ਪ੍ਰੇਮ ਚੰਦ ਦਾ ਇਕ ਚਿੱਤਰ ਮੇਰੇ ਸਾਹਮਣੇ ਹੈ | ਪਤਨੀ ਨਾਲ ਫੋਟੋ ਖਿਚਵਾ ਰਹੇ ਹਨ | ਸਿਰ ਉੱਪਰ ਮੋਟੇ ਕੱਪੜੇ ਦੀ ਟੋਪੀ, ਕੁੜਤਾ ਅਤੇ ਧੋਤੀ ਪਹਿਨੀ ਹੋਈ ਹੈ | ਪੁੜਪੜੀਆਂ ਅੰਦਰ ਨੂੰ ਧਸੀਆਂ, ਗਲ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਹੱਡੀਆਂ ਬਾਹਰ ਨੂੰ ਉਭਰੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਹਨ | ਪਰ ਸੰਘਣੀਆਂ ਮੁੱਛਾਂ ਨਾਲ ਚਿਹਰਾ ਭਰਿਆ ਲਗਦਾ ਹੈ |
ਪੈਰਾਂ 'ਚ ਕੈਨਵਸ ਦੀਆਂ ਜੁੱਤੀਆਂ ਪਾਈਆਂ ਹੋਈਆਂ ਹਨ | ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਤਸਮੇ ਬੇਤਰਤੀਬੇ ਬੰਨ੍ਹੇ ਹੋਏ ਹਨ | ਲਾਪ੍ਰਵਾਹੀ ਨਾਲ ਵਰਤਣ ਕਰ ਕੇ ਤਸਮਿਆਂ ਦੇ ਸਿਰਿਆਂ ਉੱਪਰਲੀ ਲੋਹੇ ਦੀ ਪੱਤੀ ਨਿਕਲ ਜਾਂਦੀ ਹੈ | ਮੋਰੀਆਂ 'ਚੋਂ ਫੀਤਾ ਪਾਣ ਸਮੇਂ ਪ੍ਰੇਸ਼ਾਨੀ ਆਉਂਦੀ ਹੈ | ਫੇਰ ਤਸਮੇ ਜਿਮੇਂ-ਕਿਮੇਂ ਕੱਸ ਲਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ |
ਸੱਜੇ ਪੈਰ ਦੀ ਜੁੱਤੀ ਤਾਂ ਠੀਕ ਹੈ ਪਰ ਖੱਬੇ ਪੈਰ ਦੀ ਜੁੱਤੀ 'ਚ ਵੱਡੀ ਮੋਰੀ ਹੋ ਗਈ ਹੈ | ਮੋਰੀ ਵਿਚੋਂ ਉਂਗਲੀ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲ ਆਈ ਹੈ | ਮੇਰੀ ਨਜ਼ਰ ਇਸ ਜੁੱਤੀ 'ਤੇ ਆ ਕੇ ਰੁਕ ਗਈ ਹੈ | ਸੋਚਦਾ ਹਾਂ, ਫੋਟੋ ਖਿਚਵਾਣ ਦੀ, ਜੇ ਇਹ ਲਿਬਾਸ ਹੈ ਤਾਂ ਆਮ ਪਹਿਚਾਣ ਵਾਲਾ ਲਿਬਾਸ ਕਿਹੋ ਜਿਹਾ ਹੋਵੇਗਾ? ਨਹੀਂ, ਇਸ ਆਦਮੀ ਕੋਲ ਵੱਖੋ-ਵੱਖਰੀਆਂ ਪੁਸ਼ਾਕਾਂ ਨਹੀਂ ਹੋਣਗੀਆਂ | ਇਹਦੇ 'ਚ ...
ਚੁੱਪ
ਪਹਿਲੀ ਜਮਾਤ ਵਿਚ ਪੜ੍ਹਦੇ ਬੱਚੇ ਨੇ ਭੱਠੇ 'ਤੇ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਆਪਣੇ ਮਜ਼ਦੂਰ ਪਿਤਾ ਨੂੰ ਪੁੱਛਿਆ, 'ਪਾਪਾ ਇਹ ਸਰ ਤੇ ਮੈਡਮ ਜਿੰਨੇ ਵੀ ਸੜਕ ਤੋਂ ਲੰਘਦੇ ਨੇ ਸਾਰਿਆਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਮੂੰਹ ਕਿਉਂ ਹੁੰਦੇ ਹਨ'? 'ਬੇਟਾ ਤੈਨੂੰ ਨਹੀਂ ਪਤਾ, ਭੱਠੇ 'ਤੇ ਕਿੰਨਾ ਮਿੱਟੀ-ਘੱਟਾ ਤੇ ਧੂੰਆਂ ਉਡਦਾ ਹੈ | ਇਸ ਕਰਕੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਮੂੰਹ ਢਕੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ' | 'ਪਾਪਾ ਜੇ ਇਹ ਨਾ ਢਕਣ ਫਿਰ ਕੀ ਹੋ ਜਾਊ'? 'ਪੁੱਤਰਾ ! ਮਿੱਟੀ-ਘੱਟਾ ਤੇ ਗੰਦੀ ਗੈਸ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਜਾਊ |' 'ਪਾਪਾ ਫੇਰ ਕੀ ਹੋਵੇਗਾ'? 'ਬੇਟਾ ਫੇਰ ਇਹ ਬਿਮਾਰ ਹੋ ਜਾਣਗੇ' | 'ਪਾਪਾ ਫੇਰ ਕੀ ਹੋਵੇਗਾ'? 'ਫੇਰ ਇਹ ਮਰ ਜਾਣਗੇ' | ਬੇਟੇ ਨੇ ਲੰਬਾ ਹਉਕਾ ਲੈਂਦਿਆਂ ਆਖਿਆ, 'ਪਾਪਾ ਤੂੰ ਵੀ ਮੂੰਹ ਢੱਕ ਲੈ'? 'ਬੇਟਾ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ' | 'ਪਾਪਾ ਉਹ ਐਡੀ ਦੂਰ ਦੀ ਲੰਘਦੇ ਹਨ, ਤੂੰ ਅਖਿਆ ਹੈ ਕਿ ਜੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਮੂੰਹ ਨਾ ਢਕਿਆ ਤਾਂ ਉਹ ਮਰ ਜਾਣਗੇ ਅਤੇ ਤੂੰ ਸਾਰਾ ਦਿਨ ਬਿਨਾਂ ਮੂੰਹ ਢਕੇ ਇਸ ਮਿੱਟੀ-ਘੱਟੇ ਅਤੇ ਗੰਦੀ ਗੈਸ ਵਿਚ ਰਹਿੰਦਾ ਏਾ | ਤੂੰ ਕਹਿਨਾ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ' ? ਹੁਣ ਪਾਪਾ ਜੀ ਲਾਜਵਾਬ ਸਨ | ਮੂੰਹ ਨੂੰ ਜਿੰਦਰਾ ਲੱਗ ਚੁੱਕਾ ਸੀ, ਬੁੱਲ੍ਹ ਸੀਤੇ ਗਏ ਸਨ | ਬੱਚਾ ...
ਗਿਆਨ-ਵਿਗਿਆਨ, ਅਕਲ, ਬੇਅਕਲੀ ਦਾ ਧੁਰਾ ਹੈ ਦਿਮਾਗ਼ |
ਮਨੁੱਖ ਦੀ ਸੋਚ ਦਾ ਸੋਮਾ ਹੈ ਮਨੁੱਖ ਦਾ ਦਿਮਾਗ਼ |
ਮਨੁੱਖ ਨੇ ਸੋਚਿਆ, ਮੈਂ ਪੰਛੀਆਂ ਵਾਂਗ ਅਸਮਾਨ 'ਚ ਉੱਡਣਾ ਹੈ, ਉਹਦਾ ਦਿਮਾਗ਼ ਉਸੇ ਪਾਸੇ ਲੱਗ ਗਿਆ, ਸੋਚ-ਸੋਚ ਕੇ ਉਹਨੇ ਅੰਤ ਹਵਾਈ ਜਹਾਜ਼ ਦੀ ਕਾਢ ਕੱਢ ਹੀ ਲਈ | ਟੈਲੀਫੋਨ, ਮੋਬਾਈਲ ਫੋਨ ਦੀ ਸਿਰਜਣਾ ਕਰ ਹੀ ਲਈ, ਰੇਲ ਗੱਡੀ, ਬੱਸਾਂ, ਕਾਰਾਂ ਬਣਾ ਹੀ ਲਈਆਂ | ਕੱਪੜਾ ਬੁਣਨ ਅਤੇ ਕੱਪੜੇ ਸਿਊਣ ਦੀਆਂ ਸਿਲਾਈ ਮਸ਼ੀਨਾਂ ਬਣਾ ਲਈਆਂ | ਟਾਈਮ ਵੇਖਣ ਲਈ, ਸਮਾਂ ਜਾਣਨ ਲਈ ਘੜੀਆਂ ਘੜ ਹੀ ਲਈਆਂ | ਜਿਹੜੇ ਪਾਸੇ ਵੀ ਦਿਮਾਗ਼ ਲਾਇਆ, ਸੋਚ-ਸੋਚ ਕੇ ਉਸ ਟੀਚੇ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰ ਹੀ ਲਿਆ | ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦੇ ਇਲਾਜ ਹਿਤ, ਖੋਜ-ਖੋਜ ਕੇ ਦਵਾਈਆਂ ਲੱਭ ਹੀ ਲਈਆਂ |
ਇਕੋ ਥਾਂ 'ਤੇ ਦਿਮਾਗ਼ ਹਾਲਾਂ ਤਾੲੀਂ ਫੇਲ੍ਹ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ, ਰੱਬ ਦਾ ਖੁਲਾਸਾ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਿਆ, ਉਹਦਾ ਸਾਰ ਨਹੀਂ ਪਾ ਸਕਿਆ ਕਿ ਉਹ ਕੀ ਹੈ? ਕਿੱਥੇ ਹੈ? ਇਸ ਦਾ ਹੱਲ ਵੀ ਦਿਮਾਗ਼ ਨੇ ਹੀ ਉਸ ਨੂੰ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਜਿਸ ਦਾ ਲੱਖ ਯਤਨ ਕਰਕੇ ਵੀ ਤੁਸੀਂ ਹੱਲ ਨਾ ਲੱਭ ਸਕੋ, ਉਹਦਾ ਸਪੱਸ਼ਟੀਕਰਨ ਇਉਂ ਦਿਓ ਕਿ ਮਨੁੱਖ ਇਕ ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਬੁਝਾਰਤ 'ਚ ਫਸ ਜਾਏ, ਸੋਚੇ, ਜਿੰਨਾ ...
ਇਕ ਵਾਰੀ ਲੁਧਿਆਣਾ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿਚ ਉਰਦੂ ਮੁਸ਼ਾਇਰਾ ਸੀ, ਜਿਸ ਵਿਚ ਕਈ ਨਾਮਵਰ ਸ਼ਾਇਰ ਆਏ ਹੋਏ ਸਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਠਹਿਰਨ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਵਧੀਆ ਹੋਟਲਾਂ ਵਿਚ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਜਿਥੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਖਾਣ-ਪੀਣ, ਆਰਾਮ ਆਦਿ ਦਾ ਪੂਰਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕੀਤਾ ਸੀ | ਇਸ ਮੁਸ਼ਾਇਰੇ ਵਿਚ ਮੇਰੇ ਪਿਆਰੇ ਮਿੱਤਰ ਬਸ਼ੀਰ ਬਦਰ ਸਾਹਬ ਵੀ ਆਏ ਹੋਏ ਸਨ | ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕਮਰੇ ਵਿਚ ਮਲਿਕਜ਼ਾਦਾ ਮਨਜ਼ੂਰ ਅਹਿਮਦ ਸਾਹਬ ਦੇ ਬੇਟੇ ਮਲਿਕਜ਼ਾਦਾ ਜਾਵੇਦ ਠਹਿਰੇ ਹੋਏ ਸਨ |
ਜਨਾਬ ਬਸ਼ੀਰ ਬਦਰ ਸਾਹਬ ਨੇ ਜਾਵੇਦ ਨੂੰ ਕਿਹਾ, 'ਤੁਸੀਂ ਕਮਰੇ ਵਿਚ ਆਰਾਮ ਕਰੋ | ਮੈਂ ਉਰਦੂ ਜ਼ਬਾਨ ਦੇ ਆਸ਼ਿਕ ਅਤੇ ਹੀਰੋ ਸਾਈਕਲ ਦੇ ਮਾਲਕ ਸ੍ਰੀ ਓਮ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਮੰੁਜਾਲ ਜੀ ਨੂੰ ਮਿਲਣ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹਾਂ | ਜਾਵੇਦ ਸਾਹਬ ਨੇ ਵੀ ਨਾਲ ਚੱਲਣ ਦੀ ਬੇਨਤੀ ਕੀਤੀ ਪਰ ਬਸ਼ੀਰ ਬਦਰ ਸਾਹਬ ਨੇ ਮਨ੍ਹਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ |
ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ ਜਦੋਂ ਜਨਾਬ ਬਸ਼ੀਰ ਬਦਰ ਸਾਹਬ ਹੋਟਲ ਵਿਚ ਵਾਪਸ ਆਏ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਤੋਹਫਿਆਂ ਨਾਲ ਭਰਿਆ ਹੋਇਆ ਸੂਟਕੇਸ ਸੀ | ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਜੇਬ ਵਿਚ ਨੋਟਾਂ ਨਾਲ ਭਰਿਆ ਹੋਇਆ ਭਾਰਾ ਲਿਫ਼ਾਫ਼ਾ ਸੀ | ਇਹ ਸਭ ਕੁਝ ਵੇਖਕੇ ਜਾਵੇਦ ਸਾਹਬ ਨੇ ਜਨਾਬ ਬਸ਼ੀਰ ਬਦਰ ...
ਪਾਠੀ ਸਿੰਘ ਸਾਰੀ ਸੰਗਤ ਨੂੰ ਬੇਨਤੀ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਲੰਗਰ ਪਾਣੀ ਛਕੇ ਤੋਂ ਬਗੈਰ ਕਿਸੇ ਨੇ ਨਹੀਂ ਜਾਣਾ ਪਰ ਬਾਬਾ ਕੈਲਾ ਤਾਂ ਖੰੂਡੀ ਸਹਾਰੇ ਲੱਤਾਂ ਘਸੀਟਦਾ, ਬੁੜਬੁੜਾਉਂਦਾ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਪਿੰਡ ਦੀ ਸੱਥ ਵੱਲ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ | ਬਾਬੇ ਕੈਲੇ ਨੇ ਉਸ ਖੰੁਢ 'ਤੇ ਬਹਿ ਕੇ ਸਾਹ ਲਿਆ ਜਿਥੇ ਉਹ ਤੇ ਬਾਬਾ ਸਰੂਪਾ 'ਕੱਠੇ ਸਾਰਾ ਦਿਨ ਬੈਠੇ ਦੁੱਖ-ਸੁੱਖ ਕਰਦੇ ਸਨ |
ਅੱਜ ਬਾਬੇ ਸਰੂਪੇ ਦਾ ਭੋਗ ਸੀ | ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਇਕੱਠ ਸੀ | ਸਰੂਪ ਸਿੰਘ ਦੇ ਚਾਰ ਮੰੁਡਿਆਂ ਵਿਚੋਂ ਤਿੰਨ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਵਿਚ ਆਪਣੇ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਸਮੇਤ ਰਹਿੰਦੇ ਸਨ ਤੇ ਇਕ ਮੰੁਡਾ ਪਿੰਡ ਰਹਿੰਦਾ ਸੀ | ਧੀ ਵੀ ਚੰਗੇ ਘਰੇ ਵਿਆਹੀ ਸੀ | ਕੈਲੇ ਤੇ ਸਰੂਪੇ ਨੇ ਬਚਪਨ, ਜਵਾਨੀ ਤੇ ਬੁਢਾਪਾ ਇਕੱਠਿਆਂ ਗੁਜ਼ਾਰਿਆ ਸੀ | ਪਿੰਡ ਵਿਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਘਰ ਵੀ ਨੇੜੇ-ਨੇੜੇ ਹੀ ਸਨ |
ਸਰੂਪ ਦੀ ਘਰਵਾਲੀ ਕਈ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਅਕਾਲ ਚਲਾਣਾ ਕਰ ਗਈ ਸੀ | ਸਰੂਪ ਆਪਣੇ ਘਰਬਾਰ ਦੀ ਸਾਰੀ ਗੱਲ ਕੈਲੇ ਕੋਲ ਕਰ ਲੈਂਦਾ ਸੀ | ਸ਼ਹਿਰ ਰਹਿੰਦੇ ਨੂੰ ਹਾਂ-ਪੁੱਤਾਂ ਅਤੇ ਪੋਤੇ-ਪੋਤੀਆਂ ਨੂੰ ਵਧੇਰੇ ਹੀ ਖੁੱਲ੍ਹਾ-ਡੁੱਲ੍ਹਾ ਦੇਖਦਾ ਤਾਂ ਮਨ ਦੀ ਭੜਾਸ ਕੈਲੇ ਕੋਲ ਕੱਢਦਾ | ...
• ਰਾਤ ਨੂੰ ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਸੌਾਦੇ ਹਾਂ ਤਾਂ ਸਾਨੂੰ ਇਹ ਨਹੀਂ ਪਤਾ ਹੁੰਦਾ ਕਿ ਅਸੀਂ ਸਵੇਰੇ ਉਠਣਾ ਹੈ ਕਿ ਨਹੀਂ ਪਰ ਫਿਰ ਵੀ ਅਸੀਂ ਘੜੀ ਦੇ ਅਲਾਰਮ ਲਗਾਉਂਦੇ ਹਾਂ, ਇਹ ਹੀ ਆਸ ਹੈ |
• ਜੀਵਨ ਦੇ ਰੁੱਖ ਤੇ ਜਦੋਂ ਗ਼ਮਾਂ ਦੀ ਪਤਝੜ ਛਾ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਖ਼ੁਸ਼ੀਆਂ ਦੀ ਬਹਾਰ ਦੇ ਆਉਣ ਦੀ ਉਡੀਕ ਨੂੰ ਆਸ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ |
• ਜਾਗ ਰਹੇ ਬੰਦੇ ਦੇ ਸੁਪਨੇ ਨੂੰ ਆਸ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ |
• ਅੱਗੇ ਜੋ ਸਮਾਂ ਆਉਣਾ ਹੈ, ਉਸ ਨੂੰ ਸਫ਼ਲਤਾ, ਖੁਸ਼ਹਾਲੀ, ਵਿਕਾਸ ਅਤੇ ਉੱਨਤੀ ਦਾ ਚਿੰਨ੍ਹ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰਨਾ ਹੀ ਆਸ ਹੈ |
• ਆਸ ਨੂੰ ਚਮਕਦੀ ਰੌਸ਼ਨੀ ਤੇ ਨਿਰਾਸ਼ਾ ਨੂੰ ਸੰਘਣਾ ਹਨੇਰਾ ਕਿਹਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ |
• ਆਸ ਟੁੱਟ ਚੁੱਕੇ ਇਨਸਾਨ ਲਈ ਦਵਾ, ਬਿਖਰ ਚੁੱਕੇ ਖਾਬਾਂ ਦੀ ਪੀੜ ਚੂਸਣ ਵਾਲਾ ਮਣਕਾ ਅਤੇ ਹੰਝੂਆਂ ਦੀ ਰੁੱਤੇ ਹਾਸਿਆਂ ਦੀ ਬਰਸਾਤ ਦੀ ਝਾਕ ਵਾਂਗ ਹੁੰਦੀ ਹੈ |
• ਦਿਨ ਹਰ ਪਲ ਆਪਣੀ ਹੀ ਕੀਮਤ ਰੱਖਦਾ ਹੈ | ਸਵੇਰ ਆਸ ਲੈ ਕੇ ਆਉਂਦੀ ਹੈ | ਦੁਪਹਿਰ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਲਿਆਉਂਦੀ ਹੈ | ਸ਼ਾਮ ਪਿਆਰ ਲਿਆਉਂਦੀ ਹੈ | ਰਾਤ ਵਿਸ਼ਰਾਮ (ਰੈਸਟ) ਲੈ ਕੇ ਆਉਂਦੀ ਹੈ | ਰੱਬ ਕਰੇ ਤੁਹਾਨੂੰ ਇਹ ਚੀਜ਼ਾਂ ਮਿਲਦੀਆਂ ਰਹਿਣ |
• ਜਦੋਂ ...
Website & Contents Copyright © Sadhu Singh Hamdard Trust, 2002-2021.
Ajit Newspapers & Broadcasts are Copyright © Sadhu Singh Hamdard Trust.
The Ajit logo is Copyright © Sadhu Singh Hamdard Trust, 1984.
All rights reserved. Copyright materials belonging to the Trust may not in whole or in part be produced, reproduced, published, rebroadcast, modified, translated, converted, performed, adapted,communicated by electromagnetic or optical means or exhibited without the prior written consent of the Trust. Powered
by REFLEX