ਸਰਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਆਪਣੀਆਂ ਨੀਤੀਆਂ ਨੂੰ ਤਰਕਸੰਗਤ ਬਣਾਉਣ। ਲੋੜ ਅੱਜ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਲੱਖਾਂ ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰਾਂ ਨੂੰ ਨੌਕਰੀ ਦੇਣ ਦੀ ਹੈ। ਜੇ ਪੜ੍ਹਿਆ-ਲਿਖਿਆ ਵਰਗ ਸੜਕਾਂ 'ਤੇ ਉੱਤਰ ਆਇਆ ਤਾਂ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਨੇਤਾਵਾਂ ਲਈ ਦੁਨੀਆ ਸਾਹਮਣੇ ਨਮੋਸ਼ੀ ਵਾਲੀ ਗੱਲ ਹੋਵੇਗੀ।

-ਖੰਨਾ। ਮੋਬਾ: 94630-57786

ਕਿੱਧਰ ਗਿਆ ਹੱਥੀਂ ਕਿਰਤ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਸਮਾਂ?

ਪਰਮਾਤਮਾ ਨੇ ਮਨੁੱਖ ਨੂੰ ਦੋ ਹੱਥ ਕਿਰਤ ਕਰਨ ਲਈ ਦਿੱਤੇ ਹਨ। ਸਦੀਆਂ ਤੋਂ ਮਨੁੱਖ ਆਪਣੀ ਰੋਜ਼ੀ-ਰੋਟੀ ਲਈ ਆਪਣੇ ਹੱਥਾਂ ਨਾਲ ਕਿਰਤ ਕਰ ਕੇ ਸਮਾਜ ਵਿਚ ਆਪਣੇ ਵਜੂਦ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਦਾ ਆ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਸਾਡੇ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਦੇ ਕੰਮਾਂਕਾਜਾਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਸਖ਼ਤ ਤੋਂ ਸਖ਼ਤ ਕੰਮ ਮਨੁੱਖ ਇਨ੍ਹਾਂ ਹੱਥਾਂ ਨਾਲ ਹੀ ਕਰਦਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਸਮਾਂ ਬਦਲਣ ਨਾਲ ਅਤੇ ਮਨੁੱਖ ਦੀ ਹੀ ਕੀਤੀ ਮਿਹਨਤ ਸਦਕਾ ਹੱਥਾਂ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕਰਨ ਦੀ ਬਜਾਏ ਮਸ਼ੀਨਾਂ ਹੋਂਦ ਵਿਚ ਆ ਗਈਆਂ ਅਤੇ ਹੱਥੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾਣ ਵਾਲਾ ਦਿਨਾਂ ਦਾ ਕੰਮ ਬਸ ਕੁਝ ਪਲਾਂ ਵਿਚ ਹੀ ਮੁਕੰਮਲ ਹੋਣ ਲੱਗ ਪਿਆ। ਮਨੁੱਖ ਨੇ ਆਪਣੀ ਸੁੱਖ-ਸਹੂਲਤਾਂ ਕਰਕੇ ਆਪਣੀ ਵਧੇਰੇ ਨਿਰਭਰਤਾ ਮਸ਼ੀਨਾਂ ਉੱਤੇ ਹੀ ਕਰ ਲਈ ਅਤੇ ਅੱਜ ਸਥਿਤੀ ਇਹ ਹੋ ਚੁੱਕੀ ਹੈ ਕਿ ਰੋਟੀ ਬਣਾਉਣ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਹਰ ਵੱਡੇ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਕੰਮ ਮਸ਼ੀਨਾਂ ਕਰਨ ਲੱਗ ਪਈਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਔਰਤਾਂ-ਮਰਦ ਅਤੇ ਕੀ ਬੱਚੇ, ਬਸ ਸਾਰੇ ਆਰਾਮ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ ਅਤੇ ਹੱਥੀਂ ਕਿਰਤ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਸਮਾਂ ਇਕ ਪੁਰਾਣੇ ਸਮੇਂ ਦੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਹੀ ਬਣ ਕੇ ਰਹਿ ਗਿਆ ਹੈ। ਗੱਲ ਕੀ ਕਿ ਸਾਡੀ ਨੌਕਰਾਂ ਉੱਤੇ ਨਿਰਭਰਤਾ ਇੰਨੀ ਕੁ ਵਧ ਚੁੱਕੀ ਹੈ ਕਿ ਅਸੀਂ ਆਪਣੇ ਮੂੰਹ ਵਿਚ ਰੋਟੀ ਦੀਆਂ ਬੁਰਕੀਆਂ ਪਾਉਣ ਲਈ ਵੀ ਕਿਸੇ ਮਸ਼ੀਨ ਜਾਂ ਨੌਕਰ ਦੀ ਤਲਾਸ਼ ਵਿਚ ਹਾਂ। ਘਰ ਦੇ ਕੰਮ ਕਰ ਕੇ ਹੁਣ ਹਰ ਵਿਅਕਤੀ ਬਹੁਤ ਜਲਦੀ ਬਹੁਤ ਥੱਕ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਬਹੁਤੇ ਅਜਿਹੇ ਘਰ ਅਤੇ ਪਰਿਵਾਰ ਹਨ ਕਿ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚ ਮਾਂ ਅਤੇ ਬਾਪ ਦੋਵੇਂ ਨੌਕਰੀ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਬੱਚੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨੌਕਰਾਂ ਉੱਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਅਜਿਹੀ ਹਾਲਤ ਵਿਚ ਉਹ ਬੱਚੇ ਅਕਸਰ ਵਿਗੜਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਕਈ ਵਾਰ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਜਾਨ ਤੱਕ ਨੂੰ ਵੀ ਖ਼ਤਰਾ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਹੱਥੀਂ ਕੰਮ ਨਾ ਕਰਕੇ ਸਾਡੇ ਸਰੀਰਾਂ ਨੂੰ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਭਿਆਨਕ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਲੱਗ ਰਹੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਜਿਸ ਕਰਕੇ ਅਸੀਂ ਬਹੁਤ ਵੱਡੀਆਂ ਪ੍ਰੇਸ਼ਾਨੀਆਂ ਵਿਚ ਫਸ ਰਹੇ ਹਾਂ। ਆਪਣੇ ਸਰੀਰਾਂ ਨੂੰ ਬਰਕਰਾਰ ਅਤੇ ਸਿਹਤਮੰਦ ਰੱਖਣ ਲਈ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਆਪਣੇ ਘਰ ਦੇ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਕੰਮਕਾਜ ਤਾਂ ਆਪ ਹੀ ਕਰਨੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਜੋ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਪੈਸਾ ਵੀ ਬਚ ਸਕੇ ਅਤੇ ਸਿਹਤ ਵਧੀਆ ਵੀ ਬਣੀ ਰਹੇ। ਰੋਟੀ ਬਣਾਉਣ, ਕੱਪੜੇ ਧੋਣ ਅਤੇ ਘਰ ਦੀਆਂ ਸਾਫ਼-ਸਫ਼ਾਈ ਲਈ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਨੌਕਰ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਕੀ ਇਹ ਸਾਡੇ ਪੁਰਾਤਨ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਲਈ ਇਕ ਮੰਦਭਾਗੀ ਗੱਲ ਨਹੀਂ ਕਿ ਅਸੀਂ ਆਪਣੇ-ਆਪ ਨੂੰ ਜਾਂ ਤਾਂ ਬਹੁਤ ਰੁਝੇਵਿਆਂ 'ਚ ਉਲਝਾ ਲਿਆ ਹੈ ਜਾਂ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸੋਲ੍ਹ ਬਣਾ ਲਿਆ ਹੈ? ਕੁਝ ਵੱਡੇ ਅਫ਼ਸਰ ਤਾਂ ਆਪਣੇ ਡਰਾਈਵਰਾਂ ਉੱਤੇ ਇੰਨੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਨਿਰਭਰ ਹਨ ਕਿ ਕਿਹਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸਾਰਾ ਘਰ ਹੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਿਰ 'ਤੇ ਚਲਦਾ ਹੋਵੇ।
ਅੱਜਕਲ੍ਹ ਹਰ ਬਿਮਾਰੀ ਲਈ ਡਾਕਟਰ ਸਿਰਫ਼ ਇਕੋ ਇਲਾਜ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਸਵੇਰ ਦੀ ਸੈਰ ਕਰੋ, ਕਿਉਂਕਿ ਸਾਰਾ ਦਿਨ ਸਾਡਾ ਸਰੀਰ ਕਿਸੇ ਕੰਮ ਕਰ ਕੇ ਹਿੱਲਦਾ ਨਹੀਂ, ਥੋੜ੍ਹਾ-ਬਹੁਤ ਸ਼ਾਇਦ ਸਵੇਰ ਦੀ ਸੈਰ ਅਤੇ ਕਸਰਤ ਕਰ ਕੇ ਹੀ ਹਿੱਲ ਜਾਵੇ। ਆਪਣੇ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਤੰਦਰੁਸਤ ਰੱਖਣ ਲਈ ਆਪਣੇ ਘਰ ਦੇ ਕੰਮਕਾਜ ਆਪ ਕਰਨਾ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਆਪਣੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਵੀ ਘਰ ਦੇ ਕੰਮਾਂ ਨੂੰ ਕਰਨ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕਰਨ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ, ਤਾਂ ਜੋ ਭਵਿੱਖ ਵਿਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਉੱਤੇ ਨਿਰਭਰਤਾ ਮਹਿਸੂਸ ਨਾ ਹੋਵੇ। ਸਕੂਲਾਂ-ਕਾਲਜਾਂ ਵਿਚ ਵੀ ਸਾਫ਼-ਸਫ਼ਾਈ ਅਤੇ ਹੋਰ ਘਰੇਲੂ ਕੰਮਕਾਜ ਕਰਨ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਕਲਾਸਾਂ ਅਤੇ ਪੀਰੀਅਡ ਲਗਾਏ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਜੋ ਨਵੀਂ ਪੀੜ੍ਹੀ ਨੂੰ ਹੱਥੀਂ ਕੰਮ ਕਰਨ ਲਈ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕੇ। ਮਸ਼ੀਨਾਂ ਉੱਤੇ ਵਧ ਰਹੀ ਨਿਰਭਰਤਾ ਸਾਡੇ ਭਵਿੱਖ ਲਈ ਇਕ ਖ਼ਤਰੇ ਦੀ ਘੰਟੀ ਸਾਬਤ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।

-ਮੋਬਾ: 94177-14390

ਕੀ ਬੰਦੇ ਦਾ ਵੀ ਮਸ਼ੀਨੀਕਰਨ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ?

ਅਕਸਰ ਸੁਣਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਸਮੇਂ ਦੇ ਖੰਭ ਲੱਗੇ ਹੁੰਦੇ ਨੇ, ਪਤਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਲਗਦਾ ਕਦੋਂ ਪੰਛੀਆਂ ਵਾਂਗ ਉੱਡ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਅੱਜ ਦੇ ਸਮੇਂ ਵਿਚ ਜਦੋਂ ਸੰਸਾਰ ਮਸ਼ੀਨੀਕਰਨ ਵੱਲ ਵਧ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਜਾਪਦਾ ਹੈ ਮਨੁੱਖ ਵੀ ਇਸ ਪ੍ਰਭਾਵ ਤੋਂ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੈ। ਕੋਈ ਸਮਾਂ ਸੀ ਜਦੋਂ ਮਨੁੱਖ ਕੋਲ ਕੰਮ-ਧੰਦਿਆਂ ਦੀ ਘਾਟ ਸੀ। ਸਭ ਆਪਣੇ ਗੁਜ਼ਾਰੇ ਜੋਗਾ ਜੋ ਵੀ ਕੰਮ-ਧੰਦਾ ਕਰਦੇ ਸੀ, ਕਮਾਉਂਦੇ ਸੀ, ਪਾਉਂਦੇ ਸੀ, ਖਾਂਦੇ -ਪੀਂਦੇ ਸੀ, ਉਸ ਨਾਲ ਸੰਤੁਸ਼ਟ ਸਨ। ਉਦੋਂ ਹਰ ਕੋਲ ਸਮਾਂ ਹੀ ਸਮਾਂ ਸੀ, ਇਕ-ਦੂਜੇ ਦੀਆਂ ਖੁਸ਼ੀਆਂ, ਦੁੱਖਾਂ ਨੂੰ ਵੰਡਣ-ਵੰਡਾਉਣ ਦਾ। ਰਿਸ਼ਤਿਆਂ ਵਿਚ ਆਪਣਾਪਣ, ਸੱਚਾਪਣ, ਸਾਦਗੀ ਸੀ। ਇਕ-ਦੂਜੇ ਪ੍ਰਤੀ ਮੋਹ ਸੀ, ਸਤਿਕਾਰ ਸੀ। ਜਿਵੇਂ-ਜਿਵੇਂ ਤਰੱਕੀ ਹੋਈ, ਵਿਕਾਸ ਦਾ ਪਹੀਆ ਘੁੰਮਿਆ, ਨਵੀਆਂ-ਨਵੀਆਂ ਵਿਗਿਆਨਕ, ਇਲੈਕਟ੍ਰੋਨਿਕ ਖੋਜਾਂ ਨੇ ਸਾਰੇ ਸੰਸਾਰ ਨੂੰ ਇਕ-ਦੂਜੇ ਦੇ ਨੇੜੇ ਲੈ ਆਉਣ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ। ਪਰ ਕੀ ਅਸੀਂ ਸੱਚਮੁੱਚ ਹੀ ਇਕ-ਦੂਜੇ ਦੇ ਨੇੜੇ ਆ ਗਏ ਹਾਂ? ਸੱਚੀਂ ਸੋਚਣ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ ਹੈ। ਸਹੀ ਅਰਥਾਂ 'ਚ ਸਮਝੀਏ ਇਨ੍ਹਾਂ ਅਜੋਕੇ ਭੌਤਿਕ ਸਾਧਨਾਂ ਨੇ ਸਾਨੂੰ ਨੇੜੇ ਹੁੰਦੇ ਹੋਏ ਵੀ, ਘਰ ਦੀ ਇਕ ਛੱਤ ਥੱਲੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹੋਏ ਵੀ ਆਪਸੀ ਫਾਸਲਾ ਕੋਹਾਂ ਦੂਰ ਵਧਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਮਨ ਅਤੇ ਸੋਚਾਂ ਖੋਖਲੀਆਂ ਕਰ ਦਿੱਤੀਆਂ ਹਨ।
ਅਜੋਕੇ ਮਨੁੱਖ ਸੱਚਮੁੱਚ ਫਿਲਮਾਂ ਵਿਚ ਦਿਖਾਏ ਜਾਂਦੇ 2050 ਜਾਂ ਭਵਿੱਖ ਦੇ ਵਿਸ਼ਿਆਂ ਵਾਂਗ 'ਰੋਬੋਟਸ' ਬਣ ਗਏ ਜਾਪਦੇ ਹਨ। ਕਿਸੇ ਦੀ ਦੁੱਖ, ਸੁੱਖ, ਗਮੀ, ਵਿਛੋੜੇ ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਕੇਵਲ ਮੌਖਿਕ ਜਾਂ ਲਿਖਤੀ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਗਟਾਅ ਤੱਕ ਸੀਮਤ ਹੋ ਕੇ ਰਹਿ ਗਿਆ ਹੈ, ਉਹ ਵੀ ਉਪਰੇ ਮਨ ਤੋਂ। ਮੋਹ, ਪਿਆਰ, ਸੰਤੁਸ਼ਟੀ, ਸਹਿਣਸ਼ੀਲਤਾ ਘਟ ਗਈ ਹੈ ਅਤੇ ਹਊਮੈ, ਇਕ-ਦੂਜੇ ਦੀ ਪ੍ਰਸੰਸਾ ਜਾਂ ਤਰੱਕੀ ਤੋਂ ਸਾੜਾ, ਦੂਜੇ ਨੂੰ ਨੀਵਾਂ ਦਿਖਾਉਣ ਦੀ ਪ੍ਰਵਿਰਤੀ, ਠੱਗੀ, ਬੇਈਮਾਨੀ, ਝੂਠ ਆਦਿ ਵਧ ਗਿਆ ਹੈ। ਹੀਣ ਭਾਵਨਾ ਅਤੇ ਹਊਮੈ ਤਾਂ ਇਸ ਕਦਰ ਮਨੁੱਖੀ ਮਨਾਂ ਵਿਚ ਪਸਰ ਗਈ ਹੈ ਕਿ ਕੋਈ ਦੂਜੇ ਦੀ ਖੁਸ਼ੀ ਦੇਖ ਕੇ ਰਾਜ਼ੀ ਨਹੀਂ, ਕਿਸੇ ਦੀ ਸਾਡੀ ਭਲਾਈ ਲਈ ਕਹੀ ਗੱਲ ਵੀ ਜ਼ਹਿਰ ਵਾਂਗ ਲੱਗਦੀ ਹੈ। ਸਮਝੋ ਦੌੜ ਜਿਹੀ ਲੱਗੀ ਹੋਈ ਹੈ, ਹਰ ਕੋਈ ਆਪਣੀ ਸੁਣਾਉਣੀ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ ਪਰ ਸੁਣਨਾ ਕੋਈ ਨਹੀਂ ਚਾਹੁੰਦਾ।
ਦੂਜੇ ਸਫਲ ਇਨਸਾਨ ਦੀ ਨਕਲ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦੇ ਹਾਂ, ਜੇਕਰ ਸਫਲਤਾ ਮਿਲੀ ਤਾਂ ਠੀਕ, ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਕਿਸਮਤ ਜਾਂ ਰੱਬ ਨੂੰ ਉਲਾਂਭੇ ਦਿੰਦੇ ਹਾਂ ਜਾਂ ਉਸ ਉੱਤੇ ਹੀ ਇਲਜ਼ਾਮ ਲਾ ਛੱਡਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਉਸ ਨੇ ਸਫਲਤਾ ਜਾਅਲਸਾਜ਼ੀ ਕਰ ਕੇ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਹੈ ਪਰ ਉਸ ਇਨਸਾਨ ਦੇ ਚੰਗੇਪਣ ਜਾਂ ਮਿਹਨਤ ਬਾਰੇ ਕਦੇ ਨਹੀਂ ਸੋਚਦੇ, ਜੋ ਉਸ ਦੀ ਸਫਲਤਾ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣੀ ਹੈ। ਉੱਚਾ ਰੁਤਬਾ ਸਾਰੇ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ ਪਰ ਉਸ ਲਈ ਮਿਹਨਤ ਨਾ ਕਰਨੀ ਪਏ। ਦਿਨ-ਰਾਤ ਸਰਕਾਰਾਂ/ਮਹਿਕਮਿਆਂ ਨੂੰ ਦੋਸ਼ ਦਿੰਦੇ ਹਾਂ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤਾ ਪਰ ਕਦੇ ਇਹ ਨਹੀਂ ਸੋਚਦੇ ਕਿ ਅਸੀਂ ਆਪਣੀ ਹੀ ਮਿਹਨਤ ਨੂੰ ਦੁੱਗਣਾ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਸਫਲਤਾ ਲਈ? ਬਹੁਤ ਵਾਰ ਅਜਿਹੇ ਮਨੁੱਖ ਵੀ ਬੋਲਦੇ ਸੁਣਦੇ ਹਾਂ, ਜੋ ਆਦਰਸ਼ਵਾਦ 'ਤੇ ਭਾਸ਼ਣ ਦਿੰਦੇ ਹਨ, ਲੰਬੀਆਂ-ਲੰਬੀਆਂ ਤਕਰਾਰਾਂ ਕਰਦੇ ਹਨ ਪਰ ਆਪਣੇ ਹੀ ਕਹੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਨੂੰ ਜਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਆਪਣੇ ਜੀਵਨ ਨੂੰ ਢਾਲਿਆ ਤਾਂ ਬਸ ਰੱਬ ਹੀ ਰਾਖਾ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਭ ਗੱਲਾਂ ਬਾਰੇ ਜੇ ਸੋਚੀਏ, ਲਗਦਾ ਨਹੀਂ ਕਿ ਇਹ ਉਹੀ ਇਨਸਾਨੀ ਸਰੂਪ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪਰਮਾਤਮਾ ਨੇ ਬਣਾ ਕੇ ਇਸ ਧਰਤੀ ਉੱਤੇ ਆਪਣੀ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਤਮ ਰਚਨਾ ਦਾ ਦਰਜਾ ਦਿੱਤਾ। ਫਿਰ ਲਗਦਾ ਹੈ ਮਨੁੱਖ ਨੇ ਭੌਤਿਕ ਵਸਤੂਆਂ ਦਾ ਮਸ਼ੀਨੀਕਰਨ ਕਰਦੇ-ਕਰਦੇ ਕਿਤੇ ਆਪਣਾ ਖੁਦ ਦਾ ਵੀ ਮਸ਼ੀਨੀਕਰਨ ਤਾਂ ਨਹੀਂ ਕਰ ਲਿਆ। ਜ਼ਰਾ ਸੋਚਿਓ ਜ਼ਰੂਰ।

-ਡਾਕ: ਕਲੇਹਮਾਜਰਾ, ਤਹਿ: ਨਾਭਾ, ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਪਟਿਆਲਾ। ਮੋਬਾ: 98772-55115

ਲੱਚਰ ਗਾਇਕੀ ਨੂੰ ਠੱਲ੍ਹ ਪਾਉਣ ਦੀ ਲੋੜ

ਪੰਜਾਬੀ ਭਾਸ਼ਾ ਨੂੰ ਓਨਾ ਖੋਰਾ ਗ਼ੈਰ-ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਨੇ ਨਹੀਂ ਲਾਇਆ, ਜਿੰਨਾ ਸਾਡੇ ਕੁਝ ਗਾਇਕਾਂ ਨੇ ਲਾਇਆ ਹੈ। ਗੀਤਾਂ ਨੂੰ ਹਿੰਦੀ, ਪੰਜਾਬੀ ਦਾ ਮਿਲਗੋਭਾ ਬਣਾਉਣਾ, ਗੇੜਿਆਂ ਨੂੰ ਗੇੜੀਆਂ ਅਤੇ ਕੁੜੀਆਂ ਨੂੰ ਯੈਕਣਾਂ ਦੱਸਣਾ ਪੰਜਾਬੀ ਭਾਸ਼ਾ ਨਾਲ ਖਿਲਵਾੜ ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਹੋਰ ਕੀ ਹੈ? ਪੁਰਾਣੇ ਗੀਤ ਹੁੰਦੇ ਸੀ 'ਗੇੜਾ ਦੇ ਦੇ ਨੀ ਮੁਟਿਆਰੇ...', 'ਮਾਰ ਜਗੀਰੋ ਗੇੜਾ' ਜਾਂ 'ਯਾਦ ਕਰਾਂ ਜਾਣ ਵਾਲਿਆ ਤੈਨੂੰ ਹਰ ਚਰਖੇ ਦੇ ਗੇੜੇ'। ਹੁਣ ਵਾਲਿਆਂ ਨੇ ਗੇੜੇ ਸ਼ਬਦ ਦਾ ਵੀ ਫੀਮੇਲ ਬਣਾ ਲਿਆ ਗੇੜੀ। 'ਮੁੰਡਾ ਬੋਲਟ 'ਤੇ ਜਾਂ ਫੋਰਡ 'ਤੇ ਫਿਰੇ ਗੇੜੀਆਂ ਲਾਉਂਦਾ'। ਟੀ. ਵੀ. 'ਤੇ ਆਪਣਾ ਨਾਂਅ ਸੁਣਨ ਦੇ ਭੁੱਖੇ, ਭੱਦੀ ਗਾਇਕੀ ਅਤੇ ਦੋ-ਭਾਸ਼ੀ ਸ਼ਬਦਾਵਲੀ ਵਰਤ ਕੇ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਕੀ ਸਿੱਧ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ? ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਜੱਟ ਕਰਜ਼ਿਆਂ ਹੇਠ ਦੱਬ ਕੇ ਖੁਦਕੁਸ਼ੀਆਂ ਦੇ ਰਾਹ ਪਿਆ ਨਹੀਂ ਦਿਸਦਾ, ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ 'ਚ ਰੁਮਾਂਸ ਕਰਦਾ ਜਾਂ ਕਚਹਿਰੀਆਂ 'ਚ ਮੇਲੇ ਲਾਉਂਦਾ ਹੀ ਦਿਸਦਾ ਹੈ। ਪੈਸੇ ਕਮਾਉਣ ਦੇ ਚੱਕਰ ਵਿਚ ਸਾਡੇ ਕੁਝ ਟੀ. ਵੀ. ਚੈਨਲ ਵੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਹਨ ਜੋ ਨਸ਼ਿਆਂ, ਹਥਿਆਰਾਂ ਅਤੇ ਸਕੂਲਾਂ-ਕਾਲਜਾਂ ਨੂੰ ਆਸ਼ਕੀ ਦੇ ਅੱਡੇ ਬਣਾ ਕੇ ਗਾਏ ਗੀਤਾਂ ਨੂੰ ਵਿਖਾਉਂਦੇ ਅਤੇ ਸੁਣਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਕੁਝ ਆਮ ਲੋਕ ਵੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਹਨ ਜੋ ਸੁਣ-ਸੁਣ ਕੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਟੀ.ਆਰ.ਪੀ. ਵਧਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਅਜਿਹੇ ਗੀਤਾਂ ਨੂੰ ਸਵੀਕਾਰਨਾ ਨਹੀਂ, ਦੁਰਕਾਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
ਲੱਚਰਤਾ ਗਾਉਣ ਲੱਗੇ ਇਹ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਸੋਚਦੇ ਕਿ ਇਸ ਨੂੰ ਸਾਡੀਆਂ ਧੀਆਂ-ਭੈਣਾਂ ਵੀ ਸੁਣਦੀਆਂ ਹਨ। ਵਿਆਹਾਂ ਦੌਰਾਨ ਡਾਂਸਰਾਂ 'ਤੇ ਸੁੱਟਿਆ ਪੈਸਾ ਕਿਸੇ ਗਰੀਬ ਦੀ ਕੁੜੀ ਦੇ ਵਿਆਹ, ਕਿਸੇ ਗਰੀਬ ਬੱਚੇ ਦੀ ਫੀਸ ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਦਾ ਤਨ ਢਕਣ ਵਾਸਤੇ ਕੱਪੜੇ 'ਤੇ ਖਰਚ ਕੇ ਵੇਖੋ, ਤੁਹਾਨੂੰ ਇਸ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸਕੂਨ ਨਾ ਮਿਲੇ ਤਾਂ ਕਿਹੋ। ਜ਼ਮੀਨਾਂ ਵੇਚ-ਵੇਚ ਕੇ ਟੀ. ਵੀ. ਚੈਨਲਾਂ 'ਤੇ ਆਉਣਾ ਅਤੇ ਕੈਸੇਟਾਂ ਕਰਾਉਣੀਆਂ ਕਿਧਰ ਦੀ ਕਲਾਕਾਰੀ ਹੈ? ਸਸਤੀ ਸ਼ੋਹਰਤ ਅਤੇ ਰਾਤੋ-ਰਾਤ ਸਟਾਰ ਬਣਨ ਦੇ ਸੁਪਨੇ ਹੀ ਖੁਦਕੁਸ਼ੀਆਂ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦੇ ਹਨ। ਮਿਹਰਬਾਨੀ ਕਰੋ, ਪੰਜਾਬ ਨੂੰ ਪੰਜਾਬ ਹੀ ਰਹਿਣ ਦਿਓ, ਇਥੇ ਗੈਂਗਸਟਰ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਬਥੇਰੇ ਪੈਦਾ ਹੋ ਚੁੱਕੇ ਹਨ। ਨਸ਼ਿਆਂ ਨੇ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਬਥੇਰੇ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਨਿਗਲ ਲਿਆ ਹੈ। ਪੰਜਾਬ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਬਲਿਊ ਸਟਾਰ ਵਰਗੇ ਆਪ੍ਰੇਸ਼ਨਾਂ ਤੋਂ ਉੱਭਰ ਕੇ ਮਸਾਂ ਸਾਵਾਂ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਫਿਰ ਨਾ ਕੋਈ ਟਾਡਾ ਕਾਨੂੰਨ ਵਰਗਾ ਕਾਨੂੰਨ ਲਾਗੂ ਕਰਨਾ ਪਵੇ।

-ਗੁਰਦੇਵ ਸਿੰਘ ਘਾਰੂ,
ਥਾਂਦੇਵਾਲਾ। ਫੋਨ : 98885-26276

ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਖ਼ਜਾਲਤ ਬਣੇ ਧਰਨੇ, ਹੜਤਾਲਾਂ ਅਤੇ ਰਿਸ਼ਵਤਖ਼ੋਰੀ

ਭਾਵੇਂ ਕਿ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਥਾਂ-ਥਾਂ 'ਤੇ ਕਿਸੇ ਅਲਾਮਤ ਵਾਂਗ ਫੈਲ ਚੁੱਕੀ ਰਿਸ਼ਵਤਖ਼ੋਰੀ ਨੂੰ ਨਕੇਲ ਪਾਉਣ ਲਈ ਅਨੇਕਾਂ ਮੁਹਿੰਮਾਂ ਅਖ਼ਤਿਆਰ ਕੀਤੀਆਂ ਹਨ ਪਰ ਫਿਰ ਵੀ ਜੇਕਰ ਕਿਸੇ ਆਮ ਬੰਦੇ ਨੇ ਸਰਕਾਰੇ-ਦਰਬਾਰੇ ਆਪਣਾ ਕੰਮ ਕਰਵਾਉਣਾ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਪਹਿਲੀ ਗੱਲ ਤਾਂ ਸਰਕਾਰੀ ਬਾਬੂ ਡਿਊਟੀ 'ਤੇ ਸਮੇਂ ਮੁਤਾਬਿਕ ਹਾਜ਼ਰ ਹੀ ਨਹੀਂ ਮਿਲਣਗੇ ਪਰ ਜੇਕਰ ਮਿਲ ਵੀ ਜਾਣ ਤਾਂ ਚਾਂਦੀ ਦੀ ਜੁੱਤੀ ਮਾਰੇ ਬਗੈਰ ਕੋਈ ਵੀ ਸਾਧਾਰਨ ਬੰਦਾ ਆਪਣਾ ਕੰਮ ਕਰਕੇ ਵਿਖਾ ਦੇਵੇ। ਸਰਕਾਰੀ ਨੌਕਰੀ ਨੂੰ ਹਾਸਲ ਕਰਨ ਵੇਲੇ ਮੁਲਾਜ਼ਮਾਂ ਵਲੋਂ ਇਕ ਹਲਫ਼ਨਾਮੇ ਵਿਚ ਸਹੁੰ ਖਾ ਕੇ ਹੇਠਾਂ ਦਸਤਖ਼ਤ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਕਿ ਮੈਂ ਆਪਣਾ ਕੰਮ ਪੂਰੀ ਇਮਾਨਦਾਰੀ ਨਾਲ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਦੇ ਸੰਵਿਧਾਨ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰਦਾ ਹੋਇਆ ਪੂਰੀ ਨਿਸ਼ਠਾ ਅਤੇ ਵਫ਼ਾਦਾਰੀ ਨਾਲ ਕਰਾਂਗਾ ਅਤੇ ਅਸਲ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿਚ ਇਹ ਕੀਤੇ ਹੋਏ ਦਸਤਖ਼ਤ ਅਤੇ ਚੁੱਕੀ ਹੋਈ ਸਹੁੰ ਇਕ ਮਜ਼ਾਕ ਹੀ ਸਾਬਤ ਹੁੰਦੇ ਲਗਦੇ ਹਨ।
ਸਾਰੇ ਸਰਕਾਰੀ ਅਦਾਰਿਆਂ ਦੇ ਮੁਲਾਜ਼ਮਾਂ ਵਲੋਂ ਆਪਣੇ ਹੱਕਾਂ ਲਈ ਸੂਬਾ ਪੱਧਰ ਅਤੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਵੱਖੋ-ਵੱਖਰੀਆਂ ਜਥੇਬੰਦੀਆਂ ਦਾ ਗਠਨ ਕਰਕੇ ਸਰਕਲ ਅਤੇ ਬਲਾਕ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਇਕ-ਇਕ ਮੁਲਾਜ਼ਮ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਜਥੇਬੰਦੀ ਵਿਚ ਮੈਂਬਰ ਅਤੇ ਨੁਮਾਇੰਦਾ ਬਣਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਜਥੇਬੰਦੀਆਂ ਆਪਣੇ ਹਿਤਾਂ ਨੂੰ ਮੁੱਖ ਰੱਖਦੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਇਕਜੁੱਟ ਹੋ ਕੇ ਮਹੀਨੇ ਵਿਚ ਕਈ-ਕਈ ਵਾਰ ਹੜਤਾਲਾਂ ਕਰਦੀਆਂ ਅਤੇ ਧਰਨੇ ਲਗਾਉਂਦੀਆਂ ਆਮ ਹੀ ਮਿਲ ਜਾਣਗੀਆਂ। ਜਿਸ ਦਿਨ ਇਹ ਧਰਨੇ ਲਗਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ, ਤਾਂ ਉਸ ਦਿਨ ਵੀ ਸਰਕਾਰੀ ਰਜਿਸਟਰ ਵਿਚ ਆਪਣੀ ਹਾਜ਼ਰੀ ਲਗਾ ਕੇ ਹੀ ਇਸ ਕੰਮ ਨੂੰ ਅੰਜ਼ਾਮ ਦਿੰਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਸੰਵਿਧਾਨ ਦੇ ਮੁਤਾਬਿਕ ਨੌਕਰੀ 'ਤੇ ਹਾਜ਼ਰ ਹੋਣ ਵਾਲਾ ਕੋਈ ਵੀ ਮੁਲਾਜ਼ਮ ਹੜਤਾਲ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦਾ ਅਤੇ ਹੜਤਾਲ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਮੁਲਾਜ਼ਮ ਨੌਕਰੀ 'ਤੇ ਆਪਣੀ ਹਾਜ਼ਰੀ ਨਹੀਂ ਪਾ ਸਕਦਾ, ਜਦਕਿ ਇਸੇ ਹੜਤਾਲ ਵਾਲੇ ਦਿਨ ਵੀ ਕਈ ਮੁਲਾਜ਼ਮ ਮੋਟੀ ਰਿਸ਼ਵਤ ਖਾ ਕੇ ਵੀ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਵੇਖੇ ਗਏ ਹਨ।
ਜੇਕਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਰਿਸ਼ਵਤਖ਼ੋਰ ਮੁਲਾਜ਼ਮਾਂ ਨੂੰ ਰਿਸ਼ਵਤ ਨਾ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਜਵਾਬ ਮਿਲਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜਦੋਂ ਤੁਹਾਡੀ ਵਾਰੀ ਆਵੇਗੀ, ਕੰਮ ਉਦੋਂ ਹੀ ਹੋਵੇਗਾ ਤੇ ਜਦੋਂ ਵਾਰੀ ਆਉਂਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਕੋਈ ਨਾ ਕੋਈ ਤਰੁੱਟੀ ਦੱਸ ਕੇ ਘਾਟ ਪੂਰੀ ਕਰਨ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਸਭ ਕੁਝ ਪੂਰਾ ਕਰਨ 'ਤੇ ਵੀ ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਵਜ੍ਹਾ ਦੇ ਪ੍ਰੇਸ਼ਾਨੀਆਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਰਿਸ਼ਵਤ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਸਾਰੀਆਂ ਤਰੁੱਟੀਆਂ ਆਪਣੇ-ਆਪ ਦੂਰ ਹੋ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਵਾਰੀ ਵੀ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਆ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਦੇਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਮੁਲਾਜ਼ਮਾਂ ਵਲੋਂ ਆਪਣੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਆਪਣੇ ਦਫ਼ਤਰੀ ਕੰਮ ਲਈ ਨਿੱਜੀ ਸਹਾਇਕ ਰੱਖੇ ਹੋਏ ਹਨ, ਜੋ ਸਾਰੇ ਕੰਮ ਦੇਖਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉਹੀ ਰਿਸ਼ਵਤ ਲੈ ਕੇ ਜਲਦੀ ਕੰਮ ਹੋਣ ਦਾ ਸੁਝਾਅ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ਜਾਂ ਫਿਰ ਸਬੰਧਤ ਮੁਲਾਜ਼ਮ ਵਲੋਂ ਰੱਖੇ ਹੋਏ ਨਿੱਜੀ ਕਾਮਿਆਂ ਨੂੰ ਕੰਮ ਕਰਨ ਲਈ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜੋ ਆਪਣੀ ਮਨਮਰਜ਼ੀ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹਨ।
ਇਸ ਸਬੰਧੀ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਸਖ਼ਤ ਕਦਮ ਚੁੱਕਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਮੁਲਾਜ਼ਮ ਆਪਣੀ ਡਿਊਟੀ 'ਤੇ ਹਾਜ਼ਰ ਹੋ ਕੇ ਹੜਤਾਲ/ਧਰਨੇ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਰਿਸ਼ਵਤ ਲੈਂਦੇ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਤੁਰੰਤ ਬਰਖ਼ਾਸਤ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿਚ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਵੀ ਸਰਕਾਰੀ ਨੌਕਰੀ 'ਤੇ ਨਾ ਰੱਖਿਆ ਜਾਵੇ ਅਤੇ ਮੁਲਾਜ਼ਮਾਂ ਵਲੋਂ ਆਪਣੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਆਪਣੇ ਦਫ਼ਤਰੀ ਕੰਮਾਂ ਲਈ ਰੱਖੇ ਸਹਾਇਕਾਂ ਨੂੰ ਤੁਰੰਤ ਹਟਾਇਆ ਜਾਵੇ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਰਿਸ਼ਵਤਖ਼ੋਰੀ ਨੂੰ ਵੱਡੀ ਠੱਲ੍ਹ ਪਵੇਗੀ ਅਤੇ ਇਮਾਨਦਾਰੀ ਨਾਲ ਕੰਮ ਹੋਵੇਗਾ ਅਤੇ ਚਾਰੇ ਪਾਸੇ ਫੈਲੀ ਰਿਸ਼ਵਤਖ਼ੋਰੀ ਤੋਂ ਨਿਜਾਤ ਮਿਲ ਸਕੇਗੀ।

-ਪਿੰਡ ਤੇ ਡਾਕ: ਸੇਹ, ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਲੁਧਿਆਣਾ।
ਮੋਬਾ: 98729-00497

ਆਤਮਘਾਤੀ ਹਥਿਆਰ ਹੈ ਸ਼ਰਾਬ

ਸ਼ਰਾਬ ਨੂੰ ਸਮਾਜਿਕ, ਸਿਹਤ ਅਤੇ ਆਰਥਿਕ ਪੱਖੋਂ ਅਸੀਂ ਮਾਨਤਾ ਦਿੱਤੀ ਹੋਈ ਹੈ। ਹਰੇਕ ਬੁਰਾਈ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਅਨੁਕੂਲ ਬਣਾਉਣਾ ਸਾਡਾ ਸੁਭਾਅ ਹੈ। ਸਮਾਜਿਕ ਪੱਖ ਤੋਂ ਸ਼ਰਾਬ ਦੇ ਔਗੁਣ ਵੱਧ ਹਨ। ਸਮਾਜਿਕ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਾਂ ਵਿਚ ਸ਼ਰਾਬ ਵਾਲੇ ਦੇ ਨੇੜੇ ਕੋਈ ਬੈਠਣ ਲਈ ਤਿਆਰ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ। ਡਰ ਵੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸ਼ਰਾਬੀ ਕਦੇ ਵੀ ਡਰਾਮਾ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਪਤੀਆਂ ਵਲੋਂ ਘਰੇਲੂ ਹਿੰਸਾ ਦਾ ਵੱਡਾ ਕਾਰਨ ਵੀ ਸ਼ਰਾਬ ਹੈ, ਸਿਹਤ ਦੇ ਪੱਖ ਤੋਂ ਸ਼ਰਾਬ ਅੰਦਰੂਨੀ ਅੰਗਾਂ ਨੂੰ ਅਕਿਰਿਆਸ਼ੀਲ ਕਰਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਆਰੰਭ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਸਰਕਾਰ ਵਲੋਂ ਬੋਤਲ ਦੇ ਬਾਹਰ 'ਪੀਣੀ ਹਾਨੀਕਾਰਕ' ਲਿਖਵਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਹੁਣ ਤਾਂ ਮਿਲਾਵਟੀ ਸ਼ਰਾਬ ਦੀ ਵੀ ਭਰਮਾਰ ਹੈ। ਘਰੇਲੂ ਆਰਥਿਕਤਾ ਨੂੰ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸ਼ਰਾਬ ਸੱਟ ਮਾਰਦੀ ਹੈ। ਇਕ ਫਜ਼ੂਲ ਖਰਚੀ, ਦੂਜਾ ਸਿਹਤ ਖਰਾਬ।
ਸਰਕਾਰ ਵਲੋਂ ਹਰ ਸਾਲ ਆਬਕਾਰੀ ਨੀਤੀ ਤਹਿਤ ਮਾਲੀਏ ਅਤੇ ਸ਼ਰਾਬ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਦੇ ਟੀਚੇ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਸਾਲ 2008-09 ਵਿਚ 943 ਲੱਖ ਪਰੂਫ਼ ਲੀਟਰ, 2009-10 ਵਿਚ 1085 ਲੱਖ ਪਰੂਫ਼ ਲੀਟਰ, 2010-11 ਵਿਚ 1173 ਲੱਖ ਪਰੂਫ਼ ਲੀਟਰ ਅਤੇ 2012-13 ਵਿਚ 1334 ਲੱਖ ਪਰੂਫ਼ ਲੀਟਰ ਕੋਟਾ ਮਿਥਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਹੁਣ ਮਾਣਯੋਗ ਸਰਬਉੱਚ ਅਦਾਲਤ ਨੇ ਮੁੱਖ ਸੜਕਾਂ ਤੋਂ 500 ਮੀਟਰ ਦੂਰ ਤੱਕ ਠੇਕੇ ਚਕਾਉਣ ਦੀ ਹਦਾਇਤ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਇਸ ਵਾਰ ਸਰਕਾਰ ਵਲੋਂ ਕੋਟਾ ਘਟਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਸ਼ਰਾਬ ਵਿਕਰੇਤਾਵਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵੀ 6384 ਤੋਂ ਘਟਾ ਕੇ 5900 ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਪੰਚਾਇਤ ਐਕਟ ਵਿਚ ਪਿੰਡਾਂ ਵਿਚੋਂ ਸ਼ਰਾਬ ਦੇ ਠੇਕੇ ਚੁੱਕਣ ਦੀ ਵਿਵਸਥਾ ਵੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਕੁਝ ਵਰਗ ਸ਼ਰਾਬ ਦੀ ਵਕਾਲਤ ਵੀ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਸ਼ਰਾਬ ਨਹੀਂ, ਸ਼ਰਾਬੀ ਮਾੜਾ ਹੈ। ਪਰ ਸ਼ਰਾਬ ਪੀਣ ਪਿੱਛੇ ਕਮਜ਼ੋਰ ਮਾਨਸਿਕਤਾ ਕੰਮ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਸ਼ਰਾਬ ਬਾਰੇ ਪਰਖ-ਪੜਚੋਲ ਕਰਨ ਤੋਂ ਮਨੁੱਖੀ ਜੀਵਨ ਦੇ ਸਾਰੇ ਪੱਖਾਂ ਤੋਂ ਸਪਸ਼ੱਟ ਹੈ ਕਿ ਸ਼ਰਾਬ ਸਹੀ ਅਰਥਾਂ ਵਿਚ ਮਨੁੱਖ ਲਈ ਆਤਮਘਾਤੀ ਹਥਿਆਰ ਹੈ। ਹਥਿਆਰ ਵਾਂਗ ਕਦੇ ਵੀ ਸ਼ਰਾਬ ਚੱਲ ਕੇ ਬੰਦੇ ਕੋਲ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦੀ, ਬਲਕਿ ਬੰਦਾ ਖੁਦ ਸ਼ਰਾਬ ਕੋਲ ਚੱਲ ਕੇ ਆਤਮਘਾਤ ਨੂੰ ਸੁਨੇਹਾ ਦਿੰਦਾ ਹੈ।

-ਅਬਿਆਣਾ ਕਲਾਂ।
ਮੋਬਾ: 98781-11445

ਬਜ਼ੁਰਗ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਘਰ ਦਾ ਜਿੰਦਾ

ਕਿਸੇ ਸਿਆਣੇ ਬੰਦੇ ਨੇ ਇਹ ਅਖਾਣ ਬਿਲਕੁਲ ਸਹੀ ਬਣਾਈ ਹੈ ਕਿ ਬਜ਼ੁਰਗ ਘਰ ਦਾ ਜਿੰਦਾ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਦੇ ਸਹਾਰੇ ਅਸੀਂ ਆਪਣੇ ਘਰ-ਬਾਰ ਨੂੰ ਖੁੱਲ੍ਹਾ ਛੱਡ ਕਿਤੇ ਵੀ ਆ-ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਾਂ, ਕਿਉਂਕਿ ਸਾਨੂੰ ਪਤਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਘਰ ਵਿਚ ਬਜ਼ੁਰਗ ਬੈਠੇ ਹਨ, ਉਦੋਂ ਤੱਕ ਘਰ ਦੀ ਕੋਈ ਵੀ ਚੀਜ਼ ਇਧਰ-ਉਧਰ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦੀ। ਬਜ਼ੁਰਗ ਉਸ ਬੁੱਢੇ ਹੋਏ ਦਰਖੱਤਾਂ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਜੋ ਕਿ ਸਾਥੋਂ ਕੁਝ ਵੀ ਨਹੀਂ ਲੈਂਦੇ, ਉਲਟਾ ਸਾਨੂੰ ਠੰਢੀਆਂ ਹਵਾਵਾਂ ਅਤੇ ਫਲ ਆਦਿ ਦਿੰਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ।
ਪਰ ਸਮੇਂ ਨੇ ਐਸੀ ਚਾਲ ਚੱਲੀ ਕਿ ਵੱਡੇ-ਵੱਡੇ ਧਨਾਢ ਬੰਦਿਆਂ ਦੇ ਮਾਂ-ਬਾਪ ਵੀ ਧੜਾਧੜ ਖੁੱਲ੍ਹ ਰਹੇ ਬਿਰਧ ਆਸ਼ਰਮਾਂ ਵਿਚ ਆਪਣੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੇ ਆਖਰੀ ਪਲ ਆਪਣੇ ਧੀਆਂ-ਪੁੱਤਰਾਂ ਦੀ ਯਾਦ ਵਿਚ ਕੱਟ ਰਹੇ ਹਨ। ਕਿੰਨੇ ਅਫਸੋਸ ਦੀ ਗੱਲ ਹੈ ਕਿ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਮਾਪਿਆਂ ਨੇ ਪੰਜ-ਪੰਜ ਧੀਆਂ-ਪੁੱਤਰਾਂ ਨੂੰ ਜੇਠ-ਹਾੜ੍ਹ ਦੀਆਂ ਤਪਦੀਆਂ ਦੁਪਹਿਰਾਂ ਅਤੇ ਪੋਹ-ਮਾਘ ਦੀਆਂ ਸਰਦੀਆਂ ਵਿਚ ਦਿਨ-ਰਾਤ ਕੰਮ ਕਰ ਕੇ ਪਾਲਿਆ, ਅੱਜ ਉਨ੍ਹਾਂ ਧੀਆਂ-ਪੁੱਤਰਾਂ ਦੇ ਵੱਡੇ-ਵੱਡੇ ਆਲੀਸ਼ਾਨ ਮਹਿਲਨੁਮਾ ਮਕਾਨਾਂ ਵਿਚ ਇਨ੍ਹਾਂ ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਲਈ ਇਕ ਵਾਣ ਦਾ ਮੰਜਾ ਡਾਹੁਣ ਜੋਗੀ ਵੀ ਜਗ੍ਹਾ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ। ਕੀ ਕਰਨਾ ਇਨ੍ਹਾਂ ਮਹਿਲਨੁਮਾ ਮਕਾਨਾਂ ਨੂੰ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚ ਆਪਣੇ ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਲਈ ਥਾਂ ਨਾ ਹੋਵੇ।
ਇਨ੍ਹਾਂ ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਕਾਰਨ ਹੀ ਅਸੀਂ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੇ ਕਈ ਮੁਕਾਮ ਸਰ ਕਰ ਜਾਂਦੇ ਹਾਂ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਬਜ਼ੁਰਗ ਹੀ ਹਨ ਜੋ ਆਪਣੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੇ ਤਜਰਬੇ ਸਾਡੇ ਨਾਲ ਸਾਂਝੇ ਕਰ ਕੇ ਸਾਨੂੰ ਤਰੱਕੀਆਂ ਦੀਆਂ ਪੌੜੀਆਂ ਚੜ੍ਹਨਾ ਸਿਖਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਪਹਿਲੇ ਸਮੇਂ ਵਿਚ ਜਦੋਂ ਬਜ਼ੁਰਗ ਘਰ ਵਿਚ ਹੁੰਦੇ ਸਨ ਤਾਂ ਬੱਚੇ ਆਪਣੇ ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਤੋਂ ਸੂਰਬੀਰ, ਯੋਧਿਆਂ ਦੀਆਂ ਬਾਤਾਂ ਸੁਣ ਕੇ ਮਜ਼ਬੂਤ ਇਰਾਦੇ ਵਾਲੇ ਇਨਸਾਨ ਬਣਦੇ ਸਨ ਅਤੇ ਅੱਜ ਦੇ ਬੱਚੇ ਮੋਬਾਈਲਾਂ, ਲੈਪਟਾਪ, ਟੀ. ਵੀ. ਅਤੇ ਵੀਡੀਓ ਗੇਮਾਂ ਵਿਚ ਕੈਦ ਹੋ ਕੇ ਰਹਿ ਗਏ ਹਨ। ਇਸ ਲਈ ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਸਾਡੇ ਬੱਚੇ ਸਾਡੇ ਬੁਢਾਪੇ ਦਾ ਸਹਾਰਾ ਬਣਨ ਤਾਂ ਸਾਨੂੰ ਵੀ ਆਪਣੇ ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਦਾ ਸਹਾਰਾ ਬਣਨਾ ਪਵੇਗਾ। ਸਾਨੂੰ ਆਪਣੇ ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਦੀ ਸੇਵਾ ਘਰ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿਚ ਰਲ ਮਿਲ ਕੇ ਕਰਨੀ ਪਵੇਗੀ, ਤਾਂ ਜੋ ਸਾਡੇ ਬੱਚੇ ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਤੋਂ ਚੰਗੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਸਿੱਖ ਕੇ ਸੂਰਬੀਰ, ਯੋਧਿਆਂ ਵਾਲੇ ਮਾਨਵਤਾ ਭਲਾਈ ਕਾਰਜ ਕਰਨ ਨੂੰ ਪਹਿਲ ਦੇਣ ਤੇ ਇਕ ਚੰਗਾ ਇਨਸਾਨ ਬਣ ਸਕਣ ਅਤੇ ਅਸੀਂ ਵੀ ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਦੇ ਘਰ ਵਿਚ ਹੋਣ 'ਤੇ ਬੇਫਿਕਰ ਹੋ ਕੇ ਆਪਣੇ ਕੰਮ-ਕਾਰ ਨੂੰ ਜਾਈਏ ਕਿ ਸਾਡੇ ਘਰ ਦਾ ਜਿੰਦਾ ਸਾਥੋਂ ਬਾਅਦ ਸਾਡੇ ਘਰ ਦੀ ਅਤੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਸੰਭਾਲ ਪੂਰੀ ਤਸੱਲੀ ਨਾਲ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇੱਧਰ ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਵੀ ਫਰਜ਼ ਬਣਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਕੋਈ ਅਜਿਹਾ ਨਿਯਮ ਬਣਾਏ ਕਿ ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਘਰ ਦਾ ਬਜ਼ੁਰਗ ਜਿਊਂਦਾ ਹੈ, ਉਦੋਂ ਤੱਕ ਉਸ ਦਾ ਘਰ ਦੀ ਜਾਇਦਾਦ ਉੱਤੇ ਬਰਾਬਰ ਦਾ ਹੱਕ ਹੈ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਬੱਚੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਵੀ ਕੀਮਤ 'ਤੇ ਘਰ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਨਾ ਕੱਢ ਸਕਣ ਅਤੇ ਜੇਕਰ ਫਿਰ ਵੀ ਕੋਈ ਆਪਣੇ ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਨੂੰ ਬਾਹਰ ਬਿਰਧ ਆਸ਼ਰਮਾਂ ਆਦਿ 'ਚ ਭੇਜਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਉਸ 'ਤੇ ਸਖਤ ਤੋਂ ਸਖਤ ਕਾਨੂੰਨੀ ਕਾਰਵਾਈ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇ।

-ਪਿੰਡ ਬਠੋਈ ਕਲਾਂ, ਡਾਕ: ਡਕਾਲਾ, ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਪਟਿਆਲਾ।
ਮੋਬਾ: 99152-98157

ਮੁਸ਼ਕਿਲ 'ਚ ਸਕੂਲੀ ਵਿਦਿਆਰਥੀ

ਹਰਿਆਣਾ ਦੇ ਗੁਰੂਗ੍ਰਾਮ (ਗੁੜਗਾਓਂ) 'ਚ ਸਤੰਬਰ ਮਹੀਨੇ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ 'ਚ ਹੋਏ ਇਕ ਬੱਚੇ ਦੇ ਕਤਲ ਦੇ ਮਾਮਲੇ 'ਚ ਸੀ.ਬੀ.ਆਈ. ਦੇ ਨਵੇਂ ਖੁਲਾਸੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮਾਮਲਾ ਹੋਰ ਜ਼ਿਆਦਾ ਉਲਝ ਗਿਆ, ਹੁਣ ਤੱਕ ਤਾਂ ਅਸੀਂ ਸਮਝ ਰਹੇ ਸੀ ਕਿ ਡਰਾਈਵਰ ਹੀ ਕਾਤਲ ਹੈ, ਪਰ ਹੁਣ ਸੀ.ਬੀ.ਆਈ. ਇਹ ਸਮਝ ਰਹੀ ਹੈ ਕਿ ਕਾਤਲ ਉਸੇ ਹੀ ਸਕੂਲ ਦੀ ਕਲਾਸ ਦੀ 11ਵੀਂ ਦਾ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਹੀ ਹੈ। ਸਮਝ 'ਚ ਨਹੀਂ ਆ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਕਿਸ ਦੀ ਗੱਲ ਦਾ ਯਕੀਨ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ, ਇਸ ਲਈ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਕੋਈ ਮੁਜਰਿਮ ਅਦਾਲਤ ਤੋਂ ਸਜ਼ਾ ਨਾ ਪਾ ਜਾਵੇ, ਉਦੋਂ ਤੱਕ ਉਸ ਨੂੰ ਦੋਸ਼ੀ ਨਹੀਂ ਸਮਝਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਜਜ਼ਬਾਤੀ ਮਾਮਲੇ 'ਚ ਸਮਾਜ ਨੂੰ ਹੋਰ ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ 'ਤੇ ਸਮਾਜ ਦੀਆਂ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀਆਂ ਹਨ, ਜਜ਼ਬਾਤਾਂ ਨੂੰ ਕਿਨਾਰੇ ਰੱਖਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਕਿ ਉਹ ਆਪਣਾ ਕੰਮ ਕਰ ਸਕਣ। ਜੇਕਰ ਸੀ.ਬੀ.ਆਈ. ਦੀ ਗੱਲ ਸੱਚ ਹੈ, ਤਾਂ ਸੋਚਣਾ ਹੋਵੇਗਾ ਕਿ ਸਾਡੇ ਬੱਚੇ ਕਿੱਥੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ?
ਅਖ਼ਬਾਰ 'ਚ ਆਇਆ ਹੈ ਕਿ ਉਸੇ ਸਕੂਲ ਵਿਚ ਇਕ ਬੱਚੇ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਹੈ ਕਿ ਉਥੇ ਇਕ ਦਿਨ ਬੱਚਾ ਜ਼ਹਿਰ ਲੈ ਕੇ ਆਇਆ ਸੀ ਅਤੇ ਉਹ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਪਿਲਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਸਕੂਲ 'ਚ ਹੰਗਾਮਾ ਹੋ ਜਾਵੇ। ਜੇਕਰ ਇਹ ਗੱਲ ਵੀ ਸੱਚ ਹੈ ਤਾਂ ਫਿਰ ਸਾਨੂੰ ਸੰਜੀਦਗੀ ਨਾਲ ਸੋਚਣਾ ਹੋਵੇਗਾ ਕਿ ਅਸੀਂ ਕਿਧਰ ਜਾ ਰਹੇ ਹਾਂ? ਬੱਚੇ ਸਾਡਾ ਆਉਣ ਵਾਲਾ ਕੱਲ੍ਹ ਹੈ, ਜੇਕਰ ਅੱਜ ਇਹੀ ਕੱਲ੍ਹ ਐਨਾ ਚਿੰਤਾਜਨਕ ਹੈ ਤਾਂ ਕੱਲ੍ਹ ਉਹ ਇਸ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਖਤਰਨਾਕ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜੇਕਰ ਅੱਜ ਦਾ ਬਚਪਨ ਇਸ ਅੰਦਾਜ਼ ਨਾਲ ਵੱਡਾ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਕਿੱਥੇ ਗਲਤੀ ਹੋਈ ਹੈ? ਸਿੱਖਿਆ ਤਾਂ ਸਾਨੂੰ ਇਨਸਾਨ ਬਣਾਉਂਦੀ ਹੈ, ਪਰ ਇਹ ਕਿਹੋ ਜਿਹੀ ਸਿੱਖਿਆ ਹੈ ਜੋ 11ਵੀਂ ਦੇ ਇਕ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਹਿੰਸਕ ਬਣਾ ਦਿੰਦੀ ਹੈ?
ਫਿਕਰ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ਕਿ ਆਖਰ ਗਲਤੀ ਕਿੱਥੇ ਹੋਈ ਹੈ? ਇਸ ਦੇ ਲਈ ਕੌਣ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਹੈ? ਕੀ ਸਕੂਲ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੇ ਬੱਚਿਆਂ 'ਤੇ ਐਨਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਦਬਾਅ ਬਣਾ ਕੇ ਰੱਖਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ ਕਿ ਬੱਚੇ ਆਪਣੇ ਬਚਾਅ ਦੇ ਲਈ ਐਨੇ ਖਤਰਨਾਕ ਇਰਾਦਿਆਂ ਦੇ ਨਾਲ ਅੱਗੇ ਆ ਜਾਂਦੇ ਹਨ? ਜਾਂ ਉਹ ਮਾਪੇ, ਜੋ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਸਭ ਕੁਝ ਦੇ ਰਹੇ ਹਨ, ਬਜਾਏ ਵਕਤ ਦੇ? ਜਾਂ ਫਿਰ ਉਹ ਸਮਾਜ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਹੈ? ਕੀ ਅਸੀਂ ਐਨਾ ਭਟਕ ਗਏ ਹਾਂ ਕਿ ਆਪਣੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਭਵਿੱਖ ਪ੍ਰਤੀ ਬੇਫਿਕਰੇ ਹੋ ਗਏ ਹਾਂ? ਕੀ ਹੱਥ 'ਚ ਆ ਗਏ ਮੋਬਾਈਲ ਅਤੇ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ 'ਤੇ ਬੈਠੇ ਰਹਿਣ ਦੀ ਵਜ੍ਹਾ ਨਾਲ ਅਸੀਂ ਲੋਕ ਹੁਣ ਇਕ-ਦੂਜੇ ਤੋਂ ਅਲੱਗ ਹੁੰਦੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਾਂ? ਸਵਾਲ ਬਹੁਤ ਹਨ, ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਜੜ੍ਹ 'ਚ ਸਿਰਫ ਇਕ ਹੀ ਵੱਡਾ ਸਵਾਲ ਹੈ ਕਿ ਕਿਉਂ ਅਸੀਂ ਆਪਣੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਚੰਗੀ ਪਾਲਣ-ਪੋਸ਼ਣ 'ਚ ਨਾਕਾਮਯਾਬ ਹੋ ਰਹੇ ਹਾਂ? ਆਖਰ ਇਕ ਸਿੱਖਿਆ ਅਦਾਰੇ 'ਚ ਕਿਵੇਂ ਇਕ ਮਾਸੂਮ ਬੱਚਾ ਮੌਤ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ?
ਅੱਜਕਲ੍ਹ ਕੁਝ ਨਿੱਜੀ ਸਕੂਲਾਂ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਸਿੱਖਿਅਕ ਘੱਟ ਅਤੇ ਕਾਰੋਬਾਰੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੋ ਚੁੱਕੇ ਹਨ, ਕੋਈ ਵੀ ਸਕੂਲ ਉਸ ਦੇ ਅਧਿਆਪਕ ਅਤੇ ਪ੍ਰਬੰਧਾਂ ਦੇ ਕਰਕੇ ਹੀ ਚੰਗਾ ਬਣਦਾ ਹੈ। ਜ਼ਰੂਰੀ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਿ ਇਕ ਨਾਂਅ ਨਾਲ ਦੇਸ਼ ਭਰ 'ਚ ਚੱਲਣ ਵਾਲੇ ਸਾਰੇ ਸਕੂਲ ਚੰਗੇ ਹੀ ਹੋਣ, ਪਰ ਇਹ ਸਕੂਲ ਬ੍ਰੈਂਡ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਇਹ ਐਨੇ ਵੱਡੇ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਕੋਈ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਕਰ ਪਾਉਂਦਾ। ਅਜਿਹਾ ਕਈ ਵਾਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਦੀ ਗਲਤੀ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਤੁਹਾਨੂੰ ਆਪਣੇ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਹੀ ਝਿੜਕਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਸਕੂਲ ਕਾਰੋਬਾਰੀ ਬਣ ਚੁੱਕੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਕੁਝ ਅਜਿਹੇ ਅਧਿਆਪਕ ਵੀ ਰੱਖਣੇ ਪੈਂਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਰਸੂਖਦਾਰ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਕਰੀਬੀ ਹੋਣ। ਇਸ ਲਈ ਅਜਿਹੇ ਅਧਿਆਪਕ ਦੀਆਂ ਖਾਮੀਆਂ ਨੂੰ ਨਜ਼ਰਅੰਦਾਜ਼ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਮਾਪੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਭਾਰੀ ਫੀਸ ਨਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਦੱਬੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਇਸ ਲਈ ਉਹ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਕੁਝ ਹੋਰ ਸੁਣਨ ਨੂੰ ਤਿਆਰ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੇ। ਅਜਿਹਾ ਵੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਨਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹੋਏ ਵੀ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਉਹ ਪੜ੍ਹਾਈ ਪੜ੍ਹਨ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਕੋਈ ਰੁਚੀ ਹੀ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ। ਇਹ ਸਾਰੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਕਿਤੇ ਨਾ ਕਿਤੇ ਉਸ ਉਮਰ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਸ ਉਮਰ 'ਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸੁਣੇ ਜਾਣ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।

-ਸਾਬਕਾ ਡੀ.ਓ., 174, ਮਿਲਟਰੀ ਹਸਪਤਾਲ, ਮੇਨ ਏਅਰ ਫੋਰਸ ਰੋਡ, ਬਠਿੰਡਾ।

ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਦਾ ਅੰਗ ਹਨ ਵਿਰਾਸਤੀ ਰੁੱਖ

ਪੰਜ ਦਰਿਆਵਾਂ ਦੀ ਧਰਤੀ 'ਤੇ ਹੁਣ ਢਾਈ ਦਰਿਆਵਾਂ ਵਾਲਾ ਪੰਜਾਬ ਕਦੇ ਜੰਗਲ ਬੇਲਿਆਂ ਤੇ ਹਰੀ-ਭਰੀ ਬਨਸਪਤੀ ਨਾਲ ਮਾਲਾਮਾਲ ਸੀ। ਵਿਗਿਆਨਕ ਤਰੱਕੀ ਅਤੇ ਦਿਨੋ-ਦਿਨ ਵਧ ਰਹੀ ਆਬਾਦੀ ਨੇ 21ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਪੰਜਾਬ ਦਾ ਨਕਸ਼ਾ ਵਿਗਾੜ ਕੇ ਰੱਖ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਵਿਗਿਆਨਕ ਸੁੱਖਾਂ ਦਾ ਸਹਾਰਾ ਲੈ ਕੇ ਪੰਜਾਬੀ ਗੱਭਰੂ ਨਿਕੰਮਾ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਉਹ ਵਿਗਿਆਨ ਨੂੰ ਸਹੀ ਅਰਥਾਂ ਵਿਚ ਆਪਣੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿਚ ਲਾਗੂ ਹੀ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਿਆ। ਮੋਟਰਸਾਈਕਲ, ਮੋਬਾਈਲ ਤੇ ਮਟਰਗਸ਼ਤੀ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਫਿਲਮਾਂ ਦਾ ਕਾਰਟੂਨ ਬਣਾ ਕੇ ਰੱਖ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਉਹ ਭਰ ਜਵਾਨੀ ਵਿਚ ਹੀ ਸ਼ੂਗਰ, ਟੀ.ਬੀ., ਉੱਚ ਖੂਨ ਦਬਾਅ ਵਰਗੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋ ਕੇ ਰਹਿ ਗਿਆ ਹੈ। ਉਸ ਦਾ ਆਲਾ-ਦੁਆਲਾ ਭਾਵ ਚੌਗਿਰਦਾ ਵਿਗੜ ਗਿਆ ਹੈ। ਹੁਣ ਸਾਂਝੇ ਖੂਹਾਂ ਤੋਂ ਪਾਣੀ ਭਰਦੀਆਂ ਮੁਟਿਆਰਾਂ ਨਹੀਂ ਦੇਖੀਆਂ ਜਾ ਸਕਦੀਆਂ ਤੇ ਨਾ ਹੀ ਸੱਥਾਂ ਵਿਚ ਬੈਠ ਕੇ ਸਿਆਣੇ ਬੰਦੇ ਬਾਤਾਂ ਸੁਣਾਉਂਦੇ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਹੁਣ ਪਿੰਡਾਂ ਵਿਚ ਪਿੱਪਲ ਤੇ ਬੋਹੜ ਦੇ ਰੁੱਖ ਨਹੀਂ ਰਹੇ, ਜਿਥੇ ਪੰਜਾਬੀ ਮੁਟਿਆਰਾਂ ਪੀਂਘਾਂ ਝੂਟਦੀਆਂ ਸਨ। ਹੁਣ ਤੂਤਾਂ ਦੀ ਠੰਢੀ ਛਾਂ ਤੇ ਬਲਦਾਂ ਨਾਲ ਗਿੜਦਾ ਹਲਟ ਵੀ ਦਿਖਾਈ ਨਹੀਂ ਦਿੰਦਾ ਤੇ ਉਹ ਜੰਗਲ ਬੇਲੇ ਵੀ ਨਹੀਂ ਰਹੇ, ਜੋ ਆਕਸੀਜਨ ਦਾ ਭੰਡਾਰ ਸਨ। ਵਿਗਿਆਨਕ ਯੁੱਗ ਦੀ ਦੌੜ ਵਿਚ ਨਵੀਂ ਪੀੜ੍ਹੀ ਸਾਹਾਂ ਦਾ ਵੀ ਮੁੱਲ ਕਰੀ ਬੈਠੀ ਹੈ। ਕਿੱਥੇ ਗਿਆ ਮੇਰੇ ਰੰਗਲੇ ਪੰਜਾਬ ਦਾ ਚੌਗਿਰਦਾ? ਕੀ ਇਸ ਨੂੰ ਟੈਲੀਵਿਜ਼ਨ ਉੱਪਰ ਹੀ ਦੇਖਦੇ ਰਹਾਂਗੇ? ਹੁਣ ਸਮਾਂ ਹੈ ਕਿ ਜਦੋਂ ਵੀ ਕਿਸੇ ਘਰ ਵਿਚ ਬੱਚਾ ਜਨਮ ਲਵੇ, ਉਸ ਦਾ ਨਾਮਕਰਨ ਕਰਨ ਉਪਰੰਤ ਉਸ ਦੇ ਨਾਂਅ ਦਾ ਇਕ ਬੂਟਾ ਉਸ ਦੇ ਜਨਮ ਦਿਨ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਕਰ ਕੇ ਲਗਾਇਆ ਜਾਵੇ ਅਤੇ ਬੱਚੇ ਦੇ ਪਾਲਣ-ਪੋਸ਼ਣ ਵਾਂਗ ਉਸ ਦੇ ਵੀ ਪਾਲਣ-ਪੋਸ਼ਣ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇ। ਹਰ ਘਰ ਵਿਚ ਬੂਟੇ ਲਗਾਉਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ।

-ਪਿੰਡ ਤੇ ਡਾਕ: ਕੋਟਲੀ ਖਾਸ, ਤਹਿ: ਮੁਕੇਰੀਆਂ (ਹੁਸ਼ਿਆਰਪੁਰ)। ਮੋਬਾ: 94653-69343

ਔਰਤਾਂ ਦਾ ਜੀਵਨ

ਭਾਵੇਂ ਔਰਤ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਮਨੁੱਖੀ ਸਮਾਜ ਦੀ ਹੋਂਦ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦੀ ਪਰ ਸਦੀਆਂ ਤੋਂ ਹੀ ਇਹ ਮਨੁੱਖੀ ਸਮਾਜ ਸਦਾ ਮਰਦ ਪ੍ਰਧਾਨ ਰਿਹਾ ਹੈ ਅਤੇ ਔਰਤਾਂ 'ਤੇ ਸਦਾ ਜ਼ੁਲਮ ਹੁੰਦੇ ਆਏ ਹਨ। ਔਰਤਾਂ 'ਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਜ਼ੁਲਮਾਂ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਅੱਜ ਦੇ ਜ਼ਮਾਨੇ ਵਿਚ ਕੋਈ ਨਵੀਂ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਇਹ ਤਾਂ ਮਹਾਂਭਾਰਤ ਅਤੇ ਰਮਾਇਣ ਦੇ ਸਮਿਆਂ ਤੋਂ ਹੀ ਚਲੀ ਆ ਰਹੀ ਹੈ।
ਅੱਜ ਸਾਡੇ ਦੇਸ਼ ਅੰਦਰ ਮਾਦਾ ਭਰੂਣਹੱਤਿਆਵਾਂ ਕਾਰਨ ਲੜਕੀਆਂ ਦੀ ਘਟ ਰਹੀ ਗਿਣਤੀ ਨੂੰ ਠੱਲ੍ਹ ਪਾਉਣ ਲਈ ਵੱਡੇ-ਵੱਡੇ ਯਤਨ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ। ਸਾਡੇ ਮਰਦ ਪ੍ਰਧਾਨ ਦੇਸ਼ ਵਿਚ ਲੜਕੀਆਂ ਨੂੰ ਮਾਰਨ ਦੀ ਇਹ ਬਿਮਾਰੀ ਕੋਈ ਨਵੀਂ ਪੈਦਾ ਨਹੀਂ ਹੋਈ, ਇਹ ਤਾਂ ਮੁੱਢ ਤੋਂ ਹੀ ਚੱਲੀ ਆ ਰਹੀ ਹੈ। ਅਜੋਕੇ ਸਮੇਂ ਵਿਚ ਇਸ ਦਾ ਸਿਰਫ ਰੰਗ ਹੀ ਬਦਲਿਆ ਹੈ। ਮਾਦਾ ਭਰੂਣਹੱਤਿਆ ਦਾ ਮੁੱਖ ਕਾਰਨ ਇਸਤਰੀ ਦੀ ਨਾਬਰਾਬਰੀ ਹੀ ਹੈ। ਕਹਿਣ ਨੂੰ ਤਾਂ ਭਾਵੇਂ ਇਸਤਰੀ ਨੂੰ ਬਰਾਬਰਤਾ ਦਾ ਹੱਕ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੈ ਪਰ ਅਸਲੀਅਤ ਇਸ ਦੇ ਉਲਟ ਹੈ। ਇਸਤਰੀ ਨਾਲ ਤਾਂ ਇਥੋਂ ਦੇ ਕਹੇ ਜਾਂਦੇ ਧਾਰਮਿਕ ਰਹਿਬਰਾਂ ਨੇ ਵੀ ਘੱਟ ਨਹੀਂ ਗੁਜ਼ਾਰੀ।
ਜੇ ਸਵਾਲ ਹੋਵੇ ਕੀ ਸੱਚੀਂ ਔਰਤ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੈ? ਤਾਂ ਮੇਰਾ ਜਵਾਬ ਹੋਵੇਗਾ ਨਹੀਂ, ਔਰਤ ਕਮਜ਼ੋਰ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਦੇ ਪ੍ਰਮਾਣ ਵਜੋਂ ਅਜੋਕੇ ਸਮੇਂ ਵਿਚ ਕੁੜੀਆਂ ਮੁੰਡਿਆਂ ਤੋਂ ਕਿਸੇ ਪੱਖੋਂ ਵੀ ਪਿੱਛੇ ਨਹੀਂ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਜਿਥੇ ਆਪਣੀ ਅਹਿਮੀਅਤ ਦੀ ਪਹਿਚਾਣ ਕੀਤੀ, ਉਥੇ ਆਪਣੇ ਵਜੂਦ ਨੂੰ ਵੀ ਪਰਿਵਾਰਕ ਜ਼ਰੂਰਤਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਲਈ ਮੋਢੇ ਨਾਲ ਮੋਢਾ ਲਾ ਇਕੋ ਹੀ ਰਾਹ ਤੁਰ ਕੇ ਮੰਜ਼ਿਲ ਕਾਇਮ ਕੀਤਾ ਹੈ।
ਆਪਣੇ ਜੀਵਨ ਦਾ ਅੱਧ ਪੜਾਅ ਲੰਘਾਉਣ ਲਈ ਚਾਈਂ-ਚਾਈਂ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਕਿੰਨੇ ਹੀ ਨਵੇਂ ਅਰਮਾਨਾਂ ਨੇ ਉਦੋਂ ਫਿਰ ਜਨਮ ਲਿਆ ਹੋਣਾ ਪਰ ਅਫਸੋਸ, ਫਿਰ ਦਹੇਜ ਦੀ ਮਾਰ ਥੱਲੇ ਪਿੱਸ-ਪਿੱਸ ਕੇ ਆਪਣੇ ਗਰੀਬੜੇ ਮਾਪਿਆਂ ਦਾ ਮਾਣ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਆਪਣਾ-ਆਪ ਕੁਰਬਾਨ ਕਰ ਕੇ ਵੀ ਝੂਠਾ ਜਿਹਾ ਹੱਸ ਕੇ ਦਿਲਾਸਾ ਦੇ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਕਿ ਸਭ ਠੀਕ ਹੈ ਤੇ ਮਾਪੇ ਸਭ ਜਾਣਦੇ ਹੋਏ ਵੀ ਚੁੱਪ ਧਾਰ ਲੈਂਦੇ ਹਨ। ਅੰਤ ਮਨ 'ਤੇ ਪੱਥਰ ਧਰ ਜਦੋਂ ਕੁੱਖੋਂ ਜੰਮੇ 9 ਮਹੀਨਿਆਂ ਦੀ ਘੋਰ ਤਪੱਸਿਆ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪੁੱਤਰ ਨੂੰ ਦੇਖਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਸੋਚਦੀ ਹੈ ਕਿ ਹੁਣ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਇਸੇ ਦੇ ਸਹਾਰੇ ਰਹਿਣਾ ਹੈ ਪਰ ਜਦੋਂ ਉਹ ਪੁੱਤ ਆਪਣੀ ਮਾਂ ਨੂੰ ਗ਼ਲਤ ਬੋਲਦਾ ਹੈ, ਫਿਰ ਉਸ ਦੇ ਸਾਰੇ ਅਰਮਾਨ ਮਿੱਟੀ 'ਚ ਮਿਲ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
ਅਜੋਕੇ ਘਟੀਆ ਕਲਾਕਾਰਾਂ ਨੇ ਤਾਂ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਗਲੀ-ਗਲੀ ਫਿਰਦੀਆਂ ਵੇਸਵਾਵਾਂ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿਚ ਪੇਸ਼ ਕਰ ਕੇ ਆਪਣੀ ਨੀਚ ਸੋਚ ਦਾ ਪ੍ਰਗਟਾਵਾ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਗੀਤਾਂ ਕਾਰਨ ਅੱਜ ਘਰਾਂ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਸਕੂਲਾਂ, ਕਾਲਜਾਂ, ਬੱਸਾਂ, ਰਸਤਿਆਂ ਆਦਿ ਵਿਚ ਔਰਤਾਂ ਕਿਤੇ ਵੀ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਨਹੀਂ ਹਨ। ਆਖ਼ਰ ਕਦੋਂ ਹੋਵੇਗਾ ਬੰਦ ਔਰਤਾਂ 'ਤੇ ਜੁਰਮ, ਜਿਸ ਦਾ ਮੁੱਢ ਭਰੂਣ ਹੱਤਿਆ ਵਰਗੇ ਘਿਨੌਣੇ ਅਪਰਾਧ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ? ਕੀ ਸਮਾਜ ਇਸ ਅਪਰਾਧ ਨੂੰ ਬੰਦ ਨਹੀਂ ਹੋਣ ਦੇਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ? ਕੀ ਸਰਕਾਰਾਂ ਦੁਆਰਾ ਵੀ ਇਨ੍ਹਾਂ ਗੰਭੀਰ ਅਪਰਾਧਾਂ ਨੂੰ ਸਹਿਯੋਗ ਦਿੱਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ? ਕੀ ਔਰਤ ਸਿਰਫ਼ ਤੇ ਸਿਰਫ਼ ਧਾਰਮਿਕ ਅਸਥਾਨਾਂ 'ਤੇ ਜਿਥੇ ਦੇਵੀ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿਚ ਮੰਨ ਕੇ ਪੂਜਾ ਕੀਤੀ ਹੈ, ਉਥੇ ਪੁਤਲਾ ਬਣ ਕੇ ਖੜ੍ਹੀ ਹੀ ਰਹੇਗੀ?

-ਪਿੰਡ ਰਹੀਮਪੁਰ, ਜਲੰਧਰ।

ਚੁਬਾਰਿਆਂ ਦੀ ਵਿਰਾਸਤੀ ਹੋਂਦ ਨੂੰ ਲੱਗੀ ਢਾਹ

ਸਮੇਂ ਦੇ ਬਦਲਣ ਨਾਲ ਅੱਜ ਪਿੰਡਾਂ ਵਿਚ ਲੋਕਾਂ ਵਲੋਂ ਨਵੇਂ ਰਿਵਾਜ ਦੀਆਂ ਕੋਠੀਆਂ ਪਾਉਣ ਦੇ ਵਧਦੇ ਰੁਝਾਨ ਨੇ ਪਿੰਡਾਂ ਦੇ ਘਰਾਂ ਦੀ ਸ਼ਾਨ ਸਮਝੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਪੁਰਾਤਨ ਚੁਬਾਰੇ ਦੀ ਵਿਰਾਸਤੀ ਹੋਂਦ ਨੂੰ ਧੁੰਦਲਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਕੋਈ ਸਮਾਂ ਸੀ ਜਦੋਂ ਚੁਬਾਰੇ ਨੂੰ ਸਾਡੇ ਪੰਜਾਬੀ ਵਿਰਸੇ ਦਾ ਇਕ ਅਨਿੱਖੜਵਾਂ ਅੰਗ ਸਮਝਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਉਦੋਂ ਘਰ ਭਾਵੇਂ ਕੱਚੇ ਸਨ ਪਰ ਲੋਕਾਂ ਵਿਚ ਆਪਸੀ ਪਿਆਰ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸੀ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਬਿਜਲੀ ਦੇ ਸਾਧਨ ਘੱਟ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਲੋਕ ਚੁਬਾਰੇ 18 ਇੰਚ ਮੋਟੀ ਕੰਧ ਦੇ ਦਰਵਾਜ਼ਿਆਂ ਵਾਂਗ ਚਾਰ-ਚੁਫੇਰੇ ਬਾਰੀਆਂ ਰੱਖ ਕੇ ਬਣਾਉਂਦੇ ਸਨ। 18 ਇੰਚੀ ਕੰਧ ਗਰਮੀ 'ਚ ਤਪਦੀ ਨਹੀਂ ਸੀ ਤੇ ਅੰਦਰ ਠੰਢਾ ਰੱਖਦੀ ਸੀ। ਚੁਬਾਰੇ ਵਿਚ ਚਾਰ-ਚੁਫੇਰੇ ਬਾਰੀਆਂ ਲੱਗੀਆਂ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਥੱਲੇ ਵਾਲੇ ਕਮਰਿਆਂ ਨਾਲੋਂ ਹਵਾ ਵੱਧ ਲੱਗਦੀ ਸੀ।
ਪੁਰਾਤਨ ਪਿੰਡਾਂ ਦੇ ਚੰਗੇ ਘਰ ਜਿਵੇਂ ਜ਼ੈਲਦਾਰਾਂ, ਨੰਬਰਦਾਰਾਂ, ਸਰਪੰਚਾਂ ਅਤੇ ਆਰਥਿਕ ਪੱਖੋਂ ਮਜ਼ਬੂਤ ਘਰਾਂ ਵਿਚ ਇਹ ਚੁਬਾਰੇ ਵੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲਦੇ ਸਨ। ਕਈ ਪਿੰਡਾਂ ਵਿਚ ਚੁਬਾਰੇ ਲਾਹੌਰੀ ਇੱਟਾਂ ਦੇ ਬਣੇ ਹੁੰਦੇ ਸਨ। ਜੋ ਵਿਅਕਤੀ ਚੁਬਾਰੇ ਵਿਚ ਰਹਿੰਦਾ ਸੀ, ਉਸ ਦੀ ਖ਼ਾਸ ਟੌਹਰ ਹੁੰਦੀ ਸੀ। ਰਾਤੀਂ ਚੁਬਾਰੇ ਵਿਚ ਸੁੱਤੇ ਬੰਦੇ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਘਰ ਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਦੀ ਪੂਰੀ ਬਿੜਕ ਵੀ ਰਹਿੰਦੀ ਸੀ। ਚੁਬਾਰੇ ਦੀ ਮਹਾਨਤਾ ਨੂੰ ਬਿਆਨ ਕਰਨ ਲਈ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਕਈ ਗੀਤਕਾਰਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਲਿਖੇ ਗੀਤਾਂ ਵਿਚ ਇਸ ਦਾ ਖ਼ਾਸ ਜ਼ਿਕਰ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕਈ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਪੰਜਾਬੀ ਗਾਇਕਾਂ ਨੇ ਆਪਣੀ ਆਵਾਜ਼ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਅੱਜ ਸਮੇਂ ਦੇ ਬਦਲਦੇ ਹਾਲਾਤ ਕਰਕੇ ਲੋਕਾਂ ਵਲੋਂ ਪਿੰਡਾਂ ਵਿਚ ਦੋ-ਦੋ, ਤਿੰਨ-ਤਿੰਨ ਮੰਜ਼ਲੀਆਂ ਕੋਠੀਆਂ ਪਾਉਣ ਦੇ ਰੁਝਾਨ ਨੇ ਚੁਬਾਰੇ ਦੀ ਵਿਰਾਸਤੀ ਹੋਂਦ ਨੂੰ ਢਾਹ ਲਾਈ ਹੈ। ਪਰ ਫਿਰ ਵੀ ਚੁਬਾਰੇ ਦੀ ਹੋਂਦ ਖਤਮ ਨਹੀਂ ਹੋਈ, ਸਗੋਂ ਇਸ ਦਾ ਚਿਹਰਾ ਬਦਲ ਚੁੱਕਾ ਹੈ। ਕਈ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਘਰ ਦੇ ਦਰਵਾਜ਼ੇ ਵਾਲੀ ਬੈਠਕ 'ਤੇ ਪਏ ਚੁਬਾਰੇ ਨੂੰ ਸਮੇਂ ਦੇ ਹਾਣ ਦਾ ਬਣਾ ਕੇ ਰੱਖਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਅੱਜ ਦੇ ਸਮੇਂ ਨਵੀਂ ਪੀੜ੍ਹੀ ਦਾ ਧਿਆਨ ਚੁਬਾਰੇ ਵੱਲ ਖਿੱਚਣ ਲਈ ਵਿਰਾਸਤੀ ਮੇਲੇ ਵਿਚ ਪੁਰਾਤਨ ਪਿੰਡ ਦਾ ਚੁਬਾਰਾ ਬਣਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

-ਪਿੰਡ ਸੋਹੀਆਂ, ਡਾਕ: ਚੀਮਾ ਖੁੱਡੀ, ਤਹਿ: ਬਟਾਲਾ, ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਗੁਰਦਾਸਪੁਰ
sohianshamsher@ gmail.com

ਸਿਰਫ਼ ਲਾਲ ਬੱਤੀ ਹਟਾਉਣ ਨਾਲ ਗੱਲ ਨਹੀਂ ਬਣਨੀ

ਲਾਲ ਬੱਤੀ ਸ਼ਬਦ ਸੁਣ ਕੇ ਹੀ ਪੁਲਿਸ, ਅੰਬੂਲੈਂਸ, ਮੰਤਰੀ ਦੀ ਗੱਡੀ ਅਦਿ ਦੀ ਤਸਵੀਰ ਸਾਡੇ ਮਨ ਵਿਚ ਬਣ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਵੀ.ਆਈ.ਪੀ. ਕਲਚਰ ਕਹਿ ਲਿਆ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਕੋਈ ਅਤਿਕਥਨੀ ਨਹੀਂ। ਕਿਤੇ ਨਾ ਕਿਤੇ ਪੰਜਾਬ ਜਾਂ ਪੰਜਾਬ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਵਲੋਂ ਵੀ ਹੁੰਗਾਰਾ ਭਰਿਆ ਗਿਆ ਕਿ ਲਾਲ ਬੱਤੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇਗੀ, ਤਾਂ ਜੋ ਵੀ.ਆਈ.ਪੀ. ਕਲਚਰ ਜੋ ਦਿਨ-ਪਰ-ਦਿਨ ਵਧਦਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਉਸ 'ਤੇ ਠੱਲ੍ਹ ਪਾਈ ਜਾ ਸਕੇ, ਇਸ ਲਾਲ ਬੱਤੀ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰਨ ਦਾ ਸਰਕਾਰਾਂ ਦਾ ਮੁੱਖ ਮੰਤਵ ਸ਼ਾਇਦ ਇਹ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਇਸ ਵੀ.ਆਈ.ਪੀ. ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰਕੇ ਹਰ ਇਕ ਨੂੰ ਬਰਾਬਰ ਦਾ ਬਣਾਉਣ ਦਾ ਸੋਚ ਰਹੀ ਹੈ ਪਰ ਸ਼ਾਇਦ ਇਸ ਗੱਲ ਉੱਤੇ ਧਿਆਨ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਇਸ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਨੂੰ ਕਾਗਜ਼ਾਂ ਵਿਚੋਂ ਤਾਂ ਕੱਢਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਪਰ ਜੋ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਦਿਲ ਤੇ ਦਿਮਾਗ ਵਿਚ ਇਹ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਘਰ ਕਰ ਚੁੱਕਾ, ਉਸ ਨੂੰ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਖਤਮ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕੇ, ਕਿਉਂਕਿ ਲੋਕ ਅੱਜ ਵੀ ਇਸ ਵੀ.ਆਈ.ਪੀ. ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਵਿਚ ਹੀ ਕਿਤੇ ਨਾ ਕਿਤੇ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਜਿਊਣ ਦੇ ਆਦੀ ਬਣੇ ਹੋਏ ਹਨ।
ਗੱਲ ਕੁਝ ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ ਦੀ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਪਿੰਡ ਤੋਂ ਸ਼ਹਿਰ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਕੰਮ ਲਈ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਮੈਂ ਦੇਖਿਆ ਕਿ ਕਿਸੇ ਮੰਤਰੀ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਗੱਡੀ ਜਦੋਂ ਮੇਰੇ ਕੋਲੋਂ ਲੰਘੀ ਤੇ ਉਸ ਗੱਡੀ ਦੇ ਅੱਗੇ ਪੁਲਿਸ ਦੀ ਪਾਇਲਟ ਗੱਡੀ ਜਿਸ 'ਤੇ ਲਾਲ ਬੱਤੀ ਘੁੰਮ ਰਹੀ ਸੀ ਤੇ ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਹੋਰ ਵੀ ਤਿੰਨ ਚਾਰ ਗੱਡੀਆਂ ਮੰਤਰੀ ਜੀ ਦੀ ਗੱਡੀ ਦੇ ਅੱਗੇ-ਪਿੱਛੇ ਦੌੜ ਰਹੀਆਂ ਸਨ। ਕਿੳਂੁਕਿ ਅੱਜ ਵੀ ਕਿਸੇ ਵੱਡੇ ਲੀਡਰ ਜਾਂ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਦੇ ਆਉਣ 'ਤੇ ਸੜਕ ਨੂੰ ਜਾਮ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਾਂ ਫਿਰ ਜੇਕਰ ਮੰਤਰੀ ਸਾਹਿਬ ਸੜਕ ਪਾਰ ਕਰ ਰਹੇ ਹੋਣ ਤਾਂ ਰਾਹਗੀਰਾਂ ਦੀਆਂ ਗੱਡੀਆਂ ਦੀ ਲੰਬੀ ਲਾਈਨ ਬਣਾ ਕੇ ਰੋਕ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਾਂ ਫਿਰ ਜੇਕਰ ਕਿਸੇ ਰੈਲੀ ਜਾਂ ਧਾਰਮਿਕ ਸਥਾਨ 'ਤੇ ਮੰਤਰੀ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਜਾਣਾ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਫੋਰਸ ਪਹਿਲਾਂ ਉਸ ਜਗ੍ਹਾ ਪਹੁੰਚ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਕਿਤੇ ਨਾ ਕਿਤੇ ਵੀ. ਆਈ. ਪੀ. ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਦੀ ਛਾਪ ਛੱਡਦੀ ਨਜ਼ਰ ਆਉਂਦੀ ਹੈ। ਕਾਗਜ਼ਾਂ ਵਿਚੋਂ ਹੀ ਲਾਲ ਬੱਤੀ ਨੂੰ ਕੱਢ ਕੇ ਇਸ ਦਾ ਕੋਈ ਹੱਲ ਨਹੀਂ ਬਣੇਗਾ, ਕਿਉਂਕਿ ਲਾਲ ਬੱਤੀ ਹਟਾ ਕੇ ਵੀ ਕਈ ਲੋਕ ਜਾਂ ਲੀਡਰ ਆਪਣੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਨੂੰ ਅੱਜ ਵੀ ਵੀ.ਆਈ.ਪੀ. ਢੰਗ ਨਾਲ ਜਿਊ ਰਹੇ ਹਨ। ਅੱਜ ਵੀ ਆਮ ਆਦਮੀ ਨੇ ਜੇਕਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮਿਲਣਾ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਘੰਟਿਆਂਬੱਧੀ ਉਡੀਕ ਕਰਨੀ ਪੈਂਦੀ ਹੈ ਜਾਂ ਕਈ ਵਾਰ ਬਿਨਾਂ ਮਿਲੇ ਹੀ ਨਿਰਾਸ਼ ਮੁੜਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ।
ਸੋ, ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਸੱਚ ਵਿਚ ਹੀ ਵੀ.ਆਈ.ਪੀ. ਕਲਚਰ ਖ਼ਤਮ ਕਰਨਾ ਹੈ ਤਾਂ ਇਕੱਲੇ ਲਾਲ ਬੱਤੀ ਹਟਾਉਣ ਨਾਲ ਇਸ ਦਾ ਹੱਲ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗਾ। ਇਸ ਦੇ ਲਈ ਸਰਕਾਰ ਕੁਝ ਠੋਸ ਕਦਮ ਚੁੱਕੇ ਤੇ ਸਖਤ ਰਵੱਈਆ ਅਪਣਾਏ, ਤਾਂ ਜੋ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਦਿਲ ਤੇ ਦਿਮਾਗ ਵਿਚ ਜੋ ਵੀ.ਆਈ.ਪੀ. ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਘਰ ਕਰਕੇ ਬੈਠਾ ਹੈ, ਉਸ ਨੂੰ ਬਾਹਰ ਕੱਢਿਆ ਜਾ ਸਕੇ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਨਾਲ ਹੀ ਆਮ ਆਦਮੀ ਨੂੰ ਹੁੰਦੀਆਂ ਮੁਸ਼ਕਿਲਾਂ ਤੋਂ ਛੁਟਕਾਰਾ ਮਿਲ ਸਕਦਾ ਹੈ।

-ਅਨੰਦਪੁਰ ਸਾਹਿਬ। ਮੋਬਾ: 90412-96518

ਸਰਹੱਦੀ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੀਆਂ ਮੁਸ਼ਕਿਲਾਂ ਜਿਉਂ ਦੀਆਂ ਤਿਉਂ

ਭਾਰਤ ਦੇਸ਼ 15 ਅਗਸਤ, 1947 ਨੂੰ ਆਜ਼ਾਦ ਹੋਇਆ। ਕਸ਼ਮੀਰ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਕੰਨਿਆ ਕੁਮਾਰੀ ਤੱਕ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੇ ਜਸ਼ਨ ਮਨਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਚੰਗੀ ਗੱਲ ਹੈ, ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਯਾਦ ਰੱਖਿਓ ਜੋ ਆਜ਼ਾਦੀ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਹੁਣ ਤੱਕ ਵੀ ਵੰਡ ਦੇ ਸੰਤਾਪ ਨੂੰ ਹੰਢਾਅ ਰਹੇ ਹਨ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਨੂੰ ਯਾਦ ਕਰਕੇ ਅੱਖਾਂ ਭਰ ਆਉਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਵੰਡ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਪੰਜਾਬ ਨਾਲ ਲੱਗਦੀ 553 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਲੰਬੀ ਸਰਹੱਦ ਪੰਜਾਬ ਦੇ 220 ਪਿੰਡਾਂ ਦੇ ਉਜਾੜੇ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣੀ ਅਤੇ 1990 ਵਿਚ ਬਾਰਡਰ 'ਤੇ ਕੰਡਿਆਲੀ ਤਾਰ ਲੱਗਣ ਕਾਰਨ 21,600 ਏਕੜ ਤਾਰ ਤੋਂ ਅੱਗੇ ਜਾਣ ਕਾਰਨ ਖੇਤੀ ਕਰਨ ਦੇ ਲਿਹਾਜ਼ੇ ਨਾਲ ਬਰਬਾਦ ਹੋ ਗਈ।
ਇਹ 220 ਪਿੰਡ ਸਰਹੱਦ 'ਤੇ ਕਈ ਵਾਰ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨਾਲ ਹੋਈ ਲੜਾਈ ਅਤੇ ਟਕਰਾਅ ਕਾਰਨ ਉਜੜੇ ਹਨ। ਆਪਣੇ ਘਰ ਦਾ ਸਾਮਾਨ ਮਕਾਨ ਤੱਕ ਬਰਬਾਦ ਕਰਾ ਚੁੱਕੇ ਹਨ, ਵਸਣਾ ਅਤੇ ਉਜੜਨਾ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਬਣ ਚੁੱਕਾ ਹੈ। ਬਾਰਡਰ ਕਿਸਾਨ ਵੈਲਫੇਅਰ ਸੁਸਾਇਟੀ ਪਿਛਲੇ ਕਈ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਆਪਣੇ ਹੀ ਦੇਸ਼ ਦੀਆਂ ਸਰਕਾਰਾਂ ਨਾਲ ਜਾਇਜ਼ ਮੰਗਾਂ ਲਈ ਅਦਾਲਤਾਂ ਵਿਚ ਧੱਕੇ ਖਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਮਾਣਯੋਗ ਪੰਜਾਬ ਅਤੇ ਹਰਿਆਣਾ ਹਾਈ ਕੋਰਟ ਦੇ ਅਧੀਨ ਚੱਲ ਰਹੇ ਕੇਸ ਐਲ. ਪੀ. ਏ. 35/2012 ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਸਰਹੱਦੀ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੀ ਇਹ ਜ਼ਮੀਨ ਅਦਾਲਤ ਵਲੋਂ ਪ੍ਰਤੀਬੰਧਤ ਖੇਤੀ ਵਾਲੀ ਜ਼ਮੀਨ ਘੋਸ਼ਿਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਬੀ. ਐਸ. ਐਫ. ਦੇ ਕੰਟਰੋਲ ਹੇਠ ਅੱਜ ਵੀ ਚੱਲ ਰਹੀ ਹੈ। ਕੰਡਿਆਲੀ ਤਾਰ ਤੋਂ ਅੱਗੇ ਵਾਲੀ ਜ਼ਮੀਨ ਅਦਾਲਤੀ ਹੁਕਮਾਂ ਮੁਤਾਬਕ ਇਸ ਜ਼ਮੀਨ ਦੇ ਬਦਲੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਹੋਰ ਜ਼ਮੀਨ ਅਲਾਟ ਕਰਨ ਜਾਂ ਐਕਵਾਇਰ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਅਦਾਲਤਾਂ ਵਿਚ ਸਰਕਾਰ ਕੋਲੋਂ ਪੁੱਛਿਆ ਤਾਂ ਸਰਕਾਰ ਅਤੇ ਬੀ. ਐਸ. ਐਫ. ਨੇ ਆਪਣੇ ਹਲਫੀਆ ਬਿਆਨ ਦਾਇਰ ਕਰਵਾਏ. ਜਿਸ ਵਿਚ ਖੇਤੀ ਕਰਵਾਉਣ ਲਈ ਕਿਹਾ, ਪਰ ਕਿਸਾਨ ਨਾ ਖੇਤੀ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੋਇਆ ਵੀ ਢੁੱਕਵੀਂ ਖੇਤੀ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। 14 ਮਾਰਚ, 2014 ਦਾ ਸਾਲਾਨਾ ਮੁਆਵਜ਼ਾ ਅਜੇ ਤੱਕ ਨਹੀਂ ਮਿਲਿਆ। 1 ਜਨਵਰੀ, 2015 ਤੋਂ 31 ਦਸੰਬਰ, 2015 ਦਾ ਮੁਆਵਜ਼ਾ 10,800 ਰੁਪਏ ਬਣਿਆ ਸੀ, ਉਹ ਸਤੰਬਰ, 2016 ਵਿਚ ਵੰਡਣ ਲਈ ਕਿਹਾ ਸੀ, ਜਿਸ ਵਿਚੋਂ ਸਿਰਫ 10000 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਏਕੜ ਦੇ ਹਿਸਾਬ ਨਾਲ ਕੁਝ ਹੀ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਦਿੱਤਾ। ਦੱਸੋ ਸਰਹੱਦੀ ਕਿਸਾਨ ਵਿਚਾਰਾ ਕੀ ਕਰੇ? 1 ਜਨਵਰੀ, 2016 ਤੋਂ 31 ਦਸੰਬਰ, 2016 ਦਾ ਸਾਲਾਨਾ ਮੁਆਵਜ਼ਾ ਤਕਰੀਬਨ 11 ਹਜ਼ਾਰ ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਏਕੜ ਬਣਿਆ ਹੈ, ਇਸ ਬਾਰੇ ਸਰਕਾਰ ਅਜੇ ਤੱਕ ਸੋਚ ਨਹੀਂ ਰਹੀ, ਇਹ ਵੀ ਅਦਾਲਤੀ ਹੁਕਮਾਂ ਦੀ ਉਲੰਘਣਾ ਹੈ। ਕੀ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਸਾਲਾਨਾ ਮੁਆਵਜ਼ੇ ਲਈ ਵੀ ਹਰ ਵਾਰ ਅਦਾਲਤਾਂ ਵਿਚ ਜਾਣਾ ਪਵੇਗਾ। ਮਾਣਯੋਗ ਪੰਜਾਬ ਅਤੇ ਹਰਿਆਣਾ ਹਾਈ ਕੋਰਟ ਵਲੋਂ ਸਰਹੱਦੀ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੀ ਪੂਰੀ ਬਰਬਾਦੀ ਨੂੰ ਵਾਚਣ ਲਈ ਮਾਣਯੋਗ ਐਡੀਸ਼ਨਲ ਸੈਸ਼ਨ ਜੱਜ ਤਰਨਤਾਰਨ ਦੇ ਅੰਡਰ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਟ੍ਰਿਬਿਊਨਲ 20 ਮਈ, 2015 ਨੂੰ ਗਠਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ, ਜਿਸ ਦਾ ਨੋਟੀਫਿਕੇਸ਼ਨ ਮਿਤੀ 8 ਮਾਰਚ, 2016 ਨੂੰ ਹੋ ਗਿਆ, ਜਿਸ ਵਿਚ ਕਿਸਾਨਾਂ ਵੱਲ ਪਾਏ ਗਏ ਕਲੇਮਾਂ ਦੀ ਕਾਰਵਾਈ ਚੱਲ ਰਹੀ ਹੈ।
ਇਸ ਫੈਸਲੇ ਨੂੰ ਵੀ ਕੇਂਦਰੀ ਅਤੇ ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰਾਂ ਨੇ ਮਾਣਯੋਗ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਵਿਚ ਚੁਣੌਤੀ ਦਿੱਤੀ ਸੀ, ਜਿਸ ਦਾ ਫੈਸਲਾ 10 ਅਕਤੂਬਰ, 2016 ਨੂੰ ਮਾਣਯੋਗ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਨੇ ਸਰਹੱਦੀ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੇ ਹੱਕ ਵਿਚ ਫੈਸਲਾ ਦਿੱਤਾ ਸੀ ਅਤੇ ਹਦਾਇਤ ਕੀਤੀ ਕਿ ਉਕਤ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੇ ਫੈਸਲੇ ਚਾਰ ਹਫਤਿਆਂ ਅੰਦਰ ਨਿਪਟਾਏ ਜਾਣ ਪਰ ਸਰਕਾਰਾਂ ਅਦਾਲਤ ਦੇ ਹੁਕਮ ਦੀ ਪ੍ਰਵਾਹ ਨਾ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਸਰਹੱਦੀ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨਾਲ ਹਮਦਰਦੀ ਦੀ ਬਜਾਏ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਬਰਬਾਦ ਕਰ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਪਰ ਫਿਰ ਵੀ ਸਾਡਾ ਸਰਹੱਦੀ ਕਿਸਾਨ ਦੇਸ਼ ਪਿਆਰ ਪ੍ਰਤੀ ਅਡੋਲ ਖੜ੍ਹਾ ਹੈ। ਜਿਸ ਦੇ ਸਿਰ 'ਤੇ ਉਜੜਨ ਦੀ ਤਲਵਾਰ ਹਮੇਸ਼ਾ ਲਟਕਦੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ। ਸਰਹੱਦੀ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦਿਵਸ ਦੇ ਮੌਕੇ ਸਾਨੂੰ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੇ ਖਾਲੀ ਭੰਡਾਰ ਹੀ ਮਿਲਦੇ ਹਨ। ਸਰਹੱਦੀ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੀ ਮੰਗ ਹੈ ਕਿ 1990 ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਹੁਣ ਤੱਕ ਲੱਗੀ ਕੰਡਿਆਲੀ ਤਾਰ ਲਈ ਐਕਵਾਇਰ ਕੀਤੀ ਜ਼ਮੀਨ ਦਾ ਉਚਿਤ ਮੁਅਵਜ਼ਾ ਅਤੇ ਸਾਲਾਨਾ ਮੁਆਵਜ਼ਾ, ਨੌਕਰੀਆਂ ਵਿਚ ਰਾਖਵਾਂਕਰਨ, ਸਿਹਤ ਸਹੂਲਤਾਂ, ਮੁਢਲੀ ਸਿੱਖਿਆ, ਉੱਚ ਪੱਧਰੀ ਸਿੱਖਿਆ ਆਦਿ ਮੁਹੱਈਆ ਕਰਵਾਈ ਜਾਵੇ ਅਤੇ ਸਰਹੱਦੀ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੇ ਕਰਜ਼ੇ ਪਹਿਲ ਦੇ ਅਧਾਰ 'ਤੇ ਮੁਆਫ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਅਤੇ ਜੋ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਸਰਹੱਦੀ ਟ੍ਰਿਬਿਊਨਲ ਕਾਰਵਾਈ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਸਰਕਾਰਾਂ ਉਸ ਦਾ ਸਹਿਯੋਗ ਕਰਕੇ ਜਲਦੀ ਤੋਂ ਜਲਦੀ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੇ ਬਣਦੇ ਹੱਕ ਦਿੱਤੇ ਜਾਣ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਇਹ ਕਿਸਾਨ ਵੀ ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਆਨੰਦਮਈ ਮਾਹੌਲ ਵਿਚ ਜੀਵਨ ਬਸੇਰਾ ਕਰ ਸਕਣ।

-ਪਿੰਡ ਚੱਕ ਬਜ਼ੀਦਾ (ਗਹਿਲੇ ਵਾਲਾ), ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਫਾਜ਼ਿਲਕਾ। ਮੋਬਾ: 99887-66013