ਤਾਜਾ ਖ਼ਬਰਾਂ
- ਰੇਲਵੇ ਸਟੇਸ਼ਨ ਗਹਿਰੀ ਮੰਡੀ ਵਿਖੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦਾ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਧਰਨਾ 118ਵੇਂ ਦਿਨ ਵੀ ਜਾਰੀ
-
ਜੰਡਿਆਲਾ ਗੁਰੂ, 19 ਜਨਵਰੀ (ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਜੋਸਨ)- ਕਿਸਾਨ-ਮਜ਼ਦੂਰ ਸੰਘਰਸ਼ ਕਮੇਟੀ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਹੇਠ ਕਿਸਾਨਾਂ-ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਵਲੋਂ ਜੰਡਿਆਲਾ ਗੁਰੂ ਨਜ਼ਦੀਕ ਰੇਲਵੇ ਸਟੇਸ਼ਨ ਗਹਿਰੀ ਮੰਡੀ... - ਜੈਤੋ 'ਚ ਪੁਲਿਸ ਨੇ 2 ਕੁਇੰਟਲ ਭੁੱਕੀ ਚੂਰਾ ਪੋਸਤ ਸਮੇਤ ਦੋ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਨੂੰ ਕੀਤਾ ਗ੍ਰਿਫ਼ਤਾਰ
-
ਜੈਤੋ, 19 ਜਨਵਰੀ (ਗੁਰਚਰਨ ਸਿੰਘ ਗਾਬੜੀਆ, ਨਿੱਜੀ ਪੱਤਰ ਪ੍ਰੇਰਕ)- ਐਸ. ਐਸ. ਪੀ. ਸਵਰਨਦੀਪ ਸਿੰਘ, ਐਸ. ਪੀ. (ਇੰਨਵੈਸਟੀਗੇਸ਼ਨ) ਸੇਵਾ ਸਿੰਘ ਮੱਲੀ, ਡੀ. ਐਸ. ਪੀ. (ਡੀ.) ਜਸਤਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਧਾਲੀਵਾਲ... - ਕੇਂਦਰੀ ਜੇਲ੍ਹ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਵਿਖੇ ਹਵਾਲਾਤੀਆਂ ਵਿਚਕਾਰ ਝਗੜਾ
-
ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ, 19 ਜਨਵਰੀ (ਸੁਰਿੰਦਰ ਕੋਛੜ)- ਕੇਂਦਰੀ ਜੇਲ੍ਹ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ 'ਚ ਅੱਜ ਹਵਾਲਾਤੀਆ ਵਿਚਾਲੇ ਝਗੜਾ ਹੋ ਗਿਆ, ਜਿਸ 'ਚ ਇਕ ਹਵਾਲਾਤੀ ਜ਼ਖ਼ਮੀ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਪ੍ਰਾਪਤ ਜਾਣਕਾਰੀ ਅਨੁਸਾਰ ਹਵਾਲਾਤੀ... - ਕੈਪਟਨ ਅਮਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਨੇ ਚਾਰ ਸਾਲਾਂ 'ਚ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਕਿਸੇ ਵਰਗ ਦੀ ਸਾਰ ਨਹੀਂ ਲਈ- ਸੁਖਬੀਰ ਬਾਦਲ
-
ਬੰਗਾ, 19 ਜਨਵਰੀ (ਜਸਬੀਰ ਸਿੰਘ ਨੂਰਪੁਰ)- ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ (ਬਾਦਲ) ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਸੁਖਬੀਰ ਸਿੰਘ ਬਾਦਲ ਨੇ ਬੰਗਾ ਵਿਖੇ ਅੱਜ ਵਿਸ਼ਾਲ ਇਕੱਠ ਨੂੰ ਸੰਬੋਧਨ ਕਰਦਿਆਂ ਆਖਿਆ ਕਿ ਕੈਪਟਨ ਅਮਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ... - ਸੰਗਰੂਰ ਪੁਲਿਸ ਨੇ 2 ਨਾਮੀ ਗੈਂਗਸਟਰਾਂ ਨੂੰ 10 ਪਿਸਤੌਲਾਂ ਸਣੇ ਕੀਤਾ ਕਾਬੂ
-
ਸੰਗਰੂਰ, 19 ਜਨਵਰੀ (ਦਮਨਜੀਤ ਸਿੰਘ)- ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਸੰਗਰੂਰ ਪੁਲਿਸ ਵਲੋਂ ਗੈਂਗਸਟਰ ਬੱਗਾ ਤੱਖਰ ਗਰੁੱਪ ਦੇ 2 ਨਾਮੀ ਗੈਂਗਸਟਰਾਂ ਨੂੰ ਕਾਬੂ ਕਰਦਿਆਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਪਾਸੋਂ 10 ਪਿਸਤੌਲ ਅਤੇ 50 ਜਿੰਦਾ ਕਾਰਤੂਸ... - ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਵਲੋਂ ਨਗਰ ਕੌਂਸਲ ਚੋਣਾਂ ਲਈ ਬੰਗਾ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਉਮੀਦਵਾਰਾਂ ਦਾ ਐਲਾਨ
-
ਬੰਗਾ, 19 ਜਨਵਰੀ (ਜਸਬੀਰ ਸਿੰਘ ਨੂਰਪੁਰ)- ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਵਲੋਂ ਬੰਗਾ ਵਿਖੇ ਵਿਸ਼ਾਲ ਇਕੱਠ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ (ਬਾਦਲ) ਵਲੋਂ ਨਗਰ ਕੌਂਸਲ ਚੋਣਾਂ ਲਈ ਅੱਜ... - ਅਜਨਾਲਾ 'ਚ ਸ਼ਰਾਰਤੀ ਅਨਸਰਾਂ ਵਲੋਂ ਗੁਟਕਾ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਬੇਅਦਬੀ
-
ਅਜਨਾਲਾ, 19 ਜਨਵਰੀ (ਗੁਰਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ ਢਿੱਲੋਂ)- ਅਜਨਾਲਾ ਸ਼ਹਿਰ 'ਚ ਸਥਿਤ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ਼ਹੀਦ ਬਾਬਾ ਦੀਪ ਸਿੰਘ ਜੀ ਵਿਖੇ ਅੱਜ ਕਿਸੇ ਸ਼ਰਾਰਤੀ ਅਨਸਰ ਵਲੋਂ ਗੁਟਕਾ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਬੇਅਦਬੀ... - ਹਵਸ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਬਣਾਉਣ ਆਏ ਪ੍ਰਵਾਸੀ ਮਜ਼ਦੂਰ ਵਲੋਂ 24 ਸਾਲਾ ਲੜਕੀ ਦਾ ਕਤਲ
-
ਮੋਗਾ, 19 ਜਨਵਰੀ (ਗੁਰਤੇਜ ਸਿੰਘ ਬੱਬੀ)- ਇਕ ਪ੍ਰਵਾਸੀ ਮਜ਼ਦੂਰ ਵਲੋਂ ਇਕ 24 ਸਾਲਾ ਲੜਕੀ ਦੀ ਚਾਕੂ ਮਾਰ ਕੇ ਹੱਤਿਆ ਕਰਨ ਦੀ ਖ਼ਬਰ ਹੈ। ਮਿਲੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਮੁਤਾਬਕ ਤਲਾਕਸ਼ੁਦਾ ਅਮਨਦੀਪ... - ਵਾਹਨ ਵਲੋਂ ਟੱਕਰ ਮਾਰੇ ਜਾਣ ਕਾਰਨ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ ਮੌਤ
-
ਸੁਭਾਨਪੁਰ, 19 ਜਨਵਰੀ (ਗੋਬਿੰਦ ਸੁਖੀਜਾ)- ਬੀਤੀ ਦੇਰ ਰਾਤ ਪਿੰਡ ਦਿਆਲਪੁਰ ਜੀ. ਟੀ. ਰੋਡ 'ਤੇ ਅਣਪਛਾਤੇ ਵਾਹਨ ਵਲੋਂ ਟੱਕਰ ਮਾਰੇ ਜਾਣ ਕਾਰਨ ਇਕ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ। ਇਸ ਸਬੰਧੀ ਥਾਣਾ... - ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਦੇ ਭਾਰਤ 'ਚ ਰਾਜਦੂਤ ਸ੍ਰੀ ਹਰਿਮੰਦਰ ਸਾਹਿਬ ਵਿਖੇ ਹੋਏ ਨਤਮਸਤਕ
-
ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ, 19 ਜਨਵਰੀ (ਜਸਵੰਤ ਸਿੰਘ ਜੱਸ)- ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਦੇ ਭਾਰਤ 'ਚ ਰਾਜਦੂਤ ਮਿਸਟਰ ਬੈਰੀ ਓ ਫੈਰਲ ਅੱਜ ਸ੍ਰੀ ਹਰਿਮੰਦਰ ਸਾਹਿਬ ਵਿਖੇ ਨਤਮਸਤਕ ਹੋਣ ਪੁੱਜੇ। ਇਸ ਮੌਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ... - ਪਸ਼ੂਆਂ ਲਈ ਪੱਠੇ ਵੱਡਣ ਗਏ ਬਜ਼ੁਰਗ ਦਾ ਬੇਰਹਿਮੀ ਨਾਲ ਕਤਲ
-
ਕਿਸ਼ਨਗੜ੍ਹ, 19 ਜਨਵਰੀ (ਹੁਸਨ ਲਾਲ)- ਨਜ਼ਦੀਕੀ ਪਿੰਡ ਨੋਗੱਜਾ ਵਿਖੇ ਪਸ਼ੂਆਂ ਲਈ ਪੱਠੇ ਲੈਣ ਗਏ ਇਕ ਬਜ਼ੁਰਗ ਦਾ ਬੇਰਹਿਮੀ ਨਾਲ ਕਤਲ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਦੀ ਖ਼ਬਰ ਹੈ। ਮਿਲੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਮੁਤਾਬਕ ਸੇਵਾ ਸਿੰਘ... - ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਵਲੋਂ ਨਗਰ ਕੌਂਸਲ ਚੋਣਾਂ ਦੀ ਲਿਸਟ ਜਾਰੀ
-
ਰਾਜਪੁਰਾ, 19 ਜਨਵਰੀ (ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ)- ਅੱਜ ਇੱਥੇ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ (ਬਾਦਲ) ਦੇ ਸੀਨੀਅਰ ਆਗੂ ਪ੍ਰੋ. ਪ੍ਰੇਮ ਸਿੰਘ ਚੰਦੂਮਾਜਰਾ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਹੇਠ ਇਕ ਅਹਿਮ ਬੈਠਕ ਹੋਈ। ਇਸ ਬੈਠਕ... - ਕਿਸਾਨ ਅੰਦੋਲਨ ਦੌਰਾਨ ਜਾਨ ਗੁਆਉਣ ਵਾਲੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਨੂੰ ਵਿਧਾਇਕ ਰਣਦੀਪ ਨਾਭਾ ਨੇ ਪੰਜ-ਪੰਜ ਲੱਖ ਦੇਣ ਦਾ ਕੀਤਾ ਐਲਾਨ
-
ਅਮਲੋਹ, 19 ਜਨਵਰੀ (ਰਿਸ਼ੂ ਗੋਇਲ)- ਦਿੱਲੀ ਵਿਖੇ ਖੇਤੀ ਕਾਨੂੰਨਾਂ ਦੇ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਚੱਲ ਰਹੇ ਕਿਸਾਨ ਅੰਦੋਲਨ ਦੌਰਾਨ ਆਪਣੀਆਂ ਜਾਨ ਗੁਆਉਣ ਵਾਲੇ ਹਲਕਾ ਅਮਲੋਹ ਦੇ ਕਿਸਾਨ ਅਮਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਵਾਸੀ ਮਛਰਾਈ... - ਦਰਦਨਾਕ ਸੜਕ ਹਾਦਸੇ 'ਚ ਦੋ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਦੀ ਮੌਤ
-
ਮੰਡੀ ਅਰਨੀਵਾਲਾ, 19 ਜਨਵਰੀ (ਨਿਸ਼ਾਨ ਸਿੰਘ ਸੰਧੂ)- ਬੀਤੀ ਰਾਤ ਲੰਬੀ ਦੇ ਪਿੰਡ ਥਰਾਜ ਵਾਲਾ ਨੇੜੇ ਵਾਪਰੇ ਇਕ ਸੜਕ ਹਾਦਸੇ 'ਚ ਪਿੰਡ ਮੁਰਾਦ ਵਾਲਾ ਦਲ ਸਿੰਘ ਦੇ ਦੋ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਦੀ ਦਰਦਨਾਕ ਮੌਤ... - ਨਾ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਥਕਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਨਾ ਬੇਵਕੂਫ਼ ਬਣਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ- ਰਾਹੁਲ ਗਾਂਧੀ
- ਪੂਰੇ ਸਿਸਟਮ ਦਾ ਭਾਰ ਅਖੀਰ ਮੱਧ ਵਰਗ ਨੂੰ ਭੁਗਤਣਾ ਪਏਗਾ- ਰਾਹੁਲ ਗਾਂਧੀ
- ਕਿਸਾਨਾਂ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਬਰਬਾਦ ਕਰਨ ਲਈ ਲਿਆਂਦੇ ਗਏ ਹਨ ਤਿੰਨ ਕਾਨੂੰਨ- ਰਾਹੁਲ ਗਾਂਧੀ
- ਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਤਿੰਨ-ਚਾਰ ਲੋਕ ਚਲਾ ਰਹੇ ਹਨ- ਰਾਹੁਲ ਗਾਂਧੀ
- ਪੁਸਤਕ ਜਾਰੀ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਰਾਹੁਲ ਗਾਂਧੀ ਵਲੋਂ ਪ੍ਰੈੱਸ ਕਾਨਫ਼ਰੰਸ
- ਕਾਂਗਰਸ ਨੇਤਾ ਰਾਹੁਲ ਗਾਂਧੀ ਨੇ ਖੇਤੀ ਕਾਨੂੰਨਾਂ 'ਤੇ 'ਖੇਤੀ ਦਾ ਖ਼ੂਨ ਤਿੰਨ ਕਾਲੇ ਕਾਨੂੰਨ' ਪੁਸਤਕ ਕੀਤੀ ਜਾਰੀ
-
ਕਾਂਗਰਸ ਨੇਤਾ ਰਾਹੁਲ ਗਾਂਧੀ ਨੇ ਖੇਤੀ ਕਾਨੂੰਨਾਂ 'ਤੇ 'ਖੇਤੀ ਦਾ ਖ਼ੂਨ ਤਿੰਨ ਕਾਲੇ ਕਾਨੂੰਨ' ਪੁਸਤਕ ਕੀਤੀ ਜਾਰੀ.......... - ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਵਿਰੁੱਧ ਭਾਰਤੀ ਟੀਮ ਦੀ ਇਤਿਹਾਸਿਕ ਜਿੱਤ 'ਤੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਮੋਦੀ ਨੇ ਦਿੱਤੀਆਂ ਵਧਾਈਆਂ
-
ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ, 19 ਜਨਵਰੀ- ਬ੍ਰਿਸਬੇਨ ਦੇ ਗਾਬਾ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਸਟੇਡੀਅਮ 'ਚ ਖੇਡੇ ਗਏ ਚੌਥੇ ਟੈਸਟ ਮੈਚ 'ਚ ਭਾਰਤ ਨੇ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਨੂੰ 3 ਵਿਕਟਾਂ ਨਾਲ ਹਰਾ ਕੇ ਚਾਰ ਮੈਚਾਂ ਦੀ ਲੜੀ ਨੂੰ 2-1 ਨਾਲ ਜਿੱਤ ਲਿਆ। ਭਾਰਤੀ... - ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਟੀਮ ਇੰਡੀਆ ਦੀ ਇਤਿਹਾਸਕ ਜਿੱਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਬੀ. ਸੀ. ਸੀ. ਆਈ. ਵਲੋਂ 5 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੇ ਬੋਨਸ ਦਾ ਐਲਾਨ
-
ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ, 19 ਜਨਵਰੀ- ਬ੍ਰਿਸਬੇਨ ਦੇ ਗਾਬਾ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਸਟੇਡੀਅਮ 'ਚ ਖੇਡੇ ਗਏ ਚੌਥੇ ਟੈਸਟ ਮੈਚ 'ਚ ਭਾਰਤ ਨੇ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਨੂੰ 3 ਵਿਕਟਾਂ ਨਾਲ ਹਰਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਲੜੀ ਜਿੱਤਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਬੀ. ਸੀ. ਸੀ... - ਭਾਰਤ ਨੇ ਜਿੱਤੀ ਟੈਸਟ ਲੜੀ, 33 ਸਾਲਾ ਬਾਅਦ ਬ੍ਰਿਸਬੇਨ 'ਚ ਹਾਰਿਆ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ
-
ਬ੍ਰਿਸਬੇਨ, 19 ਜਨਵਰੀ- ਭਾਰਤੀ ਟੀਮ ਨੇ ਬ੍ਰਿਸਬੇਨ 'ਚ ਖੇਡੇ ਜਾ ਰਹੇ ਚੌਥੇ ਟੈਸਟ ਮੈਚ ਨੂੰ ਜਿੱਤ ਕੇ ਇਤਿਹਾਸ ਰਚ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। 33 ਸਾਲਾ ਬਾਅਦ ਕਿਸੇ ਟੀਮ ਨੇ ਗਾਬਾ ਮੈਦਾਨ 'ਚ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਨੂੰ ਹਰਾਇਆ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ... - ਦਿੱਲੀ ਪੁਲਿਸ ਨਾਲ ਬੈਠਕ ਮਗਰੋਂ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੇ ਕੀਤੇ ਇਹ ਅਹਿਮ ਐਲਾਨ
-
ਦਿੱਲੀ ਪੁਲਿਸ ਨਾਲ ਬੈਠਕ ਮਗਰੋਂ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੇ ਕੀਤੇ ਇਹ ਅਹਿਮ ਐਲਾਨ........................... - ਕਿਸਾਨ ਪਰੇਡ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸ਼ਾਂਤਮਈ ਹੋਵੇਗੀ- ਡੱਲੇਵਾਲ
- ਹੋਰ ਖ਼ਬਰਾਂ..
ਸਾਹਿਤ ਫੁਲਵਾੜੀ
ਅਜਾਇਬ ਕਮਲ ਦੀ ਕਾਵਿ-ਰਚਨਾ ਦੇ ਆਰ-ਪਾਰ
ਪੰਜਾਬੀ ਕਵੀ ਅਜਾਇਬ ਕਮਲ ਦਾ ਜਨਮ 5 ਅਕਤੂਬਰ, 1932 ਨੂੰ ਮਾਤਾ ਰਾਇ ਕੌਰ ਤੇ ਪਿਤਾ ਜੰਗ ਸਿੰਘ ਦੇ ਜ਼ਿਮੀਂਦਾਰ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿਚ ਪਿੰਡ ਡਾਂਡੀਆਂ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਹੁਸ਼ਿਆਰਪੁਰ ਵਿਖੇ ਹੋਇਆ।
ਅਜਾਇਬ ਕਮਲ ਹੁਰੀਂ ਕਵਿਤਾ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿਚ ਉਸ ਵੇਲੇ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਜਦੋਂ ਬਦਲਦੇ ਹਾਲਾਤ ਵਿਚ ਕਵਿਤਾ ਵਿਚ ਬਦਲਾਅ ਤੇ ਨਵੇਂ ਪ੍ਰਯੋਗਾਂ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਮਹਿਸੂਸ ਹੋਣ ਲੱਗੀ ਸੀ।
ਆਧੁਨਿਕ ਪੰਜਾਬੀ ਕਵਿਤਾ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿਚ 1960 ਦੁਆਲੇ ਤਿੰਨ ਪੰਜਾਬੀ ਸ਼ਾਇਰਾਂ ਡਾ: ਜਸਬੀਰ ਸਿੰਘ ਆਹਲੂਵਾਲੀਆ, ਅਜਾਇਬ ਕਮਲ ਅਤੇ ਰਵਿੰਦਰ ਰਵੀ ਹੁਰਾਂ ਪ੍ਰਯੋਗਸ਼ੀਲ ਲਹਿਰ ਦਾ ਆਰੰਭ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਪੰਜਾਬੀ ਕਵਿਤਾ 'ਚ ਆਈ ਖੜੋਤ ਨੂੰ ਤੋੜਿਆ ਤੇ ਨਵੀਂ ਦਿਸ਼ਾ ਦਿੱਤੀ। ਅਜਾਇਬ ਕਮਲ ਹੁਰੀਂ ਪ੍ਰਯੋਗਸ਼ੀਲ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀ ਤੋਂ ਕਾਵਿਕ ਰਚਨਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਸਗੋਂ ਪ੍ਰਯੋਗਸ਼ੀਲ ਕਵਿਤਾ ਦੇ ਹੱਕ ਵਿਚ ਆਲੋਚਨਾਤਮਕ ਲੇਖ ਲਿਖ ਕੇ ਇਸ ਦੇ ਮੁਲਵਾਨ ਹੋਣ ਦੀ ਜ਼ੋਰਦਾਰ ਵਕਾਲਤ ਵੀ ਕੀਤੀ। ਤਾਸ਼ ਦੇ ਪੱਤੇ (1962) ਅਤੇ ਸ਼ਤਰੰਜ ਦੀ ਖੇਡ (1964) ਅਜਾਇਬ ਕਮਲ ਹੁਰਾਂ ਦੀਆਂ ਉਹ ਪ੍ਰਯੋਗਸ਼ੀਲ ਕਵਿਤਾਵਾਂ ਦੀਆਂ ਪੁਸਤਕਾਂ ਹਨ ਜੋ ਪ੍ਰਯੋਗਸ਼ੀਲ ਲਹਿਰ ਵੇਲੇ ਲਿਖੀਆਂ ...
ਘਰ
(ਲੜੀ ਜੋੜਨ ਲਈ ਪਿਛਲੇ ਐਤਵਾਰ ਦਾ ਅੰਕ ਦੇਖੋ)
* ਗ੍ਰਹਿਸਥੀ ਦਾ ਘਰ ਵੀ ਇਕ ਤਪੋਭੂਮੀ ਹੈ। ਸਹਿਣਸ਼ੀਲਤਾ ਅਤੇ ਸੰਜਮ ਖੋਹ ਕੇ ਕੋਈ ਵੀ ਇਸ ਵਿਚ ਸੁਖੀ ਨਹੀਂ ਰਹਿ ਸਕਦਾ।
* ਆਪਣੇ ਘਰ ਦੇ ਕਮਜ਼ੋਰ, ਲਾਚਾਰ, ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਨਫ਼ਰਤ ਤੇ ਨੀਵੀਂ ਨਜ਼ਰ ਨਾਲ ਨਾ ਵੇਖੋ। ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ 'ਪਰਮਾਤਮਾ' ਰੋਜ਼ੀ ਤੁਹਾਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨਸੀਬ ਨਾਲ ਦਿੰਦਾ ਹੈ।
* ਜਿਹੜਾ ਵਿਅਕਤੀ ਵੱਡੀ ਸੜਕ ਦੇ ਨੇੜੇ ਘਰ ਦੀ ਉਸਾਰੀ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਉਸ ਨੂੰ ਨਿੱਤ ਨਵੇਂ ਸਲਾਹਕਾਰ ਟੱਕਰਦੇ ਹਨ।
* ਘਰ ਨੂੰ ਬਰਬਾਦ ਕਰਨ ਲਈ ਘਰ ਦਾ ਇਕ ਜੀਅ ਹੀ ਕਾਫ਼ੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
* ਜਿਸ ਘਰ ਵਿਚੋਂ ਅਪਣੱਤ ਗੁਆਚ ਜਾਵੇ, ਸਮਝ ਲਓ ਸਭ ਕੁਝ ਗੁਆਚ ਗਿਆ।
* ਇਹ ਬਿਲਕੁਲ ਠੀਕ ਹੈ ਕਿ ਪੈਸਾ ਸਮੇਂ ਦੀ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੈ ਪਰ ਇਸ ਦੇ ਇੰਨੇ ਵੀ ਦੀਵਾਨੇ ਨਾ ਬਣੋ ਕਿ ਘਰ ਦੀ ਅਤੇ ਖੁਦ ਦੀ ਸੁੱਖ-ਸ਼ਾਂਤੀ ਵਿਚ ਦਰਾੜਾਂ ਪੈ ਜਾਣ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿਚ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੇ ਘਰ ਵਿਚ ਇਕੱਲੇ ਪੈ ਜਾਓ।
* ਘਰ ਅੰਦਰਲਾ ਇਕ ਦੁਸ਼ਮਣ ਬਾਹਰਲੇ ਪੰਜਾਹ ਦੁਸ਼ਮਣਾਂ ਨਾਲੋਂ ਵੱਧ ਮਾੜਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਕਹਾਵਤ ਵੀ ਹੈ ਕਿ 'ਘਰ ਦਾ ਭੇਤੀ ਲੰਕਾ ਢਾਏ।' ਦੋ ਗੱਲਾਂ ਇਨਸਾਨ ਨੂੰ ਆਪਣਿਆਂ ਤੋਂ ਦੂਰ ...
ਚਮਚਿਆਂ ਦੀ ਦੁਨੀਆ
ਘਰੇਲੂ ਭਾਂਡਿਆਂ 'ਚੋਂ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਮਾਣ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੈ 'ਚਮਚ' ਯਾਨਿ 'ਚਮਚੇ' ਨੂੰ। ਖਾਣਾ ਖਾਣ ਲੱਗਿਆਂ, ਖੀਰ ਖਾਣ ਲੱਗਿਆਂ 'ਚਮਚਾ' ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। 'ਚਮਚੇ' ਦੀ ਮਹਾਨਤਾ ਕੀ ਹੈ?
ਤੁਸੀਂ ਚਾਹ ਪੀ ਰਹੇ ਹੋ, ਚਮਚੇ ਨਾਲ ਪਿਆਲੀ 'ਚ ਖੰਡ ਘੋਲ ਰਹੇ ਹੋ, ਅਚਾਨਕ ਹੱਥੋਂ ਪਿਆਲੀ 'ਚਮਚੇ'ਸੰਗ ਡਿਗ ਪੈਂਦੀ ਹੈ। ਫਰਸ਼ 'ਤੇ ਪਿਆਲੀ ਤਾਂ ਟੋਟੇ-ਟੋਟੇ ਹੋ ਗਈ, ਪਰ 'ਚਮਚਾ' ਸਲਾਮਤ ਹੈ। 'ਚਮਚੇ' ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ ਹੀ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਇਕ ਪਿਆਲੀ ਟੁੱਟੀ, ਨਵੀਂ ਪਿਆਲੀ 'ਚ ਮਜ਼ੇ ਨਾਲ ਜਾ ਟਿਕਦਾ ਹੈ।
'ਚਮਚਾ' ਸਿਰਫ਼ ਭਾਂਡਿਆਂ 'ਚ ਹੀ ਸਿਰਮੌਰ ਨਹੀਂ, ਮਨੁੱਖਾਂ 'ਚ ਵੀਇਹ, ਇਸੇ ਮਾਣ ਨਾਲ ਘੁਲਮਿਲ ਗਿਆ ਹੈ। ਉਹ ਬੰਦਾ ਜਿਹੜਾ, ਆਪਣੇ ਇਕ ਵੱਡੇ ਦੀਆਂ ਸਿਫ਼ਤਾਂ ਕਰ ਕਰ ਨਾ ਥੱਕੇ, ਜਦ ਉਹਦੀ ਥਾਲੀ 'ਚੋਂ ਲੁੜ੍ਹਕ ਕੇ, ਦੂਜੇ ਦੀ ਥਾਲੀ 'ਚ ਜਾ ਪਏ,ਉਹਨੂੰ ਬਿਨ-ਆਖਿਆਂ 'ਚਮਚੇ' ਵਾਲੀ ਉਪਾਧੀ ਮਿਲ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਇਹ ਉਪਾਧੀ, ਬੀਬੀਆਂ ਨੂੰ ਵੀ ਖਾਸ ਕੋਟੇ ਰਾਹੀਂ ਰਿਜ਼ਰਵ ਹੈ, ਸਿਰਫ਼ ਲਿੰਗ-ਭੇਦ ਬਦਲ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਇਹੋ ਜਿਹੀ ਨੂੰ 'ਚਮਚੀ' ਆਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
'ਚਮਚੇ' ਤੇ 'ਚਮਚੀਆਂ' ਦੋਵੇਂ ਸੁਸਾਇਟੀ ਨੂੰ 'ਮਨੋਰੰਜਨ' ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਸੱਚੀਂ ਲੋਕੀਂ ਮੁਸਕਰਾ ...
ਮਿੰਨੀ ਕਹਾਣੀ
ਮਿਲਿਆ ਈ ਨਹੀਂ
ਇਕ ਦਿਨ ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਉਪਰ ਲੱਗੇ ਹੋਏ ਝੂਠੇ ਇਲਜ਼ਾਮ ਦਾ ਟੋਕਰਾ ਚੁੱਕੀ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਮੈਨੂੰ ਕਿਸੇ ਨੇ ਪੁੱਛਿਆ, 'ਭਾਈ ਸਾਹਿਬ ਕੀ ਵੇਚਦੇ ਹੋ?' ਮੈਂ ਕਿਹਾ ਕਿ, 'ਮੈਂ ਵੇਚਦਾ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਲੈਂਦਾ ਹਾਂ।' ਉਸ ਫਿਰ ਕਿਹਾ, 'ਕੀ ਲੈਂਦੇ ਹੋ?' ਮੈਂ ਕਿਹਾ ਕਿ 'ਝੂਠੇ ਇਲਜ਼ਾਮ' ਤੇ ਫਿਰ ਕਿਹਾ, 'ਬਦਲੇ ਵਿਚ ਕੀ ਦਿੰਦੇ ਹੋ?' ਮੈਂ ਕਿਹਾ ਕਿ 'ਲੋਕ ਤਾਂ ਮੈਨੂੰ ਮੁਫ਼ਤ ਵਿਚ ਦੇ ਜਾਂਦੇ ਨੇ।' 'ਫਿਰ ਤੂੰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਕੀ ਕਰੇਂਗਾ?' 'ਕਰਨਾ ਕੀ ਹੈ ਬਸ ਚੁਕੀ ਫਿਰਾਂਗਾ।' ਫਿਰ ਉਹ ਬੋਲਿਆ ਕਿ, 'ਤੂੰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਚਲਦੇ ਪਾਣੀ ਵਿਚ ਵਹਾ ਦੇ।' ਮੈਂ ਕਿਹਾ ਕਿ, 'ਇਹ ਪਾਣੀ ਨਾਲ ਜਾ ਕੇ ਖੇਤਾਂ ਵਿਚ ਬੂਟੇ ਬਣ ਕੇ ਉੱਗ ਪੈਣਗੇ, ਤੇ ਫਿਰ ਇਹ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਹੋ ਜਾਣਗੇ।' ਤੇ ਉਸ ਫਿਰ ਕਿਹਾ, 'ਤੂੰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਟੋਏ ਵਿਚ ਸੁੱਟ ਦੇ, ਤੇ ਮੈਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਉਥੇ ਵੀ ਉੱਗ ਪੈਣਗੇ।'
'ਫਿਰ ਤੂੰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕਿੰਨਾ ਕੁ ਚਿਰ ਚੁੱਕੀ ਫਿਰੇਂਗਾ?' ਮੈਂ ਕਿਹਾ, 'ਜਿੰਨਾ ਚਿਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਬੋਝ ਥੱਲੇ ਆ ਕੇ ਮਰ ਨਹੀਂ ਜਾਂਦਾ।' 'ਫਿਰ ਤੈਨੂੰ ਕੀ ਮਿਲੂ?' 'ਮੇਰੇ ਦਿਲ ਨੂੰ ਸਕੂਨ ਕਿ ਕਿਸੇ ਦੇ ਦਿਲ ਵਿਚ ਇਹ ਅਰਮਾਨ ਤਾਂ ਨਹੀਂ ਰਹੂ, ਕਿ ਮੈਂ 'ਨਾਜ਼' 'ਤੇ ਝੂਠਾ ...
ਮੋਹ ਦੀਆਂ ਤੰਦਾਂ
ਕਈ ਦ੍ਰਿਸ਼, ਵਾਕ ਜਾਂ ਕਹੇ-ਅਣਕਹੇ ਸੁਨੇਹੇ ਅਨਚੇਤਨ ਮਨ 'ਚ ਬੈਠ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਮਨ ਦੇ ਗੁੱਝੇ ਕੋਨਿਆਂ 'ਚ ਵਸੇ ਇਹ ਭਾਵ ਉਸ ਵੇਲੇ ਚੇਤੇ ਆਉਂਦੇ ਹਨ ਜਦ ਵਿਚਾਰਾਂ ਦਾ ਕੋਈ ਬੁੱਲਾ ਇਕ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਕ, ਮਨ ਦੇ ਕਿਵਾੜ ਖੋਲ੍ਹਣ ਲਗਦਾ ਹੈ।
ਰਾਗਿਨੀ ਦੇ ਮਨ 'ਚ ਖ਼ਬਰੇ ਕਿਹੜੇ ਵੇਲੇ ਅਤੇ ਕਿਹੜਾ ਵਿਚਾਰਾਂ ਦਾ ਬੁੱਲਾ ਆਇਆ ਪਰ ਜਦ ਆਖਰੀ ਕਿਵਾੜ ਖੁੱਲ੍ਹਾ ਤਾਂ ਰਾਸ਼ੀ ਦਾ ਚਿਹਰਾ ਉਸ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆ ਗਿਆ।
ਸ਼ਾਮ ਦੇ 7 ਜਾਂ ਸਾਢੇ 7 ਵੱਜੇ ਸਨ। ਰਾਸ਼ੀ ਨੇ ਡੋਰਬੈੱਲ ਵਜਾਈ ਅਤੇ ਸਿੱਧਾ ਆ ਕੇ ਰਾਗਿਨੀ ਦੇ ਗਲੇ ਲੱਗ ਗਈ। ਰਾਗਿਨੀ ਨੇ ਵੀ ਚਿਰਾਂ ਬਾਅਦ ਮਿਲੀ ਭੈਣ ਨੂੰ 5 ਮਿੰਟ ਤੱਕ ਘੁੱਟ ਕੇ ਫੜੀ ਰੱਖਿਆ। ਇਸ ਗਲਵੱਕੜੀ ਨਾਲ ਭੈਣਾਂ ਦੇ ਰਿਸ਼ਤੇ ਦੀ ਖੁਸ਼ਬੋਈ ਪੂਰੇ ਘਰ 'ਚ ਫੈਲ ਗਈ।
ਹਾਲ-ਚਾਲ ਪੁੱਛਣ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਰਾਗਿਨੀ ਨੇ ਇਡਲੀ-ਸਾਂਬਰ ਪਰੋਸਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਦਫ਼ਤਰ ਤੋਂ ਆਈ ਰਾਸ਼ੀ ਇਕ-ਇਕ ਗਰਾਹੀ ਨਾਲ ਰਾਗਿਨੀ ਦੇ ਬਣਾਏ ਖਾਣੇ ਦੀ ਤਾਰੀਫ਼ ਕਰਦੀ ਗਈ।
'ਦੀਦੀ! ਮੈਂ ਸਵੇਰੇ ਇਹ ਹੀ ਆਫਿਸ ਲੈ ਕੇ ਜਾਵਾਂਗੀ', ਰਾਸ਼ੀ ਨੇ ਕਿਹਾ।
'ਅੱਛਾ ਬਾਬਾ! ਮੈਂ ਤੇਰੇ ਲਈ ਵੈਜੀਟੇਬਲ ਇਡਲੀ ਬਣਾ ਦੇਵਾਂਗੀ। ਤੂੰ ਹੁਣ ਤੇ ਖਾ', ...
