ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਕਾਰਟੂਨ ਚਰਿੱਤਰ-27 ਪਿਕਾਚੂ

ਦਹਾਕੇ ਬੀਤ ਜਾਣ ਉਪਰੰਤ ਅੱਜ ਵੀ ਜਾਪਾਨੀ ਕਾਰਟੂਨ ਚਰਿੱਤਰ ਪਿਕਾਚੂ ਦਾ ਬਾਲ ਮਨਾਂ ਉਪਰ ਜਾਦੂ ਉਵੇਂ ਹੀ ਕਾਇਮ ਹੈ | ਇਸ ਪਾਤਰ ਬਾਰੇ ਬੱਚੇ ਲੋਕ-ਕਹਾਣੀਆਂ ਵਿਚ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਸੁਣ ਚੁੱਕੇ ਹਨ | ਇਹ ਪੌਕੇਮਾਨ ਸੀਰੀਜ਼ ਦਾ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਪਾਤਰ ਹੈ, ਜੋ ਕਾਫੀ ਤੇਜ਼-ਤਰਾਰ ਹੈ | ਇਸ ਚਰਿੱਤਰ ਨੂੰ ਆਟਸੁਕੋ ਨਿਸ਼ਿਦਾ ਅਤੇ ਕੇਨ ਸੁਗੀਮੋਰੀ ਵਲੋਂ ਡਿਜ਼ਾਈਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ | ਪਿਛਲੇ ਪੈਰਾਂ ਉੱਪਰ ਖੜ੍ਹਾ ਅਤੇ ਅਗਲੇ ਪੈਰਾਂ ਨੂੰ ਬਾਹਾਂ ਵਾਂਗ ਖੋਲ੍ਹ ਕੇ ਇਹ ਅਨੋਖਾ ਪਾਤਰ ਇਹ ਕਹਿੰਦਾ ਪ੍ਰਤੀਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਆਓ ਆਪਾਂ ਮਿਲੀਏ | ਇਸ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਪਹਿਲੀ ਵੀਡੀਓ ਗੇਮ 'ਪੋਕੇਮੈਨ ਰੈਡ ਐਾਡ ਬਲਿਊ' (1996) ਬਣੀ ਸੀ | ਇਸ ਨੂੰ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਆਵਾਜ਼ ਇਕੂ ਓਟਾਨੀ, ਰੇਚੀਅਲ ਲਿੱਲੀ ਅਤੇ ਕਰੇਗ ਬਲੇਅਰ ਨੇ ਅਤੇ ਜਾਪਾਨੀ ਆਵਾਜ਼ ਚਿਕਾ ਸਕੈਮੈਟੋ ਅਤੇ ਸਟੋਮੀ ਕੋਰੋਗੀ ਨੇ ਦਿੱਤੀ ਸੀ | ਇਸ ਕਾਰਟੂਨ ਪਾਤਰ ਨੇ ਕਰੋੜਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿਚ ਬਾਲ ਪਾਠਕਾਂ ਅਤੇ ਦਰਸ਼ਕਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਨਾਲ ਅੱਜ ਵੀ ਜੋੜ ਕੇ ਰੱਖਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ |

-ਪੰਜਾਬੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਕੈਂਪਸ, ਪਟਿਆਲਾ |
ਮੋਬਾ: 98144-23703
dsaasht@yahoo.co.in

ਖ਼ਬਰ ਸ਼ੇਅਰ ਕਰੋ

ਬਾਲ ਕਹਾਣੀ: ਮਤਲਬੀ ਯਾਰ

ਪੁਰਾਣੇ ਸਮੇਂ ਦੀ ਗੱਲ ਹੈ ਇਕ ਸੰਘਣੇ ਜੰਗਲ 'ਚ ਬਹੁਤ ਉੱਚੇ-ਉੱਚੇ ਤੇ ਬਹੁਤ ਹੀ ਸੰਘਣੇ ਦਰੱਖਤ ਸਨ | ਉਸ ਜੰਗਲ 'ਚ ਇਕ ਖਰਗੋਸ਼ ਰਹਿੰਦਾ ਸੀ | ਉਹ ਖਰਗੋਸ਼ ਆਪਣੇ-ਆਪ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਚਲਾਕ ਸਮਝਦਾ ਸੀ ਤੇ ਹਰ ਇਕ ਨਾਲ ਚਲਾਕੀਆਂ ਕਰਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਸੀ ਪਰ ਉਹ ਬਹੁਤ ਲਾਈਲੱਗ ਸੀ ਤੇ ਬੜੀ ਛੇਤੀ ਹਰ ਇਕ ਦੀਆਂ ਗੱਲਾਂ 'ਚ ਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ | ਜੇਕਰ ਕਿਸੇ ਨੇ ਇਹ ਕਹਿ ਦੇਣਾ ਕਿ 'ਦੇਖੋ ਓਏ ਇਹ ਪਿੱਦਾ ਜਿਹਾ ਖਰਗੋਸ਼ ਕਿੰਨਾ ਸੋਹਣਾ ਏ', ਤਾਂ ਇਹ ਸੁਣ ਕੇ ਆਪਣੇ-ਆਪ ਨੂੰ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਕੀ ਸਮਝਣ ਲੱਗ ਪੈਂਦਾ ਤੇ ਉਹ ਉੱਚੀ-ਉੱਚੀ ਟਪੂਸੀਆਂ ਮਾਰਨ ਲੱਗ ਜਾਂਦਾ | ਪੱਪੂ ਦੇ ਸਾਰੇ ਦੋਸਤਾਂ ਨੂੰ ਪਤਾ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਬਹੁਤ ਲਾਈਲੱਗ ਹੈ ਤੇ ਬੜੀ ਛੇਤੀ ਮਗਰ ਲੱਗ ਜਾਂਦਾ ਹੈ | ਜੇਕਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਸਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਖਾਣਾ ਨਾ ਮਿਲਦਾ ਤਾਂ ਉਹ ਇਹ ਕਹਿ ਦਿੰਦੇ ਕਿ ਦੇਖ ਲਵੀਂ ਇਹ ਆਪਣਾ ਯਾਰ ਬਹੁਤ ਫੁਰਤੀਲਾ ਤੇ ਬੁੱਧੀਮਾਨ ਹੈ, ਹੁਣੇ ਆਪਣੇ ਵਾਸਤੇ ਖਾਣਾ ਲੈ ਕੇ ਆਵੇਗਾ | ਪੱਪੂ ਛੇਤੀ ਹੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕਹਿਣ 'ਤੇ ਖਾਣਾ ਲੱਭਣ ਲਈ ਤੁਰ ਪੈਂਦਾ | ਉਸ ਦੀ ਮਾਂ ਨੇ ਬਹੁਤ ਵਾਰੀ ਰੋਕਿਆ 'ਦੇਖ ਪੁੱਤ, ਕਦੇ ਵੀ ਕਿਸੇ ਦੇ ਮਗਰ ਨਹੀਂ ਲੱਗੀਦਾ, ਕਿਉਂਕਿ ਤੇਰੇ ਇਹ ਦੋਸਤ ਤੈਨੂੰ ਗ਼ਲਤ ਰਾਹ ਪਾ ਰਹੇ ਹਨ | ਇਹ ਤੇਰੇ ਦੋਸਤ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਤੇਰੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਦੁਸ਼ਮਣ ਹਨ | ਇਹ ਦੋਸਤ ਸਿਰਫ਼ ਮਤਲਬੀ ਦੋਸਤ ਹਨ |'
ਉਸ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ 'ਇਹ ਮੇਰੇ ਸੱਚੇ ਮਿੱਤਰ ਹਨ, ਤੂੰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਗਲਤ ਨਾ ਕਹਿ |' ਇਹ ਕਹਿ ਕੇ ਪੱਪੂ ਬਾਹਰ ਖੇਡਣ ਭੱਜ ਗਿਆ | ਇਕ ਦਿਨ ਇਕ ਦੋਸਤ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਕ ਜੱਟ ਦੇ ਖੇਤ 'ਚ ਮੈਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਗਾਜਰਾਂ ਲੱਗੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਦੇਖੀਆਂ ਹਨ, ਆਪਾਂ ਸਭ ਨੇ ਰਲ ਕੇ ਇਹ ਸਭ ਗਾਜਰਾਂ ਖਾਣੀਆਂ ਹਨ ਪਰ ਇਕ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਗਾਜਰਾਂ ਲੈ ਕੇ ਕੌਣ ਆਏਗਾ? ਕਿਉਂਕਿ ਜੱਟ ਨੇੇ ਆਪਣੇ ਖੇਤ ਵਿਚ ਇਕ ਭਿਆਨਕ ਕੁੱਤਾ ਰੱਖਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ | ਇਹ ਸੁਣ ਕੇ ਸਭ ਚੁੱਪ ਕਰ ਗਏ ਪਰ ਗਾਜਰਾਂ ਵੀ ਜ਼ਰੂਰ ਖਾਣੀਆਂ ਹਨ | ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਰਲ ਕੇ ਇਕ ਖੇਡ ਖੇਡੀ ਅਤੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਗਾਜਰਾਂ ਆਪਣਾ ਬਹਾਦਰ ਯਾਰ ਪੱਪੂ ਲੈ ਕੇ ਆਵੇਗਾ | ਪਹਿਲਾਂ ਤਾਂ ਪੱਪੂ ਡਰ ਗਿਆ ਪਰ ਉਹ ਸਾਰੇ ਰਲ ਕੇ ਕਹਿਣ ਲੱਗੇ ਕਿ 'ਪੱਪੂ ਤੂੰ ਬਹੁਤ ਫੁਰਤੀਲਾ ਤੇ ਬਹਾਦਰ ਏਾ, ਤੇਰੀ ਤਾਕਤ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਇਹ ਕੁੱਤਾ ਕੀ ਚੀਜ਼ ਏ?' ਇਹ ਸੁਣ ਕੇ ਪੱਪੂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਚਾਲਾਂ ਵਿਚ ਆ ਗਿਆ | ਅਗਲੇ ਦਿਨ ਉਹ ਸਾਰੇ ਰਲ ਕੇ ਉਸ ਜੱਟ ਦੇ ਖੇਤ ਕੋਲ ਪਹੰੁਚ ਗਏ | ਜੱਟ ਦੇ ਖੇਤ 'ਚ ਐਨੀਆਂ ਗਾਜਰਾਂ ਦੇਖ ਕੇ ਸਭ ਦੇ ਮੂੰਹ 'ਚ ਪਾਣੀ ਆ ਗਿਆ ਪਰ ਉਹ ਜੱਟ ਦੇ ਰੱਖੇ ਕੁੱਤੇ ਤੋਂ ਡਰ ਗਏ | ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਪੱਪੂ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਕਿ, 'ਤੂੰ ਬਹੁਤ ਫੁਰਤੀਲਾ ਤੇ ਬਹਾਦਰ ਏਾ, ਤੇਰੀ ਤਾਕਤ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਇਹ ਕੁੱਤਾ ਕੀ ਚੀਜ਼ ਏ? ਅਸੀ ਸਭ ਤੇਰੇ ਮਗਰ ਹਾਂ |'
ਪੱਪੂ ਲਾਈਲੱਗ ਸੀ | ਉਹ ਇਕੱਲਾ ਹੀ ਜੱਟ ਦੇ ਖੇਤ 'ਚ ਵੜ ਗਿਆ ਅਤੇ ਪੱਪੂ ਨੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਗਾਜਰਾਂ ਪੁੱਟ ਲਈਆਂ ਸਨ ਪਰ ਉਸੇ ਸਮੇਂ ਜੱਟ ਦੇ ਕੁੱਤੇ ਨੇ ਹਮਲਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ | ਪੱਪੂ ਦੇ ਸਾਰੇ ਯਾਰ ਕੁੱਤੇ ਨੂੰ ਦੇਖ ਕੇ ਭੱਜ ਗਏ, ਬਸ ਰਹਿ ਗਿਆ ਇਕੱਲਾ ਪੱਪੂ | ਜਦੋਂ ਕੁੱਤੇ ਨੇ ਦੇਖਿਆ ਕੇ ਅਜੇ ਵੀ ਇਕ ਖਰਗੋਸ਼ ਬੈਠਾ ਏ ਤਾਂ ਉਸ ਨੇ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਹਮਲਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਪਰ ਪੱਪੂ ਬੜੀ ਹੁਸ਼ਿਆਰੀ ਨਾਲ ਟਪੂਸੀ ਮਾਰ ਕੇ ਉਸ ਕੁੱਤੇ ਦੇ ਪੰਜਿਆਂ 'ਚੋਂ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲ ਗਿਆ | ਕੁੱਤਾ ਪੱਪੂ ਦੇ ਮਗਰ ਤੇ ਪੱਪੂ ਉਸ ਦੇ ਮੂਹਰੇ | ਆਖਰ ਪੱਪੂ ਬੜੀ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਝਾੜੀਆਂ 'ਚ ਜਾ ਵੜਿਆ | ਕੁੱਤਾ ਝਾੜੀਆਂ 'ਚ ਭਾਲ ਕੇ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲ ਆਇਆ | ਜਦ ਪੱਪੂ ਨੇ ਦੇਖਿਆ ਕਿ ਕੁੱਤਾ ਕਾਫੀ ਦੂਰ ਚਲਾ ਗਿਆ ਹੈ ਤਾਂ ਫਿਰ ਪੱਪੂ ਝਾੜੀਆਂ 'ਚੋਂ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲਿਆ ਅਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਉਸ ਨੇ ਰੱਬ ਦਾ ਸ਼ੁਕਰੀਆ ਕੀਤਾ ਤੇ ਅੱਗੇ ਤੋਂ ਇਹ ਸੋਚ ਲਿਆ ਕਿ ਉਹ ਕਦੇ ਵੀ ਕਿਸੇ ਦੇ ਮਗਰ ਨਹੀਂ ਲੱਗੇਗਾ | ...ਤੇ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪੱਪੂ ਨੇ ਆਪਣੀ ਜਾਨ ਬਚਾਈ |
ਸੋ ਪਿਆਰੇ ਬੱਚਿਓ, ਸਾਨੂੰ ਕਦੇ ਵੀ ਬਿਨਾਂ ਸੋਚੇ-ਸਮਝੇ ਕਿਸੇ ਦੇ ਮਗਰ ਨਹੀਂ ਲੱਗਣਾ ਚਾਹੀਦਾ |

-ਘੋਲੀਆ ਕਲਾਂ (ਮੋੋਗਾ) | ਮੋਬਾ: 99148-82357

ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਜਾਣਦੇ ਹੋ?

• ਮਨਰੇਗਾ ਸਕੀਮ ਕੀ ਹੈ?
-ਮਹਾਤਮਾ ਗਾਂਧੀ ਨੈਸ਼ਨਲ ਪੇਂਡੂ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਗਾਰੰਟੀ |
• ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਸ਼ਹਿਰ ਕਿਹੜਾ ਹੈ? -ਕਰਾਚੀ |
• ਉਹ ਕਿਹੜਾ ਦਰੱਖਤ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਅੱਗ ਨਹੀਂ ਲਗਦੀ?
-ਰੈੱਡਵੱੁਡ ਨਾਂਅ ਦੇ ਦਰੱਖਤ ਨੂੰ ਅੱਗ ਨਹੀਂ ਲਗਦੀ | ਇਸ ਦਾ ਆਕਾਰ 350 ਫੱੁਟ ਤੱਕ ਲੰਬਾ ਅਤੇ ਭਾਰ ਤਕਰੀਬਨ 5000 ਕੁਇੰਟਲ ਤੱਕ ਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ |
• ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਬ੍ਰਾਂਚਾਂ ਕਿਸ ਬੈਂਕ ਦੀਆਂ ਹਨ?

-ਸਟੇਟ ਬੈਂਕ ਆਫ ਇੰਡੀਆ ਦੀਆਂ (ਲਗਪਗ 13000) |
-ਅਵਤਾਰ ਸਿੰਘ ਕਰੀਰ, ਮੋਗਾ |

ਓਹਮ ਦਾ ਨਿਯਮ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲਾਵਿਗਿਆਨੀ ਜਾਰਜ ਸਾਈਮਨ ਓਹਮ

ਇਹ ਜ਼ਰੂਰੀ ਨਹੀਂ ਕਿ ਜੇ ਸਾਡੇ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ ਪੜ੍ਹੇ-ਲਿਖੇ ਨਹੀਂ ਜਾਂ ਸਾਡੇ ਘਰ ਦੀ ਆਰਥਿਕ ਸਥਿਤੀ ਚੰਗੀ ਨਹੀਂ ਹੈ ਤਾਂ ਅਸੀਂ ਸਫਲ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦੇ | ਜੇ ਸੱਚੇ ਦਿਲ ਅਤੇ ਪੂਰੀ ਲਗਨ ਨਾਲ ਕਿਸੇ ਵੀ ਕੰਮ ਨੂੰ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਉਸ ਕੰਮ ਵਿਚ ਸਫਲਤਾ ਜ਼ਰੂਰ ਮਿਲਦੀ ਹੈ | ਇਸ ਗੱਲ ਨੂੰ ਜਰਮਨੀ ਦੇ ਵਿਗਿਆਨਿਕ 'ਜਾਰਜ ਸਾਈਮਨ ਓਹਮ' ਨੇ ਬਾਖੂਬੀ ਸੱਚ ਕਰ ਦਿਖਾਇਆ | ਇਲੈਕਟਿ੍ਕ ਕਰੰਟ ਅਤੇ ਪ੍ਰਤੀਰੋਧ (ਰੈਜ਼ਿਸਟੈਂਸ) ਸੰਬੰਧੀ 'ਓਹਮ ਦੇ ਨਿਯਮ' ਦੀ ਖੋਜ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਇਸ ਵਿਗਿਆਨਕ ਦਾ ਪੂਰਾ ਜੀਵਨ ਸੰਘਰਸ਼ ਭਰਿਆ ਰਿਹਾ | ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨਾਂਅ 'ਤੇ ਹੀ ਇਸ ਦੇ ਨਿਯਮ ਦਾ ਨਾਂਅ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ |
ਗਰੀਬ ਪਰਿਵਾਰ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਹੋਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਓਹਮ ਦਾ ਸੁਪਨਾ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਬਣੇ | ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਿਤਾ ਇਕ ਜਿੰਦਰਾਸਾਜ਼ ਸਨ, ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਵਿਚ ਕੋਈ ਕਮੀ ਨਹੀਂ ਆਉਣ ਦਿੱਤੀ | ਓਹਮ ਬਚਪਨ ਤੋਂ ਹੀ ਵਿਗਿਆਨੀ ਬਣਨਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਸਨ | ਆਰਥਿਕ ਤੰਗੀ ਦੇ ਚਲਦਿਆਂ, ਪੜ੍ਹਾਈ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਹ ਸਕੂਲ ਵਿਚ ਛੋਟੀ-ਮੋਟੀ ਨੌਕਰੀ ਵੀ ਕਰਦੇ ਸਨ | ਉਹ ਵਿਹਲੇ ਸਮੇਂ ਵਿਚ ਇਲੈਕਟਿ੍ਕ ਕਰੰਟ ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਪ੍ਰਯੋਗਾਂ ਵਿਚ ਰੁੱਝੇ ਰਹਿੰਦੇ ਸਨ | ਪੜ੍ਹਨ ਤੋਂ ਵੱਧ ਪ੍ਰਯੋਗਾਂ ਵਿਚ ਰੁਚੀ ਰੱਖਣ ਵਾਲੇ ਓਹਮ ਨੇ ਇਲੈਕਟਿ੍ਕ ਸਰਕਿੱਟ ਨਾਲ ਜੁੜੀ ਇਕ ਅਜਿਹੀ ਖੋਜ ਕੀਤੀ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਅੱਗੇ ਚੱਲ ਕੇ ਬਿਜਲੀ ਦੀ ਖਪਤ ਘੱਟ ਹੋਣ ਲੱਗੀ | ਐਰਲਾਂਜੇਨ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਾਲਜ ਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਪੂਰੀ ਕੀਤੀ | ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਮੋਟਾਈ ਦੀਆਂ ਤਾਰਾਂ ਵਿਚੋਂ ਇਲੈਕਟਿ੍ਕ ਕਰੰਟ ਪ੍ਰਵਾਹਿਤ ਕਰਕੇ ਤਾਪ ਸੰਬੰਧੀ ਪ੍ਰਯੋਗ ਕੀਤੇ |
ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸਿੱਧ ਕਰ ਦਿਖਾਇਆ ਕਿ ਜੇ ਕਿਸੇ ਤਾਰ ਦੇ ਸਿਰਿਆਂ ਵਿਚ ਇਕ ਵੋਲਟ ਪੁਟੈਂਸ਼ੀਅਲ ਅੰਤਰ ਲਗਾਇਆ ਜਾਵੇ ਅਤੇ ਉਸ ਵਿਚ ਇਕ ਅਮਪੀਅਰ ਕਰੰਟ ਪ੍ਰਵਾਹਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਉਸ ਤਾਰ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਰੋਧ ਇਕ ਓਹਮ ਹੋਵੇਗਾ | ਆਖਰ ਸੰਨ 1827 ਵਿਚ ਜਾ ਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਰੰਟ, ਵੋਲਟੇਜ ਅਤੇ ਪ੍ਰਤੀਰੋਧ ਵਿਚ ਇਕ ਸੰਬੰਧ ਸਥਾਪਿਤ ਕਰਨ ਵਿਚ ਸਫਲਤਾ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ | ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸਿੱਧ ਕਰ ਦਿਖਾਇਆ ਕਿ ਪੁਟੈਂਸ਼ੀਅਲ ਅੰਤਰ ਅਤੇ ਪ੍ਰਤੀਰੋਧ ਇਕ-ਦੂਜੇ ਦੇ ਵਿਪਰੀਤਾਨੁਪਾਤੀ (ਇੰਨਵਰਸਲੀ ਪ੍ਰੋਪੋਰਸ਼ਨਲ) ਹੁੰਦੇ ਹਨ {V=9R} | ਇਸੇ ਦੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਓਹਮ, ਵੱਖ-ਵੱਖ ਸਰਕਿੱਟਾਂ ਵਿਚ ਕਰੰਟ, ਵੋਲਟੇਜ ਅਤੇ ਪ੍ਰਤੀਰੋਧ ਸਬੰਧੀ ਗਣਨਾਵਾਂ ਕਰਨ ਦੇ ਸਮਰੱਥ ਹੋ ਸਕੇ | ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਜਰਮਨੀ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਵੀ ਓਹਮ ਦੇ ਇਸ ਨਿਯਮ ਦੇ ਮਹੱਤਵ ਨੂੰ ਸਮਝਿਆ | ਸੰਨ 1842 ਵਿਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕਾਰਜਾਂ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ 'ਰੌਇਲ ਸੋਸਾਇਟੀ ਆਫ ਲੰਡਨ' ਦੀ ਮੈਂਬਰਸ਼ਿਪ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਈ ਅਤੇ ਫਿਰ ਓਹਮ ਨੂੰ 'ਕੋਪਲੇਅ ਮੈਡਲ' ਨਾਲ ਨਿਵਾਜਿਆ ਗਿਆ |
ਅੱਜ 'ਓਹਮ ਦਾ ਨਿਯਮ' ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਦੀ 'ਕਰੰਟ ਇਲੈਕਟ੍ਰੀਸਿਟੀ' ਸ਼ਾਖਾ ਦੀ ਅਹਿਮ ਕੜੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ | ਆਪਣੀ ਮੌਤ ਤੋਂ 5 ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸੰਨ 1849 ਵਿਚ ਮਿਊਨਿਖ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿਚ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਦਾ ਅਹੁਦਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਇਆ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਚਿਰਾਂ ਦਾ ਸੁਪਨਾ ਪੂਰਾ ਹੋਇਆ | 6 ਜੁਲਾਈ, 1854 ਨੂੰ ਓਹਮ 65 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਭੋਗ ਕੇ ਇਸ ਸੰਸਾਰ ਨੂੰ ਸਦਾ ਲਈ ਅਲਵਿਦਾ ਕਹਿ ਗਏ |

maninderkaurcareers@gmail.com

ਬੁਝਾਰਤਾਂ

1. ਖਿੜਿਆ ਫੱੁਲ ਗੁਲਾਬ ਦਾ, ਕੋਈ ਛੂਹ ਨਾ ਸਕੇ |
2. ਪਹਾੜੋਂ ਆਏ ਰੋੜੇ, ਆਉਂਦਿਆਂ ਦੇ ਸਿਰ ਤੋੜੇ |
3. ਆਬੀ ਭੋਜਨ ਫੱੁਲਾਂ ਭਰਿਆ, ਲਾਲਾ ਜੀ ਦੇ ਅੱਗੇ ਧਰਿਆ |
4. ਇਕ ਜਾਨਵਰ ਮੇਜ਼ 'ਤੇ ਬੈਠਾ, ਨਾ ਪੀਵੇ ਨਾ ਕੁਝ ਖਾਵੇ |
ਕੰਨ ਮਰੋੜੀਦਾ ਤਾਂ ਸੌ-ਸੌ ਗੱਲਾਂ, ਗੀਤ-ਸੰਗੀਤ ਸੁਣਾਵੇ |
5. ਲੱਗ-ਲੱਗ ਕਹੇ ਨਾ ਲੱਗੇ, ਬਿਨ ਕਹੇ ਲੱਗ ਜਾਏ |
6. ਹਵਾ ਖਾਵੇ ਤਾਂ ਜੁਗ-ਜੁਗ ਜੀਵੇ, ਮਰ ਜਾਵੇ ਜੇ ਪਾਣੀ ਪੀਵੇ |
7. ਦਸ ਜਣੇ ਖਵਾਉਣ ਵਾਲੇ, ਬੱਤੀ ਜਣੇ ਖਾਣ ਵਾਲੇ,
ਝੰਡੋ ਕੁੜੀ ਸਮੇਟਣ ਵਾਲੀ, ਮੌਜ ਭੈਣ ਸਾਂਭਣ 'ਤੇ |
8. ਹਰੀ ਹਰਿਆਲੀ ਹਾਂ, ਮੋਤੀਆਂ ਦੀ ਡਾਲੀ ਹਾਂ,
ਚੰਦ ਦੀ ਭੈਣ ਹਾਂ, ਸੂਰਜ ਦੀ ਸਾਲੀ ਹਾਂ |
9. ਚੱਪਾ ਜਿੰਨੀ ਦਰਿਆਈ, ਪੰਜ ਰੱੁਖਾਂ ਹੇਠ ਵਿਛਾਈ |
10. ਕਾਲੀ ਹਾਂ ਪਰ ਕਾਂ ਨਹੀਂ, ਲੰਮੀ ਹਾਂ ਪਰ ਡੋਰ ਨਹੀਂ,
ਬੰਨ੍ਹੀ ਜਾਂਦੀ ਹਾਂ ਪਰ ਪਸ਼ੂ ਨਹੀਂ |
ਉੱਤਰ : (1) ਸੂਰਜ, (2) ਅਨਾਰ, (3) ਤਾਰੇ, (4) ਟੈਲੀਵਿਜ਼ਨ, (5) ਬੱੁਲ੍ਹ, (6) ਅੱਗ, (7) ਉਂਗਲਾਂ, ਦੰਦ, ਜੀਭ ਤੇ ਢਿੱਡ, (8) ਤਰੇਲ, (9) ਹਥੇਲੀ, (10) ਗੱੁਤ |

-ਤਸਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਬੜੈਚ,
ਪਿੰਡ ਦੀਵਾਲਾ, ਤਹਿ: ਸਮਰਾਲਾ (ਲੁਧਿਆਣਾ) | ਮੋਬਾ: 98763-22677

ਬਾਲ ਨਾਵਲ-59: ਖੱਟੀਆਂ-ਮਿੱਠੀਆਂ ਗੋਲੀਆਂ

(ਲੜੀ ਜੋੜਨ ਲਈ ਪਿਛਲੇ ਐਤਵਾਰ ਦਾ ਅੰਕ ਦੇਖੋ)
ਹਰੀਸ਼ ਨੇ ਅੱਜ ਕਾਲਜ ਤੋਂ ਆ ਕੇ ਸਾਰਾ ਨਵਾਂ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ, ਜਿਹੜਾ ਪਰਸੋਂ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣਾ ਸੀ, ਮਾਤਾ ਜੀ ਨੂੰ ਦੱਸ ਦਿੱਤਾ | ਮਾਤਾ ਜੀ ਨੇ ਉਸੇ ਵਕਤ ਆਸ਼ਾ ਨੂੰ ਬੁਲਾ ਕੇ ਸਮਝਾ ਦਿੱਤਾ ਕਿ 'ਪਰਸੋਂ ਸੋਮਵਾਰ ਤੋਂ ਹਰੀਸ਼ ਨੇ ਸਵੇਰੇ ਜਲਦੀ ਜਾਇਆ ਕਰਨੈ, ਇਸ ਕਰਕੇ ਇਸ ਨੂੰ ਸਵੇਰੇ ਜਲਦੀ ਨਾਸ਼ਤਾ ਅਤੇ ਦੁਪਹਿਰ ਦੀ ਰੋਟੀ ਪੈਕ ਕਰਕੇ ਦੇਣੀ ਹੈ | ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜਿਸ ਵਕਤ ਸ਼ਾਮੀਂ ਇਹ ਘਰ ਆਏ, ਉਸੇ ਵਕਤ ਇਸ ਨੂੰ ਚਾਹ-ਪਾਣੀ ਦੇਣਾ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਨੇ ਫਿਰ ਪੜ੍ਹਨ ਜਾਇਆ ਕਰਨੈ |'
ਇਕ ਵਾਰੀ ਟਿਊਸ਼ਨਾਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈਆਂ ਤਾਂ ਹਰੀਸ਼ ਨੂੰ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਲੱਗਣ ਲੱਗਾ ਜਿਵੇਂ ਦਿਨਾਂ ਨੇ ਦੌੜਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੋਵੇ | ਸ਼ਾਮ ਦੀ ਟਿਊਸ਼ਨ ਤੋਂ ਆ ਕੇ ਉਹ ਦਸ-ਪੰਦਰਾਂ ਮਿੰਟ ਮਾਤਾ ਜੀ ਦੇ ਕੋਲ ਆ ਕੇ ਬੈਠਦਾ ਅਤੇ ਫਿਰ ਪੜ੍ਹਾਈ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੰਦਾ | ਰਾਤ ਦੀ ਰੋਟੀ ਉਹ ਬਹੁਤੀ ਵਾਰੀ ਮਾਤਾ ਜੀ ਦੇ ਕਮਰੇ ਵਿਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਖਾਂਦਾ ਪਰ ਜੇ ਕਦੇ ਕੰਮ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੁੰਦਾ ਤਾਂ ਉਹ ਆਪਣੇ ਕਮਰੇ ਵਿਚ ਲੈ ਜਾਂਦਾ |
ਉਹ ਰਾਤੀਂ ਲੇਟ ਸੌਾਦਾ ਅਤੇ ਸਵੇਰੇ ਤੜਕੇ ਦਾ ਫਿਰ ਅਲਾਰਮ ਲਗਾ ਲੈਂਦਾ | ਉਸ ਨੂੰ ਇੰਜ ਮਹਿਸੂਸ ਹੁੰਦਾ ਕਿ ਅਜੇ ਕੱਲ੍ਹ ਹੀ ਨਵਾਂ ਹਫਤਾ ਚੜਿ੍ਹਆ ਹੈ ਅਤੇ ਨਾਲ ਹੀ ਸਨਿਚਰਵਾਰ ਆ ਗਿਐ | ਉਸ ਨੂੰ ਪਤਾ ਹੀ ਨਾ ਲੱਗਾ ਕਿ ਕਿਵੇਂ ਛੇ ਮਹੀਨੇ ਲੰਘ ਗਏ |
ਹੁਣ ਉਸ ਦੀ ਬੌਟਨੀ ਅਤੇ ਜ਼ਿਓਲੋਜੀ ਦੀ ਟਿਊਸ਼ਨ ਵੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਈ, ਜਿਸ ਕਰਕੇ ਉਹ ਇਕ ਘੰਟਾ ਹੋਰ ਪਹਿਲਾਂ ਜਾਣ ਲੱਗ ਪਿਆ ਅਤੇ ਸ਼ਾਮੀਂ ਵੀ ਇਕ ਘੰਟਾ ਲੇਟ ਆਉਣ ਲੱਗ ਪਿਆ | ਟਿਊਸ਼ਨਾਂ ਵਧਣ ਦੇ ਨਾਲ ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੀ ਨੀਂਦ ਨੂੰ ਘਟਾ ਲਿਆ | ਜੇ ਉਹ ਨੀਂਦ ਨਾ ਘਟਾਉਂਦਾ ਤਾਂ ਉਸ ਕੋਲ ਘਰ ਆ ਕੇ ਦੁਹਰਾਈ ਜੋਗਾ ਵਕਤ ਨਹੀਂ ਸੀ ਬਚਦਾ |
ਮਾਤਾ ਜੀ ਉਸ ਨੂੰ ਰਾਤੀਂ ਇਕ-ਅੱਧ ਵਾਰ ਆ ਕੇ ਜ਼ਰੂਰ ਕਹਿੰਦੇ, 'ਸੌਾ ਜਾ ਹੁਣ, ਰਾਤ ਕਾਫੀ ਹੋ ਗਈ ਐ | ਸਵੇਰੇ ਤੰੂ ਫਿਰ ਜਲਦੀ ਉੱਠਣਾ ਏ |'
ਉਹ ਹਮੇਸ਼ਾ ਇਹੋ ਜਵਾਬ ਦਿੰਦਾ, 'ਬਸ, ਇਕ-ਦੋ ਸਫੇ ਹੀ ਰਹਿ ਗਏ ਨੇ ਪੜ੍ਹਨ ਵਾਲੇ, ਇਹ ਪੜ੍ਹ ਕੇ ਸੌਾ ਜਾਵਾਂਗਾ |'
ਇਹ ਸੁਣ ਕੇ ਮਾਤਾ ਜੀ ਦੀ ਤਸੱਲੀ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਅਤੇ ਉਹ ਆਪਣੇ ਕਮਰੇ ਵਿਚ ਚਲੇ ਜਾਂਦੇ |
(ਬਾਕੀ ਅਗਲੇ ਐਤਵਾਰ ਦੇ ਅੰਕ 'ਚ)

ਮੋਬਾ: 98889-24664

ਆਮ ਪਰ ਖਾਸ ਗੱਲਾਂ

• ਚੰਗੀਆਂ ਕਿਤਾਬਾਂ ਹਮੇਸ਼ਾ ਘਰ ਵਿਚ ਉਥੇ ਰੱਖੋ, ਜਿਸ ਜਗ੍ਹਾ 'ਤੇ ਸਾਰੇ ਪੜ੍ਹ ਸਕਣ |
• ਜ਼ਰੂਰੀ ਨਹੀਂ ਕਿ ਦਾਨ ਧਾਰਮਿਕ ਥਾਵਾਂ 'ਤੇ ਹੀ ਦੇਣਾ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੈ, ਉਸ ਨੂੰ ਦੇਵੋ, ਪਰਮਾਤਮਾ ਤੁਹਾਡਾ ਉਹ ਦਾਨ ਵੀ ਪ੍ਰਵਾਨ ਕਰੇਗਾ |
• ਕੁਝ ਸਿੱਖਣ ਲਈ ਹਮੇਸ਼ਾ ਮੋਬਾਈਲ ਜਾਂ ਕੰਪਿਊਟਰ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਾ ਕਰੋ, ਕਦੇ ਘਰ ਵਿਚ ਬੈਠੇ ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਕੋਲ ਬੈਠ ਕੇ ਸਿੱਖਣ ਲਈ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰੋ, ਬਹੁਤ ਕੁਝ ਸਿੱਖੋਗੇ |
• ਜੋ ਹਮੇਸ਼ਾ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਵਿਚ ਦਸਤਖਤ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਕਦੇ ਮਾਤ-ਭਾਸ਼ਾ ਵਿਚ ਦਸਤਖਤ ਕਰਕੇ ਦੇਖੋ, ਉਹ ਤੁਹਾਨੂੰ ਉਸ ਪੇਜ਼ 'ਤੇ ਹੀ ਵੱਖਰੀ ਪਹਿਚਾਣ ਬਣਾਉਣ ਵਿਚ ਮਦਦ ਕਰੇਗੀ |
• ਬੱਸ ਵਿਚ ਹਮੇਸ਼ਾ ਗੱਲ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਔਰਤਾਂ ਲਈ ਸੀਟ ਛੱਡਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ਜੋ ਕਿ ਚੰਗੀ ਗੱਲ ਹੈ | ਪਰ ਕਦੇ ਮਜ਼ਦੂਰੀ ਕਰਕੇ ਥੱਕੇ ਆਏ ਮਜ਼ਦੂਰ ਨੂੰ ਸੀਟ 'ਤੇ ਬਿਠਾ ਕੇ ਦੇਖੋ, ਉਹ ਮਜ਼ਦੂਰ ਅਤੇ ਤੁਸੀਂ ਕਿੰਨਾ ਆਰਾਮ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰੋਗੇ |
• ਦਰੱਖਤ ਲਗਾਉਣ ਦੀਆਂ ਹਮੇਸ਼ਾ ਗੱਲਾਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ | ਕਦੇ ਲੱਗੇ ਹੋਏ ਦਰੱਖਤਾਂ ਦੀ ਸੰਭਾਲ ਵੀ ਕਰੋ, ਉਹ ਵੀ ਚੰਗਾ ਕੰਮ ਹੀ ਹੈ |

-ਜੀਵਨ ਮੌੜ
ਮੋਬਾ: 75083-34108

ਬਾਲ ਸਾਹਿਤ

ਗਿਆਨ ਦਾ ਖ਼ਜ਼ਾਨਾ
ਲੇਖਿਕਾ : ਵੀਰਪਾਲ ਕੌਰ ਭੱਠਲ
ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਕ : ਪਰਵਾਜ਼ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਨ, ਜਲੰਧਰ |
ਮੁੱਲ : 60 ਰੁਪਏ, ਪੰਨੇ : 48
ਸੰਪਰਕ : 85679-92445
ਪੰਜਾਬੀ ਬਾਲ ਸਾਹਿਤ ਦੇ ਮੈਦਾਨ ਵਿਚ ਹੁਣੇ-ਹੁਣੇ ਕਦਮ ਰੱਖਣ ਵਾਲੀ ਲੇਖਿਕਾ ਵੀਰਪਾਲ ਕੌਰ ਭੱਠਲ ਨੇ ਬੱਚਿਆਂ ਲਈ 'ਗਿਆਨ ਦਾ ਖ਼ਜ਼ਾਨਾ' ਪੁਸਤਕ ਰਚੀ ਹੈ | ਇਸ ਪੁਸਤਕ ਵਿਚ ਕੁੱਲ 11 ਕਹਾਣੀਆਂ 'ਚਮਤਕਾਰ', 'ਗਿਆਨ ਦਾ ਖ਼ਜ਼ਾਨਾ', 'ਰੁੱਖ ਤੇ ਮਨੁੱਖ', 'ਨਿੱਕੇ ਲੋਕ', 'ਸਾਇਕਲ ਰੇਸ', 'ਬਜ਼ੁਰਗ ਦੀ ਸਿਆਣਪ', 'ਸੁਪਰਮੈਨ', 'ਹੌਸਲੇ ਦੀ ਉਡਾਣ', 'ਵਰਦਾਨ', 'ਰੌਸ਼ਨੀ ਦੀ ਕਿਰਨ' ਅਤੇ 'ਹੰਕਾਰ ਦੀ ਮਾਰ' ਸ਼ਾਮਿਲ ਹਨ | ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਬਹੁਤੀਆਂ ਕਹਾਣੀਆਂ ਦੇ ਸਿਰਲੇਖਾਂ ਤੋਂ ਹੀ ਸੰਕੇਤ ਮਿਲ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਇਹ ਕਹਾਣੀਆਂ ਬੱਚਿਆਂ ਵਿਚ ਨੈਤਿਕ ਕਦਰਾਂ-ਕੀਮਤਾਂ ਅਤੇ ਚੰਗੀ ਸੋਚ ਪੈਦਾ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ | ਇਨ੍ਹਾਂ ਕਹਾਣੀਆਂ ਵਿਚ ਵਹਿਮਾਂ-ਭਰਮਾਂ, ਚਮਤਕਾਰਾਂ, ਰੂੜ੍ਹੀਵਾਦੀ ਕਦਰਾਂ-ਕੀਮਤਾਂ ਅਤੇ ਥੋਥੀਆਂ ਰਵਾਇਤਾਂ ਦਾ ਤਰਕਸ਼ੀਲਤਾ ਅਤੇ ਬੁੱਧ ਵਿਵੇਕ ਨਾਲ ਖੰਡਨ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ | ਚੇਤਨ ਬੁੱਧੀ ਵਾਲੇ ਪਾਤਰ ਅਗਿਆਨੀ, ਅੰਧਵਿਸ਼ਵਾਸੀ, ਆਲਸੀ ਅਤੇ ਕੰਮ-ਚੋਰ ਪਾਤਰਾਂ ਨੂੰ ਸਿੱਧੇ ਰਸਤੇ ਪਾਉਂਦੇ ਹਨ | ਕਹਾਣੀਆਂ ਦੇ ਨਾਇਕ ਅਤੇ ਨਾਇਕਾਵਾਂ ਜ਼ੁਲਮ ਨਾਲ ਲੜਨ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਰੱਖਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇਨਸਾਨੀਅਤ ਦੀ ਕਦਰ ਕਰਨ ਦਾ ਸੁਨੇਹਾ ਦਿੰਦੇ ਹਨ | ਹਰ ਕਹਾਣੀ ਦਾ ਘਟਨਾਕ੍ਰਮ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਅੱਗੇ ਵਧਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਤਸੁਕਤਾ ਨੂੰ ਕਾਇਮ ਰੱਖਦਾ ਹੈ | 'ਹੌਸਲੇ ਦੀ ਉਡਾਣ' ਕਹਾਣੀ ਦੇ ਅੰਤ ਵਿਚ ਮੁੱਖ ਅਧਿਆਪਕ ਵਲੋਂ ਅਮਨ ਨੂੰ ਆਖੇ ਗਏ ਸ਼ਬਦ, 'ਸੁਪਨੇ ਦੇਖਣ ਦਾ ਹੱਕ ਵੀ ਉਸ ਨੂੰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜਿਹੜਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੋਵੇ |' ਜੀਵਨ ਦੀ ਹਕੀਕਤ ਵੱਲ ਸੰਕੇਤ ਕਰਦੇ ਹਨ | ਕਹਾਣੀਆਂ ਨਾਲ ਖ਼ੂਬਸੂਰਤ ਚਿੱਤਰ ਸਿਰਜੇ ਗਏ ਹਨ ਪਰ ਪੁਸਤਕ ਵਿਚ ਚਿੱਤਰਕਾਰ ਦਾ ਨਾਂਅ ਨਾ ਦੇਣਾ ਚਿੱਤਰਕਾਰ ਦੀ ਕਲਾ ਨਾਲ ਅਨਿਆਂ ਹੈ | ਫਿਰ ਵੀ ਪੁਸਤਕ ਪੜ੍ਹਨਯੋਗ ਅਤੇ ਮਾਣਨਯੋਗ ਹੈ |

-ਦਰਸ਼ਨ ਸਿੰਘ 'ਆਸ਼ਟ' (ਡਾ:)

ਰੱੁਖਾਂ ਦੀ ਕਰੋ ਸੰਭਾਲ

ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਨੂੰ ਹੈ ਕਿਵੇਂ ਘਟਾਉਣਾ,
ਬਣਿਆ ਇਕ ਸਵਾਲ |
ਇਕੋ-ਇਕ ਹੈ ਹੱਲ ਏਸ ਦਾ,
ਰੱੁਖਾਂ ਦੀ ਕਰੋ ਸੰਭਾਲ |
ਇਕ ਰੱੁਖ ਤੇ ਅਨੇਕਾਂ ਸੱੁਖ,
ਇਸ ਨੂੰ ਚੇਤੇ ਰੱਖੀਏ |
ਰੱੁਖ ਨੇ ਸਾਡੇ ਅਸਲੀ ਮਿੱਤਰ,
ਇਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਨਾ ਅੱਕੀਏ |
ਬੱਚਿਆਂ ਵਾਂਗਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਵੀ,
ਰਲ-ਮਿਲ ਲਈਏ ਪਾਲ |
ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਨੂੰ ਹੈ ਕਿਵੇਂ ਘਟਾਉਣਾ... |
ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਅੱਜ ਬਣੀ ਸਮੱਸਿਆ,
ਸਾਰੇ ਨੇ ਗੰਭੀਰ |
ਰੱੁਖਾਂ ਦੀ ਘੱਟ ਕਰੋ ਕਟਾਈ,
ਇਕੋ ਹੱਲ ਅਖੀਰ |
ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਪਿਆਰ ਵਧਾਓ,
ਫਿਰ ਦੇਖੋ ਕਮਾਲ |
ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਨੂੰ ਹੈ ਕਿਵੇਂ ਘਟਾਉਣਾ... |
ਹਨੇਰੀ, ਝੱਖੜ, ਗਰਮੀ-ਸਰਦੀ,
ਆਪਣੇ ਉੱਪਰ ਨੇ ਸਹਿੰਦੇ |
ਫਿਰ ਵੀ ਸਭ ਕੁਝ ਹੁੰਦਿਆਂ ਹੋਇਆਂ,
ਖਿੜੇ-ਖਿੜੇ ਨੇ ਰਹਿੰਦੇ |
ਨਿਮਰਤਾ ਅਤੇ ਸਹਿਣਸ਼ੀਲਤਾ ਦੀ,
ਉਹ ਨੇ ਇਕ ਮਿਸਾਲ |
ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਨੂੰ ਹੈ ਕਿਵੇਂ ਘਟਾਉਣਾ,
ਬਣਿਆ ਇਕ ਸਵਾਲ |

-ਮਾਸਟਰ ਦੇਵ ਰਾਜ ਖੁੰਡਾ,
ਸ੍ਰੀ ਰਾਮ ਸ਼ਰਨਮ ਕਾਲੋਨੀ, ਗੁਰਦਾਸਪੁਰ | ਮੋਬਾ: 99883-13281

ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਕਾਰਟੂਨ ਚਰਿੱਤਰ-26: ਪਿੰਕੀ

ਜਿਹੜੀਆਂ ਲੜਕੀਆਂ ਕਾਰਟੂਨ ਚਰਿੱਤਰ ਵਜੋਂ ਬੱਚਿਆਂ ਵਿਚ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਹੋਈਆਂ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚੋਂ 'ਪਿੰਕੀ' ਇਕ ਹੈ | ਉਸ ਦੀ ਉਮਰ ਪੰਜ ਸਾਲਾਂ ਦੀ ਹੈ | ਇਹ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਕਾਰਟੂਨਿਸਟ ਪਦਮਸ੍ਰੀ ਪ੍ਰਾਣ ਦੀ ਸਿਰਜਣਾ ਹੈ, ਜੋ 1978 ਵਿਚ ਹੋਂਦ ਵਿਚ ਆਈ ਸੀ | ਪਿੰਕੀ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਭਾਰਤੀ ਅਖ਼ਬਾਰਾਂ-ਰਸਾਲਿਆਂ ਵਿਚ ਕਾਰਟੂਨ ਪੱਟੀ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿਚ ਆਮ ਵਿਖਾਈ ਦਿੰਦੀ ਹੈ | ਪਿੰਕੀ ਬੜੀ ਚੁਸਤ-ਫੁਰਤ ਪਾਤਰ ਹੈ | ਬਿੱਲੂ ਵਾਂਗ ਇਹਦੇ ਵਾਲ ਵੀ ਮੱਥੇ 'ਤੇ ਲਟਕਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ ਪਰ ਅੱਖਾਂ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੀਆਂ ਹਨ | ਵਾਲ ਵਾਹ ਕੇ ਰਬੜ ਬੈਂਡ ਲਗਾਉਣਾ ਉਸ ਦਾ ਸ਼ੌਕ ਹੈ | ਹਮੇਸ਼ਾ ਮੁਸਕਾਉਂਦੀ ਹੋਈ ਪਿੰਕੀ ਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਬੰਦ ਹੋ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ | ਇਹ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਆਪਣੀ ਪਾਲਤੂ ਗੁਲਹਿਰੀ ਕੁਟਕੁਟ ਨੂੰ ਨਾਲ ਰੱਖਦੀ ਹੈ | ਉਹ ਅੰਕਲ ਝਪਟ ਜੀ, ਚੰਪੂ, ਭੀਕੂ, ਦੀਦੀ, ਪਿ੍ੰਸੀਪਲ ਟਸਮਟ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ, ਦਾਦਾ-ਦਾਦੀ ਨਾਲ ਉਹ ਹਲਕੀਆਂ-ਫੁਲਕੀਆਂ ਸ਼ਰਾਰਤਾਂ ਚੱਲਦੀਆਂ ਰਹਿੰਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਕੋਈ ਬੁਰਾ ਨਹੀਂ ਮਨਾਉਂਦਾ ਪਰ ਜਦੋਂ ਕੋਈ ਉਸ ਨੂੰ ਨਿੱਕੀ ਕੁੜੀ ਸਮਝ ਕੇ ਉਸ 'ਤੇ ਵਿਅੰਗ ਕੱਸਦਾ ਹੈ ਜਾਂ ਉਸ ਦਾ ਮਜ਼ਾਕ ਉਡਾਉਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਉਹ ਸਬਕ ਸਿਖਾਉਣ ਵਿਚ ਦੇਰੀ ਨਹੀਂ ਲਾਉਂਦੀ | ਇਸ ਕਾਰਟੂਨ ਪਾਤਰ ਨੂੰ ਡਾਇਮੰਡ ਕਾਮਿਕਸ ਪ੍ਰਾਈ: ਲਿਮ: ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਨੇ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ, ਹਿੰਦੀ ਅਤੇ ਪੰਜਾਬੀ ਆਦਿ 10 ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਵਿਚ ਪੁਸਤਕ ਰੂਪ ਵਿਚ ਵੀ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਹੈ |

-ਪੰਜਾਬੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਕੈਂਪਸ, ਪਟਿਆਲਾ | ਮੋਬਾ: 98144-23703
email : dsaasht@yahoo.co.in

ਬਾਲ ਕਹਾਣੀ: ਹਲਵਾਈ ਦਾ ਉੱਦਮ

ਪੁਰਾਣੇ ਸਮੇਂ ਦੀ ਗੱਲ ਹੈ ਕਿ ਇਕ ਨਗਰ ਵਿਚ ਹਜ਼ਾਰੀ ਪਰਸਾਦ ਨਾਂਅ ਦਾ ਇਕ ਵਿਅਕਤੀ ਹਲਵਾਈ ਦੀ ਦੁਕਾਨ ਕਰਦਾ ਸੀ | ਉਹ ਸਵੇਰੇ ਚਾਰ ਵਜੇ ਉੱਠਦਾ | ਨਗਰ ਵਾਸੀਆਂ ਨੂੰ ਵੇਚਣ ਲਈ ਤਰ੍ਹਾਂ-ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਕਵਾਨ ਬਣਾਉਂਦਾ | ਪਰ ਉਸ ਦੀ ਦੁਕਾਨ ਉੱਤੇ ਵਿਕਰੀ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਹੁੰਦੀ | ਉਹ ਆਪਣੀ ਦੁਕਾਨ 'ਤੇ ਹੋਣ ਵਾਲੀ ਘੱਟ ਵਿਕਰੀ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਕਾਫੀ ਪ੍ਰੇਸ਼ਾਨ ਸੀ | ਉਹ ਆਪਣੇ ਮਨ ਵਿਚ ਸੋਚਦਾ ਕਿ ਪਰਮਾਤਮਾ ਉਸ ਨਾਲ ਇਨਸਾਫ ਨਹੀਂ ਕਰ ਰਿਹਾ | ਉਸ ਦੇ ਨਗਰ ਦੇ ਦੂਜੇ ਹਲਵਾਈ ਉਸ ਨਾਲੋਂ ਬਹੁਤ ਬਾਅਦ ਦੁਕਾਨਾਂ ਖੋਲ੍ਹਦੇ ਹਨ | ਉਸ ਨਾਲੋਂ ਬਹੁਤ ਛੇਤੀ ਦੁਕਾਨਾਂ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਦੁਕਾਨਾਂ 'ਤੇ ਉਸ ਨਾਲੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਵਿਕਰੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ | ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਉਸ ਨਾਲੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਆਮਦਨ ਹੈ | ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਉਸ ਨਾਲੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਧਨ ਹੈ | ਉਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਮਿਹਨਤ ਵੀ ਕਰਦਾ ਹੈ | ਉਹ ਰੱਬ ਨੂੰ ਵੀ ਮੰਨਦਾ ਹੈ | ਉਹ ਆਪਣੀ ਦੁਕਾਨ ਦੀ ਵਿਕਰੀ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਕਈ ਮੰਨਤਾਂ ਵੀ ਮੰਨ ਚੱੁਕਾ ਹੈ ਪਰ ਉਸ ਦੀ ਦੁਕਾਨ ਦੀ ਵਿਕਰੀ ਵਿਚ ਵਾਧਾ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ |
ਉਸ ਨਗਰ ਵਿਚ ਇਕ ਬਹੁਤ ਹੀ ਬੱੁਧੀਮਾਨ ਵਿਅਕਤੀ ਰਹਿੰਦਾ ਸੀ | ਉਸ ਦੀ ਉਮਰ ਕਾਫੀ ਹੋ ਚੱੁਕੀ ਸੀ | ਉਹ ਸਭ ਨੂੰ ਨੇਕ ਅਤੇ ਚੰਗੀ ਸਲਾਹ ਦਿੰਦਾ ਸੀ | ਨਗਰ ਦੇ ਲੋਕ ਉਸ ਉੱਤੇ ਬਹੁਤ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਕਰਦੇ ਸਨ ਅਤੇ ਉਸ ਕੋਲ ਆਪਣੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਲੈ ਕੇ ਜਾਂਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਸਨ | ਉਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਧਿਆਨ ਨਾਲ ਸੁਣਦਾ ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਅਨੁਸਾਰ ਸੁਝਾਅ ਵੀ ਦਿੰਦਾ | ਇਕ ਦਿਨ ਹਜ਼ਾਰੀ ਪ੍ਰਸਾਦ ਦੀ ਪਤਨੀ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਸਲਾਹ ਦਿੱਤੀ ਕਿ ਉਸ ਨੂੰ ਵੀ ਆਪਣੀ ਸਮੱਸਿਆ ਲੈ ਕੇ ਨਗਰ ਦੇ ਬੱੁਧੀਮਾਨ ਵਿਅਕਤੀ ਕੋਲ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ | ਪਹਿਲਾਂ ਤਾਂ ਉਹ ਆਪਣੀ ਪਤਨੀ ਦੇ ਸੁਝਾਅ ਨੂੰ ਕਈ ਦਿਨਾਂ ਤੱਕ ਟਾਲਦਾ ਰਿਹਾ ਪਰ ਪਤਨੀ ਦੇ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਕਹਿਣ ਅਤੇ ਹੋਰ ਕੋਈ ਹੱਲ ਨਾ ਲੱਭਣ 'ਤੇ ਉਸ ਨੇ ਉਸ ਬੱੁਧੀਮਾਨ ਕੋਲ ਜਾਣ ਦਾ ਮਨ ਬਣਾ ਹੀ ਲਿਆ |
ਇਕ ਦਿਨ ਉਹ ਉਸ ਬੱੁਧੀਮਾਨ ਵਿਅਕਤੀ ਦੇ ਘਰ ਚਲਾ ਗਿਆ | ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੀ ਸਾਰੀ ਸਮੱਸਿਆ ਦੀ ਚਰਚਾ ਕਰਦਿਆਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਸ ਨੂੰ ਅਜਿਹਾ ਹੱਲ ਦੱਸਿਆ ਜਾਵੇ ਕਿ ਉਸ ਦੀ ਵਿਕਰੀ ਵਿਚ ਵਾਧਾ ਹੋ ਸਕੇ | ਦੂਜੇ ਹਲਵਾਈਆਂ ਵਾਂਗ ਉਸ ਦੀ ਦੁਕਾਨਦਾਰੀ ਵਿਚ ਵਾਧਾ ਹੋ ਸਕੇ | ਉਸ ਬੱੁਧੀਮਾਨ ਵਿਅਕਤੀ ਨੇ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਉਸ ਨੂੰ ਇਹ ਕਹਿ ਕੇ ਟਾਲ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਉਹ ਉਸ ਨੂੰ ਸੋਚ ਕੇ ਜਵਾਬ ਦੇਵੇਗਾ | ਉਹ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਦਿਨ ਆਵੇ | ਕੁਝ ਦਿਨਾਂ ਬਾਅਦ ਉਹ ਫਿਰ ਉਸ ਬੱੁਧੀਮਾਨ ਵਿਅਕਤੀ ਕੋਲ ਚਲਾ ਗਿਆ | ਉਸ ਬੱੁਧੀਮਾਨ ਵਿਅਕਤੀ ਨੇ ਦੂਜੀ ਵਾਰ ਵੀ ਉਸ ਨੂੰ ਖਾਲੀ ਹੀ ਮੋੜ ਦਿੱਤਾ ਤੇ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਦਿਨ ਆਉਣ ਲਈ ਕਿਹਾ | ਦੋ ਵਾਰ ਨਾਂਹ ਸੁਣਨ 'ਤੇ ਉਸ ਨੇ ਮਨ ਵਿਚ ਸੋਚਿਆ ਕਿ ਉਸ ਕੋਲ ਉਸ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਦਾ ਹੱਲ ਹੋਵੇਗਾ ਹੀ ਨਹੀਂ | ਮੁੜ ਉਹ ਉਸ ਕੋਲ ਜਾਣ ਲਈ ਤਿਆਰ ਨਹੀਂ ਸੀ | ਪਰ ਉਸ ਦੀ ਪਤਨੀ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਜਿਵੇਂ-ਕਿਵੇਂ ਉਸ ਕੋਲ ਜਾਣ ਲਈ ਮਨਾ ਲਿਆ | ਉਸ ਨੇ ਉਸ ਬੱੁਧੀਮਾਨ ਵਿਅਕਤੀ ਕੋਲ ਜਾ ਕੇ ਕਿਹਾ, 'ਸ੍ਰੀਮਾਨ, ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਮੇਰੀ ਸਮੱਸਿਆ ਦਾ ਹੱਲ ਦੱਸ ਸਕਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਮੇਰੇ ਉੱਤੇ ਮਿਹਰਬਾਨੀ ਕਰੋ, ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਮੈਂ ਕਿਧਰੇ ਹੋਰ ਕੋਲ ਜਾਵਾਂ |
ਉਸ ਬੱੁਧੀਮਾਨ ਵਿਅਕਤੀ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਕਿਹਾ, 'ਭਰਾਵਾ, ਹੱਲ ਤਾਂ ਮੈਂ ਤੈਨੂੰ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਹੀ ਦੱਸ ਦੇਣਾ ਸੀ | ਮੈਂ ਤੇਰੀ ਇੱਛਾ ਅਤੇ ਸਹਿਣ ਸ਼ਕਤੀ ਨੂੰ ਪਰਖ ਰਿਹਾ ਸੀ | ਤੰੂ ਉੱਦਮ ਤਾਂ ਜ਼ਰੂਰ ਕਰਦਾ ਹੈਾ ਪਰ ਤੰੂ ਆਪਣੇ ਗਾਹਕਾਂ ਦਾ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਨਹੀਂ ਜਿੱਤ ਸਕਿਆ | ਤੇਰੀ ਬੋਲਬਾਣੀ ਵਿਚ ਕੁੜੱਤਣ ਹੈ | ਤੇਰੀ ਦੁਕਾਨ ਵਿਚ ਸਫ਼ਾਈ ਦੀ ਘਾਟ ਹੈ | ਤੰੂ ਆਪਣਾ ਫਾਇਦਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸੋਚਦਾ ਹੈਾ, ਗਾਹਕਾਂ ਦਾ ਘੱਟ | ਹਲਵਾਈ ਅੱਗਿਓਾ ਬੋਲਿਆ, 'ਸ੍ਰੀਮਾਨ ਜੀ, ਮੈਂ ਤੁਹਾਡੀ ਨਸੀਹਤ ਸਮਝ ਗਿਆ ਹਾਂ | ਮੈਂ ਛੇਤੀ ਹੀ ਆਪਣੇ ਵਿਚ ਸੁਧਾਰ ਲੈ ਆਵਾਂਗਾ |' ਉਸ ਨੇ ਉਸ ਦਿਨ ਤੋਂ ਹੀ ਆਪਣੇ-ਆਪ ਨੂੰ ਸੁਧਾਰ ਲਿਆ | ਉਸ ਦੀ ਦੁਕਾਨਦਾਰੀ ਪਹਿਲਾਂ ਨਾਲੋਂ ਚੰਗੀ ਚੱਲਣੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਈ |

-ਮਾਧਵ ਨਗਰ, ਨੰਗਲ ਟਾਊਨਸ਼ਿਪ (ਰੋਪੜ) |
ਮੋਬਾ: 98726-27136

ਕੁਝ ਜਾਨਵਰਾਂ ਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਹਨੇਰੇ 'ਚ ਕਿਉਂ ਚਮਕਦੀਆਂ ਹਨ?

ਪਿਆਰੇ ਬੱਚਿਓ, ਤੁਸੀਂ ਹਨੇਰੇ ਵਿਚ ਆਪਣੇ ਘਰ ਬਿੱਲੀ ਨੂੰ ਜ਼ਰੂਰ ਦੇਖਿਆ ਹੋਵੇਗਾ | ਰਾਤ ਸਮੇਂ ਬਿੱਲੀ ਭਾਵੇਂ ਸਾਨੂੰ ਦਿਖਾਈ ਨਹੀਂ ਦਿੰਦੀ ਪਰ ਉਸ ਦੀਆਂ ਪੀਲੀਆਂ ਤੇ ਚਮਕਦਾਰ ਅੱਖਾਂ ਸਾਨੂੰ ਜ਼ਰੂਰ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੀਆਂ ਹਨ | ਬਿੱਲੀ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਸ਼ੇਰ, ਕੁੱਤਾ, ਬਾਘ, ਤੇਂਦੂਏ, ਸਾਂਬਰ, ਹਿਰਨ, ਭਾਲੂ, ਲੂੰਬੜੀ ਤੇ ਕਈ ਹੋਰ ਜਾਨਵਰ ਵੀ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਰਾਤ ਸਮੇਂ ਚਮਕਦੀਆਂ ਹਨ | ਰਾਤ ਸਮੇਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਜਾਨਵਰਾਂ ਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਦਾ ਰੰਗ ਚਿੱਟਾ, ਹਰਾ, ਨੀਲਾ, ਪੀਲਾ, ਸੰਤਰੀ ਤੇ ਲਾਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ | ਆਓ, ਜਾਣੀਏ ਇਸ ਪਿੱਛੇ ਕੀ ਕਾਰਨ ਹੈ?
ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਾਰੇ ਜਾਨਵਰਾਂ ਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਵਿਚ ਇਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਪਾਰਦਰਸ਼ਕ ਦ੍ਰਵ ਦੀ ਪਤਲੀ ਜਿਹੀ ਪਰਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਆਪਣੇ 'ਤੇ ਪੈਣ ਵਾਲੀ ਰੌਸ਼ਨੀ ਨੂੰ ਪਰਤਾਅ ਦਿੰਦੀ ਹੈ | ਇਹੀ ਪਰਤਦੀ ਰੌਸ਼ਨੀ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਦੀ ਚਮਕ ਦਾ ਕਾਰਨ ਹੁੰਦੀ ਹੈ | ਰਾਤ ਦੇ ਸਮੇਂ ਇਸ ਪਾਰਦਰਸ਼ੀ ਸਤ੍ਹਾ 'ਤੇ ਪੈਣ ਵਾਲੀ ਹਲਕੀ ਜਿਹੀ ਰੌਸ਼ਨੀ ਵੀ ਜਦੋਂ ਪਰਤਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਸਾਨੂੰ ਜਾਨਵਰਾਂ ਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਚਮਕਦੀਆਂ ਵਿਖਾਈ ਦਿੰਦੀਆਂ ਹਨ |
ਬਿੱਲੀਆਂ 'ਤੇ ਕੀਤੀ ਗਈ ਇਕ ਖੋਜ ਨਾਲ ਇਹ ਗੱਲ ਸਾਹਮਣੇ ਆਈ ਹੈ ਕਿ ਬਿੱਲੀ ਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਦੇ ਰੈਟਿਨਾ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਇਕ ਪਾਰਦਰਸ਼ੀ ਪਰਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਟੇਪਟਮ ਲਿਊਸੀਡਮ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਰੌਸ਼ਨੀ ਪਰਤਦੀ ਹੈ | ਇਸੇ ਪਰਤ ਦੇ ਕਾਰਨ ਬਿੱਲੀ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਰੌਸ਼ਨੀ ਵਿਚ ਵੀ ਸਾਫ਼ ਵੇਖ ਸਕਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਜਦੋਂ ਇਸ ਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ 'ਤੇ ਰੌਸ਼ਨੀ ਪਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਇਹ ਹਨੇਰੇ ਵਿਚ ਚਮਕਦੀਆਂ ਹਨ |
ਇਹ ਵੀ ਵੇਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਰਾਤ ਸਮੇਂ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਜਾਨਵਰਾਂ ਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਦਾ ਚਮਕਦਾ ਰੰਗ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਹੁੰਦਾ ਹੈ | ਇਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਵਿਚ ਮੌਜੂਦ ਖੂਨ ਦੀਆਂ ਨਾੜੀਆਂ ਦੀ ਸੰਖਿਆ 'ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦਾ ਹੈ | ਜੇਕਰ ਖੂਨ ਦੀਆਂ ਨਾੜੀਆਂ ਦੀ ਸੰਖਿਆ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੋਵੇਗੀ ਤਾਂ ਚਮਕਦਾ ਰੰਗ ਲਾਲ ਹੋਵੇਗਾ ਅਤੇ ਜੇਕਰ ਘੱਟ ਤਾਂ ਚਮਕਦਾ ਰੰਗ ਚਿੱਟਾ ਜਾਂ ਹਲਕਾ ਪੀਲਾ ਹੋਵੇਗਾ | ਇਕ ਹੀ ਜਾਤੀ ਦੇ ਦੋ ਜਾਨਵਰਾਂ ਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਦਾ ਚਮਕਦਾ ਰੰਗ ਵੀ ਰਾਤ ਸਮੇਂ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ | ਰਾਤ ਸਮੇਂ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਸਰਚ ਉਪਰੇਸ਼ਨ ਸਮੇਂ ਕੁੱਤੇ ਮਨੁੱਖ ਦੀ ਬਹੁਤ ਮਦਦ ਕਰਦੇ ਹਨ | ਟੇਪਟਮ ਲਿਊਸੀਡਮ ਤਕਨੀਕ ਦੀ ਸਹਾਇਤਾ ਨਾਲ ਸੜਕਾਂ 'ਤੇ ਰਾਤ ਸਮੇਂ ਚਮਕਣ ਵਾਲੇ ਸੰਤਰੀ ਰੰਗ ਦੇ ਕੈਟ ਆਈਜ਼ ਲਗਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਰਾਤ ਸਮੇਂ ਸਾਨੂੰ ਡਰਾਈਵਿੰਗ ਕਰਦੇ ਸਮੇਂ ਬਹੁਤ ਸੁਰੱਖਿਆ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੇ ਹਨ |

-ਸ਼ਮਸ਼ੇਰ ਸਿੰਘ ਸੋਹੀ,
ਪਿੰਡ ਸੋਹੀਆਂ, ਡਾਕ: ਚੀਮਾਂ ਖੁੱਡੀ, ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਗੁਰਦਾਸਪੁਰ
sohianshamsher@gmail.com

ਚੁਟਕਲੇ

• ਪਤਨੀ ਪੇਕਿਓਾ ਵਾਪਸ ਆਈ, ਪਤੀ ਦਰਵਾਜ਼ਾ ਖੋਲ੍ਹਦਿਆਂ ਹੀ ਉੱਚੀ-ਉੱਚੀ ਹੱਸਣ ਲੱਗਾ |
ਪਤਨੀ-ਕੀ ਤੇਰਾ ਦਿਮਾਗ ਖਰਾਬ ਹੋ ਗਿਆ, ਹੱਸੀ ਜਾਨੈ?
ਪਤੀ-ਮੇਰੇ ਉਸਤਾਦ ਨੇ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਜਦੋਂ ਵੀ ਕੋਈ ਮਸੀਬਤ ਆਵੇ ਤਾਂ ਉਸ ਦਾ ਮੁਕਾਬਲਾ ਹੱਸ ਕੇ ਕਰੀਦਾ |
• ਔਰਤ ਡਾਕਟਰ ਕੋਲ ਜਾਦੀ ਹੈ ਤੇ ਕਹਿੰਦੀ ਮੇਰੇ ਦਰਦ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ |
ਡਾਕਟਰ-ਤੁਹਾਡਾ ਐਕਸਰੇ ਕਰਨਾ ਪਵੇਗਾ |
ਔਰਤ-ਉਹ ਕੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜੀ?
ਡਾਕਟਰ-ਇਕ ਫੋਟੋ ਖਿੱਚਣੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ |
ਔਰਤ-ਪੰਜ ਮਿੰਟ ਰੁਕੋ, ਮੈਂ ਜ਼ਰਾ ਮੇਕਅੱਪ ਕਰ ਲਵਾਂ |
• ਸੀਰਾ-ਤੂੰ ਹਸਪਤਾਲ ਵਿਚੋਂ ਬਿਨਾਂ ਆਪ੍ਰੇਸ਼ਨ ਤੋਂ ਹੀ ਕਿਉਂ ਭੱਜ ਆਇਆਂ?
ਕਿੰਦਾ-ਯਾਰ, ਨਰਸ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਕਹਿ ਰਹੀ ਸੀ ਕਿ ਡਰੋ ਨਾ, ਹਿੰਮਤ ਰੱਖੋ, ਕੁਝ ਨਹੀ ਹੋਵੇਗਾ, ਛੋਟਾ ਜਿਹਾ ਤਾਂ ਆਪ੍ਰੇਸ਼ਨ ਏ |
ਸੀਰਾ-ਫਿਰ ਡਰਨ ਵਾਲੀ ਕਿਹੜੀ ਗੱਲ ਏ, ਸਹੀ ਤਾਂ ਕਹਿੰਦੀ ਸੀ |
ਕਿੰਦਾ-ਓ ਸਾਲਿਆ ਮੈਨੂੰ ਨ੍ਹੀਂ, ਡਾਕਟਰ ਨੂੰ ਕਹਿ ਰਹੀ ਸੀ |
• ਮੁੰਡਾ-ਡਾਕਟਰ ਸਾਹਿਬ, ਮੈਨੂੰ ਦੋ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਬੁਖਾਰ ਚੜਿ੍ਹਆ ਸੀ |
ਡਾਕਟਰ-ਤੇ ਹੁਣ ਕੀ ਤਕਲੀਫ ਏ?
ਮੁੰਡਾ-ਤੁਸੀਂ ਨਹਾਉਣ ਤੋਂ ਮਨ੍ਹਾਂ ਕੀਤਾ ਸੀ, ਅੱਜ ਇਧਰ ਦੀ ਲੰਘ ਰਿਹਾ ਸੀ, ਮੈਂ ਸੋਚਿਆ ਕਿ ਡਾਕਟਰ ਸਾਹਿਬ ਨੂੰ ਪੁੱਛਦਾ ਜਾਵਾਂ, ਕੀ ਹੁਣ ਮੈਂ ਨਹਾ ਲਵਾਂ?

-ਕੁਲਦੀਪ ਸਿੰਘ ਮਾਨ, ਅਮਨਦੀਪ ਕੌਰ ਮਾਨ ਭੂੰਦੜੀ
ਹੈਮਿਲਟਨ, ਟੋਰਾਂਟੋ, ਕੈਨੇਡਾ | bhundri0002@gmail.com

ਰੇਲਵੇ ਬਾਰੇ ਰੌਚਿਕ ਜਾਣਕਾਰੀ

• ਵਿਸ਼ਵ ਵਿਚ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲੀ ਰੇਲ ਗੱਡੀ ਬਰਤਾਨੀਆ ਵਿਚ ਸਾਲ 1825 ਈ: ਵਿਚ ਚਲਾਈ ਗਈ |
• ਵਿਸ਼ਵ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਲੰਬਾ ਰੇਲਵੇ ਪਲੇਟਫਾਰਮ ਗੋਰਖਪੁਰ ਵਿਚ ਹੈ |
• ਜਾਰਜ ਸਟੀਫੰਸਨ ਨੂੰ ਰੇਲਵੇ ਦਾ ਪਿਤਾਮਾ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ |
• ਸੁਰੇਖਾ ਭੌਾਸਲੇ ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਪਹਿਲੀ ਔਰਤ ਰੇਲਵੇ ਡਰਾਈਵਰ ਸੀ |
• ਭਾਰਤ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਤੇਜ਼ ਚੱਲਣ ਵਾਲੀ ਟ੍ਰੇਨ ਦਾ ਨਾਂਅ 'ਗਤੀਮਾਨ ਐਕਸਪ੍ਰੈੱਸ' ਹੈ |
• ਆਸਿਫ਼ ਅਲੀ ਭਾਰਤ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਰੇਲ ਮੰਤਰੀ ਸਨ |
• ਸਾਲ 2017 ਤੋਂ ਰੇਲਵੇ ਬਜਟ ਨੂੰ ਆਮ ਬਜਟ ਨਾਲ ਮੇਲ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ |

-ਅਵਤਾਰ ਸਿੰਘ ਕਰੀਰ,
ਮੋਗਾ | ਮੋਬਾ: 94170-05183

ਬਾਲ ਸਾਹਿਤ

ਸੁਨਹਿਰੀ ਮੱਛੀ
(ਰੂਸੀ ਲੋਕ ਕਥਾਵਾਂ)
ਲੇਖਕ : ਡਾ: ਹਰਨੇਕ ਸਿੰਘ ਕੈਲੇ
ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਕ : ਸਾਹਿਬਦੀਪ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਨ, ਭੀਖੀ (ਮਾਨਸਾ) |
ਪੰਨੇ : 48, ਮੱੁਲ : 75 ਰੁਪਏ
ਸੰਪਰਕ : 99145-94867
ਹਥਲੀ ਪੁਸਤਕ 'ਸੁਨਹਿਰੀ ਮੱਛੀ' ਡਾ: ਹਰਨੇਕ ਸਿੰਘ ਕੈਲੇ ਵਲੋਂ ਲਿਖਿਆ 'ਰੂਸੀ ਲੋਕ ਕਥਾਵਾਂ' ਦਾ ਅਨੂਠਾ ਕਹਾਣੀ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਹੈ | ਹੁਣ ਤੱਕ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਲੋਂ ਲਿਖੇ ਸਫ਼ਰਨਾਮਾ, ਮਿੰਨੀ ਕਹਾਣੀਆਂ ਅਤੇ ਲੇਖਾਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਬੱਚਿਆਂ ਲਈ ਕਈ ਕਹਾਣੀ-ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਵੀ ਛਪ ਚੱੁਕੇ ਹਨ | ਪੁਸਤਕ ਵਿਚ ਦਿੱਤੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਹੀ ਕਹਾਣੀਆਂ ਬੇਹੱਦ ਰੌਚਕ ਅਤੇ ਸੁਆਦਲੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਬੱਚੇ ਸ਼ੌਕ ਨਾਲ ਪੜ੍ਹਨਗੇ | ਇਹ ਸਿੱਖਿਆਦਾਇਕ ਵੀ ਹਨ |
ਡਾ: ਕੈਲੇ ਨੇ ਬਾਲ ਮਨਾਂ ਦੇ ਪੱਧਰ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਵਿਚ ਰੱਖ ਕੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਕਹਾਣੀਆਂ ਦੀ ਸਿਰਜਣਾ ਕੀਤੀ ਹੈ | ਪੁਸਤਕ ਵਿਚ 'ਸੁਨਹਿਰੀ ਮੱਛੀ', 'ਲੰੂਬੜੀ ਅਤੇ ਬਘਿਆੜ', 'ਪੰਛੀਆਂ ਦੀ ਬੋਲੀ', 'ਬਾਬਾ ਮੋਰੋਜ਼ਕੋ', 'ਸੁਨਹਿਰੀ ਪਰਬਤ', 'ਡੈਣ ਯਾਗਾ' ਸਮੇਤ ਸਾਰੀਆਂ ਹੀ ਕਹਾਣੀਆਂ ਦਿਲਚਸਪ ਅਤੇ ਪੜ੍ਹਨਯੋਗ ਹਨ |
ਬੱਚਿਆਂ ਲਈ ਅੱਜ ਉਸਾਰੂ ਬਾਲ ਸਾਹਿਤ ਦੀ ਬੇਹੱਦ ਲੋੜ ਭਾਸਦੀ ਹੈ | ਉਸਾਰੂ ਅਤੇ ਸਿਹਤਮੰਦ ਸਾਹਿਤ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸੇਧ ਦੇਣ ਦੇ ਸਮਰੱਥ ਹੋਵੇਗਾ | ਉਮੀਦ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਡਾ: ਕੈਲੇ ਭਵਿੱਖ ਵਿਚ ਵੀ ਆਪਣਾ ਸਾਹਿਤਕ ਸਿਰਜਣਾ ਦਾ ਇਹ ਸਫ਼ਰ ਨਿਰੰਤਰ ਜਾਰੀ ਰੱਖਣਗੇ |

-ਹਰਜਿੰਦਰ ਸਿੰਘ
ਮੋਬਾਈਲ : 98726-60161

ਬਾਲ ਗੀਤ: ਅਸੀਂ ਤਾਂ ਚੰਗੇ...

ਪੜ੍ਹਨੇ ਦੇ ਵਕਤ ਸੱੁਤੇ ਨਾ ਰੱਜ ਕੇ,
ਕੀਤੀ ਅਸੀਂ ਤਾਂ ਪੜ੍ਹਾਈ ਹੀ ਦੱਬ ਕੇ |
ਮਿਹਨਤ ਕਰੀ ਆਈ ਸਾਡੀ ਰਾਸ ਬਈ,
ਅਸੀਂ ਤਾਂ ਚੰਗੇ ਨੰਬਰਾਂ 'ਚ ਹੋਏ ਪਾਸ ਬਈ |
ਅਸੀਂ ਤਾਂ ਪੂਰੇ........ |
ਪੜ੍ਹਨੋਂ ਜੋ ਕੰਨੀ ਰੋਜ਼ ਰਹੇ ਕਤਰਾਉਂਦੇ,
ਉਹੀ ਵੇਖੇ ਅੱਜ ਅਸੀਂ ਬੜਾ ਪਛਤਾਉਂਦੇ |
ਵਕਤ ਲੰਘਿਆ ਮੁੜ ਹੱਥ ਨ੍ਹੀਂ ਆਉਂਦਾ,
ਸੁਣ ਨਤੀਜਾ ਘਰਾਂ ਨੂੰ ਪਰਤੇ ਉਦਾਸ ਬਈ |
ਅਸੀਂ ਤਾਂ ਚੰਗੇ........ |
ਮਾਪੇ ਅਧਿਆਪਕ ਦਾ ਜੋ ਸਤਿਕਾਰ ਨੇ ਕਰਦੇ,
ਜੀਵਨ ਵਿਚ ਨਾ ਕਦੇ ਵੀ ਬਾਜ਼ੀ ਉਹ ਹਰਦੇ |
ਧਾਰਿਆ ਸੀ ਦਿਲ 'ਚ ਮਾਪਿਆਂ ਦੀ ਰੀਝ ਪੁਗਾਉਣੀ,
ਆਪੇ ਸੁਣ ਲਈ ਰੱਬ ਸੱਚੀ ਅਰਦਾਸ ਬਈ |
ਅਸੀਂ ਤਾਂ ਚੰਗੇ ਨੰਬਰਾਂ 'ਤੇ ਹੋ ਗਏ ਪਾਸ ਬਈ,
ਅਸੀਂ ਤਾਂ ਚੰਗੇ ਨੰਬਰਾਂ......... |

-ਸੁਖਦੇਵ ਸਿੰਘ ਕੱੁਕੂ,
ਪਿੰਡ ਤੇ ਡਾਕ: ਘਲੋਟੀ (ਲੁਧਿਆਣਾ) | ਮੋਬਾ: 98143-81972

ਬੁਝਾਰਤਾਂ

1. ਚਿੱਟਾ ਹਾਂ ਪਰ ਦੁੱਧ ਨਹੀਂ,
ਗੱਜਦਾ ਹਾਂ ਪਰ ਰੱਬ ਨਹੀਂ,
ਵਲ ਖਾਂਦਾ ਹਾਂ ਪਰ ਸੱਪ ਨਹੀਂ |
2. ਜਦ ਤੂੰ ਸੌਾ ਜਾਵੇਂ, ਤਾਂ ਕੋਲ ਮੈਂ ਤੇਰੇ ਆਵਾਂ,
ਹਸਾ, ਰਵਾ ਕੇ ਤੈਨੂੰ ਬਿੰਨ ਪੈਸੇ ਸੈਰ ਕਰਾਵਾਂ |
3. ਚਾਲੀ ਚੋਰ ਇਕ ਸਿਪਾਹੀ,
ਸਾਰਿਆਂ ਦੇ ਇਕ-ਇਕ ਟਿਕਾਈ |
4. ਬਾਹਰੋਂ ਆਇਆ ਬਾਬਾ ਲਸ਼ਕਰੀ, ਜਾਂਦਾ-ਜਾਂਦਾ ਕਰ ਗਿਆ ਮਸ਼ਕਰੀ |
5. ਨਿੱਕੀ ਜਿਹੀ ਪਿੱਦਣੀ ਪਿੱਦ ਪਿੱਦ ਕਰਦੀ,
ਸਾਰੇ ਜਹਾਨ ਦੀ ਲਿੱਦ 'ਕੱਠੀ ਕਰਦੀ |
6. ਥਾਲ ਮੋਤੀਆਂ ਦਾ ਭਰਿਆ,
ਸਭ ਦੇ ਸਿਰ 'ਤੇ ਉਲਟਾ ਧਰਿਆ |
ਹਨੇਰੀ ਚੱਲੇ, ਪਾਣੀ ਚੱਲੇ,
ਮੋਤੀ ਫਿਰ ਨਾ ਡਿੱਗਣ ਥੱਲੇ |
ਉੱਤਰ : (1) ਪਾਣੀ, (2) ਸੁਪਨਾ, (3) ਜੀਭ, (4) ਬੱਦਲ, (5) ਬੋਕਰ, (6) ਤਾਰੇ |

-ਸ਼ੰਕਰ ਦਾਸ
ਮੋਗਾ | ਮੋਬਾ: 96469-27646

ਬਾਲ ਨਾਵਲ-58: ਖੱਟੀਆਂ-ਮਿੱਠੀਆਂ ਗੋਲੀਆਂ

(ਲੜੀ ਜੋੜਨ ਲਈ ਪਿਛਲੇ ਐਤਵਾਰ ਦਾ ਅੰਕ ਦੇਖੋ)
ਹਰੀਸ਼ ਦਾ ਅੱਜ ਕਾਲਜ ਵਿਚ ਪਹਿਲਾ ਦਿਨ ਸੀ | ਕਾਲਜ ਆਉਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਤੱਕ ਉਸ ਦੇ ਮਨ ਵਿਚ ਘਬਰਾਹਟ ਸੀ ਪਰ ਕਾਲਜ ਦੇ ਅੰਦਰ ਪਹੁੰਚਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅਤੇ ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਪਹਿਲਾ ਕੈਮਿਸਟਰੀ ਦੀ ਪੀਰੀਅਡ ਲਗਾਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸ ਦੀ ਘਬਰਾਹਟ ਕਾਫੀ ਹੱਦ ਤੱਕ ਘਟ ਗਈ ਸੀ | ਕਾਲਜ ਦੇ ਖੱੁਲ੍ਹੇ ਵਾਤਾਵਰਨ ਅਤੇ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰਾਂ ਦੇ ਮਿੱਠੇ ਬੋਲ-ਚਾਲ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਬੜੀ ਤਸੱਲੀ ਦਿੱਤੀ | ਇਸ ਤੋਂ ਵੀ ਵੱਧ ਤਸੱਲੀ ਇਹ ਹੋਈ ਕਿ ਸਾਰੀ ਕਲਾਸ ਦੇ ਬੱਚੇ ਹੀ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰੀ ਕਾਲਜ ਆਏ ਸਨ | ਮੈਡੀਕਲ ਦੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਸਾਰੇ ਹੀ ਪੜ੍ਹਨ ਵਾਲੇ ਬੱਚੇ ਸਨ |
ਅੱਜ ਪਹਿਲੇ ਦਿਨ ਹੀ ਸਾਰੇ ਪੀਰੀਅਡ ਲੱਗ ਗਏ ਸਨ | ਥੋੜ੍ਹਾ-ਥੋੜ੍ਹਾ ਵਕਤ ਸਾਰੇ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰਾਂ ਨੇ ਜਾਣ-ਪਛਾਣ ਵਿਚ ਲਗਾਇਆ, ਬਾਕੀ ਸਮਾਂ ਸਾਰਿਆਂ ਨੇ ਪੜ੍ਹਾਇਆ | ਬੌਟਨੀ ਅਤੇ ਜ਼ਿਓਲੋਜੀ ਦੇ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰਾਂ ਨੇ ਆਪੋ-ਆਪਣੇ ਵਿਸ਼ੇ ਬਾਰੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚ ਤੁਸੀਂ ਕੀ-ਕੀ ਪੜ੍ਹਨੈ |
ਹਰੀਸ਼ ਦਾ ਅੱਜ ਕਾਲਜ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਦਿਨ ਬੜਾ ਵਧੀਆ ਰਿਹਾ | ਉਹ ਬੜਾ ਖੁਸ਼-ਖੁਸ਼ ਘਰ ਆਇਆ | ਮਾਤਾ ਜੀ ਨੇ ਉਸ ਦਾ ਖਿੜਿਆ ਚਿਹਰਾ ਦੇਖ ਕੇ ਪੱੁਛਿਆ, 'ਅੱਜ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਰਿਹਾ ਕਾਲਜ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਦਿਨ?'
'ਬਹੁਤ ਵਧੀਆ, ਮਾਤਾ ਜੀ |'
ਸ਼ਾਮੀਂ ਸਿਧਾਰਥ ਨੇ ਤਾਂ ਸਕੂਲ ਆਉਣਾ ਹੀ ਸੀ, ਹਰੀਸ਼ ਦਾ ਪਤਾ ਕਰਨ | ਉਸ ਨਾਲ ਮੇਘਾ ਵੀ ਆ ਗਈ | ਉਹ ਦੋਵੇਂ ਉਸ ਨੂੰ ਕਾਲਜ ਬਾਰੇ ਪੱੁਛਦੇ ਰਹੇ | ਸਿਧਾਰਥ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਉਸ ਨੇ ਪਤਾ ਕੀਤੈ, ਅਗਲੇ ਸੋਮਵਾਰ ਤੋਂ ਤੁਹਾਡੀਆਂ ਟਿਊਸ਼ਨਾਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣਗੀਆਂ |
ਚਾਹ ਪੀ ਕੇ ਸਿਧਾਰਥ ਸਕੂਲ ਵਾਲੇ ਪਾਸੇ ਚਲਾ ਗਿਆ, ਮੇਘਾ ਮਾਤਾ ਜੀ ਨਾਲ ਗੱਲਾਂਬਾਤਾਂ ਕਰਨ ਲੱਗ ਪਈ ਅਤੇ ਹਰੀਸ਼ ਆਪਣੇ ਕਮਰੇ ਵਿਚ ਜਾ ਕੇ ਪੜ੍ਹਨ ਲੱਗ ਪਿਆ | ਉਸ ਨੇ ਰਾਤ ਤੱਕ ਉਹ ਸਾਰਾ ਕੁਝ ਪੜ੍ਹ ਕੇ ਦੁਹਰਾਈ ਕਰ ਲਈ, ਜਿਹੜਾ ਅੱਜ ਕਾਲਜ ਵਿਚ ਪੜ੍ਹਾਇਆ ਸੀ | ਹੁਣ ਉਹ ਅੱਗੋਂ ਵੀ ਸਮਝ ਕੇ ਪੜ੍ਹਨ ਲੱਗਾ, ਜਿਹੜਾ ਕੱਲ੍ਹ ਕਾਲਜ ਵਿਚ ਪੜ੍ਹਾਉਣੈ |
ਬੂਟਿਆਂ ਵਿਚ ਹਰੀਸ਼ ਦਾ ਸ਼ੌਕ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਉਹ ਬੌਟਨੀ ਦੇ ਕਿੰਨੇ ਹੀ ਸਫੇ ਪੜ੍ਹ ਗਿਆ | ਉਹ ਹੈਰਾਨ ਹੋ ਰਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਪੌਦਿਆਂ ਦੇ ਵੀ ਪਰਿਵਾਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਜਿਵੇਂ ਸੰਤਰਾ, ਨਿੰਬੂ, ਮਾਲਟਾ, ਕੀਨੂੰ, ਖੱਟੇ, ਮਿੱਠੇ ਆਦਿ ਸਾਰੇ ਫਲ ਇਕੋ ਹੀ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਹਨ | ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਗੁਣ ਵੀ ਮਿਲਦੇ-ਜੁਲਦੇ ਹਨ | ਇਸ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਬੂਟਿਆਂ ਨੂੰ ਜਦੋਂ ਫੱੁਲ ਲਗਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਸਾਰੇ ਬੂਟਿਆਂ ਦੇ ਫੱੁਲ ਵੀ ਤਕਰੀਬਨ ਇਕੋ ਜਿਹੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਾਰੇ ਫੱੁਲਾਂ ਦੀ ਖੁਸ਼ਬੋ ਵੀ ਇਕੋ ਜਿਹੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ | ਇਹ ਸਾਰੇ ਬੂਟੇ ਸਿਟਰਿਸ ਫੈਮਿਲੀ ਦੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ |
ਹਰੀਸ਼ ਨੂੰ ਪਤਾ ਹੀ ਨਾ ਚੱਲਿਆ ਕਿ ਹਫਤਾ ਕਿਵੇਂ ਲੰਘ ਗਿਆ | ਹੁਣ ਉਸ ਦੀ ਕਲਾਸ ਦੇ ਹੀ ਦੋ ਲੜਕੇ ਉਸ ਦੇ ਦੋਸਤ ਬਣ ਗਏ | ਉਹ ਆਪਸ ਵਿਚ ਪੜ੍ਹਾਈ ਦੀਆਂ ਕਈ ਗੱਲਾਂ ਸਾਂਝੀਆਂ ਕਰ ਲੈਂਦੇ |
ਸੋਮਵਾਰ ਤੋਂ ਉਸ ਦੀਆਂ ਦੋ ਟਿਊਸ਼ਨਾਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਣੀਆਂ ਸਨ | ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਅੱਜ ਟਾਈਮ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰਾਂ ਨੇ ਦੱਸ ਦਿੱਤਾ ਸੀ | ਫਿਜ਼ਿਕਸ ਦੀ ਕਲਾਸ ਸਵੇਰੇ ਕਾਲਜ ਲੱਗਣ ਤੋਂ ਇਕ ਘੰਟਾ ਪਹਿਲਾਂ, ਕਾਲਜ ਦੇ ਨੇੜੇ ਹੀ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਘਰ ਲੱਗਣੀ ਸੀ | ਕੈਮਿਸਟਰੀ ਦੀ ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ , ਕਾਲਜ ਛੱੁਟੀ ਹੋਣ ਤੋਂ ਡੇਢ ਘੰਟੇ ਬਾਅਦ | ਇਹ ਹਰੀਸ਼ ਦੇ ਘਰ ਅਤੇ ਕਾਲਜ ਦੇ ਤਕਰੀਬਨ ਅੱਧ ਵਿਚਕਾਰ 'ਰਾਣੀ ਦੇ ਬਾਗ' ਵਿਚ ਲੱਗਣੀ ਸੀ |
(ਬਾਕੀ ਅਗਲੇ ਐਤਵਾਰ ਦੇ ਅੰਕ 'ਚ)

-404, ਗ੍ਰੀਨ ਐਵੇਨਿਊ, ਅੰਮਿ੍ਤਸਰ-143001. ਮੋਬਾ: 98889-24664

ਮੌਲਸਰੀ

ਸੋਹਣੇ ਸਦਾਬਹਾਰ ਰੱੁਖਾਂ ਵਿਚ
ਗਿਣਿਆ ਜਾਂਦਾ |
ਮੈਂ ਸੁਗੰਧੀਆਂ ਵੰਡਣ ਵਾਲਾ
ਮੌਲਸਰੀ ਹਾਂ ਅਖਵਾਂਦਾ |
ਲੰਬੇ-ਛੋਟੇ ਚਿਕਨੇ ਕੂਲੇ
ਜਾਮਣ ਵਰਗੇ ਪੱਤੇ |
ਤਣੇ ਦੁਆਲੇ ਜੀਕੂੰ ਟਾਹਣੀਆਂ
ਹੋਵਣ ਘੇਰੇ ਘੱਤੇ |
ਗਰਮੀ ਰੱੁਤੇ ਰਾਹਗੀਰਾਂ ਨੂੰ
ਵੰਡਦਾ ਠੰਢੜੀ ਛਾਂ |
ਫੱੁਲਾਂ ਲੱਦੀਆਂ ਟਾਹਣੀਆਂ 'ਚੋਂ
ਉਡਦੀਆਂ ਨੇ ਮਹਿਕਾਂ |
ਫੱੁਲ ਨਿਚੋੜਨ ਲੋਕੀਂ ਮੇਰੇ
ਇਤਰ ਬਣਾ ਲੈਂਦੇ |
ਮੇਰੇ ਸੱਕ, ਲੱਕੜ, ਫੱੁਲਾਂ ਨੂੰ
ਲੋਕ ਦਵਾਈ ਕਹਿੰਦੇ |
ਗੁੰਦ ਕੇ ਫੱੁਲਾਂ ਦੀਆਂ ਮਾਲਾਵਾਂ,
ਗਰਦਨ ਉੱਤੇ ਸਜਾਉਂਦੇ |
ਭੂਰੇ, ਲਾਲ ਰੰਗਾਂ ਤੋਂ
ਸੂਤੀ ਕੱਪੜੇ ਰੰਗ ਲੈਂਦੇ |
ਆਪਣੇ ਬਾਗ-ਬਗੀਚੇ ਵਿਚ
ਮੈਨੂੰ ਤਾਂ ਹੀ ਲੋਕ ਲਗਾਉਂਦੇ |
ਮਹਿਕ ਪਵੇ ਜਦ ਮੌਲਸਰੀ
ਪੌਣਾਂ 'ਚੋਂ ਸਨੇਹੇ ਆਉਂਦੇ |

-ਹਰੀਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਮਾਇਰ,
398, ਵਿਕਾਸ ਨਗਰ, ਗਲੀ 10, ਪੱਖੋਵਾਲ ਰੋਡ, ਲੁਧਿਆਣਾ-141013. ਮੋਬਾ: 97806-67686