(ਲੜੀ ਜੋੜਨ ਲਈ ਪਿਛਲੇ ਮੰਗਲਵਾਰ ਦਾ ਧਰਮ ਤੇ ਵਿਰਸਾ ਅੰਕ ਦੇਖੋ)
ਮਾਤਾ ਸੁੰਦਰੀ ਜੀ ਕੋਲ ਦਿੱਲੀ ਸੱਤ ਸਾਲ ਰਹਿਣ ਉਪਰੰਤ ਜੱਸਾ ਸਿੰਘ ਅਤੇ ਉਸ ਦੀ ਮਾਤਾ ਨੂੰ ਉਸ ਦੇ ਮਾਮਾ ਸ: ਬਾਘ ਸਿੰਘ ਪੰਜਾਬ ਆਪਣੇ ਕੋਲ ਲੈ ਆਏ। ਦਿੱਲੀ ਤੋਂ ਤੁਰਨ ਸਮੇਂ ਮਾਤਾ ਸੁੰਦਰੀ ਨੇ ਸਰਦਾਰ ਬਾਘ ਸਿੰਘ ਅਤੇ ਉਸ ਦੀ ਭੈਣ ਨੂੰ ਸਿੱਖੀ ਸਿਦਕ ਦਾ ਉਪਦੇਸ਼ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਜੱਸਾ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਵਿਦਾਇਗੀ ਵਜੋਂ ਇਕ ਕਿਰਪਾਨ, ਇਕ ਗੁਰਜ, ਢਾਲ, ਕਮਾਨ, ਤੀਰਾਂ ਦਾ ਭੱਥਾ, ਪੁਸ਼ਾਕਾਂ ਅਤੇ ਇਕ ਚਾਂਦੀ ਦੀ ਚੋਬ (ਅਸਾ-ਆਸਾ) ਬਖਸ਼ ਕੇ ਅਸੀਸ ਦਿੱਤੀ ਕਿ 'ਤੇਰੇ ਔਰ ਤੇਰੀ ਸੰਤਾਨ ਅੱਗੇ ਆਸਿਆਂ ਵਾਲੇ (ਚੋਭਦਾਰ) ਚੱਲਿਆ ਕਰਨਗੇ।' ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਦੀ ਕਿਰਪਾ ਨਾਲ ਮਾਤਾ ਜੀ ਦੇ ਇਹ ਵਾਕ ਇੰਨ-ਬਿੰਨ ਪੂਰੇ ਹੋਏ।
ਪੰਜਾਬ ਪਹੁੰਚ ਕੇ ਜੱਸਾ ਸਿੰਘ ਨੇ ਸ਼ਸਤਰ ਵਿੱਦਿਆ, ਘੋੜਸਵਾਰੀ ਤੇ ਤੀਰਅੰਦਾਜ਼ੀ ਦੇ ਜੌਹਰ ਸਿੱਖੇ। ਕੱਦ-ਕਾਠ ਚੰਗਾ ਨਿਕਲ ਆਇਆ ਸੀ। ਆਵਾਜ਼ ਵੀ ਭਰਵੀਂ ਸੀ। ਕਦੇ ਸੰਜੋਅ ਜਾਂ ਜ਼ਰਹਬਕਤਰ ਤੱਕ ਸਾਰੀ ਉਮਰ ਨਹੀਂ ਪਹਿਨਿਆ। ਪਿੱਛੋਂ ਰਣਨੀਤੀ ਸਮਝਾਉਂਦੇ ਸਿੰਘਾਂ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਕਰਦੇ ਸੀ ਕਿ ਸੰਜੋਅ ਪਹਿਨਣ ਨਾਲ ਲੜਨ ਵਿਚ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਆਉਂਦੀ ਹੈ। ...
ਅਸੀਂ ਜਦ ਵੀ ਕਿਸੇ ਭੌਤਿਕ ਪਦਾਰਥ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਾਂ ਤਾਂ ਅਸੀਂ ਉਸ ਦੇ ਗੁਲਾਮ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਾਂ ਪਰ ਸੱਚੇ ਪ੍ਰੇਮ ਨਾਲ ਕੀਤਾ ਹੋਇਆ ਕੋਈ ਵੀ ਕਾਰਜ ਅਜਿਹਾ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ, ਜਿਸ ਦੇ ਸਿੱਟੇ ਵਿਚ ਸ਼ਾਂਤੀ ਅਤੇ ਅਨੰਦ ਨਾ ਆਵੇ। ਕੁਦਰਤ ਦੀ ਹੋਂਦ, ਕੁਦਰਤ ਦਾ ਗਿਆਨ ਅਤੇ ਕੁਦਰਤ ਨਾਲ ਪ੍ਰੇਮ ਸਭ ਆਪਸ ਵਿਚ ਸਬੰਧਤ ਹਨ ਅਤੇ ਇਹ ਉਸ ਸਚਿਦਾਨੰਦ ਦੇ ਹੀ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਰੂਪ ਹਨ। ਅਸਲ ਵਿਚ ਇਹ ਤਿੰਨੋਂ ਇਕੋ ਹੀ ਹਨ। ਸਵਾਮੀ ਵਿਵੇਕਾਨੰਦ ਕਰਮਯੋਗ ਵਿਚ ਲਿਖਦੇ ਹਨ ਕਿ ਜਦ ਅਸੀਂ ਕੁਦਰਤ ਦੀ ਸੱਤਾ ਨੂੰ ਸ਼ਾਂਤ ਅਤੇ ਸਾਪੇਖ ਰੂਪ ਵਿਚ ਦੇਖਦੇ ਹਾਂ ਤਾਂ ਸਾਨੂੰ ਸਾਰਾ ਵਿਸ਼ਵ ਇਸ ਸਚਿਦਾਨੰਦ ਦਾ ਹੀ ਰੂਪ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਕੁਦਰਤ ਦਾ ਗਿਆਨ ਵੀ ਸੰਸਾਰਕ ਵਸਤੂ ਗਿਆਨ ਵਿਚ ਬਦਲ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਇਹ ਅਨੰਦ ਮਨੁੱਖੀ ਦਿਲ ਵਿਚ ਮੌਜੂਦ ਸਾਰੀ ਕੁਦਰਤ ਪ੍ਰਤੀ ਪ੍ਰੇਮ ਦੀ ਨੀਂਹ ਬਣ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਸੱਚੇ ਪ੍ਰੇਮ ਨਾਲ ਪ੍ਰੇਮੀ ਜਾਂ ਪ੍ਰੇਮ ਪਾਤਰ ਨੂੰ ਕਸ਼ਟ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦਾ, ਕਿਉਂਕਿ ਅਜਿਹਾ ਪ੍ਰੇਮੀ ਸਾਰੀ ਕੁਦਰਤ ਨੂੰ ਉਸ ਦਾ ਹੀ ਰੂਪ ਮੰਨਦਾ ਹੈ। ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਜੇ ਕੋਈ ਕਿਸੇ ਵਸਤੂ ਜਾਂ ਜੀਵ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਮਾਲਕੀ ...
ਜ਼ਫ਼ਰਨਾਮਹ : ਅਰਥ ਅਤੇ ਵਿਆਖਿਆ ਲੇਖਕ : ਗਿ: ਗੁਰਬਖਸ਼ ਸਿੰਘ ਗੁਲਸ਼ਨ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਕ : ਖ਼ਾਲਸਾ ਪ੍ਰਚਾਰਕ ਜਥਾ ਯੂ.ਕੇ. ਤੇ ਸਿੰਘ ਬ੍ਰਦਰਜ਼, ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ। ਪੰਨੇ : 310, ਮੁੱਲ : 450 ਰੁਪਏ ਸੰਪਰਕ : 99150-48005 ਦਸਮ ਪਾਤਸ਼ਾਹ ਦਾ ਅਨੰਦਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਘੇਰੇ, ਚਮਕੌਰ ਤੇ ਫਿਰ ਖਿਦਰਾਣੇ ਦੀ ਢਾਬ (ਮੁਕਤਸਰ ਸਾਹਿਬ) ਦੀ ਫ਼ਤਹਿ ਉਪਰੰਤ ਔਰੰਗਜ਼ੇਬ ਨੂੰ ਦੀਨਾ ਕਾਂਗੜ ਤੋਂ ਲਿਖੇ ਫ਼ਤਹਿ ਦੇ ਪੱਤਰ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸਕ ਮਹੱਤਵ ਹੈ। ਸਾਰਾ ਪਰਿਵਾਰ ਵਾਰ ਕੇ ਵੀ ਦਸਮੇਸ਼ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਹਾਕਮ ਨੂੰ ਫਿਟਕਾਰਦੇ-ਵੰਗਾਰਦੇ ਹਨ। ਸ਼ਿਅਰਾਂ ਦੇ ਇਸ ਪੱਤਰ ਵਿਚ ਨਾ ਸ਼ਹਿਨਸ਼ਾਹ ਨੂੰ ਮੱਧਕਾਲੀ ਅਦਬ ਆਦਾਬ ਦੇ ਸੰਬੋਧਨ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਨਾ ਆਪਣੇ ਲਈ ਕੁਝ ਮੰਗਦੇ ਹਨ। ਉਹ ਉਸ ਨੂੰ ਨਿਆਂਸ਼ੀਲ ਹਾਕਮ ਵਾਂਗ ਜਨ ਸਾਧਾਰਨ ਨਾਲ ਪੇਸ਼ ਹੋਣ ਅਤੇ ਦੀਨ ਇਸਲਾਮ ਦਾ ਅਨੁਯਾਈ ਹੋਣ ਦਾ ਦੰਭ ਕਰਨ ਦੀ ਥਾਂ ਸੱਚਾ ਮੁਸਲਮਾਨ ਬਣਨ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਉਸ ਕੋਲ ਮਿਲਣ ਜਾਣ ਦੀ ਥਾਂ ਆਪਣੇ ਕੋਲ ਬਰਾੜਾਂ ਦੇ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਇਲਾਕੇ ਵਿਚ ਆਉਣ ਨੂੰ ਸੁਨੇਹਾ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਉਸ ਨੂੰ ਤਖ਼ਤ ਦੀ ਸ਼ੋਭਾ ਦੀ ਥਾਂ ਤਖ਼ਤ ਉੱਤੇ ਬਦਨੁਮਾ ਦਾਸ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਉਸ ਦੇ ...
ਸਗਲੀਆ ਕਰਹਿ ਸੀਗਾਰੁ॥
ਗਣਤ ਗਣਾਵਣਿ ਆਈਆ ਸੂਹਾ ਵੇਸੁ ਵਿਕਾਰੁ॥
ਪਾਖੰਡਿ ਪ੍ਰੇਮੁ ਨ ਪਾਈਐ
ਖੋਟਾ ਪਾਜੁ ਖੁਆਰੁ॥ ੧॥
ਹਰਿ ਜੀਉ ਇਉ ਪਿਰੁ ਰਾਵੈ ਨਾਰਿ॥
ਤੁਧੁ ਭਾਵਨਿ ਸੋਹਾਗਣੀ
ਅਪਣੀ ਕਿਰਪਾ ਲੈਹਿ ਸਵਾਰਿ॥ ੧॥ ਰਹਾਉ॥
ਗੁਰ ਸਬਦੀ ਸੀਗਾਰੀਆ
ਤਨੁ ਮਨੁ ਪਿਰ ਕੈ ਪਾਸਿ॥
ਦੁਇ ਕਰ ਜੋੜਿ ਖੜੀ ਤਕੈ
ਸਚੁ ਕਹੈ ਅਰਦਾਸਿ॥
ਲਾਲਿ ਰਤੀ ਸਚ ਭੈ ਵਸੀ
ਭਾਇ ਰਤੀ ਰੰਗਿ ਰਾਸਿ॥ ੨॥
ਪ੍ਰਿਅ ਕੀ ਚੇਰੀ ਕਾਂਢੀਐ
ਲਾਲੀ ਮਾਨੈ ਨਾਉ॥
ਸਾਚੀ ਪ੍ਰੀਤਿ ਨ ਤੁਟਈ
ਸਾਚੇ ਮੇਲਿ ਮਿਲਾਉ॥
ਸਬਦਿ ਰਤੀ ਮਨੁ ਵੇਧਿਆ
ਹਉ ਸਦ ਬਲਿਹਾਰੈ ਜਾਉ॥ ੩॥
ਸਾ ਧਨ ਰੰਡ ਨ ਬੈਸਈ
ਜੇ ਸਤਿਗੁਰ ਮਾਹਿ ਸਮਾਇ॥
ਪਿਰੁ ਰੀਸਾਲੂ ਨਉਤਨੋ
ਸਾਚਉ ਮਰੈ ਨ ਜਾਇ॥
ਨਿਤ ਰਵੈ ਸੋਹਾਗਣੀ
ਸਾਚੀ ਨਦਰਿ ਰਜਾਇ॥ ੪॥
ਸਾਚੁ ਧੜੀ ਧਨ ਮਾਡੀਐ
ਕਾਪੜੁ ਪ੍ਰੇਮ ਸੀਗਾਰੁ॥
ਚੰਦਨੁ ਚੀਤਿ ਵਸਾਇਆ
ਮੰਦਰੁ ਦਸਵਾ ਦੁਆਰੁ॥
ਦੀਪਕੁ ਸਬਦਿ ਵਿਗਾਸਿਆ
ਰਾਮ ਨਾਮੁ ਉਰਹਾਰੁ॥ ੫॥
ਨਾਰੀ ਅੰਦਰਿ ਸੋਹਣੀ
ਮਸਤਕਿ ਮਣੀ ਪਿਆਰੁ॥
ਸੋਭਾ ਸੁਰਤਿ ਸੁਹਾਵਣੀ
ਸਾਚੈ ਪ੍ਰੇਮਿ ਅਪਾਰ॥
ਬਿਨੁ ਪਿਰ ਪੁਰਖੁ ਨ ਜਾਣਈ
ਸਾਚੈ ਗੁਰ ਕੈ ਹੇਤਿ ਪਿਆਰਿ॥ ੬॥
ਨਿਸਿ ਅੰਧਿਆਰੀ ...
(ਲੜੀ ਜੋੜਨ ਲਈ ਪਿਛਲੇ ਮੰਗਲਵਾਰ ਦਾ ਅੰਕ ਦੇਖੋ)
'ਹੱਕ ਨੁਮਾਏ' ਸ਼ਬਦਾਂ ਦਾ ਪੰਜਾਬੀ ਵਿਚ ਅਰਥ ਸੱਚ ਉੱਤੇ ਚੱਲਣ ਦਾ ਰਸਤਾ ਹੈ। (ਸੱਚੇ ਮਾਰਗਿ ਚਲਦਿਆ, ਉਸਤਤਿ ਕਰੇ ਜਹਾਨੁ) ਅਨੁਵਾਦਕ ਨੇ ਇਸ ਦੇ ਉਪ ਸਿਰਲੇਖ ਵਿਚ ਇਸ ਨੂੰ ਸੂਫ਼ੀ ਮਤ ਦੇ ਸਿਧਾਂਤ ਵੀ ਕਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਪੁਸਤਕ ਦੇ ਵੱਡੇ-ਛੋਟੇ 20 ਅਧਿਆਇ ਹਨ। ਸੂਫ਼ੀਵਾਦ ਬਾਰੇ ਸਿਧਾਂਤਕ ਗ੍ਰੰਥ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਅਤੇ ਕੁਝ ਇਸ ਦੀ ਗੁਰਮਤਿ ਅਸੂਲਾਂ ਨਾਲ ਸਾਂਝ ਕਰਕੇ ਸੁਲੱਖਣ ਸਰਹੱਦੀ ਨੇ ਇਸ ਗ੍ਰੰਥ ਦੀ ਚੋਣ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਉਸ ਦੇ ਆਪਣੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਵਿਚ, 'ਹਥਲੀ ਪੁਸਤਕ ਦੀ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਨਾ ਦਾ ਮੁੱਖ ਮਕਸਦ ਇਸਲਾਮ ਅਤੇ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਦੇ ਸਾਂਝੇ ਅਤੇ ਬੁਨਿਆਦੀ ਅਸੂਲਾਂ ਨੂੰ ਉਜਾਗਰ ਕਰਨਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੋਵਾਂ ਧਰਮਾਂ ਵਿਚ ਫਲਸਫਾਈ ਨੇੜਤਾ ਪਕੇਰੀ ਹੋਵੇ (ਪੰਨਾ 11)। ਪੁਸਤਕ ਦੇ 20 ਭਾਗਾਂ ਵਿਚ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿਸ਼ਿਆਂ ਬਾਰੇ ਚਰਚਾ ਛੇੜੀ ਗਈ ਹੈ, ਉਹ ਹਨ : ਕਲਮੇ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ, ਰੱਬ, ਮਸਤੀ, ਮੁਰਸ਼ਦ ਅਤੇ ਤਾਲਬ ਦੇ ਗੁਣ, ਜਾਰ ਅਤੇ ਬਾਤਨ ਗਿਆਨ ਤੇ ਮਰਫ਼ਤ ਪ੍ਰੇਮ ਇਲਹਾਮ ਫੱਕਰ ਅਤੇ ਫਕੀਰੀ ਦੇ ਗੁਣ ਅਤੇ ਮੌਤ ਆਦਿ। ਕਲਮਾ ਜਾਂ ਕਲਮਾ ਤਯੱਬਾ ਬਾਰੇ ਇਕ ਦਿਲਚਸਪ ਗੱਲ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ...
ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੀ ਚਰਨਛੋਹ ਪ੍ਰਾਪਤ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ੍ਰੀ ਪਾਉਂਟਾ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਸਿੱਖ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿਚ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਤਾ ਹੈ। ਭੰਗਾਣੀ ਦੇ ਯੁੱਧ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਜਦੋਂ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਪਾਉਂਟਾ ਸਾਹਿਬ ਤੋਂ ਵਾਪਸ ਅਨੰਦਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਨੂੰ ਗਏ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਸੇਵਾ ਸੰਭਾਲ ਦਾ ਕਾਰਜ ਬਾਬਾ ਬਿਸ਼ਨ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਸੌਂਪ ਦਿੱਤਾ। ਬਾਬਾ ਬਿਸ਼ਨ ਸਿੰਘ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸ੍ਰੀ ਪਾਉਂਟਾ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਅਸਥਾਨ ਦੀ ਸੇਵਾ-ਸੰਭਾਲ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਮਹੰਤਾਂ ਰਾਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ਰਿਹਾ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਲਾਲਚ-ਵੱਸ ਹੋ ਕੇ ਬੇਅੰਤ ਕੁਰੀਤੀਆਂ ਤੇ ਮਨਮੱਤਾਂ ਕਰਨੀਆਂ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀਆਂ। ਜਦੋਂ ਪਤਿਤ ਮਹੰਤ ਗੁਰਦਿਆਲ ਸਿੰਘ ਵੱਲੋਂ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ੍ਰੀ ਪਾਉਂਟਾ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਹੱਦ ਅੰਦਰ ਕੀਤੇ ਜਾ ਰਹੇ ਕੁਕਰਮਾਂ ਬਾਰੇ ਸਿੱਖ ਪੰਥ ਦੀ ਸਿਰਮੌਰ ਜਥੇਬੰਦੀ ਮਿਸਲ ਸ਼ਹੀਦਾਂ ਤਰਨਾ ਦਲ ਹਰੀਆਂ ਵੇਲਾਂ ਦੇ ਜਥੇਦਾਰ ਬਾਬਾ ਹਰਭਜਨ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਸੰਤਾਂ ਦੁਆਰਾ ਪਤਾ ਲੱਗਾ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਪਾਵਨ ਅਸਥਾਨ ਸ੍ਰੀ ਪਾਉਂਟਾ ਸਾਹਿਬ ਵੱਲ ਵਹੀਰਾਂ ਘੱਤ ਦਿੱਤੀਆਂ ਅਤੇ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ੍ਰੀ ਪਾਉਂਟਾ ਸਾਹਿਬ ...
(ਲੜੀ ਜੋੜਨ ਲਈ ਪਿਛਲੇ ਮੰਗਲਵਾਰ ਦਾ ਅੰਕ ਦੇਖੋ)
ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਨਵਉਸਾਰੀ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਵਿਭਾਗ ਨੇ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਅੱਖਾਂ ਬੰਦ ਕਰਕੇ ਸੈਨਾ ਦੇ ਕਥਿਤ ਇਤਿਹਾਸਕਾਰਾਂ ਦੁਆਰਾ ਭੇਟ ਕੀਤੇ ਕਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਨਵੇਂ ਇਤਿਹਾਸ 'ਤੇ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਹੀ ਕੀਤਾ, ਸਗੋਂ ਉਸੇ ਇਤਿਹਾਸ ਨੂੰ ਮੂਲ ਆਧਾਰ ਬਣਾ ਕੇ ਕਰੋੜਾਂ ਰੁਪਏ ਦੀ ਲਾਗਤ ਨਾਲ ਕਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਨਵਨਿਰਮਾਣ ਦਾ ਕੰਮ ਵੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਵਾ ਦਿੱਤਾ, ਜਿਸ ਦੇ ਚਲਦਿਆਂ ਵਿਭਾਗ ਵਲੋਂ ਜਲ੍ਹਿਆਂਵਾਲਾ ਬਾਗ਼ ਕਾਂਡ ਦੇ ਖਲਨਾਇਕ ਜਨਰਲ ਆਰ. ਈ. ਐਚ. ਡਾਇਰ ਨੂੰ ਬ੍ਰਾਂਡ ਅੰਬੈਸਡਰ ਵਜੋਂ ਇਸਤੇਮਾਲ ਕਰਦਿਆਂ ਸਿੱਖ ਰਾਜ ਦੇ ਤੋਸ਼ਾਖ਼ਾਨਾ ਨੂੰ ਜਨਰਲ ਡਾਇਰ ਦਾ ਬੰਗਲਾ, ਬ੍ਰਿਗੇਡ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਬਣੇ ਕਲੋਰੀਨੇਸ਼ਨ ਹਾਊਸ (ਦੂਸ਼ਿਤ ਪਾਣੀ ਵਿਚ ਜਮ੍ਹਾਂ ਬੈਕਟੀਰੀਆ ਨਸ਼ਟ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਪਲਾਂਟ) ਨੂੰ ਡਾਇਰ ਦਾ ਫਾਂਸੀ-ਘਰ ਅਤੇ ਬ੍ਰਿਗੇਡ ਦੇ ਦਫ਼ਤਰ ਨੂੰ ਡਾਇਰ ਦਾ ਥਾਣਾ ਅਤੇ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਦੁਆਰਾ ਬਣਵਾਈ ਹਸਪਤਾਲ ਦੀ ਦੋ ਮੰਜ਼ਿਲਾ ਇਮਾਰਤ ਨੂੰ ਡਾਇਰ ਦੇ ਦੀਵਾਨ ਹਾਲ ਦਾ ਨਾਂਅ ਦੇ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਦੱਸਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਜਨਰਲ ਡਾਇਰ ਨੇ ਕਿਲ੍ਹਾ ਗੋਬਿੰਦਗੜ੍ਹ ਵਿਚ ਆਪਣੀ ਕੋਠੀ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਇਕ ...
(ਲੜੀ ਜੋੜਨ ਲਈ ਪਿਛਲੇ ਮੰਗਲਵਾਰ ਦਾ ਅੰਕ ਦੇਖੋ)
1834 ਵਿਚ ਜਦੋਂ ਜ਼ੋਰਾਵਰ ਸਿੰਘ ਨੇ ਲੱਦਾਖ ਫਤਹਿ ਕੀਤਾ ਸੀ ਤਾਂ ਮਹਾਰਾਜਾ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਉਸ ਤੋਂ ਅੱਗੇ ਵਧਣ ਤੋਂ ਰੋਕ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਉਹ ਡਰਦਾ ਸੀ ਕਿ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕਰਨ ਨਾਲ ਚੀਨ ਦਾ ਸ਼ਹਿਨਸ਼ਾਹ ਨਾਰਾਜ਼ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਲੱਦਾਖ ਬਾਰੇ ਚੀਨੀ ਸਰਦਾਰਾਂ ਨੇ ਵੱਡਾ ਰੌਲਾ ਨਹੀਂ ਸੀ ਪਾਇਆ ਤੇ ਨਾ ਹੀ ਇਸ ਨੂੰ ਵਾਪਸ ਲੈਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਤਾਂ ਸ਼ਹਿਜ਼ਾਦਾ ਨੌਨਿਹਾਲ ਸਿੰਘ ਨੇ ਜ਼ੋਰਾਵਰ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਥੋੜ੍ਹਾ ਹੋਰ ਅੱਗੇ ਜਾਣ ਦੀ ਆਗਿਆ ਦੇ ਦਿੱਤੀ। ਸਿੰਧ ਦਰਿਆ ਦੀਆਂ ਦੋ ਸ਼ਾਖਾਵਾਂ ਇਸਕਾਰਦੂ ਦੇ ਥਾਂ 'ਤੇ ਮਿਲਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਹੜਾ ਅਹਿਮਦ ਸ਼ਾਹ ਤੋਂ ਜਿੱਤ ਲਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਮੰਡੀ ਤੇ ਕੁੱਲੂ ਉੱਪਰ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲੈਣ ਬਾਅਦ ਇਧਰ ਅੱਗੇ ਵਧਣ ਵਾਸਤੇ ਇਕ ਨਵਾਂ ਰੂਟ ਮਿਲ ਗਿਆ ਸੀ। ਮਹਾਰਾਜਾ ਸ਼ੇਰ ਸਿੰਘ ਨੇ ਯੋਜਨਾ ਬਣਾਈ ਕਿ ਇਥੋਂ ਉਤਰ ਵੱਲ ਵੀ ਅੱਗੇ ਵਧਿਆ ਜਾਵੇ ਤੇ ਪੂਰਬ ਵੱਲ ਨਿਪਾਲ ਦੀ ਸਰਹੱਦ ਤੱਕ ਵੀ।
ਹਮਲੇ ਵਾਸਤੇ ਬਹਾਨੇ ਲੱਭਣਾ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਅਪ੍ਰੈਲ, 1841 ਨੂੰ ਜ਼ੋਰਾਵਰ ਸਿੰਘ ਨੇ ਤਿੱਬਤ ਤੋਂ ਗਾਰੋ ਇਲਾਕੇ ਦਾ ਕਬਜ਼ਾ ਮੰਗਿਆ, ਜੋ ਕਿ ...
ਮੀਰੀ-ਪੀਰੀ ਦੇ ਮਾਲਕ ਛੇਵੀਂ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਹਰਿਗੋਬਿੰਦ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਨੇ ਪਵਿੱਤਰ ਚਰਨ ਪਾ ਕੇ ਸੁਰ ਸਿੰਘ ਨਗਰ ਦੀ ਧਰਤੀ ਨੂੰ ਵਡਭਾਗੀ ਬਣਾਇਆ। ਇਤਿਹਾਸ ਅਨੁਸਾਰ ਨਗਰ ਸੁਰ ਸਿੰਘ ਵਾਸੀ ਭਾਈ ਭਾਗ ਮੱਲ ਸਤਿਗੁਰਾਂ ਦਾ ਅਨਿਨ ਭਗਤ ਸੀ। ਭਾਈ ਭਾਗ ਮੱਲ ਨੇ ਭਡਾਣਾ, ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਲਾਹੌਰ ਵਿਖੇ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਹਰਿਗੋਬਿੰਦ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਨੂੰ ਭਾਰੀ ਸ਼ਰਧਾ ਭਾਵਨਾ ਸਹਿਤ ਸੁਰ ਸਿੰਘ ਨਗਰ ਵਿਚ ਚਰਨ ਪਾਉਣ ਦੀ ਬੇਨਤੀ ਕੀਤੀ। ਸਤਿਗੁਰੂ ਆਪਣੇ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਦੀ ਬੇਨਤੀ 'ਤੇ ਸੁਰ ਸਿੰਘ ਨਗਰ ਪੁੱਜੇ। ਭਾਈ ਭਾਗ ਮੱਲ ਅਤੇ ਇਲਾਕਾ ਨਿਵਾਸੀ ਸੰਗਤਾਂ ਗੁਰੂ ਜੀ ਦੇ ਦਰਸ਼ਨ ਕਰਕੇ ਨਿਹਾਲ ਹੋਈਆਂ। ਖੁਸ਼ੀ ਵਿਚ ਖੀਵੇ ਹੋਏ ਭਾਈ ਭਾਗ ਮੱਲ ਨੇ ਨਵੇਂ ਉਸਾਰੇ ਮਹਿਲ ਅਤੇ 500 ਏਕੜ ਜ਼ਮੀਨ ਗੁਰੂ ਜੀ ਨੂੰ ਭੇਟ ਕਰਦਿਆਂ ਅਰਜ਼ੋਈ ਕੀਤੀ ਕਿ 'ਸਤਿਗੁਰੂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਮਹਿਲਾਂ 'ਚ ਨਿਵਾਸ ਕਰਕੇ ਸੁਰ ਸਿੰਘ ਨਗਰ ਨੂੰ ਗੁਰਸਿੱਖੀ ਪ੍ਰਚਾਰ ਦਾ ਕੇਂਦਰ ਬਣਾਓ।' ਸਤਿਗੁਰਾਂ ਨੇ ਪ੍ਰੇਮ ਸਹਿਤ ਭਾਈ ਭਾਗ ਮੱਲ ਦੀ ਭੇਟਾ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰਦਿਆਂ ਬਚਨ ਕੀਤਾ ਕਿ 'ਅਸੀਂ ਜਗਤ ਵਿਚ ਵਿਚਰ ਕੇ ਸੰਗਤਾਂ ਨੂੰ ਗੁਰ-ਉਪਦੇਸ਼ ਦ੍ਰਿੜ੍ਹ ਕਰਵਾਉਣਾ ਹੈ, ਸਮਾਂ ...
ਭਾਰਤੀ ਉਪ-ਮਹਾਂਦੀਪ ਦੇ ਸਦੀਆਂ ਪਹਿਲੇ ਹੋਏ ਰਾਜਿਆਂ, ਮਹਾਰਾਜਿਆਂ, ਬਾਦਸ਼ਾਹਾਂ ਤੇ ਹੋਰ ਹੁਕਮਰਾਨਾਂ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਅਨੇਕ ਇਤਿਹਾਸਿਕ ਯਾਦਾਂ ਸਾਂਭੀ ਬੈਠਾ ਹੈ ਲਾਹੌਰ ਦਾ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਕਿਲ੍ਹਾ। ਇਸ ਕਿਲ੍ਹੇ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕਦੋਂ ਹੋਈ, ਇਸ ਬਾਰੇ ਪੱਕਾ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਲੱਗ ਸਕਿਆ। ਆਮ ਭਾਰਤੀ ਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਵਿਦਵਾਨਾਂ ਦਾ ਵਿਚਾਰ ਹੈ ਕਿ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਸ਼ਹਿਰ ਲਾਹੌਰ ਦੇ ਵਸਣ ਵੇਲੇ ਹੀ ਇਹ ਕਿਲ੍ਹਾ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਹੋਵੇਗਾ, ਜਿਸ ਵਿਚ ਸਮੇਂ ਦੇ ਚੱਕਰ ਨਾਲ ਤਬਦੀਲੀ ਹੁੰਦੀ ਗਈ। ਲਾਹੌਰ ਬਾਰੇ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਦਰਿਆ ਰਾਵੀ (ਇਰਾਵਤੀ) ਕਿਨਾਰੇ ਇਹ ਸ੍ਰੀ ਰਾਮ ਚੰਦਰ ਦੇ ਰਾਜਕੁਮਾਰ ਲਵ ਦੇ ਨਾਂਅ 'ਤੇ ਵਸਾਇਆ ਗਿਆ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਦੂਜੇ ਰਾਜਕੁਮਾਰ ਕੁਸ਼ ਦੇ ਨਾਂਅ 'ਤੇ ਕਸੂਰ ਸ਼ਹਿਰ ਵਸਾਇਆ ਗਿਆ। ਅਫ਼ਗਾਨਿਸਤਾਨ ਤੋਂ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਰਸਤੇ ਵਿਚ ਸਥਿਤ ਇਹ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਸਥਾਨ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਮੁਸਲਮਾਨਾਂ ਦੇ ਹਮਲਿਆਂ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਲਾਹੌਰ ਉੱਤੇ ਸੋਲੰਕੀ, ਭੱਟੀ ਅਤੇ ਚੌਹਾਨ ਰਾਜਪੂਤਾਂ ਦਾ ਕਬਜ਼ਾ ਰਿਹਾ। ਗਿਆਰ੍ਹਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਸਾਲਾਂ ਵਿਚ ਮਹਿਮੂਦ ਗਜ਼ਨਵੀ ਨੇ ਲਾਹੌਰ ਦਾ ਨਾਂਅ ਬਦਲ ਕੇ ਮਹਿਮੂਦਪੁਰ ...
ਰੁੱਖ ਸੁੱਖ ਦਾ ਦੂਜਾ ਨਾਂਅ ਹੈ। ਇਹ ਵਾਤਾਵਰਨ ਤੇ ਜੀਵਨ ਦੀ ਧੜਕਣ ਹਨ। ਇਹ ਸਾਨੂੰ ਆਕਸੀਜਨ ਹੀ ਨਹੀਂ ਦਿੰਦੇ, ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਨੂੰ ਸੁਹਾਵਣੀ ਵੀ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਬਾਗਾਂ ਦੀ ਸੈਰ ਦੇ ਰਮਣੀਕ ਪਲ ਸਵਰਗਾਂ ਦੀ ਬਾਤ ਪਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਮਨ ਅੰਦਰ ਤਾਜ਼ਗੀ ਤੇ ਉਤਸ਼ਾਹ ਦੀਆਂ ਤਰੰਗਾਂ ਛੇੜ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਹਵਾ ਨਾਲ ਗੱਲਾਂ ਕਰਦੇ ਹਰੇ-ਭਰੇ ਫਲਾਂ ਲੱਦੇ ਰੁੱਖ, ਕੁਦਰਤ ਦੇ ਸਦਾਬਹਾਰ ਉਤਸਵ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਹਨ।
ਗੁਰਬਾਣੀ ਵਿਚ ਰੁੱਖਾਂ ਨੂੰ ਦਰਵੇਸ਼ ਦਾ ਮੁਕਾਮ ਹਾਸਲ ਹੈ। ਧੁੱਪ ਦੇ ਕਹਿਰ ਨੂੰ ਸਹਿ ਕੇ ਵੀ ਰੁੱਖ ਠੰਢੀ ਛਾਂ ਵਰਤਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਰਵੇਸ਼ ਨੂੰ ਸੰਸਾਰ ਦਾ ਦੁੱਖ ਵੰਡਾਅ ਕੇ ਮਾਨਵਤਾ ਤੇ ਸੁੱਖ ਦੀ ਛਾਂ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਸ੍ਰੀਮਦ ਭਾਗਵਤ ਪੁਰਾਣ ਰੁੱਖਾਂ ਨੂੰ ਬੇਹੱਦ ਉਪਯੋਗੀ, ਸ੍ਰੇਸ਼ਟ ਤੇ ਜੀਵਨ ਮੁੱਲਾਂ ਦੇ ਸੰਚਾਰ ਕਰਨ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਕ ਸੋਮੇ ਵਜੋਂ ਪ੍ਰਵਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਪੁਰਾਣ ਅਨੁਸਾਰ ਰੁੱਖ ਬਹੁਤ ਭਾਗਾਂ ਵਾਲੇ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਸਾਰਾ ਜੀਵਨ ਦੂਜਿਆਂ ਦੀ ਭਲਾਈ ਲਈ ਹੈ। ਇਹ ਹਵਾ, ਮੀਂਹ, ਪਾਲਾ ਸਭ ਨੂੰ ਸਹਿ ਕੇ ਸਾਡੀ ਰੱਖਿਆ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਜੀਵਨ ਸਭ ਤੋਂ ਸ੍ਰੇਸ਼ਟ ਹੈ। ਇਹ ਸਭ ...
Website & Contents Copyright © Sadhu Singh Hamdard Trust, 2002-2021.
Ajit Newspapers & Broadcasts are Copyright © Sadhu Singh Hamdard Trust.
The Ajit logo is Copyright © Sadhu Singh Hamdard Trust, 1984.
All rights reserved. Copyright materials belonging to the Trust may not in whole or in part be produced, reproduced, published, rebroadcast, modified, translated, converted, performed, adapted,communicated by electromagnetic or optical means or exhibited without the prior written consent of the Trust. Powered
by REFLEX