ਇਨਸਾਨੀਅਤ 'ਤੇ ਭਾਰੂ ਲਾਲਚ

ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦਾ ਘੋਲ਼ ਭਾਵ ਸੰਘਰਸ਼ ਆਪਣੀ ਹੋਂਦ ਨੂੰ ਬਣਾਈ ਰੱਖਣ ਲਈ ਹਰ ਜਿਉਂਦੇ ਮਨੁੱਖ ਨੂੰ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਇਨਸਾਨੀ ਕਦਰਾਂ-ਕੀਮਤਾਂ 'ਤੇ ਆਧਾਰਿਤ ਇਹ ਸੰਘਰਸ਼ ਮੌਕੇ 'ਤੇ ਬੇਸ਼ੱਕ ਕੋਈ ਨਤੀਜਾ ਨਾ ਦੇਵੇ ਪਰ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੀ ਲੰਬੀ ਲੜਾਈ ਵਿਚ ਇਸ ਦਾ ਫੈਸਲਾਕੁੰਨ ਸਾਬਤ ਹੋਣਾ ਤੈਅ ਹੈ। ਤਾਕਤ ਦੇ ਨਸ਼ੇ ਵਿਚ ਮਜ਼ਲੂਮ ਦੀ ਹਿੱਕ 'ਤੇ ਬੈਠ ਕੇ ਕੋਈ ਹੱਥ ਖੜ੍ਹਾ ਕਰਕੇ ਆਪਣੀ ਜਿੱਤ ਦੀ ਲਲਕਾਰ ਜ਼ਰੂਰ ਮਾਰ ਸਕਦਾ ਹੈ ਪਰ ਹੱਕ ਅਤੇ ਇਮਾਨ ਦੀ ਲੜਾਈ ਲੜਨ ਵਾਲੇ ਭਲੇ ਅਤੇ ਨੇਕ ਬੰਦਿਆਂ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿਚ ਹਾਰ ਕੇ ਵੀ ਜਿੱਤ ਹੋਈ ਹੈ। ਸ਼ਰੀਫ ਅਤੇ ਨਿਮਰ ਸੁਭਾਅ ਦਿਲ ਵਿਚ ਸਮੋਈ ਤਾਕਤ ਦਾ ਜਿਉਂਦਾ-ਜਾਗਦਾ ਸਬੂਤ ਹੈ। ਸਬਰ ਨਾਲ ਜਬਰ ਦਾ ਕੀਤਾ ਟਾਕਰਾ ਇਨਸਾਨ ਨੂੰ ਅਜਿੱਤ ਬਣਾ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਰੂਪੀ ਸੰਘਰਸ਼ 'ਚ ਹਰ ਜਿਉਂਦਾ ਇਨਸਾਨ ਇਕ ਖਿਡਾਰੀ ਹੈ ਅਤੇ ਫੈਸਲਾ ਪਰਮਾਤਮਾ ਨੇ ਇਨਸਾਨ ਦੇ ਅਮਲਾਂ ਨੂੰ ਦੇਖ ਕੇ ਢੁਕਵੇਂ ਸਮੇਂ 'ਤੇ ਕਰਨਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਲੁੱਟ-ਖਸੁੱਟ ਕਰਕੇ ਤਿਜੋਰੀਆਂ 'ਚ ਭਰੇ ਪੈਸੇ ਪਲ ਵਿਚ ਕਾਗਜ਼ੀ ਜਹਾਜ਼ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਉੱਡ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਜ਼ਿੰਦਗੀ 'ਚ ਮਿਲੇ ਕਿਸੇ ਅਹੁਦੇ ਦੀ ਤਾਕਤ ਦੇ ਨਸ਼ੇ ਵਿਚ ਇਨਸਾਨੀ ਗੁਣਾਂ ਨੂੰ ਭੁੱਲ ਜਾਣਾ ਜਾਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਰਖਚੇ ਉੱਡਾ ਦੇਣੇ ਠੀਕ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ, ਕਿਉਂਕਿ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਕਿਸ ਵਕਤ ਅੰਬਰਾਂ 'ਚ ਉੱਡਦੇ ਪਤੰਗ ਦੀ ਡੋਰ ਕੱਟੀ ਜਾਵੇ। ਤਾਕਤ ਦੇ ਨਸ਼ੇ ਵਿਚ ਕਮਾਇਆ ਪੈਸਾ ਪੁੱਤ, ਪੋਤਿਆਂ ਤੱਕ ਨੂੰ ਚੰਗੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਜਿਉੁਣ ਜੋਗਾ ਨਹੀਂ ਛੱਡਦਾ। ਕਿਸੇ ਸ਼ਰੀਫ ਜਾਂ ਨੇਕ ਇਨਸਾਨ ਨਾਲ ਠੱਗੀ-ਠੋਰੀ ਕਰਕੇ ਆਪਣੇ-ਆਪ ਨੂੰ ਸਿਆਣਾ ਸਮਝਣਾ ਇਕ ਬੁਜ਼ਦਿਲ ਇਨਸਾਨ ਦੀ ਨਿਸ਼ਾਨੀ ਹੈ। ਠੱਗੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਦੀ ਤਾਂ ਪਰਮਾਤਮਾ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਪਾਸਿਉਂ ਭਰਪਾਈ ਕਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਠੱਗੀ ਮਾਰਨ ਵਾਲੇ ਦੀ ਜੇਬ ਛੇਤੀ ਹੀ ਖਾਲੀ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੇ ਸੰਘਰਸ਼ ਦੀ ਦਾਸਤਾਨ ਹੈ ਕਿ ਮਾੜਾ ਕਮਾਇਆ ਤਾਂ ਮਾੜਾ ਨਤੀਜਾ ਪਾਇਆ। ਸਮਾਂ ਲੱਗ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਪਰ ਨਤੀਜਾ ਜ਼ਰੂਰ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੇ ਸੰਘਰਸ਼ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਇਨਸਾਨ ਨੂੰ ਸਿਆਣਾ ਅਤੇ ਸਮਝਦਾਰ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਕਾਫੀ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਸਮੇਂ ਦੀ ਦਿੱਤੀ ਤਾਕਤ ਜ਼ਹਿਰ ਬਣ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਜੇਕਰ ਉਸ ਦੀ ਦੁਰਵਰਤੋਂ ਹੋ ਜਾਵੇ। ਗੱਲ ਸਿਰਫ ਸਮਝਣ ਦੀ ਹੈ। ਅਕਸਰ ਸੁਣਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਚੰਗਾ ਬਣ ਕੇ ਜਾਂ ਚੰਗਾ ਕਰਕੇ ਕਿਹੜਾ ਕੁਝ ਮਿਲ ਜਾਣੈ, ਪਰ ਕੁਝ ਪਾਉਣ ਲਈ ਸਮਾਂ ਤਾਂ ਜ਼ਰੂਰ ਲਗਦੈ। ਪ੍ਰੀਖਿਆ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਨਤੀਜਾ ਆਉਣ ਨੂੰ ਸਮਾਂ ਤਾਂ ਲਗਦਾ ਹੀ ਹੈ, ਫਰਕ ਸਿਰਫ ਐਨਾ ਹੈ ਕਿ ਲਿਖਤੀ ਪ੍ਰੀਖਿਆ ਵਿਚ ਫੇਲ੍ਹ ਹੋਇਆ ਦੁਬਾਰਾ ਮੌਕਾ ਲੈ ਕੇ ਪਾਸ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੀ ਪ੍ਰੀਖਿਆ ਵਿਚ ਦੁਬਾਰਾ ਮੌਕਾ ਨਹੀ ਮਿਲਦਾ। ਇਸੇ ਕਰਕੇ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਰੂਪੀ ਸੰਘਰਸ਼ ਦੇ ਅਜੀਬ ਨਤੀਜੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਵਿਚ ਹੱਕ ਅਤੇ ਇਮਾਨ ਦੀ ਲੜਾਈ ਪੈਸੇ 'ਤੇ ਅਕਸਰ ਭਾਰੂ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ। ਇਨਸਾਨੀ ਕਦਰਾਂ-ਕੀਮਤਾਂ ਦੀ ਤਾਕਤ ਅੱਗੇ ਪੈਸਾ ਬਹੁਤ ਛੋਟੀ ਚੀਜ਼ ਹੈ। ਇਨਸਾਨੀਅਤ ਨੂੰ ਮਨ 'ਚ ਵਸਾ ਕੇ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦਾ ਪੈਂਡਾ ਤੈਅ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਅੰਤ 'ਚ ਜੇਤੂ ਬਣ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

-ਜਵਾਹਰ ਲਾਲ ਨਹਿਰੂ ਸਰਕਾਰੀ ਕਾਲਜ, ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਸ੍ਰੀ ਫਤਹਿਗੜ੍ਹ ਸਾਹਿਬ। ਮੋਬਾ: 94784-60084

ਖ਼ਬਰ ਸ਼ੇਅਰ ਕਰੋ

ਮਾਣ-ਮੱਤੇ ਅਧਿਆਪਕ-9

ਬਾਲ ਮਨਾਂ ਦਾ ਰਾਜਾ ਕੌਮੀ ਪੁਰਸਕਾਰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਅਧਿਆਪਕ ਅਮਰੀਕ ਸਿੰਘ ਤਲਵੰਡੀ

ਵਿਸ਼ਾਲ ਸ਼ਬਦ ਭੰਡਾਰ ਦੇ ਮਾਲਕ ਅਤੇ ਬਾਲ ਮਨਾਂ ਦੀ ਤਰਜਮਾਨੀ ਕਰਨ ਵਾਲੇ, ਸਿਆਣੀ ਉਮਰ ਦੇ ਬਾਲ ਹਿਰਦੇ ਵਰਗੇ ਸਾਫ਼ ਤੇ ਸੱਚੇ ਸਾਹਿਤਕਾਰ ਅਧਿਆਪਕ ਹਨ ਸ: ਅਮਰੀਕ ਸਿੰਘ ਤਲਵੰਡੀ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਲੋਂ ਲਿਖੇ ਗੀਤਾਂ ਦੀਆਂ ਸਤਰਾਂ ਕਿਸੇ ਸਮੇਂ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਗਾਇਕਾਂ ਰਾਹੀਂ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਹਰ ਛੋਟੇ-ਵੱਡੇ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ ਜ਼ਬਾਨ 'ਤੇ ਆਪਮੁਹਾਰੇ ਗੁਣਗੁਣਾਉਂਦੀਆਂ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਜਨਾਬ ਤਲਵੰਡੀ ਦੇ ਮਿੱਠੇ ਬੋਲ ਜਿਵੇਂ ਮਨੁੱਖ ਨੂੰ ਕੀਲ ਕੇ ਰੱਖ ਦਿੰਦੇ ਹਨ, ਅੱਜ ਦੇ ਸਵਾਰਥੀ ਅਤੇ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਬਦਲ ਰਹੇ ਸਮਾਜ ਵਿਚ ਹਰ ਛੋਟੇ-ਵੱਡੇ ਦੇ ਦਿਲ ਵਿਚ ਸਦਾ ਲਈ ਵਸ ਚੁੱਕੇ ਸ: ਤਲਵੰਡੀ ਮੰਨੋ ਇਕ ਤੁਰਦੇ-ਫਿਰਦੇ ਪੁਸਤਕ ਭੰਡਾਰ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਜੀਵਨ ਦਾ ਤਜਰਬਿਆਂ ਭਰਿਆ ਇਕ ਖਜ਼ਾਨਾ ਹੈ ਜੋ ਬੇਸ਼ਕੀਮਤੀ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਸੰਗ ਮੰਨੋ ਪਾਰਸ ਦਾ ਸੰਗ ਹੈ। ਖੁਸ਼ਕਿਸਮਤ ਹਨ ਉਹ ਵਿਦਿਆਰਥੀ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸ: ਤਲਵੰਡੀ ਵਰਗੇ ਬਹੁਪੱਖੀ ਸ਼ਖ਼ਸੀਅਤ ਵਾਲੇ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਤੋਂ ਅੱਖਰ ਗਿਆਨ ਹਾਸਲ ਕਰਨ ਦਾ ਸੁਭਾਗ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਇਆ। ਤੋਤਲੀਆਂ ਜ਼ਬਾਨਾਂ ਵਾਲੇ ਬਾਲਾਂ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਲੋਂ ਦਰਜਨਾਂ ਹੀ ਬਾਲ ਪੁਸਤਕਾਂ ਲਿਖੀਆਂ ਜਾ ਚੁੱਕੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਹੜੀਆਂ ਇਕ ਤੋਂ ਵੱਧ ਇਕ ਪਾਠਕਾਂ ਵਲੋਂ ਅਤਿ ਪਸੰਦ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ।
ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸੈਂਕੜੇ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਨੇ ਮਾਣ-ਸਨਮਾਨ ਦਿੱਤੇ ਹਨ ਅਤੇ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਬਾਲ ਸਾਹਿਤਕਾਰ ਦੇ ਵੱਕਾਰੀ ਸਨਮਾਨ ਨਾਲ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਨਿਵਾਜਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਪਾਠਕਾਂ ਅਤੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦਾ ਪਿਆਰ ਹੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਕਲਮ ਨੂੰ ਤਾਕਤ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਰੂਹ ਨੂੰ ਚੜ੍ਹਦੀ ਕਲਾ ਵਿਚ ਰੱਖਿਆ ਹੈ। ਕਲਾ ਤੇ ਨਿਮਰਤਾ ਦੀ ਜਿਉਂਦੀ-ਜਾਗਦੀ ਮਿਸਾਲ ਸ: ਤਲਵੰਡੀ ਜਿਉਂ-ਜਿਉਂ ਬੁਲੰਦੀਆਂ 'ਤੇ ਪਹੁੰਚ ਰਹੇ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚ ਸਾਦਗੀ ਵਧਦੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮਿਲਣ ਵਾਲੇ ਨੂੰ ਕਦੇ ਵੀ ਇਹ ਅਹਿਸਾਸ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ਕਿ ਉਹ ਭਾਰਤ ਦੀ ਕਿਸੇ ਮਹਾਨ ਸ਼ਖ਼ਸੀਅਤ ਨੂੰ ਮਿਲ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਉਸਾਰੂ ਤੇ ਆਸ਼ਾਵਾਦੀ ਸੋਚ ਦੇ ਮਾਲਕ ਸ: ਤਲਵੰਡੀ ਦਾ ਜਨਮ ਪਿਤਾ ਸ: ਪਾਲ ਸਿੰਘ ਅਤੇ ਮਾਤਾ ਸ੍ਰੀਮਤੀ ਬਸੰਤ ਕੌਰ ਦੇ ਘਰ 12 ਦਸੰਬਰ, 1949 ਨੂੰ ਪਿੰਡ ਤਲਵੰਡੀ, ਤਹਿਸੀਲ ਜਗਰਾਉਂ, ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਲੁਧਿਆਣਾ ਵਿਖੇ ਹੋਇਆ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਮੁਢਲੀ ਵਿੱਦਿਆ ਪਿੰਡ ਦੇ ਹੀ ਸਕੂਲ ਤੋਂ ਅਤੇ ਦਸਵੀਂ ਸਰਕਾਰੀ ਹਾਈ ਸਕੂਲ ਸਵੱਦੀ ਤੋਂ ਕਰਨ ਉਪਰੰਤ ਜੇ.ਬੀ.ਟੀ. ਅਤੇ ਗਿਆਨੀ ਕਰਕੇ 1972 ਵਿਚ ਪੰਜਾਬੀ ਅਧਿਆਪਨ ਦਾ ਕਾਰਜ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਧਰਮਪਤਨੀ ਸ੍ਰੀਮਤੀ ਜਗਦੀਸ਼ ਕੌਰ ਵੀ ਅਧਿਆਪਕਾ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਦੋ ਬੇਟੀਆਂ ਅਤੇ ਇਕ ਪੁੱਤਰ ਹੈ।
ਅਮਰੀਕਾ ਵਰਗੇ ਮੁਲਕ ਜਿੱਥੇ ਲੋਕ ਲੱਖਾਂ ਰੁਪਏ ਖਰਚ ਕੇ ਜਾਇਜ਼-ਨਜਾਇਜ਼ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਜਾਣ ਲਈ ਉਤਾਵਲੇ ਹਨ, ਸਿੱਖਿਆ ਵਿਭਾਗ ਅਤੇ ਪੰਜਾਬੀ ਮਾਂ-ਬੋਲੀ ਦੇ ਇਸ ਸੱਚੇ ਸਪੂਤ ਨੇ ਮਾਂ-ਬੋਲੀ ਦੀ ਸੇਵਾ ਲਈ ਉਸ ਮੁਲਕ ਦੇ ਗਰੀਨ ਕਾਰਡ ਨੂੰ ਠੁਕਰਾ ਕੇ ਆਪਣੀ ਮਿੱਟੀ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਰਹਿਣ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਲੈ ਕੇ ਇਤਿਹਾਸਕ ਕਾਰਜ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਬਤੌਰ ਪੰਜਾਬੀ ਅਧਿਆਪਕ ਜਿੱਥੇ ਆਪਣੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਅੰਦਰ ਸਾਹਿਤਕ ਰੁਚੀਆਂ ਪੈਦਾ ਕੀਤੀਆਂ, ਉੱਥੇ ਸਿੱਖਿਆ ਵਿਭਾਗ ਦੀ ਬਿਹਤਰੀ ਲਈ ਸਖ਼ਤ ਮਿਹਨਤ ਕੀਤੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਲੋਂ ਸਾਹਿਤਕ ਅਤੇ ਸਿੱਖਿਆ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿਚ ਕੀਤੇ ਬੇਮਿਸਾਲ ਕੰਮਾਂ ਬਦਲੇ ਜਿੱੱਥੇ ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਵਲੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਰਾਜ ਪੱਧਰੀ ਪੁਰਸਕਾਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ, ਉੱਥੇ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਵਲੋਂ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕੌਮੀ ਪੁਰਸਕਾਰ ਨਾਲ ਨਿਵਾਜਿਆ ਗਿਆ। ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਮਾਤ ਪਾਉਣ ਵਾਲੇ ਸੇਵਾ ਮੁਕਤ ਅਧਿਆਪਕ ਸ: ਅਮਰੀਕ ਸਿੰਘ ਤਲਵੰਡੀ ਅੱਜ ਵੀ ਸਾਹਿਤਕ ਦੁਨੀਆ ਵਿਚ ਅਤਿ ਸਰਗਰਮ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਉਡਜੂੰ-ਉਡਜੂੰ ਕਰਦਾ ਜਜ਼ਬਾ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਅਤੇ ਸਾਹਿਤਕਾਰਾਂ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਨਾ ਸਰੋਤ ਹੈ। ਅਰਦਾਸ ਹੈ ਕਿ ਸ: ਤਲਵੰਡੀ ਹਮੇਸ਼ਾ ਚੜ੍ਹਦੀ ਕਲਾ ਵਿਚ ਰਹਿਣ ਅਤੇ ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਿੱਖਿਆ ਤੇ ਸਾਹਿਤ ਦੀ ਸੇਵਾ ਕਰਦੇ ਰਹਿਣ।

-ਪਿੰਡ ਤੇ ਡਾਕ: ਪੰਜਗਰਾਈਆਂ (ਸੰਗਰੂਰ)। ਮੋਬਾ: 93565-52000

ਵਕਾਰ ਬਹਾਲੀ ਦੀ ਉਡੀਕ ਵਿਚ ਹਨ ਗੱਡੀਆਂ ਵਾਲੇ

ਪਹੀਏ ਤੋਂ ਬਣੀਆਂ ਗੱਡੀਆਂ ਨੇ ਮਨੁੱਖ ਦਾ ਜੀਵਨ ਸੌਖਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਪਰ ਗੱਡੀਆਂ ਦੇ ਪਹੀਏ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲਿਆਂ ਲਈ ਇਹ ਸਰਾਪ ਬਣ ਗਈਆਂ ਤੇ ਉਹ ਬਣ ਗਏ ਟੱਪਰੀਵਾਸ-ਗੱਡੀਆਂ ਵਾਲੇ। ਸਿਕਲੀਗਰ, ਢੇਹੇ, ਗਗੜੇ, ਚੰਗੜ, ਬੌਰੀਏ, ਗਾਡੀ ਲੁਹਾਰ ਕਬੀਲੇ ਟੱਪਰੀਵਾਸ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚੋਂ ਬਾਜ਼ੀਗਰ, ਸਾਂਸੀ, ਸਿਰਕੀਬੰਧ, ਬਹੇਲੀਏ ਆਦਿ ਕਬੀਲਿਆਂ ਨੇ ਫਿਰਤੂ ਜੀਵਨ ਤਿਆਗ ਕੇ ਘਰ ਬਣਾ ਕੇ ਵਸੇਬਾ ਕਰ ਲਿਆ ਹੈ, ਪਰ ਗੱਡੀਆਂ ਵਾਲੇ ਅਜੇ ਵੀ ਟੱਪਰੀਵਾਸਾਂ ਵਾਲਾ ਜੀਵਨ ਜੀਅ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਪਿਛੋਕੜ ਰਾਜਸਥਾਨ ਦੇ ਸ਼ਹਿਰ ਚਿਤੌੜਗੜ੍ਹ ਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਲੋਕ ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਮਾਲਵਾ ਖੇਤਰ ਵਿਚ ਵੀ ਮਿਲਦੇ ਹਨ। ਲੁਹਾਰਾ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਗਾਡੀ ਲੁਹਾਰ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਰਾਜਪੂਤ ਲੁਹਾਰਾਂ ਦਾ ਕਬੀਲਾ ਜੀਵਨ ਉਦੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ ਜਦੋਂ ਅਕਬਰ ਨੇ ਜੈਮਲ ਅਤੇ ਫੱਤੇ ਨੂੰ ਹਰਾ ਕੇ ਚਿਤੌੜ ਫ਼ਤਹਿ ਕੀਤਾ। ਇਹ ਲੋਕ ਆਪਣੀ ਮਾਣ-ਮਰਿਆਦਾ ਤੋਂ ਡਿੱਗ ਕੇ ਕਬੀਲੇ ਵਿਚ ਪਰਿਵਰਤਿਤ ਹੋਏ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਮੇਵਾੜ ਤੇ ਮਹਾਰਾਣਾ ਪ੍ਰਤਾਪ ਦੇ ਕਬਜ਼ੇ ਤੱਕ ਟੱਪਰੀਵਾਸ ਬਣੇ ਰਹਿਣ ਦਾ ਪ੍ਰਣ ਕੀਤਾ। ਮਹਾਰਾਣਾ ਪ੍ਰਤਾਪ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਨੇ ਤਾਂ ਅਕਬਰ ਨਾਲ ਸਮਝੌਤਾ ਕਰ ਲਿਆ ਸੀ ਪਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪੁਨਰ ਸਥਾਪਿਤ ਕਰਨ ਵੱਲ ਕਿਸੇ ਨੇ ਧਿਆਨ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤਾ।
ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਕਿਸਾਨੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਰਾਜਾਂ ਵਿਚ ਇਹ ਖੇਤੀ ਦੇ ਦਸਤੀ ਸੰਦ, ਘਰੇਲੂ ਵਿਗੋਚੇ ਦੀਆਂ ਵਸਤਾਂ ਤਿਆਰ ਕਰਦੇ ਰਹੇ ਹਨ। ਬਲਦਾਂ ਦਾ ਵਪਾਰ ਕਰਦੇ ਰਹੇ ਹਨ। ਸਦੀਆਂ ਪਹਿਲਾਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚੋਂ ਕੁਝ ਰਾਜਸਥਾਨ ਤੋਂ ਪੰਜਾਬ ਆ ਕੇ ਵਸ ਗਏ। ਹੋਰ ਕਿੱਤਿਆਂ ਵਾਂਗ ਸਮਾਂ ਬਦਲਣ ਦੇ ਨਾਲ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕਿੱਤੇ ਉੱਪਰ ਵੀ ਮਸ਼ੀਨਰੀ ਨੇ ਡਾਕਾ ਮਾਰਿਆ ਹੈ। ਪਲਾਸਟਿਕ ਦੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਵਧ ਗਈ ਹੈ। ਹੁਣ ਕੋਈ ਇਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਨਾ ਤਾਂ ਬੱਠਲ-ਬਾਲਟੀਆਂ ਨੂੰ ਥੱਲੇ ਲਵਾਉਂਦਾ ਹੈ ਤੇ ਨਾ ਕੋਈ ਖੁਰਪੇ, ਦਾਤੀਆਂ ਤੇ ਤੱਕਲੇ ਖਰੀਦਦਾ ਹੈ। ਉਦਯੋਗੀਕਰਨ ਅਤੇ ਵਧਦੀ ਆਬਾਦੀ ਨੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਦੀਆਂ ਮੁਸ਼ਕਿਲਾਂ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਵਧਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਨਹੀਂ ਹਨ। ਕਿਉਂਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਕੋਲ ਨਾ ਤਾਂ ਨਹਾਉਣ ਲਈ ਗੁਸਲਖਾਨੇ ਹਨ ਤੇ ਨਾ ਹੀ ਪਖਾਨੇ।
ਆਧੁਨਿਕ ਸਹੂਲਤਾਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਲਈ ਨਹੀਂ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਲਈ ਨਾ ਬਿਜਲੀ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਹੈ ਤੇ ਨਾ ਹੀ ਪਾਣੀ ਦਾ। ਗਰਮੀ, ਸਰਦੀ, ਮੀਂਹ, ਹਨੇਰੀ ਸਭ ਇਹ ਆਪਣੇ ਪਿੰਡੇ 'ਤੇ ਹੰਢਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਖੁਰਾਕ ਦਾ ਪੱਧਰ ਨੀਵਾਂ ਹੋਣ, ਗਰੀਬੀ ਅਤੇ ਅਨਪੜ੍ਹਤਾ ਕਰਕੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਿਹਤ ਸਬੰਧੀ ਅਨੇਕਾਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਨੇ ਘੇਰਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਵਧਦੀ ਮਹਿੰਗਾਈ ਇਨ੍ਹਾਂ 'ਤੇ ਮਾਰੂ ਅਸਰ ਪਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਰਹਿਣਗਾਹ ਭਾਰਤ ਦੇ ਵਿਕਸਿਤ ਸੂਬਿਆਂ ਵਿਚ ਹੈ। ਪਰ ਇਕ ਥਾਂ ਟਿਕਾਣਾ ਨਾ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਇਹ ਪੱਕੇ ਨਾਗਰਿਕ ਹੋਣ ਦੇ ਪ੍ਰਮਾਣ-ਪੱਤਰ ਨਹੀਂ ਬਣਾ ਸਕਦੇ। ਕਾਨੂੰਨ ਅਨੁਸਾਰ ਵੋਟ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਰਿਹਾਇਸ਼ ਦੇ ਸਬੂਤ ਪੇਸ਼ ਕਰਨੇ ਪੈਂਦੇ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਮੁੱਢ-ਕਦੀਮੋਂ ਨਿਯਮ ਹੈ ਕਿ ਸਥਾਨਕ ਲੋਕਾਂ ਨਾਲ ਵਾਸਤਾ ਨਹੀਂ ਰੱਖਣਾ। ਇਸ ਕਰਕੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਇਲਾਕੇ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨਾਲ ਸਾਂਝ ਨਹੀਂ ਬਣਦੀ। ਇਕ ਥਾਂ ਟਿਕਾਣਾ ਨਾ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਬੱਚੇ ਪੜ੍ਹਾਈ ਤੋਂ ਵਾਂਝੇ ਰਹਿ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
ਸਿੱਖਿਆ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰ ਐਕਟ ਅਨੁਸਾਰ 6 ਤੋਂ 14 ਸਾਲ ਦੇ ਹਰ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਮੁਫਤ ਤੇ ਲਾਜ਼ਮੀ ਸਿੱਖਿਆ ਮਿਲਣੀ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਪਰ ਇਹ ਇਸ ਅਧਿਕਾਰ ਤੋਂ ਬੇਖਬਰ ਹਨ। ਸਰਕਾਰ ਰਾਜ ਵਿਚ ਸਾਖਰਤਾ ਮੁਹਿੰਮ ਨੂੰ ਸਫਲ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਕਰੋੜਾਂ ਰੁਪਏ ਖਰਚ ਰਹੀ ਹੈ ਪਰ ਇਹ ਅਜੇ ਤੱਕ ਸਰਕਾਰੀ ਨੀਤੀਆਂ ਵਿਚ ਨਹੀਂ ਪਰੋਏ ਗਏ। ਇਹ ਅਣਖੀ ਕੌਮ ਜੋ ਕਿਸੇ ਅੱਗੇ ਹੱਥ ਨਹੀਂ ਸੀ ਅੱਡਦੀ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਅਣਖ ਖਾਤਰ ਆਪਣਾ ਸਭ ਕੁਝ ਤਿਆਗ ਦਿੱਤਾ ਸੀ, ਹੁਣ ਘਰਾਂ ਵਿਚੋਂ ਰੋਟੀ ਮੰਗ ਕੇ ਖਾਂਦੇ ਵੀ ਦੇਖੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਭਾਵੇਂ ਅਤਿ ਮੰਦੀ ਦੇ ਦੌਰ ਵਿਚੋਂ ਲੰਘਦਿਆਂ ਵੀ ਇਹ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾਪੁਰਖੀ ਕਿੱਤੇ ਨੂੰ ਤਿਆਗਣ ਦਾ ਹੀਆ ਨਹੀਂ ਸਨ ਕਰਦੇ ਪਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਅਜੋਕੀ ਨਵੀਂ ਪੀੜ੍ਹੀ ਦੇ ਮੁੰਡੇ ਹੁਣ ਦਿਹਾੜੀਆਂ ਕਰਨ ਲੱਗ ਪਏ ਹਨ। ਸਮੇਂ ਦੇ ਬਦਲਣ ਨਾਲ ਹੁਣ ਇਹ ਵੀ ਬਦਲਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ ਪਰ ਇਸ ਲਈ ਸਮੇਂ ਦੀਆਂ ਸਰਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਰਾਜਨੀਤੀ ਤੋਂ ਉੱਚਾ ਉੱਠ ਕੇ ਸੋਚਣਾ ਪਵੇਗਾ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਪ੍ਰਤੀ ਆਪਣੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਸਮਝਦੇ ਹੋਏ, ਜਿੱਥੇ ਇਹ ਵੱਸਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਰਾਜਾਂ ਵਿਚ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪੱਕੀ ਰਿਹਾਇਸ਼ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।

-ਕੋਟਕਪੂਰਾ। ਮੋਬਾ: 89688-92929

ਸਮਾਜ 'ਤੇ ਕਲੰਕ ਬੱਚਿਆਂ ਦਾ ਭੀਖ ਮੰਗਣਾ

ਭੀਖ ਮੰਗਣਾ ਕਿਸੇ ਵੀ ਸਮਾਜ ਦੇ ਮੱਥੇ 'ਤੇ ਕਲੰਕ ਵਾਂਗ ਹੈ ਅਤੇ ਜੇਕਰ ਇਹ ਵਿਸ਼ਾ ਬੱਚਿਆਂ ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਇਹ ਹੋਰ ਵੀ ਸ਼ਰਮਨਾਕ ਤੇ ਮਾਰੂ ਹੈ। ਵਿਹਲੜਪੁਣਾ ਤੇ ਮੰਗਣਾ ਸਮਾਜ ਨੂੰ ਲੱਗਿਆ ਇਕ ਸਰਾਪ ਤੇ ਕੋਹੜ ਹੈ। ਸਮਾਜ ਵਿਚ ਇਹ ਪੀੜ੍ਹੀ-ਦਰ-ਪੀੜ੍ਹੀ ਫੈਲਣ ਵਾਲੀ ਇਕ ਬਿਮਾਰੀ ਹੈ ਅਤੇ ਸਮਾਜ ਨੂੰ ਨਕਾਰਾਤਮਕ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਦਿਨ-ਬ-ਦਿਨ ਵਧ ਰਹੀ ਇਸ ਸਮੱਸਿਆ ਦਾ ਕੋਈ ਹੱਲ ਮਿਲ ਨਹੀਂ ਰਿਹਾ।
ਹੋਰ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਭਾਰਤ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਬਦਤਰ ਹੈ। ਇਟਲੀ ਦੇ ਉੱਤਰੀ ਭਾਗ ਵਿਚ ਭਿਖਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਭੀਖ ਦੇਣਾ ਗੈਰ-ਕਾਨੂੰਨੀ ਕਰਾਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਟਲੀ ਦਾ ਵੀਨਸ ਸ਼ਹਿਰ 2008 ਵਿਚ ਭੀਖ ਮੰਗਣ ਉੱਤੇ ਰੋਕ ਲਗਾਉਣ ਵਾਲਾ ਪਹਿਲਾ ਸ਼ਹਿਰ ਸੀ। ਜ਼ਿਕਰਯੋਗ ਹੈ ਕਿ ਇਟਲੀ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਯੂਰਪ ਦੇ ਹੋਰ ਵੀ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚ ਭੀਖ ਨੂੰ ਗੈਰ-ਕਾਨੂੰਨੀ ਕਰਾਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਦੀ ਉਲੰਘਣਾ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਪ੍ਰਤੀ ਅਲੱਗ-ਅਲੱਗ ਸਜ਼ਾਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਲੋਂ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ। ਨਾਰਵੇ, ਡੈਨਮਾਰਕ, ਇੰਗਲੈਂਡ ਵਿਚ ਵੀ ਭੀਖ ਮੰਗਣਾ ਅਪਰਾਧ ਹੈ। ਭੀਖ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਨਾਲ ਨਿਪਟਣ ਲਈ ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਕੋਈ ਕੇਂਦਰੀ ਕਾਨੂੰਨ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਸੂਬਿਆਂ ਨੇ ਬੰਬਈ ਭੀਖ ਐਕਟ 1959 ਨੂੰ ਅਪਣਾਇਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਦੇ ਤਹਿਤ ਪੁਲਿਸ ਅਧਿਕਾਰੀ ਨੂੰ ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਵਾਰੰਟ ਦੇ ਭਿਖਾਰੀ ਨੂੰ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰ ਕਰਨ ਦਾ ਅਧਿਕਾਰ ਹੈ, ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਭੀਖ ਮੰਗਦੇ ਫੜੇ ਜਾਣ 'ਤੇ 3 ਸਾਲ ਤੇ ਦੂਸਰੀ ਵਾਰ 10 ਸਾਲ ਦੀ ਕੈਦ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਅਤੇ ਸਮਾਜਿਕ ਜਥੇਬੰਦੀਆਂ ਸਮੇਂ-ਸਮੇਂ 'ਤੇ ਸਹਾਇਤਾ ਕਾਰਜ ਚਲਾ ਕੇ ਮੁੜ ਵਸੇਬੇ ਲਈ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਸੁਧਾਰਨ ਦਾ ਯਤਨ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ ਪਰ ਭਿਖਾਰੀਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਘੱਟ ਹੋਣ ਦੀ ਬਜਾਏ ਲਗਾਤਾਰ ਵਧਦੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ।
ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਦੀ ਪੁਲੀਸ ਵਲੋਂ ਉੱਥੇ ਘੁੰਮਣ ਵਾਲੇ ਭਿਖਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਕਾਬੂ ਕਰਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਜੇਲ੍ਹ ਭੇਜ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸ਼ਾਇਦ ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਵਿਚ ਹੁਣ ਭਿਖਾਰੀ ਘੱਟ ਤੇ ਹੋਰ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਵਿਚ ਸਰਗਰਮ ਦਿਖਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਦਿਸ਼ਾ ਵਿਚ ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਰਾਜ ਬਾਲ ਅਧਿਕਾਰ ਕਮਿਸ਼ਨ ਨੇ ਬੱਚਿਆਂ ਵਲੋਂ ਭੀਖ ਮੰਗੇ ਜਾਣ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰਨ ਲਈ ਇਕ ਵਿਆਪਕ ਯੋਜਨਾ ਉਲੀਕੀ ਹੈ। ਇਸ ਯੋਜਨਾ ਤਹਿਤ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਭੀਖ ਮੰਗਣ ਤੋਂ ਰੋਕਣ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਬਣਦੇ ਹੱਕ ਦੇਣ ਦੀ ਵਿਵਸਥਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਕਮਿਸ਼ਨ ਨੇ ਬਾਲ ਜਸਟਿਸ (ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਦੇਖਭਾਲ ਅਤੇ ਸੰਭਾਲ) ਐਕਟ 2015 ਦੀ ਧਾਰਾ 76 ਤਹਿਤ ਸਾਰੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਦੇ ਡਿਪਟੀ ਕਮਿਸ਼ਨਰਾਂ ਨੂੰ ਵਿਸਥਾਰ ਸਹਿਤ ਨਿਰਦੇਸ਼ ਦਿੱਤੇ ਹਨ ਕਿ ਸੂਬੇ 'ਚ ਬਾਲ ਭਿਖਾਰੀਆਂ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਨੂੰ ਹਰ ਹਾਲਤ ਵਿਚ ਰੋਕਿਆ ਜਾਵੇ।
ਸਮਾਜ ਨੂੰ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਭੀਖ ਦੇਣੀ ਬੰਦ ਕਰੇ ਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਕੰਮ ਕਰਨ ਦੀ ਪ੍ਰੇਰਨਾ ਦੇਵੇ। ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਭਿਖਾਰੀਆਂ ਲਈ ਕੋਈ ਠੋਸ ਯੋਜਨਾ ਬਣਾਈ ਜਾਵੇ ਜਾਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇਕ ਜਗ੍ਹਾ ਉੱਪਰ ਇਕੱਠਾ ਕਰਕੇ ਸਿੱਖਿਆ ਤੇ ਰਹਿਣ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ, ਸਵੈ-ਰੋਜ਼ਗਾਰ ਦੀ ਕੋਈ ਸਿਖਲਾਈ ਦੇ ਕੇ ਰੋਜ਼ੀ-ਰੋਟੀ ਕਮਾਉਣ ਦੇ ਰਸਤੇ ਖੋਲ੍ਹੇ ਜਾਣ।

-ਮੋਬਾ: 94178-31583

ਅਵਾਰਾ ਪਸ਼ੂਆਂ ਦੀ ਵਧਦੀ ਦਹਿਸ਼ਤ

ਅਵਾਰਾ ਕੁੱਤੇ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਪਰ ਛੋਟਾ ਜਾਨਵਰ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਮਨੁੱਖ ਇਸ ਤੋਂ ਆਪਣੀ ਰੱਖਿਆ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਅਵਾਰਾ ਢੱਠੇ ਵੀ ਬਹੁਤ ਖਤਰਨਾਕ ਹਨ, ਕਿਉਂਕਿ ਸਰੀਰਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਅਸੀਂ ਦਸ ਲੋਕ ਵੀ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਬਰਾਬਰੀ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦੇ ਪਰ ਮੈਨੂੰ ਗੁੱਸਾ ਕਦੇ ਅਵਾਰਾ ਕੁੱਤਿਆਂ ਜਾਂ ਢੱਠਿਆਂ 'ਤੇ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦਾ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਤਾਂ ਬੇਸਮਝ ਜਾਨਵਰ ਹਨ। ਜ਼ਿਆਦਾ ਗੁੱਸਾ ਅਵਾਰਾ ਬੰਦਿਆਂ 'ਤੇ ਆਉਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਹੜੇ ਪਾਰਟੀਬਾਜ਼ੀ ਅਤੇ ਹੋਰ ਸਿਆਸਤਾਂ ਵਿਚ ਸਭ ਤੋਂ ਅੱਗੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਪਰ ਇਨਸਾਨੀਅਤ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਪਿੱਛੇ। ਪਿਛਲੇ ਦਿਨੀਂ ਮੇਰੇ ਹੀ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਨੌਜਵਾਨ ਜਿਸ ਦਾ ਕੁਝ ਦਿਨਾਂ ਤੱਕ ਵਿਆਹ ਹੋਣ ਵਾਲਾ ਸੀ ਤੇ ਮਾਪਿਆਂ ਦਾ ਇਕਲੌਤਾ ਪੁੱਤਰ ਸੀ। ਅਵਾਰਾ ਢੱਠਿਆਂ ਦੀ ਲਪੇਟ ਵਿਚ ਆ ਗਿਆ। ਸਭ ਪਾਰਟੀਆਂ ਅਤੇ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਨੇ ਮੌਨ ਧਾਰ ਲਿਆ, ਕਿਸੇ ਨੇ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਘੇਰਿਆ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਲਈ ਬਾਹਰ ਕਿਤੇ ਚਾਰਦੀਵਾਰੀ ਬਣਾਓ। ਹੁਣ ਲੋਕ ਵੋਟਾਂ ਪਾ ਕੇ ਨੇਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਜਿਤਾਉਂਦੇ ਹਨ ਕਿ ਉਹ ਸਾਡੇ ਪਿੰਡਾਂ ਅਤੇ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਨੂੰ ਖੁਸ਼ਹਾਲ ਬਣਾਉਣਗੇ ਪਰ ਅਜਿਹਾ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ। ਫਿਰ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਅਸੀਂ ਉਹੀ ਫੰਡ ਨੇਤਾ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਦੇਣ ਦੀ ਬਜਾਇ ਆਪਣੇ ਪਿੰਡਾਂ ਅਤੇ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਵਿਚ ਚੰਗਾ ਮਾਹੌਲ ਸਿਰਜ ਕੇ ਇਨਸਾਨਾਂ ਅਤੇ ਇਨਸਾਨੀਅਤ ਨੂੰ ਬਚਾ ਲਈਏ। ਕਰੋੜਾਂ ਰੁਪਏ ਦਾ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਟੈਕਸ ਭਰਦੇ ਹਾਂ ਪਰ ਆਪਣੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਲਈ ਸਰਕਾਰਾਂ ਤੋਂ ਜਵਾਬ ਨਹੀਂ ਮੰਗਦੇ।
ਸਾਡੇ ਸਭ ਧਰਮਾਂ ਦੇ ਬਹੁਤ ਵੱਡੇ-ਵੱਡੇ ਧੜੇ ਹਨ। ਲੋੜ ਪਵੇ ਤਾਂ ਆਪੋ-ਆਪਣੇ ਧਰਮਾਂ ਨੂੰ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਜਾਨ ਦੇ ਦੇਈਏ ਪਰ ਇਨਸਾਨੀਅਤ ਬਚਾਉਣ ਬਾਰੇ ਕਦੇ ਨਹੀਂ ਸੋਚਦੇ। ਆਹ ਪਿਛਲੇ ਦਿਨੀਂ ਹੀ ਦੇਖਿਆ, ਸ਼ਾਇਦ ਕਿਸੇ ਫਿਲਮੀ ਹੀਰੋ ਦਾ ਪੋਸਟਰ ਸਾੜਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਓਨੇ ਸਾੜਨ ਵਾਲੇ ਨਹੀਂ ਸਨ, ਜਿੰਨੇ ਉਸ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਦੀ ਕਵਰੇਜ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਸਨ। ਉਤਸ਼ਾਹ ਦੇਖਣ ਵਾਲਾ ਸੀ, ਜਿਵੇਂ ਰਾਵਣ 'ਤੇ ਜਿੱਤ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਰਹੇ ਹੋਣ। ਜੇ ਕਿਤੇ ਏਨਾ ਜ਼ੋਰ ਅਸੀਂ ਸਫ਼ਾਈ ਮੁਹਿੰਮ 'ਤੇ ਲਗਾ ਦਿੰਦੇ ਤਾਂ ਲੰਡਨ ਅਤੇ ਪੈਰਿਸ ਵਰਗੇ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਦੀ ਚਮਕ ਵੀ ਫਿੱਕੀ ਪੈ ਜਾਵੇ। ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਐਨ. ਜੀ. ਓ. ਬਣੀਆਂ ਹਨ ਪਰ ਪਤਾ ਨਹੀਂ। ਫਿਰ ਵੀ ਗਰੀਬੀ, ਲਾਚਾਰੀ ਤੇ ਬੇਵਸੀ ਸੜਕਾਂ 'ਤੇ ਰੁਲ ਰਹੀ ਹੈ। ਅਸੀਂ ਕਦੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪੋਸਟਰ ਨਹੀਂ ਸਾੜੇ ਕਿ ਭਲਾਈ ਦੇ ਕੰਮਾਂ ਦੇ ਨਾਂਅ 'ਤੇ ਸਰਕਾਰਾਂ ਤੋਂ ਪੈਸਾ ਲੈ ਕੇ ਕਿਥੇ ਲਗਾਉਂਦੇ ਹੋ? ਖੈਰ, ਸਾਨੂੰ ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਜਾਗਰੂਕ ਹੋਣ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੈ ਤੇ ਜਾਨਣਾ ਪਵੇਗਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਮਾਪਿਆਂ ਦਾ ਦੁੱਖ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਬੱਚੇ ਅਵਾਰਾ ਢੱਠਿਆਂ, ਅਵਾਰਾ ਕੁੱਤਿਆਂ ਅਤੇ ਅਵਾਰਾ ਬੰਦਿਆਂ ਹੱਥੋਂ ਮਾਰੇ ਗਏ ਜਾਂ ਨੁਕਸਾਨੇ ਗਏ।

-ਮੋਗਾ। ਮੋਬਾ: 94656-06210

ਸ਼ਲਾਘਾਯੋਗ ਹੈ ਸਿੱਖਿਆ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਰਾਹੀਂ ਨਸ਼ਿਆਂ ਵਿਰੁੱਧ ਉਲੀਕੀ ਯੋਜਨਾ

ਉਂਜ ਤਾਂ ਸਮੁੱਚਾ ਦੇਸ਼ ਨਸ਼ਿਆਂ ਦੀ ਜਕੜ ਵਿਚ ਆ ਚੁੱਕਾ ਹੈ ਪਰ ਦੇਸ਼ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਖੁਸ਼ਹਾਲ ਅਤੇ ਹਰ ਖੇਤਰ ਵਿਚ ਮੋਹਰੀ ਕਹਾਉਣ ਵਾਲਾ ਸੂਬਾ ਪੰਜਾਬ ਅੱਜ ਨਸ਼ਿਆਂ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਅਨੇਕਾਂ ਸਵਾਲਾਂ ਦੇ ਘੇਰੇ ਵਿਚ ਆ ਚੁੱਕਾ ਹੈ। ਨਸ਼ਿਆਂ ਰਾਹੀਂ ਨੌਜਵਾਨ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀਆਂ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਮੌਤਾਂ ਹਰ ਰੋਜ਼ ਮੀਡੀਏ ਦੀਆਂ ਸੁਰਖੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਵਲੋਂ ਨਸ਼ਿਆਂ ਦੇ ਮਾੜੇ ਪ੍ਰਭਾਵਾਂ ਦਾ ਸੁਨੇਹਾ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਕੋਨੇ-ਕੋਨੇ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਾਉਣ ਲਈ ਇਕ ਯੋਜਨਾ ਉਲੀਕੀ ਗਈ ਹੈ।
ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਸੋਚ ਅਨੁਸਾਰ ਸਿੱਖਿਆ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਰਾਹੀਂ ਹਰ ਸਕੂਲ ਅਤੇ ਕਾਲਜ ਵਿਚ ਪੜ੍ਹਦੇ ਮੁੰਡੇ-ਕੁੜੀਆਂ ਰਾਹੀਂ ਘਰ-ਘਰ ਅਤੇ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਕੋਨੇ-ਕੋਨੇ ਤੱਕ ਇਹ ਸੁਨੇਹਾ ਪਹੁੰਚਾਇਆ ਜਾਵੇ ਕਿ ਨਸ਼ੇ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਦੁਸ਼ਮਣ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਨਿਜਾਤ ਪਾਉਣ ਵਿਚ ਹੀ ਸਾਡਾ ਸਭ ਦਾ ਭਲਾ ਹੈ। ਇਸ ਤਰਕੀਬ ਅਧੀਨ ਹਰ ਸਿੱਖਿਆ ਸੰਸਥਾ ਨੂੰ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਨਾਲ ਜੋੜਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਸਕੂਲਾਂ-ਕਾਲਜਾਂ ਦੇ ਅਧਿਆਪਕ, ਅਧਿਆਪਕਾਵਾਂ, ਪ੍ਰਿੰਸੀਪਲ, ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਸਿੱਖਿਆ ਅਫਸਰ, ਪੁਲਿਸ ਅਧਿਕਾਰੀ ਇਸ ਤਰਕੀਬ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਬਣਾਏ ਗਏ ਹਨ। ਸਕੂਲ, ਕਾਲਜ ਦੇ ਹਰ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਅਤੇ ਵਿਦਿਆਰਥਣ ਨੂੰ ਇਸ ਯੋਜਨਾ ਨਾਲ ਜੋੜ ਕੇ 'ਬੱਡੀ' ਨਾਂਅ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਹਰ ਅਧਿਆਪਕ-ਅਧਿਆਪਕਾ ਜੋ ਜਮਾਤ ਇੰਚਾਰਜ ਹੋਣਗੇ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ 'ਸੀਨੀਅਰ ਬੱਡੀ' ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਹਰ ਜਮਾਤ ਵਿਚ ਮੁੰਡੇ-ਕੁੜੀਆਂ ਦੇ ਪੰਜ-ਪੰਜ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਗਰੁੱਪ ਬਣਾਏ ਗਏ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਗਰੁੱਪਾਂ ਵਿਚ ਪੜ੍ਹਾਈ ਵਿਚ ਹੁਸ਼ਿਆਰ, ਮੱਧਮ ਅਤੇ ਕਮਜ਼ੋਰ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਿਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਸੀਨੀਅਰ ਬੱਡੀ ਭਾਵ ਜਮਾਤ ਇੰਚਾਰਜ ਦੀ ਦੇਖ-ਰੇਖ ਵਿਚ ਆਪਣੀਆਂ-ਆਪਣੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦੀ ਚਰਚਾ ਕਰਨਗੇ।
ਲੱਖਾਂ ਬੱਚੇ ਜਦੋਂ ਸਰਕਾਰ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਦਾ ਸੁਨੇਹਾ ਜਦੋਂ ਆਪਣੇ ਪਰਿਵਾਰਾਂ, ਮੁਹੱਲਿਆਂ, ਗਲੀਆਂ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਾਉਣਗੇ ਤਾਂ ਨਸ਼ਿਆਂ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਇਕ ਲਹਿਰ ਜ਼ਰੂਰ ਬਣੇਗੀ, ਆਵਾਜ਼ ਜ਼ਰੂਰ ਉੱਠੇਗੀ। ਪਰ ਇਹ ਉਦੋਂ ਹੀ ਹੋਵੇਗਾ ਜਦੋਂ ਇਸ ਯੋਜਨਾ ਨਾਲ ਜੁੜੀ ਹਰ ਧਿਰ ਇਸ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਸਮਝ ਕੇ ਨਿਭਾਏਗੀ। ਇਸ ਨੂੰ ਵਾਧੂ ਦਾ ਕੰਮ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਉੱਤੇ ਬੋਝ ਨਹੀਂ ਸਮਝੇਗੀ। ਅਧਿਆਪਕ ਵਰਗ ਅਤੇ ਸਕੂਲ ਮੁਖੀਆਂ ਦੇ ਮਨਾਂ ਵਿਚ ਇਹ ਭਾਵਨਾ ਆ ਸਕਦੀ ਹੈ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਉੱਤੇ ਇਕ ਹੋਰ ਕੰਮ ਦਾ ਬੋਝ ਥੋਪ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਉਹ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਾਉਣ ਜਾਂ ਨਸ਼ਿਆਂ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਪ੍ਰਚਾਰ ਕਰਨ? ਇਹ ਭਾਵਨਾ ਆਉਣਾ ਸੁਭਾਵਿਕ ਵੀ ਹੈ ਪਰ ਜੇਕਰ ਸਕੂਲ ਮੁਖੀਆਂ ਅਤੇ ਅਧਿਆਪਕ ਵਰਗ ਨੂੰ ਥੋੜ੍ਹੀ ਦਿੱਕਤ ਅਤੇ ਔਕੜਾਂ ਸਹਿ ਕੇ ਨੌਜਵਾਨ ਵਰਗ ਅਤੇ ਪੰਜਾਬ ਦਾ ਭਲਾ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਨੇਕ ਕੰਮ ਲਈ ਤਿਆਰ ਰਹਿਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਸਕੂਲਾਂ ਅਤੇ ਕਾਲਜਾਂ ਵਿਚ ਨਸ਼ਿਆਂ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਛੇੜੀ ਇਸ ਮੁਹਿੰਮ ਅਧੀਨ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਨਾ ਹੋਵੇ।
ਚੰਗਾ ਰਹੇਗਾ ਜੇਕਰ ਅਧਿਆਪਕ ਵਰਗ ਆਪਣੇ ਵਿਹਲੇ ਸਮੇਂ ਵਿਚ ਇਸ ਨੇਕ ਕੰਮ ਪ੍ਰਤੀ ਆਪਣੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਨਿਭਾਉਣ। ਇਥੇ ਇਹ ਗੱਲ ਵੀ ਕਹਿਣੀ ਬਣਦੀ ਹੈ ਕਿ ਨੌਜਵਾਨ ਵਰਗ ਨੂੰ ਨਸ਼ਿਆਂ ਦੀ ਬੁਰਾਈ ਤੋਂ ਮੁਕਤ ਕਰਨ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਘਰੇਲੂ ਧੰਦਿਆਂ ਨਾਲ ਜੋੜਿਆ ਜਾਵੇ। ਇਹ ਧੰਦੇ ਨੂੰ ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਚਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮਾੜੀ ਸੰਗਤ ਤੋਂ ਦੂਰ ਰੱਖਦੇ ਹਨ। ਸਮੇਂ ਦੀ ਮੰਗ ਹੈ ਕਿ ਨਸ਼ਿਆਂ ਦੇ ਖਾਤਮੇ ਲਈ ਇਕ ਮੰਚ 'ਤੇ ਖੜ੍ਹੇ ਹੋ ਕੇ ਹੰਭਲਾ ਮਾਰਨ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ। ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਜਵਾਨੀ ਨੂੰ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਹਰ ਧਿਰ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਬਣਦੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਨਿਭਾਉਣ ਲਈ ਅੱਗੇ ਆਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।

-ਮਾਧਵ ਨਗਰ, ਨੰਗਲ ਟਾਊਨਸ਼ਿਪ। ਮੋਬਾ: 98726-27136

ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਦੀ ਅਣਗਹਿਲੀ ਕਾਰਨ ਨਹੀਂ ਰੁਕ ਰਹੀ ਪਲਾਸਟਿਕ ਦੀ ਵਰਤੋਂ

ਪਲਾਸਟਿਕ ਮਨੁੱਖ ਦੀਆਂ ਅਦੁੱਭ ਕਾਢਾਂ ਵਿਚੋਂ ਇਕ ਕਾਢ ਹੈ, ਜੋ ਸਸਤਾ ਅਤੇ ਟਿਕਾਊ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਲਗਪਗ ਹਰ ਦੇਸ਼ ਵਿਚ ਅਤੇ ਹਰ ਘਰ ਵਿਚ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਪਰ ਮਨੁੱਖ ਦੀਆਂ ਕੁਝ ਹੋਰਨਾਂ ਕਾਢਾਂ ਵਾਂਗ ਇਹ ਕਾਢ ਵੀ ਹੁਣ ਮਨੁੱਖ ਲਈ ਖਤਰਾ ਬਣਦੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਟਿਕਾਊ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਕੂੜੇ ਵਿਚ ਸੁੱਟਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀ ਪਲਾਸਟਿਕ ਟਿਕਾਊ ਹੀ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਗਲਦਾ ਨਹੀਂ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਇਸ ਠੋਸ ਕੂੜੇ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਅੱਜ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਸਮੱਸਿਆ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ।
ਭਾਵੇਂ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਵਲੋਂ ਰਸਾਇਣਿਕ ਕਾਰਨਾਂ ਕਰਕੇ ਪਲਾਸਟਿਕ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨੂੰ ਮਾੜਾ ਦੱਸਿਆ ਜਾਣ ਲੱਗਾ ਹੈ ਪਰ ਵੱਡੀ ਸਮੱਸਿਆ ਇਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਸੁੱਟੇ ਜਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਹ ਲਿਫਾਫੇ ਨਾਲੀਆਂ/ਡਰੇਨਾਂ ਰਾਹੀਂ ਸੀਵਰੇਜ ਵਿਚ ਚਲੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਫਿਰ ਇਕੱਠੇ ਹੋ ਕੇ ਸੀਵਰੇਜ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੰਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਆਏ ਦਿਨ ਨਿਕਾਸੀ ਨਾ ਹੋਣ ਜਾਂ ਓਵਰਫਲੋਅ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਬਣੀ ਹੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਕਈ ਵਾਰ ਮੀਂਹਾਂ ਦੇ ਮੌਸਮ ਵਿਚ ਹੜ੍ਹ ਵਰਗੇ ਹਾਲਾਤ ਵੀ ਬਣ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਨਾ ਗਲਣਯੋਗ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਇਹ ਪਲਾਸਟਿਕ ਦੇ ਲਿਫਾਫੇ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਦੇ ਕੂੜਾ ਡੰਪ 'ਤੇ ਪਏ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ, ਡਿਸਪੋਜ਼ਲ ਨਾ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਕੂੜੇ ਦੇ ਢੇਰ ਲੱਗ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
ਪਲਸਾਟਿਕ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਗੰਭੀਰ ਹੈ, ਇਹ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਵੀ ਪਤਾ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਵਲੋਂ ਪਲਾਸਟਿਕ ਦੇ ਲਿਫਾਫਿਆਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਰੋਕੀ ਹੋਈ ਹੈ ਅਤੇ ਆਏ ਦਿਨ ਛਾਪੇਮਾਰੀ ਕਰਕੇ ਦੁਕਾਨਾਂ ਤੋਂ ਪਲਾਸਟਿਕ ਦੇ ਲਿਫਾਫੇ ਬਰਾਮਦ ਕਰਨ ਅਤੇ ਚਲਾਨ ਕਰਨ ਦੀਆਂ ਖਬਰਾਂ ਵੀ ਆ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਪਰ ਇਹ ਕਾਰਵਾਈ ਸਿਰਫ਼ ਖਾਨਾਪੂਰਤੀ ਹੀ ਸਾਬਤ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਲਗਪਗ ਹਰ ਦੁਕਾਨ 'ਤੇ ਅਸਾਨੀ ਨਾਲ ਪਲਾਸਟਿਕ ਦੇ ਲਿਫਾਫੇ ਮਿਲ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਛਾਪੇਮਾਰੀ ਸ਼ਬਦ ਵੀ ਹਾਸੋਹੀਣਾ ਜਾਪਦਾ ਹੈ।
ਪਲਾਸਟਿਕ ਦੀ ਨਿਰੰਤਰ ਸਪਲਾਈ ਮਿਲਣ ਅਤੇ ਗਾਹਕ ਵਲੋਂ ਲਿਫਾਫੇ ਦੀ ਮੰਗ ਕਾਰਨ ਦੁਕਾਨਦਾਰਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਲਿਫਾਫੇ ਰੱਖਣ ਦੀ ਮਜਬੂਰੀ ਬਣੀ ਹੋਈ ਹੈ, ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਦੁਕਾਨਦਾਰ ਨੂੰ ਡਰ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਉਸ ਨੇ ਗਾਹਕ ਨੂੰ ਇਹ ਲਿਫਾਫੇ ਦੀ ਸੁਵਿਧਾ ਉਪਲਬਧ ਨਾ ਕਰਵਾਈ ਤਾਂ ਗਾਹਕ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਦੁਕਾਨ 'ਤੇ ਪਹੁੰਚ ਜਾਵੇਗਾ। ਪਰ ਜੇਕਰ ਲਿਫਾਫੇ ਦੀ ਸਪਲਾਈ ਹੀ ਮੁਕੰਮਲ ਬੰਦ ਹੋ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਦੁਕਾਨਦਾਰ ਨਾ ਹੀ ਲਿਫਾਫੇ ਰੱਖਣਗੇ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਗਾਹਕ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸਮਾਂ ਪਲਾਸਟਿਕ ਦੇ ਲਿਫਾਫੇ ਵਿਚ ਹੀ ਸਾਮਾਨ ਲੈਣ ਲਈ ਬਜਿੱਦ ਰਹੇਗਾ ਪਰ ਸ਼ਾਇਦ ਇੰਨੀ ਕੁ ਹੀ ਗੱਲ ਸਰਕਾਰੀ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਦੀ ਸਮਝ ਤੋਂ ਪਰ੍ਹੇ ਜਾਪਦੀ ਹੈ। ਆਏ ਦਿਨ ਦੁਕਾਨਦਾਰਾਂ 'ਤੇ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਵਿਭਾਗ, ਨਗਰ ਕੌਂਸਲ ਜਾਂ ਸਿਹਤ ਵਿਭਾਗ ਦੀ ਟੀਮ ਵਲੋਂ ਛਾਪੇ ਮਰਵਾਉਣ ਦੀ ਜਗ੍ਹਾ ਇਨ੍ਹਾਂ ਲਿਫਾਫਿਆਂ 'ਤੇ ਰੋਕ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਉਤਪਾਦਨ ਅਤੇ ਸਪਲਾਈ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ 'ਤੇ ਨਕੇਲ ਕੱਸਣੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਕਾਰਗਰ ਸਾਬਤ ਹੋਵੇਗੀ।
ਇਹ ਵੀ ਨਹੀਂ ਕਿ ਸਰਕਾਰ ਜਾਂ ਸਰਕਾਰੀ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਬੰਦ ਹੋ ਚੁੱਕੇ ਪਲਾਸਟਿਕ ਲਿਫਾਫਿਆਂ ਦੇ ਉਤਪਾਦਕਾਂ ਜਾਂ ਸਪਲਾਇਰਾਂ ਦੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਨਾ ਹੋਵੇ, ਕਿਉਂਕਿ ਜੇਕਰ ਆਮ ਦੁਕਾਨਦਾਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਕਰਕੇ ਮਾਲ ਲੈ ਰਿਹਾ ਹੈ ਤਾਂ ਸਰਕਾਰ ਕੋਲ ਤਾਂ ਖੁਫੀਆ ਤੰਤਰ ਵੀ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਪਲਾਸਟਿਕ ਦੇ ਲਿਫਾਫਿਆਂ ਖਿਲਾਫ ਲੋਕ ਲਹਿਰ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ, ਤਾਂ ਜੋ ਆਮ ਲੋਕ ਵੀ ਪਟਸਨ ਜਾਂ ਕੱਪੜੇ ਦੇ ਥੈਲਿਆਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ।

-ਮਲੌਦ। ਮੋਬਾ: 98882-93829

ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਸਮਾਜ ਅੱਗੇ ਆਵੇ

ਪਦਾਰਥਵਾਦ ਅਤੇ ਪੂੰਜੀਵਾਦ ਦੇ ਅਜੋਕੇ ਭ੍ਰਿਸ਼ਟਾਚਾਰੀ ਸਮਾਜਿਕ ਢਾਂਚੇ ਦੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਨਾਲ ਜੂਝਣ ਦੀ ਅਸਮਰੱਥਾ ਕਾਰਨ ਉਪਜੀ ਨਿਰਾਸ਼ਾ ਅਤੇ ਤਣਾਓ ਤੋਂ ਛੁਟਕਾਰੇ ਲਈ ਪੰਜਾਬੀ ਨੌਜਵਾਨ ਨਸ਼ਿਆਂ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋ ਕੇ ਦਿਲ, ਜਿਗਰ, ਗੁਰਦੇ ਅਤੇ ਫੇਫੜੇ ਦੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਕੈਂਸਰ ਤੇ ਏਡਜ਼ ਵਰਗੀਆਂ ਨਾਮੁਰਾਦ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦੀ ਵੀ ਲਗਾਤਾਰ ਜਕੜ ਵਿਚ ਆ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਨਸ਼ੇੜੀ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਦੁਆਰਾ ਚੋਰੀ, ਲੁੱਟ, ਝਗੜੇ, ਕਤਲ, ਛੇੜਛਾੜ, ਜਬਰ ਜਨਾਹ, ਸੜਕ ਹਾਦਸੇ ਅਤੇ ਆਤਮਹੱਤਿਆ ਕਰਨ ਵਰਗੇ ਸੰਗੀਨ ਅਪਰਾਧਾਂ ਬਾਰੇ ਸਾਨੂੰ ਆਮ ਪੜ੍ਹਨ-ਸੁਣਨ ਨੂੰ ਮਿਲਦਾ ਹੈ।
ਹਾਲਾਤ ਐਨੇ ਮਾੜੇ ਹੋ ਗਏ ਹਨ ਕਿ ਸਾਡੇ ਨੌਜਵਾਨ ਫ਼ੌਜ ਦੀ ਭਰਤੀ ਦੀਆਂ ਮੁੱਢਲੀਆਂ ਸ਼ਰਤਾਂ ਨੂੰ ਹੀ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਵਿਚ ਅਸਮਰੱਥ ਹੋ ਗਏ ਹਨ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਫ਼ੌਜ ਵਿਚ ਪੰਜਾਬੀ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਨਿਰੰਤਰ ਘਟਦੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਹੋਰ ਤਾਂ ਹੋਰ, ਹੁਣ ਪੰਜਾਬ ਦੀਆਂ ਧੀਆਂ ਦਾ ਵੀ ਨਸ਼ੇ ਦੀ ਦਲਦਲ ਵਿਚ ਧਸ ਜਾਣਾ ਹੋਰ ਗੰਭੀਰ ਚਿੰਤਾ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸੇ ਕਰਕੇ ਪਿਛਲੇ ਦਿਨੀਂ ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਨਸ਼ਿਆਂ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਸਿਖਰ ਉੱਤੇ ਰਿਹਾ, ਜਿਸ ਤਹਿਤ 1 ਜੁਲਾਈ ਤੋਂ 7 ਜੁਲਾਈ ਤੱਕ ਵਿੱਢੀ ਗਈ ਮੁਹਿੰਮ ਨੂੰ 'ਚਿੱਟੇ ਦੇ ਵਿਰੋਧ ਵਿਚ ਕਾਲਾ ਹਫ਼ਤਾ' ਦਾ ਨਾਂਅ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਅਤੇ ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਵਲੋਂ ਵੀ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਉੱਤੇ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ 'ਮਰੋ ਜਾਂ ਵਿਰੋਧ ਕਰੋ' ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਬੁਲੰਦ ਕੀਤੀ ਗਈ।
ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਨਸ਼ਿਆਂ ਤੋਂ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਮਾਪਿਆਂ ਤੇ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਨੂੰ ਨਸ਼ਾ-ਰਹਿਤ ਜੀਵਨ ਦੀ ਨਿੱਜੀ ਮਿਸਾਲ ਰਾਹੀਂ ਘਰਾਂ ਤੇ ਸਕੂਲਾਂ ਵਿਚ ਉੱਚੀਆਂ-ਸੁੱਚੀਆਂ ਨੈਤਿਕ ਕਦਰਾਂ-ਕੀਮਤਾਂ ਵਾਲੇ ਪਵਿੱਤਰ ਵਾਤਾਵਰਨ ਦੀ ਸਿਰਜਣਾ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦੀ ਸ਼ਕਤੀ ਦੇ ਸਦਉਪਯੋਗ ਲਈ ਜਿੱਥੇ ਪੜ੍ਹਾਈ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਖੇਡਾਂ, ਕੋਮਲ-ਕਲਾਵਾਂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਸਹਿ-ਕਿਰਿਆਵਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਉੱਥੇ ਨਾਲ ਹੀ ਉਸਾਰੂ ਜੀਵਨ ਜਾਚ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਨਾਦਾਇਕ ਸਾਹਿਤ ਵੀ ਮੁਹੱਈਆ ਕਰਵਾਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਹੋਸਟਲਾਂ ਵਿਚ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਉੱਤੇ ਪਿਆਰ ਭਰੀ ਦੋਸਤਾਨਾ ਨਿਗਰਾਨੀ ਰੱਖਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਮੀਡੀਆ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਸਾਧਨਾਂ ਨੂੰ ਖਿਡਾਰੀਆਂ ਤੇ ਕਲਾਕਾਰਾਂ ਰਾਹੀਂ ਪਾਨ-ਪਰਾਗ, ਸ਼ਰਾਬ ਤੇ ਸਿਗਰਟ ਦੀ ਇਸ਼ਤਿਹਾਰੀ ਦੀ ਥਾਂ ਨਸ਼ਿਆਂ ਦੇ ਮਾਰੂ ਪ੍ਰਭਾਵਾਂ ਪ੍ਰਤੀ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਪੈਦਾ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਅਖ਼ਬਾਰਾਂ, ਰੇਡੀਓ, ਟੈਲੀਵਿਜ਼ਨ ਅਤੇ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਰਾਹੀਂ ਨਸ਼ਿਆਂ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਅਤੇ ਬਚਾਓ ਸਬੰਧੀ ਬੁੱਧੀਜੀਵੀਆਂ ਦੇ ਉਪਯੋਗੀ ਲੇਖ, ਡਾਕਟਰਾਂ ਅਤੇ ਨਸ਼ਾ ਛੱਡ ਚੁੱਕੇ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਇੰਟਰਵਿਊ ਦਿਖਾਉਣ ਨਾਲ ਸਮਾਜ ਵਿਚ ਕ੍ਰਾਂਤੀ ਲਿਆਈ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਸਮਾਜ ਦਾ ਹਰੇਕ ਵਿਅਕਤੀ ਆਪਣੀ ਸਮਰੱਥਾ ਅਨੁਸਾਰ ਬਣਦਾ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਵੇ ਤਾਂ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਜਵਾਨੀ ਨੂੰ ਜ਼ਰੂਰ ਨਸ਼ਿਆਂ ਤੋਂ ਬਚਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।

-137/2, ਗਲੀ ਨੰ: 5, ਅਰਜਨ ਨਗਰ, ਪਟਿਆਲਾ-147001. ਮੋਬਾ: 94636-19353

ਸਾਰੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦੀ ਜੜ੍ਹ ਵਧਦੀ ਆਬਾਦੀ

ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਦਾ ਅਨੁਮਾਨ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਸਦੀ ਦੇ ਅੰਤ ਤੱਕ (2100 ਈਸਵੀ) ਪੂਰੇ ਵਿਸ਼ਵ ਦੀ ਆਬਾਦੀ 11 ਅਰਬ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਜਿੱਥੇ ਤੱਕ ਭਾਰਤ ਦਾ ਸਵਾਲ ਹੈ, ਸਾਡੀ ਆਬਾਦੀ ਇਸ ਵੇਲੇ 1 ਅਰਬ 23 ਕਰੋੜ ਨੂੰ ਟੱਪ ਚੁੱਕੀ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਦੀ ਆਬਾਦੀ ਦੁਨੀਆ ਦੀ ਕੁੱਲ ਆਬਾਦੀ ਦਾ 17.31 ਫੀਸਦੀ ਹੈ। ਵਿਸ਼ਵ ਦੇ ਕੁੱਲ ਖੇਤਰਫਲ ਦਾ ਕੇਵਲ 2 ਫੀਸਦੀ ਹੀ ਭਾਰਤ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਆਉਂਦਾ ਹੈ ਪਰ ਇਸ 'ਤੇ ਲਗਪਗ 123 ਕਰੋੜ ਭਾਰਤੀ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। 1.58 ਦੇ ਵਾਧੇ ਦੀ ਦਰ ਨਾਲ ਸੰਨ 2030 ਤੱਕ ਭਾਰਤ ਦੀ ਆਬਾਦੀ 1 ਅਰਬ 53 ਕਰੋੜ ਹੋਣ ਦੇ ਅਨੁਮਾਨ ਲਗਾਏ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ।
ਇਕੱਲਾ ਏਸ਼ੀਆ ਮਹਾਂਦੀਪ ਦੁਨੀਆ ਦੀ 60 ਫ਼ੀਸਦੀ ਆਬਾਦੀ ਨੂੰ ਸੰਭਾਲੀ ਬੈਠਾ ਹੈ। ਇਹ ਬੇਹੱਦ ਹੈਰਾਨ ਅਤੇ ਪ੍ਰੇਸ਼ਾਨ ਕਰ ਦੇਣ ਵਾਲੇ ਅੰਕੜੇ ਹਨ ਅਤੇ ਸਹੀ ਅਰਥਾਂ ਵਿਚ ਇਹ ਹੀ ਆਬਾਦੀ ਵਿਸਫੋਟ ਹੈ।
ਸਹੀ ਅਰਥਾਂ ਵਿਚ ਵਧਦੀ ਆਬਾਦੀ ਕੇਵਲ ਆਪਣੇ-ਆਪ ਵਿਚ ਹੀ ਸਮੱਸਿਆ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ 'ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦੀ ਮਾਂ' ਹੈ। ਲਗਾਤਾਰ ਵਧਦੀ ਆਬਾਦੀ ਨੇ ਹਵਾ, ਪਾਣੀ ਅਤੇ ਧਰਤੀ ਨੂੰ ਖਤਰੇ ਵਿਚ ਪਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਪਾਣੀ ਦਾ ਪੱਧਰ ਦਿਨੋ-ਦਿਨ ਹੇਠਾਂ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਪਾਣੀ ਅੱਜ ਇਕ ਕੌਮਾਂਤਰੀ ਮੁੱਦਾ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ। ਸਾਡੀ ਪ੍ਰਿਥਵੀ 'ਤੇ ਜਿਸ ਰਫ਼ਤਾਰ ਨਾਲ ਆਬਾਦੀ ਵਧ ਰਹੀ ਹੈ, ਓਨੀ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਸੀਮਤ ਕੁਦਰਤੀ ਸਾਧਨ ਅਤੇ ਜਲਵਾਯੂ ਬਹੁਤ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਜੰਗਲਾਂ ਦਾ ਅੰਨ੍ਹੇਵਾਹ ਸਫਾਇਆ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਭੂ-ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਅਤੇ ਵਾਤਾਵਰਨ ਮਾਹਿਰਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਸਾਡੀ ਧਰਤੀ 'ਤੇ 1/3 ਭਾਗ 'ਤੇ ਜੰਗਲ ਹੋਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ। ਵਧਦੀ ਆਬਾਦੀ ਤੇ ਕਾਲੋਨੀਆਂ ਨੇੇ ਇਹ ਰਕਬਾ ਤਕਰੀਬਨ 7 ਫੀਸਦੀ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਜੰਗਲੀ ਜੀਵਾਂ ਦੀਆਂ ਕਈ ਪ੍ਰਜਾਤੀਆਂ ਖ਼ਤਮ ਹੋ ਗਈਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਕਈ ਖ਼ਤਮ ਹੋਣ ਦੇ ਕਿਨਾਰੇ ਹਨ। ਹੜ੍ਹ ਅਤੇ ਕੁਦਰਤੀ ਤਬਾਹੀ ਵਧ ਰਹੀ ਹੈ। ਉਹ ਕੁਪੋਸ਼ਣ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ। ਆਬਾਦੀ ਦਾ ਜੋ ਵੱਡਾ ਖਤਰਾ ਮਨੁੱਖਤਾ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਹੈ, ਉਹ ਹੈ ਅੱਤਵਾਦ ਤੇ ਹਿੰਸਾ। ਗਰੀਬ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਲਾਲਚ ਦੇ ਕੇ ਧਰਮ ਦੇ ਨਾਂਅ 'ਤੇ ਮਰਨ ਲਈ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਮਨਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਹੋ ਕੁਝ ਸਾਰੇ ਸੰਸਾਰ ਵਿਚ ਵਾਪਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਕਈ ਗਰੀਬ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚ ਗ੍ਰਹਿ ਯੁੱਧ ਚੱਲ ਰਹੇ ਹਨ। ਸਾਡੇ ਦੇਸ਼ ਵਿਚ ਗਰੀਬੀ, ਅਨਪੜ੍ਹਤਾ, ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰੀ, ਮਹਿੰਗਾਈ ਅਤੇ ਰਿਸ਼ਵਤ ਜਿਹੀਆਂ ਕਈ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦਾ ਇਕੋ-ਇਕ ਕਾਰਨ ਆਬਾਦੀ ਦਾ ਲਗਾਤਾਰ ਵਧਣਾ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਾਰੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦੇ ਹੱਲ ਵਾਸਤੇ ਇਹੀ ਕਿਹਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਿੱਖਿਅਤ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ, ਤਾਂ ਜੋ ਉਹ ਪਰਿਵਾਰ ਨਿਯੋਜਨ ਨੂੰ ਸਮਝ ਸਕਣ ਅਤੇ ਅਮਲ ਵਿਚ ਲਿਆਉਣ। ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਅਜੇ ਵੀ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦੀ ਦੇਣ ਸਮਝਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਸਾਨੂੰ ਆਪਣੀ ਇਹ ਸੋਚ ਬਦਲਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ। ਭਾਰਤ 1952 ਵਿਚ ਪਰਿਵਾਰ ਨਿਯੋਜਨ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ 'ਹਮ ਦੋ, ਹਮਾਰੇ ਦੋ' ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਸੰਸਾਰ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਦੇਸ਼ ਬਣ ਗਿਆ ਸੀ ਪਰ ਆਬਾਦੀ ਦੇ ਵਾਧੇ ਨੂੰ ਕਾਬੂ ਕਰਨ ਵਿਚ ਅਸਫਲ ਰਿਹਾ। ਸਰਕਾਰੀ ਅੰਕੜਿਆਂ ਅਨੁਸਾਰ ਭਾਰਤ ਵਿਚ 80 ਫੀਸਦੀ ਲੋਕ 20 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਦਿਨ ਆਮਦਨ ਨਾਲ ਜਿਊਂਦੇ ਹਨ। ਜੇਕਰ ਸਾਡੇ ਕੋਲ ਬੱਚੇ ਦੇ ਮਿਆਰੀ ਜੀਵਨ ਲਈ ਸਾਧਨ ਨਹੀਂ ਹਨ ਤਾਂ ਸਾਨੂੰ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਆਪਣੀਆਂ ਲੋੜਾਂ ਲਈ ਦੂਸਰਿਆਂ ਦੇ ਮੂੰਹ ਵੱਲ ਵੇਖਣ ਲਈ ਇਸ ਧਰਤੀ 'ਤੇ ਲੈ ਕੇ ਨਹੀਂ ਆਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਪਰ ਸਾਡੇ ਦੇਸ਼ ਵਿਚ ਧਾਰਮਿਕ ਗੁੱਟ ਆਪਣੇ ਸਹਿ-ਧਰਮੀਆਂ ਨੂੰ 5-5, 6-6 ਬੱਚੇ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਦੀ ਅਪੀਲ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ।
ਚੀਨ ਨੇ ਸਖ਼ਤ ਕਾਨੂੰਨ ਅਪਣਾ ਕੇ ਆਬਾਦੀ ਦੇ ਵਾਧੇ ਨੂੰ ਕਾਬੂ ਕਰ ਲਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਵਿਕਾਸ ਦੀ ਰਫ਼ਤਾਰ ਵਿਚ ਉਹ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਹੋਰ ਦੇਸ਼ਾਂ ਤੋਂ ਅੱਗੇ ਨਿਕਲ ਗਿਆ ਹੈ। ਮੀਡੀਆ ਨੂੰ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਜਾਗਰੂਕ ਕਰਨ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਅੱਗੇ ਹੋ ਕੇ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਪਵੇਗਾ। ਆਓ, ਅੱਜ ਵਿਸ਼ਵ ਅਬਾਦੀ ਦਿਵਸ ਮੌਕੇ ਅਸੀਂ ਸਾਰੇ ਆਬਾਦੀ ਦੇ ਵਾਧੇ ਨੂੰ ਠੱਲ੍ਹ ਪਾਉਣ ਦਾ ਯਤਨ ਕਰੀਏ।

-ਮੋਬਾ: 94178-31583

ਮਾਣ-ਮੱਤੇ ਅਧਿਆਪਕ-8

ਮਿਹਨਤ ਦੀ ਜੋਤ ਜਗਾ ਕੇ ਕੌਮੀ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਚਮਕਿਆ ਅਧਿਆਪਕ-ਡਾ: ਪਰਮਜੀਤ ਸਿੰਘ ਕਲਸੀ

ਜੀਵਨ ਵਿਚ ਉੱਚੀ ਸੋਚ ਤੇ ਸਾਦਗੀ ਨੂੰ ਲੜ ਬੰਨ੍ਹ ਕੇ ਤੁਰਨ ਵਾਲੇ ਇਨਸਾਨ ਇਕ ਦਿਨ ਅਜਿਹੇ ਸਥਾਨ 'ਤੇ ਪਹੁੰਚ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਜਿੱਥੇ ਉਹ ਸਮਾਜ ਲਈ ਚਾਨਣ ਮੁਨਾਰਾ ਬਣ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਅਜਿਹੀ ਹੀ ਮਾਣਮੱਤੀ ਸ਼ਖ਼ਸੀਅਤ ਹਨ ਡਾ: ਪਰਮਜੀਤ ਸਿੰਘ ਕਲਸੀ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਜਨਮ ਪਿੰਡ ਊਧਨਵਾਲਾ, ਤਹਿ: ਬਟਾਲਾ, ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਗੁਰਦਾਰਪੁਰ ਵਿਖੇ ਮਾਤਾ ਸ੍ਰੀਮਤੀ ਜਸਵੰਤ ਕੌਰ ਅਤੇ ਪਿਤਾ ਸ: ਦਿਆਲ ਸਿੰਘ ਦੇ ਘਰ ਹੋਇਆ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਬਚਪਨ ਦਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸਮਾਂ ਕਿਤਾਬਾਂ ਨਾਲ ਗੂੜ੍ਹੀ ਸਾਂਝ ਪਾ ਕੇ ਬਿਤਾਇਆ। ਡਾ: ਕਲਸੀ ਭਾਰਤ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਛੋਟੀ ਉਮਰ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਅਤੇ ਇਕਲੌਤੇ ਪੰਜਾਬੀ ਅਧਿਆਪਕ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਦੇ ਸਮੂਹ ਸਟੇਟ ਅਤੇ ਨੈਸ਼ਨਲ ਐਵਾਰਡੀ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਨੇ ਇਸੰਨਤਾ ਦਾ ਕੌਮੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਚੁਣਿਆ।
ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਪਿੰਡ ਦੇ ਹੀ ਹਾਈ ਸਕੂਲ ਊਧਨਵਾਲ ਤੋਂ ਦਸਵੀਂ ਤੱਕ ਦੀ ਵਿੱਦਿਆ ਹਾਸਲ ਕਰਨ ਉਪਰੰਤ ਗਿਆਰ੍ਹਵੀਂ ਤੋਂ ਐਮ.ਏ. (ਪੰਜਾਬੀ) ਤੱਕ ਦੀ ਸਿੱਖਿਆ ਬੇਰਿੰਗ ਯੂਨੀਅਨ ਕ੍ਰਿਸਚਿਅਨ ਕਾਲਜ ਬਟਾਲਾ ਤੋਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ। ਇਸ ਉਪਰੰਤ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਯੂ.ਜੀ.ਸੀ ਤੇ ਜੇ.ਆਰ.ਐਫ. ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਅਤੇ ਐਮ.ਐਡ. ਪੰਜਾਬ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਤੋਂ ਕੀਤੀ। ਇਸ ਉਪਰੰਤ ਨਵੀਆਂ ਉਮੀਦਾਂ ਲੈ ਕੇ ਪਰਮਜੀਤ ਸਿੰਘ ਕਲਸੀ ਤੋਂ ਡਾ: ਪਰਮਜੀਤ ਸਿੰਘ ਕਲਸੀ ਬਣ ਚੁੱਕੇ ਇਸ ਨੌਜਵਾਨ ਅਧਿਆਪਕ ਨੇ ਸੈਂਟਰਲ ਪਬਲਿਕ ਸਕੂਲ ਘੁਮਾਣ ਤੋਂ ਬਤੌਰ ਪੰਜਾਬੀ ਅਧਿਆਪਕ ਸਫਰ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਉਪਰੰਤ ਸਾਲ 2001 ਵਿਚ ਡਾ: ਪਰਮਜੀਤ ਸਿੰਘ ਕਲਸੀ ਦੀ ਨਿਯੁਕਤੀ ਸਰਕਾਰੀ ਸੀਨੀਅਰ ਸੈਕੰਡਰੀ ਸਕੂਲ ਧਾਰੋਵਾਲੀ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਗੁਰਦਾਸਪੁਰ ਵਿਚ ਬਤੌਰ ਪੰਜਾਬੀ ਲੈਕਚਰਾਰ ਦੇ ਅਹੁਦੇ 'ਤੇ ਹੋ ਗਈ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ 2004 ਤੋਂ 2011 ਤੱਕ ਸੈਕੰਡਰੀ ਸਕੂਲ ਸੇਖਵਾਂ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਗੁਰਦਾਸਪੁਰ ਵਿਚ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਭਵਿੱਖ ਲਈ ਹਮੇਸ਼ਾ ਯਾਦ ਰੱਖਣ ਵਾਲੇ ਇਤਿਹਾਸਕ ਕਾਰਜ ਨੇਪਰੇ ਚਾੜ੍ਹੇ।
ਅੱਜਕਲ੍ਹ ਸੈਕੰਡਰੀ ਸਕੂਲ ਅਲੀਵਾਲ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਗੁਰਦਾਸਪੁਰ ਵਿਖੇ ਪੰਜਾਬੀ ਮਾਂ-ਬੋਲੀ ਦੇ ਸਪੂਤ ਵਜੋਂ ਸੇਵਾਵਾਂ ਨਿਭਾਅ ਰਹੇ ਡਾ: ਕਲਸੀ ਨੇ ਪੰਜਾਬੀ ਭਾਸ਼ਾ, ਸਾਹਿਤ, ਲੋਕ ਧਾਰਾ ਤੇ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ 5,000 ਪ੍ਰਸ਼ਨਾਂ-ਉੱਤਰਾਂ ਵਾਲੀ ਈ ਪੁਸਤਕ ਸੰਪਾਦਤ ਕੀਤੀ, ਜਿਹੜੀ ਪੰਜਾਬ ਸਕੂਲ ਸਿੱਖਿਆ ਬੋਰਡ ਦੀ ਵੈੱਬਸਾਈਟ 'ਤੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਹੈ। ਹਮੇਸ਼ਾ ਕਰਮਯੋਗੀ ਰਹੇ ਡਾ: ਕਲਸੀ ਹੁਣ ਤੱਕ ਇਕ ਹਜ਼ਾਰ ਦੇ ਕਰੀਬ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਾਈ ਦੇ ਵਿਚ ਮਦਦ ਕਰ ਚੁੱਕੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਸੇਧ ਲੈ ਕੇ ਕਈ ਦਰਜਨਾਂ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਅਧਿਆਪਨ ਤੇ ਖੋਜ ਕਾਰਜ ਵਿਚ ਨਵੀਆਂ ਪੁਲਾਂਘਾਂ ਪੁੱਟ ਰਹੇ ਹਨ। ਡਾ: ਕਲਸੀ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਿਚ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿਚ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ, ਸਟੇਟ ਅਤੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਤੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੱਧਰ ਤੱਕ ਸਹਿ ਵਿੱਦਿਅਕ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਵਿਚ ਨਾਮਣਾ ਖੱਟ ਚੁੱਕੇ ਹਨ? ਡਾ: ਕਲਸੀ ਹੁਣ ਤੱਕ 200 ਕਰੀਬ ਸੈਮੀਨਾਰ, 100 ਦੇ ਕਰੀਬ ਵਰਕਸ਼ਾਪ, ਰੈੱਡ ਕਰਾਸ ਸੁਸਾਇਟੀ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ 300 ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਨਸ਼ਿਆਂ ਦੀ ਦਲਦਲ ਵਿਚੋਂ ਬਾਹਰ ਲਿਆ ਚੁੱਕੇ ਹਨ। ਪੰਜਾਬੀ ਅਦਾਕਾਰੀ ਤੇ ਸਾਹਿਤ ਦਾ ਸੁਮੇਲ ਡਾ: ਕਲਸੀ ਦੇ ਕੰਮਾਂ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਗੁਣਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਬਦਾਂ ਵਿਚ ਸਮੇਟਣਾ ਕੁੱਜੇ ਵਿਚ ਸਮੁੰਦਰ ਬੰਦ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਗੱਲ ਹੈ।
ਸੂਬਾ ਬਾਲ ਭਲਾਈ ਕੌਂਸਲ ਪੰਜਾਬ, ਕੇਂਦਰੀ ਲੇਖਕ ਸਭਾ ਅਤੇ ਪੰਜਾਬੀ ਸਾਹਿਤ ਸਭਾ ਲੁਧਿਆਣਾ, ਸਲਾਹਕਾਰ ਰੈੱਡ ਕਰਾਸ ਸੁਸਾਇਟੀ, ਸਲਾਹਕਾਰ ਨਹਿਰੂ ਯੁਵਾ ਕੇਂਦਰ ਦੇ ਮੋਹਰੀ ਮੈਂਬਰਾਂ ਵਜੋਂ ਵਿਚਰਨ ਵਾਲੇ ਡਾ: ਕਲਸੀ ਨੂੰ ਸਾਲ 2012 ਵਿਚ ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਵਲੋਂ ਰਾਜ ਪੁਰਸਕਾਰ ਅਤੇ 2017 ਵਿਚ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਵਲੋਂ ਕੌਮੀ ਪੁਰਸਕਾਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਡਾ: ਕਲਸੀ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਛੋਟੀ ਉਮਰ ਦੇ ਕੌਮੀ ਪੁਰਸਕਾਰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਲੈਕਚਰਾਰ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਦੇ 2016 ਦੌਰਾਨ ਪਹਿਲੇ 10 ਪੀ.ਐਚ.ਡੀ. ਸਕਾਲਰਾਂ ਵਿਚ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹੋ ਕੇ ਇਕ ਮਹਾਨ ਅਧਿਆਪਕ ਬਣ ਗਏ। ਡਾ: ਪਰਜਮੀਤ ਸਿੰਘ ਕਲਸੀ ਦੇ ਉੱਦਮ ਅਤੇ ਮਿਹਨਤ ਨੂੰ ਦੇਖਦੇ ਹੋਏ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਆਲ ਇੰਡੀਆ ਸਟੇਟ ਅਤੇ ਨੈਸ਼ਨਲ ਐਵਾਰਡੀ ਟੀਚਰਜ਼ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ ਦਾ ਕੌਮੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਚੁਣਿਆ। ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਧਰਤੀ ਦੇ ਮਾਣ ਡਾ: ਪਰਮਜੀਤ ਸਿੰਘ ਕਲਸੀ ਵਲੋਂ ਅੱਜ ਵੀ ਵਿਭਾਗ ਅਤੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਭਲਾਈ ਲਈ ਯਤਨ ਜਾਰੀ ਹਨ। ਅਕਾਲ ਪੁਰਖ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਤੰਦਰੁਸਤੀ ਬਖਸ਼ੇ ਤਾਂ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਇਹ ਸਫਰ ਜਾਰੀ ਰਹੇ।

-(ਸੰਗਰੂਰ)। ਮੋਬਾ: 93565-52000

ਵਧ ਰਹੇ ਨਸ਼ਿਆਂ ਦੇ ਰੁਝਾਨ ਨੂੰ ਠੱਲ੍ਹ ਕਿਵੇਂ ਪਾਈ ਜਾਏ

ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਵਿਚ ਵਧ ਰਹੇ ਨਸ਼ਿਆਂ ਦੇ ਰੁਝਾਨ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਦਿਨ-ਪ੍ਰਤੀ ਦਿਨ ਵਧਦੀ ਹੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਚਿੰਤਾ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਸਮੱਸਿਆ ਸਿਰਫ਼ ਨੌਜਵਾਨ ਪੀੜ੍ਹੀ ਵਿਚ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਛੋਟੀ ਉਮਰ ਦੇ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਵਿਚ ਵੀ ਭਿਆਨਕ ਰੂਪ ਲੈ ਰਹੀ ਹੈ। ਲੋੜ ਹੈ ਸਾਡੇ ਸਮਾਜ ਵਿਚ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਸਮੱਸਿਆ 'ਤੇ ਕਾਬੂ ਪਾਉਣ ਅਤੇ ਇਸ ਪ੍ਰਤੀ ਜਾਗਰੂਕ ਹੋਣ ਦੀ ਤਾਂ ਜੋ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਭਵਿੱਖ ਉੱਜਲ ਹੋ ਸਕੇ।
ਇਸ ਸਮੱਸਿਆ ਨੂੰ ਜੜ੍ਹੋਂ ਉਖਾੜਨ ਲਈ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾ ਅਤੇ ਖ਼ਾਸ ਕਦਮ ਇਹ ਚੁੱਕਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ 'ਨਸ਼ਾ ਛਡਾਊ' ਕੇਂਦਰ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਥਾਪਿਤ ਕਰਕੇ ਲੋਕਾਂ 'ਚ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਪੈਦਾ ਕਰੇ। ਸਮਾਜ ਸੁਧਾਰਕਾਂ ਅਤੇ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਇਸ ਕੰਮ ਲਈ ਪੂਰਾ ਸਹਿਯੋਗ ਦੇਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਨਸ਼ਿਆਂ ਵਰਗੀ ਇਸ ਭੈੜੀ ਤੇ ਨਾਮੁਰਾਦ ਬਿਮਾਰੀ 'ਤੇ ਕਾਬੂ ਪਾਉਣ ਲਈ ਨਵੀਂ ਨਸ਼ਾ ਸਮੱਗਰੀ ਬਾਰੇ ਵੀ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਜਾਣੂ ਕਰਵਾਇਆ ਜਾਣਾ ਬੇਹੱਦ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ।
ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਸਮਾਜ ਸੁਧਾਰਕਾਂ ਦੁਆਰਾ ਸਿੱਖਿਆ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਵਿਚ ਨਸ਼ਿਆਂ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਸਮਾਗਮ ਕਰਵਾ ਕੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਇਸ ਦੀ ਰੋਕਥਾਮ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ। ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਇਹ ਦੱਸਿਆ ਜਾਵੇ ਕਿ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਸ਼ਿਆਂ ਦਾ ਸੇਵਨ ਸਾਡੀ ਸਿਹਤ, ਦਿਮਾਗ਼ ਅਤੇ ਦਿਲ 'ਤੇ ਬੁਰਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਸੰਦੇਸ਼ ਏਨਾ ਜ਼ਬਰਦਸਤ ਤੇ ਅਟੱਲ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿ ਬੱਚੇ ਇਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਤਾਂ ਦੂਰ ਦੀ ਗੱਲ, ਇਸ ਪ੍ਰਤੀ ਸੋਚਣ ਤੋਂ ਵੀ ਕਤਰਾਉਣ।
ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਹਰ ਮੈਂਬਰ ਖ਼ਾਸ ਕਰਕੇ ਮਾਂ-ਬਾਪ ਨੂੰ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਆਪਣੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦਾ ਖ਼ਾਸ ਧਿਆਨ ਰੱਖਣ ਜਿਹੜਾ ਪਰਿਵਾਰ ਕੰਮਾਂ-ਕਾਜਾਂ ਵਿਚ ਵਧੇਰੇ ਰੁੱਝਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਬੱਚੇ ਨਸ਼ੇ ਵਰਗੀ ਇਸ ਭਿਆਨਕ ਬਿਮਾਰੀ ਦੇ ਜਲਦੀ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਕਿਉਂਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਆਪਣੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਦੇਖਭਾਲ ਲਈ ਸਮਾਂ ਹੀ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ। ਸਰਕਾਰ, ਸਕੂਲ ਅਤੇ ਪਰਿਵਾਰ ਤਿੰਨਾਂ 'ਤੇ ਇਹ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਆਉਂਦੀ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਨਸ਼ਿਆਂ ਵਰਗੀ ਭੈੜੀ ਬਿਮਾਰੀ ਨੂੰ ਖ਼ਤਮ ਕਰਨ। ਨਸ਼ਿਆਂ ਵਰਗੀ ਮੌਜ-ਮਸਤੀ ਵਿਚ ਫਸ ਕੇ ਆਪਣੇ ਭਵਿੱਖ ਨਾਲ ਖਿਲਵਾੜ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ। ਕਿਸ਼ੋਰ ਅਵਸਥਾ ਵਾਲੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਆਪਣੇ ਸਾਥੀਆਂ ਪ੍ਰਤੀ ਵੀ ਇਹ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਬਣਦੀ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਆਪਣੀ ਸਿਹਤ ਅਤੇ ਭਵਿੱਖ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਸਾਥੀਆਂ ਦੀ ਖੁਸ਼ੀ ਅਤੇ ਸਿਹਤ ਦਾ ਧਿਆਨ ਰੱਖਣ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਨਸ਼ਿਆਂ ਤੋਂ ਦੂਰ ਰੱਖਣ। ਜੇਕਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪਤਾ ਲਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਦੋਸਤ ਕਿਸੇ ਨਸ਼ੇ ਵਿਚ ਲੱਗੇ ਹਨ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਨਸ਼ਿਆਂ ਤੋਂ ਰੋਕਣ ਵਿਚ ਮਦਦ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਉਹ ਅਜਿਹਾ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦੇ ਤਾਂ ਉਹ ਕਿਸੇ ਅਜਿਹੇ ਸਰਪ੍ਰਸਤ ਅਤੇ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਬੰਦੇ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕਰਨ ਜਿਸ ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਦੋਸਤ ਨੂੰ ਉੱਚਿਤ ਸਹਾਇਤਾ ਮਿਲ ਸਕੇ।
ਨੌਜਵਾਨ ਆਪਣੇ ਮਨ ਨੂੰ ਹੋਰ ਚੰਗੇ ਕੰਮਾਂ ਵਿਚ ਲਗਾਉਣ ਅਤੇ ਇਸ ਸਮਾਜ ਨੂੰ ਨਸ਼ਾ-ਮੁਕਤ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਆਪਣਾ ਬਣਦਾ ਯੋਗਦਾਨ ਅਦਾ ਕਰਨ ਤਾਂ ਜੋ ਸਭ ਪਾਸੇ ਖ਼ੁਸ਼ਹਾਲੀ ਹੀ ਨਜ਼ਰ ਆਵੇ।

-ਬੈਚਲਰ ਇਨ ਜਰਨਲਿਜ਼ਮ ਅਤੇ ਮਾਸ ਕਮਿਊਨੀਕੇਸ਼ਨ, ਡੀ.ਏ.ਵੀ. ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਜਲੰਧਰ।

ਰੁੱਖ ਲਗਾਓ ਮੁਹਿੰਮਾਂ ਦੀ ਸਾਰਥਿਕਤਾ

ਕੁਦਰਤ ਦਾ ਅਜ਼ੀਮ ਕ੍ਰਿਸ਼ਮਾ ਰੁੱਖ ਮੁੱਢ ਕਦੀਮ ਤੋਂ ਮਨੁੱਖਤਾ ਦਾ ਆਸਰਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਰੁੱਖਾਂ ਦੀ ਬੁੱਕਲ 'ਚ ਸੱਭਿਆਤਾਵਾਂ ਪਲੀਆਂ-ਵਧੀਆਂ। ਰੁੱਖ ਮਨੁੱਖ ਲਈ ਅਧਿਆਤਮ ਅਤੇ ਸਿਰਜਣਾ ਦੇ ਪ੍ਰੇਰਨਹਾਰੇ ਹਨ। ਕੋਈ ਅਤਿਕਥਨੀ ਨਹੀਂ ਕਿ ਰੁੱਖ ਧਰਤੀ ਦੀ ਹਿੱਕ 'ਤੇ ਲਿਖੀ ਇਕ ਬਿਹਤਰੀਨ ਕਵਿਤਾ ਹੈ। ਰੁੱਖ ਇਕ ਪਾਸੇ ਮਿੱਟੀ ਵਿਚੋਂ ਜੜ੍ਹਾਂ ਰਾਹੀਂ ਜ਼ਹਿਰੀਲੇ ਪਦਾਰਥ ਸੋਖ ਲੈਂਦੇ ਹਨ ਤੇ ਮਿੱਟੀ ਦੇ ਕਣਾਂ ਨੂੰ ਆਪਸ ਵਿਚ ਜੋੜ ਕੇ ਰੱਖਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਮਿੱਟੀ ਦੀ ਉਪਜਾਊ ਸ਼ਕਤੀ ਬਣੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ, ਦੂਜਾ ਪੱਤੇ ਹਵਾ ਵਿਚੋਂ ਕਾਰਬਨ ਡਾਈਆਕਸਾਈਡ ਵਰਗੀਆਂ ਤਪਸ਼ ਵਧਾਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਗੈਸਾਂ ਸੋਖਣ ਬਦਲੇੇ ਆਕਸੀਜਨ ਦੇ ਕੇ ਹਵਾ ਨੂੰ ਸ਼ੁੱਧ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਪਸ਼ੂ-ਪੰਛੀਆਂ ਦਾ ਸਾਹ ਲੈਣਾ ਸੁਖਾਲਾ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਪਰ ਲਗਾਤਾਰ ਵਧਦੀ ਆਬਾਦੀ ਦੀਆਂ ਰਿਹਾਇਸ਼ੀ ਤੇ ਖੁਰਾਕੀ ਲੋੜਾਂ ਦੀ ਪੂਰਤੀ ਹਿੱਤ ਜ਼ਰੂਰਤ ਵਜੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ ਰੁੱਖਾਂ ਦਾ ਵਢਾਂਘਾ, ਆਧੁਨਿਕਤਾ ਦੇ ਦੌਰ ਵਿਚ ਉਸ ਮੋੜ 'ਤੇ ਆ ਗਿਆ, ਜਿੱਥੇ ਸਮੁੱਚਾ ਜੀਵਨ-ਚੱਕਰ ਬੌਂਦਲਿਆ ਨਜ਼ਰ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਭਲੇ ਵੇਲੇ ਸਾਂਝੀਆਂ ਥਾਵਾਂ, ਦਰਿਆਵਾਂ ਅਤੇ ਰਾਹਾਂ ਕਿਨਾਰੇ ਲਗਾਏ ਅੰਬ, ਜਾਮਣਾਂ, ਸ਼ਹਿਤੂਤ, ਟਾਹਲੀਆਂ, ਨਿੰਮ, ਪਿੱਪਲ, ਬੋਹੜ, ਜੰਡ ਸਦੀਆਂ ਤੱਕ ਰਾਹਗੀਰਾਂ ਲਈ ਪਨਾਹਗਾਹ ਬਣਦੇ ਰਹੇ। ਬਹੁਮਾਰਗੀ ਸੜਕਾਂ ਦੇ ਨਿਰਮਾਣ ਲਈ ਇਨ੍ਹਾਂ ਰੁੱਖਾਂ ਦੀ ਬਲੀ ਦੇਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਨਵੇਂ ਰੁੱਖ ਲਾਉਣ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਦੀ ਅਣਹੋਂਦ ਸਾਡੀ ਵਾਤਾਵਰਨ ਪ੍ਰਤੀ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲਤਾ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ?
ਆਧੁਨਿਕਤਾ ਦੀ ਹਫੜਾ-ਦਫੜੀ ਵਿਚ ਉਸਰ ਰਿਹਾ ਮਹਿੰਗੇ ਕੰਕਰੀਟ ਦਾ ਬਹੁ-ਮੰਜ਼ਿਲਾ ਜੰਗਲ ਰੁੱਖਾਂ ਦੀ ਅਣਹੋਂਦ ਵਿਚ ਭੱਠ ਵਾਂਗ ਸੇਕ ਮਾਰਦਾ ਹੈ। ਬਿਜਲੀ ਗੁੱਲ ਹੋ ਜਾਏ, ਜਿਊਣਾ ਮੁਹਾਲ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਡਰਾਇੰਗ ਰੂਮ 'ਚ ਰੱਖੇ ਕਾਗਜ਼ੀ ਫੁੱਲਾਂ ਦੀ ਥਾਂ ਜੇ ਕਿਤੇ ਖਾਸ ਤਰਤੀਬ ਨਾਲ ਵਿਹੜੇ 'ਚ ਚਾਰ ਕੁ ਰੁੱਖ, ਝਾੜੀਆਂ ਅਤੇ ਵੇਲਾਂ ਲੱਗ ਜਾਣ, ਘਰ 'ਚ ਪੰਛੀਆਂ ਦਾ ਸੰਗੀਤ ਅਤੇ ਹਰਿਆਲੀ ਨਿਹਾਰ ਕੇ ਕੁਦਰਤ ਨਾਲ ਇਕ-ਮਿੱਕ ਹੋਇਆ ਮਨ ਦਿਨ ਭਰ ਤਾਜ਼ਾ ਦਮ ਰਹੇਗਾ, ਸੂਰਜੀ ਊਰਜਾ ਜਜ਼ਬ ਹੋ ਕੇ ਤਪਸ਼ ਘਟੇਗੀ, ਆਲਾ-ਦੁਆਲਾ ਠੰਢਾ ਰਹੇਗਾ, ਕਿਸੇ ਏ.ਸੀ. ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ ਪੈਣੀ।
ਪਿੰਡਾਂ ਵਿਚ ਰੁੱਖਾਂ ਦੇ ਝੁਰਮਟ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਛੱਪੜਾਂ ਦੁਆਲੇ ਲਹਿਰੀਏ ਪੇਸ਼ ਕਰਦੇ ਸਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਹੇਠ ਸਭਾਵਾਂ ਜੁੜਦੀਆਂ, ਮਸਲੇ ਨਜਿੱਠੇ ਜਾਂਦੇ ਅਤੇ ਹਾਸੇ-ਠੱਠੇ ਨਾਲ ਦੁੱਖ-ਤਕਲੀਫਾਂ ਭੁੱਲ ਜਾਂਦੇ। ਸਮੇਂ ਦੇ ਗੇੜ 'ਚ ਛੱਪੜ ਜ਼ਹਿਰੀਲੇ ਹੋ ਗਏ ਅਤੇ ਕੁਦਰਤੋਂ ਦੂਰ ਹੋਇਆ ਕਮਰੇ ਦਾ ਕੈਦੀ, ਤਨ-ਮਨ ਬੀਮਾਰੀਆਂ ਲਈ ਜਰਖੇਜ਼ ਹੋ ਗਿਆ। ਗ੍ਰਾਮ ਪੰਚਾਇਤਾਂ ਸਰਕਾਰੀ ਸਕੀਮਾਂ ਦਾ ਲਾਹਾ ਲੈ ਕੇ ਛੱਪੜਾਂ ਦੀ ਵੇਲ-ਬੂਟਿਆਂ ਨਾਲ ਕਾਇਆ ਕਲਪ ਕਰ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਸੁਰਜੀਤ ਹੋਈਆਂ ਤ੍ਰਿਵੈਣੀਆਂ ਹੇਠ ਬਚਪਨ ਮੌਲੇਗਾ, ਜੋਸ਼ ਅਤੇ ਹੋਸ਼ ਸਿਰ ਜੋੜ ਬੈਠਣਗੇ, ਭਾਈਚਾਰਕ ਤੰਦ ਪੀਡੀ ਹੋਏਗੀ ਅਤੇ ਫਿਰ ਸ਼ਾਇਦ ਕੋਈ ਖੁਦਕੁਸ਼ੀ ਵੀ ਨਾ ਹੋਏ।
ਮੌਸਮੀ ਤਬਦੀਲੀ ਸਬੰਧੀ ਵਿਗਿਆਨਕ ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਦੇ ਨਜ਼ਰੀਏ ਤੋਂ ਵਣ-ਖੇਤਰ ਵਧਾਉਣਾ 'ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਜੀਵਨ ਦੀ ਕੁੰਜੀ-ਖੇਤੀ ਸਥਿਰਤਾ, ਜ਼ਮੀਨ ਦੀ ਉਪਜਾਊਪਣ, ਪਾਣੀ ਦੀ ਸੰਭਾਲ ਅਤੇ ਹਵਾ ਦੀ ਸ਼ੁੱਧਤਾ' ਲਈ ਲਾਜ਼ਮੀ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਵਣ ਮਹਾਂਉਤਸਵ (1950) ਅਤੇ ਚਿਪਕੋ ਅੰਦੋਲਨ (1973) ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਦੇ ਸਨਮੁੱਖ ਚੌਗਿਰਦਾ ਮਹਿਕਾਉਣ ਲਈ 'ਰੁੱਖ ਲਾਉਣ ਅਤੇ ਸਾਂਭ ਸੰਭਾਲ' ਲਈ ਜਨ-ਜਨ ਨੂੰ ਅੰਦੋਲਨ ਰੂਪ 'ਚ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।

-ਮੋਬਾ: 99157-80505

ਸਰਕਾਰੀ ਸਹੂਲਤਾਂ ਨੂੰ ਲੋੜਵੰਦਾਂ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਾਉਣ ਲਈ ਵੱਡੇ ਉਪਰਾਲਿਆਂ ਦੀ ਲੋੜ

ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਵਲੋਂ ਗ਼ਰੀਬਾਂ ਲਈ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਯੋਜਨਾਵਾਂ ਬਣਾਈਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਆਟਾ-ਦਾਲ ਸਕੀਮ, ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਤੇ ਵਿਧਵਾ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਪੈਨਸ਼ਨ, ਮੁਫ਼ਤ ਦਵਾਈਆਂ ਅਤੇ ਗਰਭਵਤੀ ਔਰਤਾਂ ਲਈ ਦਵਾਈਆਂ ਤੇ ਰਾਸ਼ਨ ਆਦਿ। ਸਰਕਾਰ ਵਲੋਂ ਤਾਂ ਇਹ ਸਾਰੀਆਂ ਸਹੂਲਤਾਂ ਦੀ ਪੂਰਤੀ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਪਰ ਇਹ ਅਫ਼ਸੋਸ ਦੀ ਗੱਲ ਹੈ ਕਿ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਗ਼ਰੀਬਾਂ ਲਈ ਇਹ ਸਹੂਲਤਾਂ ਬਣੀਆਂ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਤੱਕ ਤਾਂ ਸ਼ਾਇਦ ਹੀ ਪਹੁੰਚਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਦਾ ਕਾਰਨ ਕਿ ਕੁਝ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਵਲੋਂ ਇਹ ਰਾਸ਼ਨ ਗ਼ਰੀਬਾਂ ਨੂੰ ਦੇਣ ਦੀ ਥਾਂ ਆਪਣੇ ਫਾਇਦੇ ਲਈ ਦੁਕਾਨਾਂ 'ਤੇ ਵੇਚ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਅਧਿਕਾਰੀ ਇਹ ਰਾਸ਼ਨ ਗ਼ਰੀਬਾਂ ਨੂੰ ਦਿੰਦੇ ਵੀ ਹਨ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਗ਼ਰੀਬਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਬਹੁਤ ਥੋੜ੍ਹੀ ਹੈ। ਸਰਕਾਰ ਵਲੋਂ ਇਹ ਯੋਜਨਾ ਇਸ ਲਈ ਚਲਾਈ ਗਈ ਸੀ ਤਾਂ ਜੋ ਗ਼ਰੀਬ ਨੂੰ ਘੱਟ ਤੋਂ ਘੱਟ ਕੀਮਤ 'ਤੇ ਰੋਟੀ ਮਿਲ ਸਕੇ। ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਅਤੇ ਵਿਧਾਵਾਂ ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਪੈਨਸ਼ਨ ਬਾਰੇ ਗੱਲ ਕਰੀਏ ਤਾਂ ਇਹ ਸਹੂਲਤ ਵੀ ਕੁਝ ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਅਤੇ ਵਿਧਵਾ ਔਰਤਾਂ ਤੱਕ ਹੀ ਸੀਮਤ ਹੈ। ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮਿਲਦੀ ਵੀ ਹੈ ਤਾਂ ਉਹ ਵੀ ਬੜੀ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਅਤੇ ਕਾਫ਼ੀ ਸਮੇਂ ਬਾਅਦ ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਅਤੇ ਵਿਧਵਾ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਬੈਂਕਾਂ ਦੇ ਚੱਕਰ ਲਗਾਉਣੇ ਪੈਂਦੇ ਹਨ ਫਿਰ ਵੀ ਕਈ ਮਹੀਨਿਆਂ ਬਾਅਦ ਪੈਨਸ਼ਨ ਬੜੀ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਨਾਲ ਮਿਲਦੀ ਹੈ। ਸਰਕਾਰ ਡਿਸਪੈਂਸਰੀਆਂ ਅਤੇ ਸਰਕਾਰੀ ਹਸਪਤਾਲਾਂ ਵਿਚ ਮੁਫ਼ਤ ਦਵਾਈਆਂ ਭੇਜਦੀ ਹੈ। ਪਰ ਗ਼ਰੀਬਾਂ ਨੂੰ ਉਹ ਦਵਾਈਆਂ ਮੁਫ਼ਤ ਨਹੀਂ ਮਿਲਦੀਆਂ ਅਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਵਾਈਆਂ ਨੂੰ ਮਿਲੀਭੁਗਤ ਨਾਲ ਬਾਹਰ ਦੁਕਾਨਾਂ 'ਤੇ ਵੇਚ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਗਰਭਵਤੀ ਔਰਤਾਂ ਲਈ ਸਰਕਾਰ ਰਾਸ਼ਨ ਅਤੇ ਦਵਾਈਆਂ ਦਿੰਦੀ ਹੈ ਪਰ ਗਰਭਵਤੀ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਇਹ ਸਾਮਾਨ ਕਦੇ-ਕਦੇ ਹੀ ਮਿਲਦਾ ਹੈ।
ਸਰਕਾਰ ਵਲੋਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਬਹੁਤੀਆਂ ਸਹੂਲਤਾਂ ਲੋਕਾਂ ਤੱਕ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਪਹੁੰਚਦੀਆਂ? ਇਸ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਕੀ ਕਾਰਨ ਹਨ, ਬਾਰੇ ਜਾਣ ਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਹੱਲ ਲੱਭਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਬਾਰੇ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਠੋਸ ਕਦਮ ਚੁੱਕਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਜੋ ਲੋਕ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਭ੍ਰਿਸ਼ਟਾਚਾਰ ਲਈ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ 'ਤੇ ਵੀ ਸਖ਼ਤ ਕਾਰਵਾਈ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਸਰਕਾਰੀ ਯੋਜਨਾਵਾਂ ਬਾਰੇ ਜਾਗਰੂਕ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਜਿਹੜੇ ਪਿੰਡਾਂ, ਕਸਬਿਆਂ ਅਤੇ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਵਿਚ ਸਹੂਲਤਾਂ ਲੋਕਾਂ ਤੱਕ ਨਹੀਂ ਪਹੁੰਚਦੀਆਂ, ਉਥੋਂ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਬਾਰੇ ਸਰਕਾਰ ਕੋਲ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਦਰਜ ਕਰਵਾਉਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।

-ਬੀ.ਏ. ਭਾਗ ਪਹਿਲਾ (ਬੀ.ਜੇ.ਐਸ.ਸੀ.), ਡੀ.ਏ.ਵੀ. ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਜਲੰਧਰ।

ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਹਨ ਪੱਤਰਕਾਰਾਂ 'ਤੇ ਹੁੰਦੇ ਹਮਲੇ

ਭਾਰਤ ਇਕ ਲੋਕਤੰਤਰਿਕ ਦੇਸ਼ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਲਿਖਤ ਅਤੇ ਲਚਕੀਲਾ ਸੰਵਿਧਾਨ ਹਰ ਭਾਰਤੀ ਨੂੰ ਸੀਮਾਵਾਂ ਵਿਚ ਰਹਿ ਕੇ ਆਜ਼ਾਦ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਜਿਉਣ ਦੀ ਖੁੱਲ੍ਹ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਮੀਡੀਆ ਭਾਰਤੀ ਸੰਵਿਧਾਨ ਦਾ ਇਕ ਅਹਿਮ ਥੰਮ੍ਹ ਹੈ। ਇਸ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦਾ ਬਰਕਰਾਰ ਰਹਿਣਾ ਬੇਹੱਦ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਪਿਛਲੇ ਸਮੇਂ ਵਿਚ ਪੱਤਰਕਾਰਾਂ ਉੱਤੇ ਹੋਏ ਹਮਲਿਆਂ ਨੇ ਮੀਡੀਆ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਨੂੰ ਇਕ ਚੁਣੌਤੀ ਦੇਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਬਹੁਤ ਖਤਰਨਾਕ ਰੁਝਾਨ ਹੈ। ਸੰਵਿਧਾਨ ਦੇ ਇਸ ਥੰਮ੍ਹ 'ਤੇ ਹੁੰਦੇ ਹਮਲੇ ਗੰਭੀਰ ਸਮੀਖਿਆ ਦੀ ਮੰਗ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਅੰਕੜੇ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਪਿਛਲੇ ਢਾਈ ਦਹਾਕਿਆਂ ਦੌਰਾਨ ਤਕਰੀਬਨ 70 ਦੇ ਕਰੀਬ ਪੱਤਰਕਾਰਾਂ ਦਾ ਕਤਲ ਹੋ ਚੁੱਕਾ ਹੈ। ਪੱਤਰਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਮਾਰਿਆ ਜਾਣਾ ਬੋਲਣ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰ ਦੀ ਉਲੰਘਣਾ ਹੈ। ਕੱਟੜਵਾਦ ਦੀ ਹਨੇਰੀ ਨੇ ਸਮਾਜਿਕ ਹਾਲਾਤ ਚਿੰਤਾਜਨਕ ਬਣਾ ਦਿੱਤੇ ਹਨ। ਸੱਚੀ ਅਤੇ ਤਰਕ ਆਧਾਰਤ ਗੱਲ ਲਿਖਣ 'ਤੇ ਕਿਸੇ ਪੱਤਰਕਾਰ ਨੂੰ ਮਾਰਨਾ, ਸੱਚ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਬੰਦ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਗੱਲ ਹੈ।
ਸੰਨ 2016 ਵਿਚ ਬਿਹਾਰ ਤੋਂ ਛਪਦੇ 'ਹਿੰਦੋਸਤਾਨ ਡੇਲੀ' ਦੇ ਪੱਤਰਕਾਰ ਰਾਜਦੇਵ ਰੰਜਨ ਨੂੰ ਰਾਤ ਦੇ ਕਰੀਬ 8 ਵਜੇ ਮੱਥੇ ਅਤੇ ਛਾਤੀ ਵਿਚ ਗੋਲੀਆਂ ਮਾਰ ਕੇ ਮਾਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਰੰਜਨ ਨੇ ਬਾਹੂਬਲੀ ਨੇਤਾਵਾਂ ਦੀ ਜੇਲ੍ਹ ਵਿਚਲੀ ਆਜ਼ਾਦ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਉਜਾਗਰ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਕੰਨੜ ਪੱਤਰਕਾਰ ਅਤੇ 'ਗੌਰੀ ਲੰਕੇਸ਼ ਪੱਤ੍ਰਿਕਾ' ਦੀ ਸੰਪਾਦਿਕਾ ਗੌਰੀ ਲੰਕੇਸ਼ ਨੂੰ ਕੁਝ ਕੱਟੜਵਾਦੀ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਗੋਲੀਆਂ ਨਾਲ ਛਲਣੀ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਆਜ਼ਾਦ ਮੁਲਕ ਵਿਚ ਦਿਨ-ਦਿਹਾੜੇ ਹੁੰਦੇ ਪੱਤਰਕਾਰਾਂ ਦੇ ਕਤਲ ਆਜ਼ਾਦੀ 'ਤੇ ਡਾਕਾ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਕੁਝ ਹਫ਼ਤੇ ਬਾਅਦ ਤ੍ਰਿਪੁਰਾ ਵਿਖੇ ਇਕ ਟੈਲੀਵਿਜ਼ਨ ਪੱਤਰਕਾਰ ਨੂੰ ਉਸ ਵਕਤ ਕੈਦ ਕਰ ਲਿਆ, ਜਦੋਂ ਉਹ ਸੜਕਾਂ ਰੋਕੀ ਬੈਠੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਕਵਰੇਜ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਕੁਝ ਚਿਰ ਮਗਰੋਂ ਇਹ ਪੱਤਰਕਾਰ ਜ਼ਖ਼ਮੀ ਹਾਲਤ ਵਿਚ ਪੁਲਿਸ ਨੂੰ ਲੱਭਿਆ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਤੁਰੰਤ ਹਸਪਤਾਲ ਪਹੁੰਚਾਇਆ ਗਿਆ, ਪਰ ਜ਼ਖ਼ਮ ਡੂੰਘੇ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਉਹ ਕੁਝ ਚਿਰ ਮਗਰੋਂ ਦਮ ਤੋੜ ਗਿਆ।
ਕੁਝ ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ ਜੰਮੂ-ਕਸ਼ਮੀਰ ਵਿਚ 'ਰਾਇਜ਼ਿੰਗ ਕਸ਼ਮੀਰ' ਅਖ਼ਬਾਰ ਦੇ ਸੰਪਾਦਕ ਸੁਜ਼ਾਦ ਬੁਖਾਰੀ ਦੀ ਇਕੋ ਸਮੇਂ 16 ਗੋਲੀਆਂ ਮਾਰ ਕੇ ਹੱਤਿਆ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਗਈ । ਬੁਖਾਰੀ ਮਨੁੱਖੀ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਅਤੇ ਪ੍ਰੈੱਸ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੇ ਹੱਕ ਵਿਚ ਆਵਾਜ਼ ਬੁਲੰਦ ਕਰਦੇ ਸਨ। ਕਸ਼ਮੀਰ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਦਰਦ ਨੂੰ ਬਿਆਨ ਕਰਨ ਦੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇਹ ਭਾਰੀ ਕੀਮਤ ਚੁਕਾਉਣੀ ਪਈ। ਜੰਮੂ-ਕਸ਼ਮੀਰ ਵਿਚ ਉਹ ਆਪਣੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਰਾਹੀਂ ਇਕ ਵੱਡੀ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਅ ਰਹੇ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਹੱਤਿਆ ਨੂੰ ਦੇਖ ਕੇ ਲਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਅਜੇ ਵੀ ਆਜ਼ਾਦ ਮੁਲਕ ਵਿਚ ਖੁੱਲ੍ਹ ਕੇ ਗੱਲ ਕਰਨਾ ਇਕ ਜੁਰਮ ਹੈ। ਕੱਟੜਪੰਥੀ ਲੋਕ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੱਤਿਆਵਾਂ ਕਰਕੇ ਦਹਿਸ਼ਤ ਫੈਲਾਉਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਅਖੰਡ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਹਿਲਾਉਣ ਦੀਆਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਕੋਝੀਆਂ ਚਾਲਾਂ ਨੂੰ ਰੋਕਣਾ ਸਮੇਂ ਦੀ ਮੁੱਖ ਲੋੜ ਹੈ।
ਲਗਾਤਾਰ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹੱਤਿਆਵਾਂ ਨੇ ਪੱਤਰਕਾਰਾਂ ਲਈ ਅਸੁਰੱਖਿਅਤ ਮਾਹੌਲ ਪੈਦਾ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਸਮੇਂ ਦੀਆਂ ਸਰਕਾਰਾਂ ਦਹਿਸ਼ਤ ਫੈਲਾਉਣ ਦੀਆਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਕਾਰਵਾਈਆਂ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਵਿਚ ਅਸਮਰੱਥ ਰਹੀਆਂ ਹਨ, ਜੋ ਲੋਕਤੰਤਰ ਲਈ ਇਕ ਖ਼ਤਰਾ ਹੈ। ਪੱਤਰਕਾਰਾਂ 'ਤੇ ਹੁੰਦੇ ਹਮਲਿਆਂ ਨੇ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਪ੍ਰੈੱਸ ਦੇ ਪੱਖ ਤੋਂ ਦੁਨੀਆ ਦਾ ਅੱਠਵਾਂ ਅਸੁਰੱਖਿਅਤ ਦੇਸ਼ ਬਣਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਇਸ ਵੱਡੇ ਲੋਕਤੰਤਰਿਕ ਦੇਸ਼ ਲਈ ਸ਼ਰਮ ਵਾਲੀ ਗੱਲ ਹੈ। ਭਾਰਤੀ ਸੰਵਿਧਾਨ ਵਲੋਂ ਦਿੱਤੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦਾ ਹੱਕ ਸਭ ਨੂੰ ਹੈ, ਇਸ ਨੂੰ ਕੁਝ ਲੋਕ ਆਪਣੀ ਮੁੱਠੀ ਵਿਚ ਬੰਦ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦੇ। ਭਾਰਤੀ ਸੰਵਿਧਾਨ ਦੇ ਇਸ ਥੰਮ੍ਹ ਨੂੰ ਪੈਦਾ ਹੋਇਆ ਖ਼ਤਰਾ ਬਾਕੀ ਦੇ ਤਿੰਨ ਥੰਮ੍ਹਾਂ ਲਈ ਵੀ ਖ਼ਤਰੇ ਦੀ ਘੰਟੀ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਨੂੰ ਹੀ ਖ਼ਤਰਾ ਪੈਦਾ ਹੋ ਜਾਵੇ, ਫਿਰ ਪਿੱਛੇ ਕੀ ਰਹਿ ਜਾਏਗਾ? ਸਮੇਂ ਦੀਆਂ ਸਰਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਪੱਤਰਕਾਰਾਂ ਉੱਤੇ ਹੋ ਰਹੇ ਹਮਲਿਆਂ ਪ੍ਰਤੀ ਗੰਭੀਰ ਹੋਣ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੈ ਅਤੇ ਪੱਤਰਕਾਰਾਂ ਲਈ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਮਾਹੌਲ ਕਾਇਮ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਪੱਤਰਕਾਰਾਂ 'ਤੇ ਹੁੰਦੇ ਹਮਲਿਆਂ ਦਾ ਦੌਰ ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜਾਰੀ ਰਿਹਾ, ਫਿਰ ਸ਼ਾਇਦ ਦੱਬੀ ਆਵਾਜ਼ ਨੂੰ ਬੁਲੰਦ ਕਰਨ ਦਾ ਹੋਰ ਕੋਈ ਵੀ ਜ਼ਰੀਆ ਨਹੀਂ ਬਚੇਗਾ।

-ਜਵਾਹਰ ਲਾਲ ਨਹਿਰੂ ਸਰਕਾਰੀ ਕਾਲਜ, ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਸ੍ਰੀ ਫਤਹਿਗੜ੍ਹ ਸਾਹਿਬ। ਮੋਬਾ: 94784-60084

ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਧਰਤੀ ਨੂੰ ਬੰਜਰ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਸਾਂਝੇ ਉਪਰਾਲਿਆਂ ਦੀ ਲੋੜ

ਅੱਜ ਤੋਂ ਕੋਈ 30-35 ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਖੇਤੀ ਨਹਿਰੀ ਪਾਣੀ ਉੱਤੇ ਹੀ ਨਿਰਭਰ ਸੀ ਤੇ ਟਿਊਬਵੈੱਲ ਵਿਰਲੇ-ਟਾਵੇਂ ਹੀ ਹੁੰਦੇ ਸਨ। ਉਦੋਂ ਪਾਣੀ ਧਰਤੀ ਦੇ ਬਿਲਕੁਲ ਉੱਪਰ 8-10 ਫੁੱਟ 'ਤੇ ਹੀ ਮਿਲ ਜਾਂਦਾ ਸੀ ਪਰ ਅੱਜ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਕਿੰਨੀ ਭਿਆਨਕ ਬਣ ਚੁੱਕੀ ਹੈ। ਅੱਜ ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਸਾਰੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਵਿਚ ਧਰਤੀ ਹੇਠਲਾ ਪਾਣੀ 100 ਤੋਂ 200 ਫੁੱਟ ਤੱਕ ਥੱਲੇ ਚਲਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਡੂੰਘੇ ਪਾਣੀ ਨੂੰ ਧਰਤੀ ਹੇਠੋਂ ਕੱਢਣ ਲਈ ਸਬਮਰਸੀਬਲ ਮੋਟਰਾਂ (ਮੱਛੀ ਮੋਟਰਾਂ) ਦੀ ਮਜਬੂਰਨ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨੀ ਪਈ ਹੈ। ਲਗਾਤਾਰ ਸਰਕਾਰਾਂ ਦੀਆਂ ਗ਼ਲਤ ਨੀਤੀਆਂ ਕਰਕੇ ਕਿਸਾਨ ਕਰਜ਼ੇ ਹੇਠਾਂ ਦੱਬ ਗਿਆ ਹੈ। ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਧਰਤੀ 'ਤੇ ਬੀਜੀਆਂ ਜਾਣ ਵਾਲੀਆਂ ਲਗਪਗ 23 ਫਸਲਾਂ ਵਿਚੋਂ ਸਿਰਫ ਕਣਕ ਅਤੇ ਝੋਨੇ ਦਾ ਹੀ ਨਿਰਧਾਰਤ ਮੁੱਲ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਮਜਬੂਰੀ ਵੱਸ ਕਿਸਾਨ ਕਣਕ ਅਤੇ ਝੋਨੇ ਦੀ ਫਸਲ ਹੀ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਬੀਜ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਝੋਨੇ ਦੀ ਫਸਲ ਪਾਲਣ ਲਈ ਜੂਨ-ਜੁਲਾਈ ਅਤੇ ਅਗਸਤ ਦੇ ਮਹੀਨੇ ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਲੱਖਾਂ ਟਿਊਬਵੈੱਲਾਂ ਦੁਆਰਾ ਧਰਤੀ ਹੇਠੋਂ ਪਾਣੀ ਵੱਡੀ ਮਾਤਰਾ ਵਿਚ ਕੱਢਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਰਕੇ ਦਿਨੋ-ਦਿਨ ਪਾਣੀ ਦਾ ਪੱਧਰ ਹੇਠਾਂ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਮਨੁੱਖ ਦੁਆਰਾ ਵਰਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਲਾਪ੍ਰਵਾਹੀ ਪੰਜਾਬ ਨੂੰ ਬੰਜਰ ਬਣਾਉਣ ਵਿਚ ਕੋਈ ਕਸਰ ਬਾਕੀ ਨਹੀਂ ਛੱਡ ਰਹੀ। ਗੱਡੀਆਂ-ਮੋਟਰਾਂ ਧੋਣ ਲਈ ਲੱਗੇ ਸਰਵਿਸ ਸਟੇਸ਼ਨਾਂ 'ਤੇ ਸਾਰਾ ਸਾਲ ਪਾਣੀ ਦੀ ਬਰਬਾਦੀ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਦੇ ਫਾਲਤੂ ਪਾਣੀ ਨੂੰ ਸਾਂਭਣ ਲਈ ਕਿਸੇ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਕੋਈ ਨੀਤੀ ਨਹੀਂ ਬਣਾਈ। ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਧਰਤੀ ਨੂੰ ਬੰਜਰ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਅੱਜ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਲੋੜ ਹੈ ਪਾਣੀ ਦੀ ਫਜ਼ੂਲ ਖਰਚੀ ਰੋਕੀ ਜਾਵੇ। ਸਮੇਂ-ਸਮੇਂ 'ਤੇ ਨਹਿਰਾਂ ਅਤੇ ਰਜਬਾਹਿਆਂ ਦੀ ਖਲਾਈ ਸਿਰਫ ਫਾਈਲਾਂ ਵਿਚ ਨਾ ਕਰਾ ਕੇ ਗਰਾਊਂਡ ਜ਼ੀਰੋ ਤੇ ਹਕੀਕਤ ਵਿਚ ਕਰਾਈ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਕਿ ਦਰਿਆਵਾਂ ਦਾ ਪਾਣੀ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਕਿਸਾਨ ਖੇਤੀ ਲਈ ਵਰਤ ਸਕਣ। ਮੀਂਹ ਦੇ ਪਾਣੀ ਨੂੰ ਭੰਡਾਰ ਕਰਨ ਦੇ ਯਤਨ ਕੀਤੇ ਜਾਣ। ਪਿੰਡਾਂ ਵਿਚ ਵੱਡੇ-ਵੱਡੇ ਛੱਪੜਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਤ ਹੋ ਰਹੇ ਪਾਣੀ ਨੂੰ ਖੇਤੀ ਯੋਗ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਟਰੀਟਮੈਂਟ ਪਲਾਂਟ ਲਾਏ ਜਾਣ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਦੇ ਗੰਦੇ ਪਾਣੀ ਨੂੰ ਸਾਫ਼ ਕਰਕੇ ਡਰੇਨਾਂ ਆਦਿ ਵਿਚ ਪਾਇਆ ਜਾਵੇ। ਸੋ, ਅੱਜ ਲੋੜ ਹੈ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਧਰਤੀ ਨੂੰ ਬੰਜਰ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਸਭ ਰਾਜਸੀ ਪਾਰਟੀਆਂ ਨੂੰ ਸਿਆਸੀ ਰੋਟੀਆਂ ਸੇਕਣੀਆਂ ਬੰਦ ਕਰਨੀਆਂ ਚਾਹੀਦੀਆਂ ਹਨ। ਸੋ, ਅੱਜ ਤੋਂ ਹੀ ਪੰਜਾਬ ਦਾ ਹਰ ਮਨੁੱਖ ਇਹ ਪ੍ਰਣ ਕਰ ਲਵੇ ਕਿ ਉਸ ਨੇ ਪਾਣੀ ਦੀ ਇਕ ਵੀ ਬੂੰਦ ਫਜ਼ੂਲ ਨਹੀਂ ਜਾਣ ਦੇਣੀ। ਤਦ ਹੀ ਪੰਜਾਬ ਹਰਿਆ-ਭਰਿਆ ਰਹਿ ਸਕੇਗਾ। ਗੁਰੂਆਂ ਅਤੇ ਗੁਰਬਾਣੀ ਦੇ ਸੰਦੇਸ਼ 'ਪਵਣੁ ਗੁਰੂ ਪਾਣੀ ਪਿਤਾ ਮਾਤਾ ਧਰਤਿ ਮਹਤੁ॥' ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਜੀਵਨ ਵਿਚ ਵਸਾਉਣਾ ਹੋਵੇਗਾ।

-ਪਿੰਡ ਉਬੋਕੇ, ਤਹਿ: ਪੱਟੀ (ਤਰਨ ਤਾਰਨ ਸਾਹਿਬ)। ਮੋਬਾ: 95010-45704

ਪੰਚਾਇਤੀ ਰਾਜ ਪ੍ਰਤੀ ਆਪਣੀਆਂ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀਆਂ ਬਾਰੇ ਜਾਗਰੂਕ ਹੋਣ ਲੋਕ

ਸੰਵਿਧਾਨ ਦੇ ਅਨੁਛੇਦ 40 ਤਹਿਤ ਰਾਜਾਂ ਨੂੰ ਇਹ ਨਿਰਦੇਸ਼ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਉਹ ਰਾਜ ਪੰਚਾਇਤਾਂ ਨੂੰ ਸਵੈ-ਸ਼ਾਸਨ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਇਕਾਈਆਂ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿਚ ਸੰਗਠਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਯਤਨ ਕਰੇ। ਇਸੇ ਯਤਨਾਂ ਸਦਕਾ 21 ਅਪ੍ਰੈਲ, 1994 ਨੂੰ ਪੰਜਾਬ ਪੰਚਾਇਤੀ ਰਾਜ ਕਾਨੂੰਨ 1994 ਪਾਸ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਇਸ ਪਾਸ ਕੀਤੇ ਕਾਨੂੰਨ ਤਹਿਤ ਪੰਜਾਬ ਅੰਦਰ ਪੇਂਡੂ ਖੇਤਰ ਲਈ ਪੰਚਾਇਤੀ ਰਾਜ ਦੇ ਨਵੇਂ ਢਾਂਚੇ ਦੀ ਵਿਵਸਥਾ ਕੀਤੀ ਗਈ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕਿ ਲੋਕਤੰਤਰ ਦੀ ਜੜ੍ਹ ਵੀ ਸਮਝਿਆ ਜਾਣ ਲੱਗਾ। ਹਰੇਕ ਗ੍ਰਾਮ ਸਭਾ ਲਈ ਇਕ ਸਾਲ ਵਿਚ ਦੋ ਬੈਠਕਾਂ ਕਰਨੀਆਂ ਲਾਜ਼ਮੀ ਹਨ। ਪਹਿਲੀ ਬੈਠਕ ਦਸੰਬਰ ਅਤੇ ਦੂਸਰੀ ਬੈਠਕ ਜੂਨ ਮਹੀਨੇ ਹੋਣੀ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਇਹ ਬੈਠਕ ਸਰਪੰਚ ਰਾਹੀਂ ਬੁਲਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਸਰਪੰਚ ਲਗਾਤਾਰ ਦੋ ਸਾਧਾਰਨ ਬੈਠਕਾਂ ਨਹੀਂ ਬੁਲਾਉਂਦਾ ਤਾਂ ਉਸ ਸਰਪੰਚ ਨੂੰ ਅਹੁਦੇ ਤੋਂ ਹਟਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਗ੍ਰਾਮ ਸਭਾ ਪੰਚਾਇਤ ਦੇ ਬਜਟ, ਵਿਕਾਸ
ਸਬੰਧੀ ਯੋਜਨਾਵਾਂ, ਸਮਾਜਿਕ ਭਲਾਈ ਕੰਮਾਂ, ਏਕਤਾ ਭਾਵਨਾ ਕਾਇਮ ਕਰਨਾ ਤੇ ਬਾਲਗ ਸਿੱਖਿਆ ਜਿਹੇ ਮੁੱਦਿਆਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਵਾਨਗੀਆਂ ਦੇਣ ਅਤੇ ਪੰਚਾਇਤਾਂ ਦੀ ਸਹਾਇਤਾ ਕਰਦੀ ਹੈ।
ਕਿਸੇ ਸਰਪੰਚ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਅਵਿਸ਼ਵਾਸ ਦਾ ਪ੍ਰਸਤਾਵ ਪਾਸ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਅਜਿਹਾ ਪ੍ਰਸਤਾਵ ਪੰਚਾਂ ਦੀ ਕੁੱਲ ਗਿਣਤੀ ਦੇ ਦੋ ਤਿਹਾਈ ਬਹੁਮਤ ਨਾਲ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਗ੍ਰਾਮ ਪੰਚਾਇਤ ਦੇ ਪੰਚਾਂ ਦੁਆਰਾ ਸਰਪੰਚ ਵਿਰੁੱਧ ਅਵਿਸ਼ਵਾਸ ਦੇ ਪ੍ਰਸਤਾਵ ਦੀ ਸੂਚਨਾ ਬੀ.ਡੀ.ਓ. ਨੂੰ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਅਜਿਹੀ ਸੂਚਨਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਤੋਂ 15 ਦਿਨਾਂ ਅੰਦਰ ਬੀ.ਡੀ.ਓ. ਅਤੇ ਪੰਚਾਇਤ ਅਧਿਕਾਰੀ ਉਸ ਖੇਤਰ ਦੀ ਗ੍ਰਾਮ ਸਭਾ ਦੀ ਬੈਠਕ ਬੁਲਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਜੇਕਰ ਗ੍ਰਾਮ ਸਭਾ ਦੀ ਬੈਠਕ ਵਿਚ ਹਾਜ਼ਰ ਮੈਂਬਰ ਅਤੇ ਮੱਤ ਦੇਣ ਵਾਲੇ ਮੈਂਬਰ ਬਹੁਮਤ ਦੁਆਰਾ ਸਰਪੰਚ ਵਿਰੁੱਧ ਅਵਿਸ਼ਵਾਸ ਦਾ ਪ੍ਰਸਤਾਵ ਪਾਸ ਹੋ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਉਸ ਸਰਪੰਚ ਨੂੰ ਅਹੁਦੇ ਤੋਂ ਹਟਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਪਿੰਡ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਲਈ ਸਮੇਂ-ਸਮੇਂ 'ਤੇ ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਗ੍ਰਾਂਟਾਂ ਜਾਰੀ ਹੁੰਦੀਆਂ ਰਹਿੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਪਰ ਅਜੋਕੇ ਸਮੇਂ ਪੰਚਾਇਤਾਂ ਪੰਚਾਇਤ ਸਕੱਤਰਾਂ ਦੀ ਸਹਾਇਤਾ ਨਾਲ ਇਹ ਪੈਸਾ ਝੂਠੇ ਮਤਿਆਂ ਰਾਹੀਂ ਡਕਾਰ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਸਾਨੂੰ ਸਿਰਫ ਵੋਟਾਂ ਪਾ ਕੇ ਆਪਣੇ ਨੁਮਾਇੰਦੇ ਚੁਣਨ ਤੱਕ ਸੀਮਤ ਨਹੀਂ ਰੱਖਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਸਾਨੂੰ ਪੰਚਾਇਤੀ ਰਾਜ ਪ੍ਰਤੀ ਬਣਦੀਆਂ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀਆਂ ਤੇ ਕਰਤੱਵਾਂ ਨੂੰ ਬਾਖੂਬੀ ਨਿਭਾਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਤੇ ਆਈਆਂ ਹੋਈਆਂ ਗ੍ਰਾਂਟਾਂ ਤੇ ਪੰਚਾਇਤੀ ਕੰਮਾਂ ਦੀ ਪੜਤਾਲ ਕਰਦੇ ਰਹਿਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
ਸਰਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਚਾਹੀਦਾ ਕਿ ਉਹ ਪਿੰਡਾਂ ਨੂੰ ਸਵੈ ਸੰਸਥਾ ਹੀ ਰਹਿਣ ਦੇਣ ਤੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਪੰਚਾਇਤੀ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਬਾਰੇ ਜਾਗਰੂਕ ਕਰਨ ਲਈ ਕਾਰਗਰ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਉਲੀਕਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਜੋ ਲੋਕ ਪੰਚਾਇਤਾਂ ਪ੍ਰਤੀ ਆਪਣੀਆਂ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀਆਂ ਅਤੇ ਕਰਤੱਵਾਂ ਨੂੰ ਜਾਣ ਸਕਣ।

-ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ। ਮੋਬਾ: 84271-40006