ਤਾਜਾ ਖ਼ਬਰਾਂ
- ਨਾਭਾ 'ਚ ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ ਨੂੰ ਜ਼ੋਰਦਾਰ ਝਟਕਾ,ਮੱਖਣ ਸਿੰਘ ਲਾਲਕਾ ਨੇ ਮੁੜ ਤੋਂ ਫੜਿਆ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਦਾ ਪੱਲਾ
-
ਨਾਭਾ,5 ਜੂਨ (ਜਗਨਾਰ ਸਿੰਘ ਦੁਲੱਦੀ/ਕਰਮਜੀਤ ਸਿੰਘ)-ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ ਨੂੰ ਨਾਭਾ ਵਿਚ ਉਸ ਸਮੇਂ ਅੱਜ ਜ਼ੋਰਦਾਰ ਝਟਕਾ ਲੱਗਿਆ ਜਦੋਂ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਦੇ ਪਾਰਟੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਸੁਖਬੀਰ ਸਿੰਘ ਬਾਦਲ...
- ਕਰਜ਼ੇ ਦੇ ਨਪੀੜੇ ਮੰਡੀ ਕਲਾਂ ਦੇ ਕਿਸਾਨ ਵਲੋਂ ਖ਼ੁਦਕੁਸ਼ੀ
-
ਬਾਲਿਆਂਵਾਲੀ, 5 ਜੂਨ (ਕੁਲਦੀਪ ਮਤਵਾਲਾ)-ਪੁਲਿਸ ਥਾਣਾ ਬਾਲਿਆਂਵਾਲੀ ਅਧੀਨ ਪੈਂਦੇ ਪਿੰਡ ਮੰਡੀ ਕਲਾਂ (ਬਠਿੰਡਾ) ਵਿਖੇ ਜਗਸੀਰ ਸਿੰਘ ਨਾਂਅ ਦੇ ਇਕ ਕਿਸਾਨ ਵਲੋ ਜ਼ਹਿਰੀਲਾ ਪਦਾਰਥ ਨਿਗਲ ਕੇ ਖੁਦਕੁਸ਼ੀ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਦੀ ਖ਼ਬਰ ਹੈ। ਮਿ੍ਤਕ ਕਿਸਾਨ ਦੇ ਪਿਤਾ ਗੁਰਮੀਤ ਸਿੰਘ ਨੇ ਦੱਸਿਆ...
- ਫ਼ਿਲਮੀ ਅਦਾਕਾਰ ਯੋਗਰਾਜ ਸਿੰਘ ਵਲੋਂ ਲੋਕ ਸਭਾ ਹਲਕਾ ਸ੍ਰੀ ਅਨੰਦਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਤੋਂ ਚੋਣ ਲੜਨ ਦਾ ਐਲਾਨ
-
ਸ੍ਰੀ ਚਮਕੌਰ ਸਾਹਿਬ, 5 ਜੂਨ (ਜਗਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਨਾਰੰਗ)-ਅੱਜ ਦੇਰ ਸ਼ਾਮ ਫ਼ਿਲਮੀ ਅਦਾਕਾਰ ਯੋਗਰਾਜ ਸਿੰਘ ਨੇ ਸ੍ਰੀ ਚਮਕੌਰ ਸਾਹਿਬ ਵਿਖੇ ਪ੍ਰੈੱਸ ਕਾਨਫ਼ਰੰਸ ਦੌਰਾਨ ਲੋਕ ਸਭਾ ਹਲਕਾ ਸ੍ਰੀ ਅਨੰਦਪੁਰ...
- ਪੰਥਕ ਅਕਾਲੀ ਲਹਿਰ ਦੇ ਸੇਵਾਦਾਰ ਭਾਈ ਰਜਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਫ਼ਤਹਿਗੜ੍ਹ ਛੰਨਾਂ ਅਤੇ ਭਾਈ ਬਗੀਚਾ ਸਿੰਘ ਵੜੈਚ ਗ੍ਰਿਫ਼ਤਾਰ, ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਖ਼ੁਦ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਪੁਸ਼ਟੀ
- ਸਮਾਣਾ (ਪਟਿਆਲਾ), 5 ਜੂਨ (ਸਾਹਿਬ ਸਿੰਘ)-ਘੱਲੂਘਾਰਾ ਹਫ਼ਤੇ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਸਮਾਣਾ ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਗਰਮ-ਖ਼ਿਆਲੀ ਸਿੱਖਾਂ ਦੀ ਫੜ੍ਹੋ ਫੜ੍ਹੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਪੰਥਕ ਅਕਾਲੀ ਲਹਿਰ ਦੇ ਸੇਵਾਦਾਰ ਭਾਈ ਰਜਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਫ਼ਤਹਿਗੜ੍ਹ...
- ਨਵਾਂਸ਼ਹਿਰ ਲਾਗੇ ਆਪ ਵਿਧਾਇਕ ਦੀ ਗੱਡੀ ਨਾਲ ਹਾਦਸੇ ਚ ਇਕ ਦੀ ਮੌਤ, ਤਿੰਨ ਜ਼ਖ਼ਮੀ
-
ਨਵਾਂਸ਼ਹਿਰ, 5 ਜੂਨ (ਜਸਬੀਰ ਸਿੰਘ ਨੂਰਪੁਰ)-ਨਵਾਂਸ਼ਹਿਰ ਲਾਗੇ ਮੁੱਖ ਮਾਰਗ ਤੇ ਬਾਬਾ ਬਕਾਲਾ ਤੋਂ 'ਆਪ' ਵਿਧਾਇਕ ਦੀ ਗੱਡੀ ਨਾਲ ਹੋਏ ਭਿਆਨਕ ਹਾਦਸੇ 'ਚ ਪਿੰਡ ਮਜਾਰੀ ਦੇ ਸੂਬੇਦਾਰ ਦਰਸ਼ਨ ਸਿੰਘ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਅਤੇ ਤਿੰਨ ਜਣੇ ਜ਼ਖ਼ਮੀ...
- ਬਿਜਲੀ ਦਾ ਕਰੰਟ ਲੱਗਣ ਕਾਰਨ ਕਿਸਾਨ ਦੀ ਮੌਤ
-
ਸੁਨਾਮ ਊਧਮ ਸਿੰਘ ਵਾਲਾ, 5 ਜੂਨ (ਹਰਚੰਦ ਸਿੰਘ ਭੁੱਲਰ, ਸਰਬਜੀਤ ਸਿੰਘ ਧਾਲੀਵਾਲ)- ਬੀਤੀ ਸ਼ਾਮ ਨੇੜਲੇ ਪਿੰਡ ਉੱਪਲੀ ਵਿਖੇ ਇਕ ਕਿਸਾਨ ਦੀ ਬਿਜਲੀ ਦਾ ਕਰੰਟ ਲੱਗਣ ਕਾਰਨ ਮੌਤ ਹੋ ਜਾਣ ਦੀ ਖ਼ਬਰ ਹੈ...
- ਐਨ.ਡੀ.ਏ. ਵਿਰੋਧੀ ਪਾਰਟੀਆਂ ਦੀ ਮੀਟਿੰਗ 'ਤੇ ਬੋਲੇ ਕੇਂਦਰੀ ਮੰਤਰੀ ਹਰਦੀਪ ਸਿੰਘ ਪੁਰੀ
-
ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ, 5 ਜੂਨ-ਪਟਨਾ, ਜੰਮੂ ਵਿਚ ਗੈਰ-ਐਨ.ਡੀ.ਏ. ਵਿਰੋਧੀ ਪਾਰਟੀਆਂ ਦੀ ਮੀਟਿੰਗ 'ਤੇ ਕੇਂਦਰੀ ਮੰਤਰੀ ਹਰਦੀਪ ਸਿੰਘ ਪੁਰੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਅਸੀਂ ਇਕ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਵਿਰੋਧੀ ਧਿਰ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਾਂ, ਪਰ ਇਹ ਇਕ ਵੱਖਰੀ ਕਿਸਮ ਦੀ...
- ‘ਅੰਦੋਲਨ ਵਾਪਸ ਲੈਣ ਦੀ ਖ਼ਬਰ ਬਿਲਕੁਲ ਅਫ਼ਵਾਹ’, ਬਜਰੰਗ ਪੁਨੀਆ ਬੋਲੇ- ਅਸੀਂ ਨਾ ਪਿੱਛੇ ਹਟੇ ਹਾਂ ਤੇ ਨਾ ਹੀ ਅਸੀਂ..
-
ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ, 5 ਜੂਨ-ਬ੍ਰਿਜ ਭੂਸ਼ਣ ਸ਼ਰਨ ਸਿੰਘ ਦੇ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕਰ ਰਹੇ ਪਹਿਲਵਾਨਾਂ ਦੇ ਅੰਦੋਲਨ ਨੂੰ ਵਾਪਸ ਲੈਣ ਦੀਆਂ ਖਬਰਾਂ ਵਿਚਾਲੇ ਮਹਿਲਾ ਪਹਿਲਵਾਨ ਸਾਕਸ਼ੀ ਮਲਿਕ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੁਣ ਬਜਰੰਗ...
- ਮਨੀਸ਼ ਸਿਸੋਦੀਆ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਬੀਮਾਰ ਪਤਨੀ ਨੂੰ ਮਿਲਣ ਦੀ ਮਿਲੀ ਇਜਾਜ਼ਤ
- ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ, 5 ਜੂਨ- ਦਿੱਲੀ ਹਾਈ ਕੋਰਟ ਨੇ ‘ਆਪ’ ਨੇਤਾ ਅਤੇ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਉਪ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਮਨੀਸ਼ ਸਿਸੋਦੀਆ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਬੀਮਾਰ ਪਤਨੀ ਨੂੰ ਮਿਲਣ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਦੇ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਮਨੀਸ਼ ਸਿਸੋਦੀਆ....
- ਮੁਖ਼ਤਾਰ ਅੰਸਾਰੀ ਨੂੰ ਅਦਾਲਤ ਨੇ ਸੁਣਾਈ ਉਮਰ ਕੈਦ
-
ਲਖਨਊ, 5 ਜੂਨ- ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਵਾਰਾਣਸੀ ਦੀ ਐਮ.ਪੀ. ਵਿਧਾਇਕ ਅਦਾਲਤ ਨੇ ਅਵਧੇਸ਼ ਰਾਏ ਕਤਲ ਕੇਸ...
- ਅਸੀਂ ਵਿਰੋਧ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਤੋਂ ਪਿੱਛੇ ਨਹੀਂ ਹੋਏ- ਸਾਕਸ਼ੀ ਮਲਿਕ, ਬਜਰੰਗ ਪੂਨੀਆ
-
ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ, 5 ਜੂਨ- ਪਹਿਲਵਾਨ ਸਾਕਸ਼ੀ ਮਲਿਕ ਅਤੇ ਬਜਰੰਗ ਪੂਨੀਆ ਵਲੋਂ ਭਾਰਤੀ ਰੇਲਵੇ ਵਿਚ ਓ.ਐਸ.ਡੀ. (ਖੇਡਾਂ) ਵਜੋਂ ਆਪਣੇ ਅਹੁਦਿਆਂ ’ਤੇ ਮੁੜ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹੋਣ ਦੀਆਂ ਖ਼ਬਰਾਂ ਨੂੰ ਫ਼ਰਜ਼ੀ ਦੱਸਦਿਆਂ....
- ਭਾਰਤ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਕੌਮਾਂਤਰੀ ਸਰਹੱਦ ਨੇੜਿਓਂ ਸ਼ੱਕੀ ਵਿਅਕਤੀ ਕਾਬੂ
-
ਅਜਨਾਲਾ, ਗੱਗੋਮਾਹਲ 5 ਜੂਨ (ਗੁਰਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ ਢਿੱਲੋਂ/ਬਲਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਸੰਧੂ)- ਭਾਰਤ-ਪਾਕਿ ਕੌਮਾਂਤਰੀ ਸਰਹੱਦ ਨੇੜੇ ਪੈਂਦੀ ਚੋਂਕੀ ਵਧਾਈ ਚੀਮਾ ਨੇੜਿਓ ਬੀ.ਐਸ.ਐਫ਼. 73 ਬਟਾਲੀਅਨ ਦੇ ਜਵਾਨਾਂ....
- ਜਵਾਹਰ ਲਾਲ ਨਹਿਰੂ ਭਵਨ ’ਚ ਲੱਗੀ ਅੱਗ
-
ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ, 5 ਜੂਨ- ਦਿੱਲੀ ਫ਼ਾਇਰ ਸਰਵਿਸ ਤੋਂ ਮਿਲੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਅਨੁਸਾਰ ਅੱਜ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਜਵਾਹਰ ਲਾਲ ਨਹਿਰੂ ਭਵਨ ’ਚ ਅੱਗ ਲੱਗਣ ਦੀ ਘਟਨਾ ਸਾਹਮਣੇ ਆਈ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਅੱਗ ’ਤੇ....
- ਅਮਰੀਕਾ ਸੜਕ ਹਾਦਸੇ ਦੇ ਸ਼ਿਕਾਰ ਨੌਜਵਾਨ ਦੀ ਮਿ੍ਤਕ ਦੇਹ ਪੁੱਜੀ ਪਿੰਡ
-
ਚੋਗਾਵਾਂ, 5 ਜੂਨ (ਗੁਰਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਕਲਸੀ)- ਰੋਜ਼ੀ ਰੋਟੀ ਦੀ ਭਾਲ ਲਈ ਵਿਦੇਸ਼ ਗਏ ਰਸਾਲ ਸਿੰਘ ਪੁੱਤਰ ਬਚਿੱਤਰ ਸਿੰਘ ਕਸਬਾ ਚੋਗਾਵਾਂ ਦੀ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿਚ ਵਾਪਰੇ ਸੜਕ ਹਾਦਸੇ ਦੌਰਾਨ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ....
- ਆਈ.ਆਈ.ਐਸ.ਸੀ. ਬੈਂਗਲੁਰੂ ਨੂੰ ਮਿਲਿਆ ਸਰਵੋਤਮ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦਾ ਦਰਜਾ
-
ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ, 5 ਜੂਨ- ਕੇਂਦਰੀ ਸਿੱਖਿਆ ਮੰਤਰਾਲੇ ਵਲੋਂ ਜਾਰੀ ਐਨ.ਆਈ.ਆਰ.ਐਫ਼. ਦਰਜਾਬੰਦੀ ਅਨੁਸਾਰ ਆਈ.ਆਈ.ਐਸ.ਸੀ. ਬੈਂਗਲੁਰੂ ਨੂੰ ਸਰਵੋਤਮ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦਾ ਦਰਜਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ....
- ਨਸ਼ਾ ਲਿਜਾ ਰਹੇ ਮੋਟਰਸਾਈਕਲ ਸਵਾਰਾਂ ਨੇ ਨੌਜਵਾਨ ਨੂੰ ਮਾਰੀ ਗੋਲੀ
- ਸੁਨਾਮ ਊਧਮ ਸਿੰਘ ਵਾਲਾ, 5 ਜੂਨ (ਸਰਬਜੀਤ ਸਿੰਘ ਧਾਲੀਵਾਲ, ਹਰਚੰਦ ਸਿੰਘ ਭੁੱਲਰ)- ਸਥਾਨਕ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿਚ ਅੱਜ ਤਿੰਨ ਮੋਟਰਸਾਈਕਲ ਸਵਾਰ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਵਲੋਂ ਇਕ ਨੌਜਵਾਨ ਦੇ ਪੱਟ ਵਿੱਚ ਗੋਲੀ ਮਾਰ ਦੇਣ ਦੀ....
- ਅਵਧੇਸ਼ ਰਾਏ ਕਤਲ ਕੇਸ ਵਿਚ ਮੁਖ਼ਤਾਰ ਅੰਸਾਰੀ ਦੋਸ਼ੀ ਕਰਾਰ
-
ਲਖਨਊ, 5 ਜੂਨ- ਵਾਰਾਣਸੀ ਦੇ ਐਮ.ਪੀ. ਵਿਧਾਇਕ ਅਦਾਲਤ ਨੇ ਅਵਧੇਸ਼ ਰਾਏ ਕਤਲ ਕੇਸ ਵਿਚ ਜੇਲ੍ਹ ਵਿਚ ਬੰਦ ਮਾਫ਼ੀਆ ਮੁਖਤਾਰ ਅੰਸਾਰੀ ਨੂੰ ਦੋਸ਼ੀ ਕਰਾਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ 3 ਅਗਸਤ 1991...
- ਭਾਰਤੀ ਕਿਸਾਨ ਯੂਨੀਅਨ ਲੱਖੋਵਾਲ ਵਲੋਂ ਐਸ. ਡੀ. ਐਮ. ਦਫ਼ਤਰ ਅੱਗੇ ਰੋਸ ਧਰਨਾ
-
ਖਰੜ, 5 ਜੂਨ (ਗੁਰਮੁੱਖ ਸਿੰਘ ਮਾਨ )- ਦਿੱਲੀ ਵਿਚ ਪਹਿਲਵਾਨਾਂ ਵਲੋਂ ਕੀਤੇ ਜਾ ਰਹੇ ਸ਼ੰਘਰਸ਼ ਦੀ ਹਮਾਇਤ ਵਿਚ ਭਾਰਤੀ ਕਿਸਾਨ ਯੂਨੀਅਨ ਲੱਖੋਵਾਲ ਨੇ ਬ੍ਰਿਜ ਭੂਸ਼ਣ ਸ਼ਰਨ ਸਿੰਘ ਦਾ ਪੁਤਲਾ ਫੂਕਿਆ....
- ਨਹੀਂ ਰਹੇ ਮਹਾਭਾਰਤ ਦੇ ਮਾਮਾ ‘ਸ਼ਕੁਨੀ’
-
ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ, 5 ਜੂਨ- ਮਹਾਭਾਰਤ ਵਿਚ ਸ਼ਕੁਨੀ ਦਾ ਕਿਰਦਾਰ ਨਿਭਾਉਣ ਵਾਲੇ ਅਦਾਕਾਰ ਗੁਫ਼ੀ ਪੇਂਟਲ ਦਾ ਦਿਹਾਂਤ ਹੋ ਗਿਆ...
- ਜਨਤਕ ਜਥੇਬੰਦੀਆਂ ਨੇ ਬ੍ਰਿਜ ਭੂਸ਼ਨ ਦਾ ਸਾੜਿਆ ਪੁਤਲਾ
-
ਅਜਨਾਲਾ, 5 ਜੂਨ (ਗੁਰਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ ਢਿੱਲੋਂ)- ਸੰਯੁਕਤ ਕਿਸਾਨ ਮੋਰਚਾ ਦੇ ਸੱਦੇ ’ਤੇ ਜ਼ਮਹੂਰੀ ਕਿਸਾਨ ਸਭਾ ਅਤੇ ਕਿਰਤੀ ਕਿਸਾਨ ਯੂਨੀਅਨ ਸਮੇਤ ਹੋਰਨਾਂ ਜਨਤਕ ਜਥੇਬੰਦੀਆਂ ਦੇ ਆਗੂਆਂ ਡਾ. ਸਤਨਾਮ ਸਿੰਘ...
- ਅਣਪਛਾਤੇ ਪ੍ਰਵਾਸੀ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ ਮਿਲੀ ਲਾਸ਼
- ਸੁਲਤਾਨਵਿੰਡ, 5 ਜੂਨ (ਗੁਰਨਾਮ ਸਿੰਘ ਬੁੱਟਰ)- ਇਤਿਹਾਸਕ ਪਿੰਡ ਸੁਲਤਾਨਵਿੰਡ ਤੋਂ ਦੋਬੁਰਜੀ ਲਿੰਕ ਰੋਡ ਤੋਂ ਇਕ 50,55 ਸਾਲਾ ਅਣਪਛਾਤੇ ਪ੍ਰਵਾਸੀ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ ਲਾਸ਼ ਬਰਾਮਦ ਹੋਈ ਹੈ। ਮੌਕੇ....
- ਛੱਤੀਸਗੜ੍ਹ: ਆਈ.ਈ.ਡੀ. ਧਮਾਕੇ ਵਿਚ ਸੀ.ਆਰ.ਪੀ.ਐਫ਼ ਦੇ ਦੋ ਜਵਾਨ ਜ਼ਖ਼ਮੀ
- ਰਾਏਪੁਰ, 5 ਜੂਨ- ਛੱਤੀਸਗੜ੍ਹ ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਬੀਜਾਪੁਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿਚ ਨਕਸਲੀਆਂ ਵਲੋਂ ਲਗਾਏ ਗਏ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਆਈ.ਈ.ਡੀ. ਧਮਾਕੇ ਵਿਚ ਸੀ.ਆਰ.ਪੀ.ਐਫ਼ 85 ਬੀ.ਐਨ. ਦੇ ਦੋ ਜਵਾਨ....
- ਬਾਲਾਸੋਰ ਰੇਲ ਹਾਦਸਾ: ਕਾਂਗਰਸ ਪ੍ਰਧਾਨ ਨੇ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਨੂੰ ਲਿਖੀ ਚਿੱਠੀ
-
ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ, 5 ਜੂਨ- ਕਾਂਗਰਸ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮਲਿਕਾਰਜੁਨ ਖੜਗੇ ਨੇ ਬਾਲਾਸੋਰ ਰੇਲ ਹਾਦਸੇ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਨੂੰ ਚਿੱਠੀ ਲਿਖੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਓਡੀਸ਼ਾ ਰੇਲ ਹਾਦਸੇ ਨੂੰ ਭਾਰਤੀ ਰੇਲ ਦੇ.....
- ਅਰਵਿੰਦ ਕੇਜਰੀਵਾਲ ਛੋਟਾ ਮੋਦੀ- ਸੁਖਪਾਲ ਸਿੰਘ ਖਹਿਰਾ
-
ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ, 5 ਜੂਨ- ਕਾਂਗਰਸੀ ਆਗੂ ਸੁਖਪਾਲ ਸਿੰਘ ਖਹਿਰਾ ਵਲੋਂ ਇਕ ਟਵੀਟ ਰਾਹੀਂ ਅਰਵਿੰਦ ਕੇਜਰੀਵਾਲ ਨੂੰ ਛੋਟਾ ਮੋਦੀ ਕਹਿ ਕੇ ਸੰਬੋਧਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਟਵੀਟ ਕਰ ਕਿਹਾ ਕਿ ਕੇਜਰੀਵਾਲ 29.....
- ਸ਼ਿਵ ਸੈਨਾ (ਸ਼ਿੰਦੇ) ਅਤੇ ਭਾਜਪਾ ਹਰ ਆਉਣ ਵਾਲੀ ਚੋਣ ਇਕੱਠੇ ਲੜਨਗੇ: ਏਕਨਾਥ ਸ਼ਿੰਦੇ
-
ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ, 5 ਜੂਨ- ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਦੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਏਕਨਾਥ ਸ਼ਿੰਦੇ ਅਤੇ ਉਪ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਦੇਵੇਂਦਰ ਫੜਨਵੀਸ ਨੇ ਬੀਤੇ ਦਿਨ ਦਿੱਲੀ ਵਿਚ ਕੇਂਦਰੀ ਗ੍ਰਹਿ ਮੰਤਰੀ ਅਮਿਤ ਸ਼ਾਹ ਨਾਲ ਮੁਲਾਕਾਤ.....
- ਹੋਰ ਖ਼ਬਰਾਂ..
ਸੰਪਾਦਕੀ
ਅਡਾਨੀ ਦੇ ਸ਼ੇਅਰਾਂ ਦੀ ਗਿਰਾਵਟ ਨੂੰ ਨਾ ਰੋਕ ਸਕਿਆ ਰਾਸ਼ਟਰਵਾਦ ਦਾ ਨਾਅਰਾ
ਭਾਰਤੀ ਅਰਥਵਿਵਸਥਾ ਦੇ ਅਡਾਨੀ ਘਟਨਾਕ੍ਰਮ 'ਤੇ ਸਰਕਾਰ ਅਤੇ ਸੱਤਾਧਾਰੀ ਪਾਰਟੀ ਚੁੱਪ ਬੈਠੀ ਹੋਈ ਹੈ। ਵਿੱਤ ਸਕੱਤਰ ਅਤੇ ਵਿੱਤ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਜਦੋਂ ਮੂੰਹ ਖੋਲ੍ਹਿਆ ਵੀ ਤਾਂ ਕੁਝ ਇਸ ਅੰਦਾਜ਼ 'ਚ ਜਿਵੇਂ ਇਹ ਕੋਈ ਛੋਟਾ-ਮੋਟਾ ਮਸਲਾ ਹੋਵੇ, ਜਿਸ ਦਾ ਭਾਰਤ ਦੀ ਕਥਿਤ 'ਗ੍ਰੋਥ ਸਟੋਰੀ' (ਵਿਕਾਸ ਗਾਥਾ) 'ਤੇ ਕੋਈ ਅਸਰ ਨਹੀਂ ਪਵੇਗਾ। ਇਹ ਸਹੀ ਹੈ ਕਿ ਭਾਰਤੀ ਅਰਥਵਿਵਸਥਾ ਬਹੁਤ ਵੱਡੀ ਅਤੇ ਵੰਨ-ਸੁਵੰਨੀ ਹੈ। ਕਿਸੇ ਇਕ ਘਰਾਣੇ ਦੇ ਉਥਾਨ ਅਤੇ ਪਤਨ ਨਾਲ ਉਹ ਬੁਨਿਆਦੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ। ਅਡਾਨੀ ਸਮੂਹ ਦੀ ਭਾਰਤੀ ਸ਼ੇਅਰ ਬਾਜ਼ਾਰ (ਸਟਾਕ ਐਕਸਚੇਂਜ) ਅਤੇ ਦੁਨੀਆਂ ਦੇ ਵਿੱਤੀ ਬਾਜ਼ਾਰਾਂ 'ਚ ਜੋ ਹਾਲਤ ਹੋਈ ਹੈ, ਉਸ ਨਾਲ ਸਰਕਾਰ ਅਤੇ ਸਰਕਾਰੀ ਪਾਰਟੀ ਵਿਵਾਦਾਂ 'ਚ ਜ਼ਰੂਰ ਘਿਰ ਗਈ ਹੈ, ਪਰ ਉਸ ਦੇ ਰਾਜਨੀਤਕ ਮਾੜੇ ਸਿੱਟਿਆਂ ਬਾਰੇ ਅਜੇ ਅਸੀਂ ਸਿਰਫ਼ ਕਲਪਨਾ ਹੀ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਾਂ। ਪਰ ਇਸ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਅਸਰ ਦਿਸਣ ਲੱਗਾ ਹੈ। ਇਕ ਫਰਵਰੀ ਨੂੰ ਜਦੋਂ ਭਾਰਤ ਦੀ ਵਿੱਤ ਮੰਤਰੀ ਸੰਸਦ 'ਚ ਕੇਂਦਰੀ ਬਜਟ ਪੇਸ਼ ਕਰ ਰਹੀ ਸੀ, ਠੀਕ ਉਸੇ ਸਮੇਂ ਇਕ ਅਮਰੀਕੀ ਸੰਸਥਾ ਹਿੰਡਨਬਰਗ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ 'ਚ ਆ ਕੇ ਸਾਡਾ ਸ਼ੇਅਰ ਬਾਜ਼ਾਰ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹੋਏ ਵੀ ਬਜਟ 'ਤੇ ਸਾਕਾਰਾਤਮਿਕ ਪ੍ਰਤੀਕਿਰਿਆ ਦੇਣ 'ਚ ਅਸਮਰੱਥ ਦਿਖਾਈ ਦਿੱਤਾ। ਹਿੰਡਨਬਰਗ ਰਿਪੋਰਟ ਦਾ ਸੰਬੰਧ ਕਿਸੇ ਵੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਬਜਟ ਦੇ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਉਸ 'ਚ ਭਾਰਤੀ ਅਰਥਵਿਵਸਥਾ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਇਕ ਲਫ਼ਜ਼ ਵੀ ਨਹੀਂ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਬਾਵਜੂਦ ਇਸ ਦੇ ਸ਼ੇਅਰ ਬਾਜ਼ਾਰ ਬਜਟ ਨਾਲ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਹੋ ਕੇ ਸਿਰਫ਼ ਸ਼ੁਰੂਆਤ 'ਚ ਹੀ ਥੋੜ੍ਹਾ ਉੱਛਲਿਆ ਅਤੇ ਫਿਰ ਅਡਾਨੀ ਸਮੂਹ ਦੇ ਸ਼ੇਅਰਾਂ ਦੀ ਜ਼ਬਰਦਸਤ ਵਿੱਕਰੀ ਦੇ ਦਬਾਅ 'ਚ ਉਸ ਦਾ ਸੂਚਕ ਅੰਕ ਧੜੰਮ ਕਰਦਾ ਡਿਗ ਗਿਆ। ਇਹ ਘਟਨਾਕ੍ਰਮ ਸਾਨੂੰ ਨਵੇਂ ਸਿਰੇ ਤੋਂ ਸੋਚਣ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜਿਸ ਯੁੱਗ ਨੂੰ ਅਸੀਂ ਭੂਮੰਡਲੀਕਰਨ ਦਾ ਯੁੱਗ ਜਾਂ ਬਾਜ਼ਾਰਵਾਦ ਦਾ ਜ਼ਮਾਨਾ ਕਹਿੰਦੇ ਹਾਂ, ਉਸ 'ਚ ਪੂੰਜੀ ਦਾ ਕਿਰਦਾਰ ਕਿਸ ਕਦਰ ਬਦਲ ਚੁੱਕਾ ਹੈ।
ਉਦਯੋਗਿਕ ਕ੍ਰਾਂਤੀ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਜੋ ਪੂੰਜੀ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਆਰਥਿਕ ਜੀਵਨ ਨੂੰ ਸੰਚਾਲਿਤ ਕਰਦੀ ਸੀ, ਉਹ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਵਪਾਰਕ ਪੂੰਜੀ (ਮਰਚੈਂਟ ਕੈਪੀਟਲ) ਸੀ। ਅਠਾਰ੍ਹਵੀਂ ਸਦੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਸ ਪੂੰਜੀ ਨੂੰ ਪਿੱਛੇ ਧੱਕ ਕੇ ਜਿਸ ਪੂੰਜੀ ਨੇ ਨਿਯੰਤਰਨਕਾਰੀ ਭੂਮਿਕਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਲਈ, ਉਹ ਉਦਯੋਗਿਕ ਪੂੰਜੀ ਸੀ। ਪਰ 1990 'ਚ ਜਿਸ ਭੂਮੰਡਲੀਕਰਨ ਦਾ ਆਗ਼ਾਜ਼ ਹੋਇਆ, ਉਸ ਨੇ ਆਰਥਿਕ ਦੁਨੀਆ 'ਚ ਇਕ ਨਵੀਂ ਤਾਕਤ ਦੀ ਸਰਦਾਰੀ ਕਾਇਮ ਕੀਤੀ। ਇਹ ਸੀ ਵਿੱਤੀ ਪੂੰਜੀ (ਫਾਈਨਾਂਸ ਕੈਪੀਟਲ) ਦੀ ਤਾਕਤ। ਇਸ ਪੂੰਜੀ ਦਾ ਨਾ ਕੋਈ ਦੇਸ਼ ਸੀ, ਨਾ ਰਾਸ਼ਟਰ ਸੀ, ਨਾ ਕੋਈ ਸਰਕਾਰ ਸੀ, ਨਾ ਕੋਈ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਸੀ। ਉਸ ਲਈ ਨਾ ਕੋਈ ਦਿਨ ਸੀ, ਨਾ ਰਾਤ ਸੀ। ਉਹ ਸਰਹੱਦਾਂ ਦੇ ਆਰ-ਪਾਰ ਨਵੀਂ ਸੰਚਾਰ ਤਕਨੀਕ ਦੇ ਜਹਾਜ਼ 'ਤੇ ਸਵਾਰ ਹੋ ਕੇ ਬਿਨਾਂ ਇਕ ਪਲ ਆਰਾਮ ਕੀਤੇ ਨਿਰੰਤਰ ਗਤੀਸ਼ੀਲ ਰਹਿਣ ਲੱਗੀ। ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਜਦੋਂ ਅਡਾਨੀ ਸਮੂਹ ਨੇ ਹਿੰਡਨਬਰਗ ਰਿਪੋਰਟ ਦੇ ਜਵਾਬ 'ਚ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਕਿ ਉਸ 'ਤੇ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹਮਲਾ ਦਰਅਸਲ ਭਾਰਤ 'ਤੇ ਹਮਲਾ ਹੈ ਤਾਂ ਇਸ ਪੂੰਜੀ ਨੇ ਫੁਸਫੁਸਾ ਕੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਮੇਰੀ ਹਕੂਮਤ 'ਚ 'ਨੈਸ਼ਨਲਿਜ਼ਮ' (ਰਾਸ਼ਟਰਵਾਦ) ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ 'ਰੈਸ਼ਨਲਿਜ਼ਮ' (ਤਰਕਸ਼ੀਲਤਾ) ਦਾ ਰੁਤਬਾ ਚਲਦਾ ਹੈ। ਅਡਾਨੀ ਸਮੂਹ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਵਾਦੀ ਸਮਰਥਕਾਂ ਦੀ ਉੱਚੀ ਆਵਾਜ਼ ਵਿੱਤੀ ਪੂੰਜੀ ਦੀ ਇਸ ਫੁਸਫੁਸਾਹਟ ਹੇਠ ਦੱਬੀ ਗਈ। ਉਹ ਜਿਸ ਰਾਸ਼ਟਰਵਾਦ ਦੀ ਨੁਮਾਇੰਦਗੀ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ, ਉਹ ਹਿੰਡਨਬਰਗ ਦੀ ਤਰਕਸ਼ੀਲ ਜਾਂਚ-ਪੜਤਾਲ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਮੁਰਝਾ ਗਈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸ਼ੇਅਰਾਂ ਦਾ ਡਿਗਣਾ ਜਾਰੀ ਰਿਹਾ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਦਾ ਸ਼ੇਅਰ ਬਾਜ਼ਾਰ ਕੇਂਦਰੀ ਬਜਟ 'ਤੇ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹੋਏ ਵੀ ਆਪਣੀ ਸਾਕਾਰਾਤਮਿਕ ਪ੍ਰਤੀਕਿਰਿਆ ਦੇਣ ਤੋਂ ਵਾਂਝਾ ਰਹਿ ਗਿਆ।
ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ ਦੇਖਣਾ ਚਾਹੀਏ ਤਾਂ ਇਸ ਮੁਕਾਮ 'ਤੇ ਅਸੀਂ ਆਪਣੇ ਆਰਥਿਕ ਭਵਿੱਖ ਦੀ ਤਸਵੀਰ ਦੇ ਕੁਝ ਪਹਿਲੂਆਂ ਨੂੰ ਨਵੇਂ ਸਿਰੇ ਤੋਂ ਦੇਖ-ਸਮਝ ਸਕਦੇ ਹਾਂ। ਭਾਵ 1990 'ਚ ਭੂਮੰਡਲੀਕਰਨ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਜ਼ਰੂਰ ਹੋ ਗਈ ਸੀ, ਪਰ ਭਾਰਤੀ ਅਰਥਵਿਵਸਥਾ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ਵ ਪੱਧਰੀ ਅਰਥਵਿਵਸਥਾ ਦੇ ਨਾਲ ਜੁੜਨ 'ਚ ਬਹੁਤ ਲੰਬਾ ਸਮਾਂ ਲੱਗਾ। ਇਸ ਲਈ 2008 'ਚ ਜਦੋਂ ਅਮਰੀਕੀ ਵਿੱਤੀ ਬਾਜ਼ਾਰਾਂ 'ਚ ਸੰਕਟ ਆਇਆ ਤਾਂ ਭਾਰਤ ਥੋੜ੍ਹਾ-ਬਹੁਤ ਉਸ ਤੋਂ ਅਛੂਤਾ ਰਹਿ ਗਿਆ। ਅੱਜ ਦੀ ਹਾਲਤ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਹਰੇਕ ਭਾਰਤੀ ਪੂੰਜੀਪਤੀ ਘਰਾਣਾ ਵਿਸ਼ਵ ਦੇ ਪੂੰਜੀ ਬਾਜ਼ਾਰਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਡੂੰਘਾਈ ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਭਾਰਤ ਨਾਲ ਹੀ ਨਹੀਂ ਦੁਨੀਆ ਭਰ 'ਚੋਂ ਪੂੰਜੀ ਚੁੱਕ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਦੂਜੇ ਸਾਰੇ ਘਰਾਣਿਆਂ ਸਮੇਤ ਅਡਾਨੀ ਸਮੂਹ ਨੇ ਵੀ ਅਜਿਹਾ ਹੀ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਪਰ ਇਸ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ 'ਚ ਭਾਰਤੀ ਪੂੰਜੀਵਾਦ ਦੇ ਇਹ ਵੱਡੇ-ਵੱਡੇ ਪ੍ਰਤੀਨਿਧੀ ਵਿੱਤੀ ਪੂੰਜੀ ਦੇ ਵਿਸ਼ਵ ਪੱਧਰੀ ਨਿਜ਼ਾਮ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਦਫ਼ਤਰਾਂ ਵਿਚਾਲੇ ਕੜੀ ਬਣ ਗਏ ਹਨ। ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਇਕ ਕੜੀ ਗੜਬੜਾਉਂਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਉਸ ਭਾਰਤੀ ਘਰਾਣੇ ਦੇ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਬਾਂਡਸ ਦੀ ਡਿਗੀ ਹੋਈ ਸਾਖ਼ ਦਾ ਅਸਰ ਭਾਰਤ ਦੇ ਵਿੱਤੀ ਬਾਜ਼ਾਰ 'ਤੇ ਪੈਣਾ ਤੈਅ ਹੈ। ਜਿਸ ਸਮੇਂ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਵਿੱਤੀ ਪੂੰਜੀ ਦੇ ਦਮ 'ਤੇ ਭਾਰਤ ਦੇ ਉਦਯੋਗਪਤੀ ਘਰਾਣੇ ਤਰੱਕੀ ਦੀਆਂ ਉਡਾਨਾਂ ਭਰਦੇ ਹੋਏ ਸਾਡੀ ਰਾਸ਼ਟਰਵਾਦੀ ਛਾਤੀ ਨੂੰ ਮਾਣ ਨਾਲ ਫੁਲਾ ਰਹੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਉਸ ਸਮੇਂ ਸਾਨੂੰ ਯਾਦ ਨਹੀਂ ਰਹਿੰਦਾ ਕਿ ਜੇਕਰ ਕਿਸੇ ਵਜ੍ਹਾ ਨਾਲ ਇਹ ਕੜੀ ਭੰਗ ਹੋਈ ਅਤੇ ਇਸ ਨਾਲ ਜਿਸ ਦੀ ਹਵਾ ਨਿਕਲੇਗੀ, ਉਹ ਇਹੀ ਰਾਸ਼ਟਰਵਾਦੀ ਛਾਤੀ ਹੋਵੇਗੀ। ਹਿੰਡਨਬਰਗ ਰਿਪੋਰਟ ਨੇ ਇਹੀ ਭੂਮਿਕਾ ਅਦਾ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਅਡਾਨੀ ਦੀ ਤਰੱਕੀ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ ਅਸਾਧਾਰਨ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਵੀਹ ਹਜ਼ਾਰ ਕਰੋੜ ਦਾ ਐੱਫ਼.ਪੀ.ਓ. (ਵਾਧੂ ਸ਼ੇਅਰ ਵੇਚ ਕੇ ਪੂੰਜੀ ਉਗਰਾਹੁਣ ਦਾ ਪ੍ਰਸਤਾਵ) ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ ਸੀ ਤਾਂ ਸਾਰਿਆਂ ਦਾ ਇਹੀ ਮੰਨਣਾ ਸੀ ਕਿ ਇਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਖੱਬੇ ਹੱਥ ਦੀ ਖੇਡ ਹੋਵੇਗੀ। ਇਸ ਦਾ 35 ਫ਼ੀਸਦੀ ਹਿੱਸਾ ਪ੍ਰਚੂਨ ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਲਈ ਸੀ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਅਡਾਨੀ ਨੇ ਸਿਰਫ਼ ਇਕ ਅਰਬ ਡਾਲਰ ਹੀ ਜਮ੍ਹਾਂ ਕਰਨੇ ਸਨ, ਪਰ ਇਹ ਰਕਮ ਜਮ੍ਹਾਂ ਕਰਨਾ ਤਾਂ ਦੂਰ ਦੀ ਗੱਲ ਹੈ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪੈਸੇ ਵਾਪਸ ਕਰਨੇ ਪੈ ਰਹੇ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਐੱਫ਼.ਪੀ.ਓ. 'ਚ ਰਕਮ ਲਗਾਉਣ ਦੀ ਹਿੰਮਤ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਗੱਲ ਸਿਰਫ਼ ਐਨੀ ਹੀ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਅਡਾਨੀ ਦੇ ਸ਼ੇਅਰ ਡਿਗਣੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਏ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਬਦਲ ਇਹ ਵੀ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਆਪਣੇ ਐੱਫ਼.ਪੀ.ਓ. ਨੂੰ ਕੁਝ 'ਡਿਸਕਾਊਂਟ' (ਰਿਆਇਤ) 'ਤੇ ਵੇਚਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਨ। ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਅਜਿਹਾ ਕਰਨ ਦੀ ਬਜਾਏ ਆਬੂਧਾਬੀ ਦੇ ਸ਼ਾਹੀ ਘਰਾਣੇ ਦੀ ਇਕ ਫਰਮ ਅਤੇ ਪਰਿਵਾਰ ਆਧਾਰਿਤ ਭਾਰਤੀ ਫਰਮਾਂ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਰਾਤੋ-ਰਾਤ ਆਪਣੇ ਐੱਫ਼.ਪੀ.ਓ. ਨੂੰ ਕਾਮਯਾਬ ਕਰ ਦਿਖਾਇਆ। ਇਸ 'ਤੇ ਮਾਹਰਾਂ ਦੀ ਹੈਰਾਨੀ ਰੁਕੀ ਵੀ ਨਹੀਂ ਸੀ ਕਿ ਅਚਾਨਕ ਵੱਕਾਰੀ ਸੰਸਥਾ ਕ੍ਰੈਡਿਟ ਸਵਿਸ ਨੇ ਅਡਾਨੀ ਦੇ ਬਾਂਡਾਂ ਦੀ ਜ਼ਮਾਨਤ ਮਨਜ਼ੂਰ ਕਰਨ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਇਸ ਦਾ ਸਿੱਟਾ ਭਿਆਨਕ ਨਿਕਲਿਆ। ਅਗਲੇ ਦਿਨ ਹੀ ਫਿਰ ਤੋਂ ਸ਼ੇਅਰ ਬਾਜ਼ਾਰ 'ਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸ਼ੇਅਰ ਤਾਸ਼ ਦੇ ਪੱਤਿਆਂ ਵਾਂਗ ਡਿਗਣ ਲੱਗੇ। ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਅਡਾਨੀ ਨੂੰ ਐੱਫ਼.ਪੀ.ਓ. ਵਾਪਸ ਲੈਣ ਦਾ ਫ਼ੈਸਲਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ। ਇਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਵਾਦੀ ਦਾਅਵਿਆਂ ਦੀ ਅਸਫਲਤਾ ਅਤੇ ਹਿੰਡਨਬਰਗ ਦੀ ਤਰਕਸ਼ੀਲਤਾ ਦੀ ਜ਼ਬਰਦਸਤ ਜਿੱਤ ਸੀ।
ਅਸੀਂ ਇਹ ਕਿਵੇਂ ਭੁੱਲ ਸਕਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਸਾਡਾ ਸ਼ੇਅਰ ਬਾਜ਼ਾਰ ਇਸ ਸਮੇਂ ਸੱਠ ਹਜ਼ਾਰ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਦੀਆਂ ਉੱਚਾਈਆਂ 'ਤੇ ਹੈ, ਜਿਸ ਬਾਰੇ ਪਹਿਲਾਂ ਕਲਪਨਾ ਵੀ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦੇ ਸਾਂ। ਸਾਡੇ ਬਾਜ਼ਾਰ ਨੂੰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਿਖ਼ਰਾਂ 'ਤੇ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਤਾਕਤਾਂ ਨੇ ਪਹੁੰਚਾਇਆ ਹੈ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਪੋਰਟਫੋਲੀਓ ਨਿਵੇਸ਼ਕ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਨਿਵੇਸ਼ਕ ਭੂਮੰਡਲੀਕਰਨ ਦੀ ਹੀ ਸੰਤਾਨ ਹਨ। ਵਿੱਤੀ ਪੂੰਜੀ ਵਾਂਗ ਇਹ ਵੀ ਰਾਸ਼ਟਰਾਂ ਦੀਆਂ ਹੱਦਾਂ-ਸਰਹੱਦਾਂ 'ਚ ਨਹੀਂ ਬੱਝੇ ਹੋਏ। ਇਹ ਨਿਵੇਸ਼ਕ ਜਦੋਂ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਕਿਸੇ ਵੀ ਨਿਵੇਸ਼ਕ ਦੇ ਘਰ 'ਚ ਬੇਮੌਸਮ ਦੀਵਾਲੀ ਮੰਨਵਾ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਜਦੋਂ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਕਿਸੇ ਦੇ ਘਰ ਮਰਘਟ ਜਿਹਾ ਸੰਨਾਟਾ ਛਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਕ ਅੰਕੜੇ ਅਨੁਸਾਰ ਸਾਡੇ ਸ਼ੇਅਰ ਬਾਜ਼ਾਰ 'ਚ ਜੂਨ 2022 ਤੱਕ 1089 ਅਰਬ ਡਾਲਰ ਦੀ ਪੂੰਜੀ ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਸੰਸਥਾਗਤ ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਨੇ ਲਗਾਈ ਹੋਈ ਸੀ। ਇਸ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਸਾਡੇ ਦੇਸ਼ 'ਚ ਪ੍ਰਤੱਖ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਨਿਵੇਸ਼ ਉਸ ਸਮੇਂ ਉਸ ਤੋਂ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਭਾਵ 605 ਅਰਬ ਡਾਲਰ ਹੀ ਸੀ।
2008 'ਚ ਜਦੋਂ ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਵਿੱਤੀ ਬਾਜ਼ਾਰਾਂ 'ਚ ਸੰਕਟ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਹੋਈ ਸੀ, ਉਸ ਸਮੇਂ ਉੱਥੇ ਸਰਕਾਰ ਵਲੋਂ ਨਿਯੁਕਤ ਪੂੰਜੀ ਦੇ ਕੰਟਰੋਲਰ ਅਤੇ ਰੈਗੂਲੇਟਰਾਂ ਨੇ ਉਸ ਨਾਲ ਜੁੜੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਨੂੰ ਨਜ਼ਰਅੰਦਾਜ਼ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਨਤੀਜਾ ਇਹ ਨਿਕਲਿਆ ਕਿ ਇਹ ਸੰਕਟ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਦੂਜੇ ਬਾਜ਼ਾਰਾਂ 'ਚ ਵੀ ਫੈਲਦਾ ਚਲਿਆ ਗਿਆ। ਆਰਥਿਕ ਮਾਹਰਾਂ ਨੂੰ ਲੱਗ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਅੱਜ ਥੋੜ੍ਹਾ-ਬਹੁਤ ਅਜਿਹਾ ਹੀ ਨਜ਼ਾਰਾ ਭਾਰਤ ਦੇ ਬਾਜ਼ਾਰ ਕੰਟਰੋਲਰਾਂ ਅਤੇ ਰੈਗੂਲੇਟਰਾਂ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਹੈ। ਚਾਹੇ ਸੇਬੀ ਹੋਵੇ ਜਾਂ ਧੋਖਾਧੜੀ ਦੀ ਜਾਂਚ-ਪੜਤਾਲ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਹੋਰ ਸੰਸਥਾ ਹੋਵੇ ਗੇਂਦ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਾਲੇ 'ਚ ਹੈ। ਹਿੰਡਨਬਰਗ ਨੇ ਜੋ ਕਰਨਾ ਸੀ, ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਅਡਾਨੀ ਗਰੁੱਪ ਦਾ ਜੋ ਹੋਣਾ ਹੈ, ਉਹ ਭਵਿੱਖ ਹੀ ਦੱਸੇਗਾ। ਪਰ ਇਸ ਵਿੱਤੀ ਭੁਚਾਲ ਦੇ ਕੇਂਦਰ 'ਚ ਹੋ ਰਹੇ ਘਟਨਾਕ੍ਰਮ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਖੁੱਲ੍ਹੇ-ਛੁਪੇ ਇਤਿਹਾਸ ਤੋਂ ਪਰਦਾ ਚੁੱਕਣ ਦੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਦੀ ਹੈ। ਦਾਅ 'ਤੇ ਸਿਰਫ਼ ਇਕ ਉਦਯੋਗਿਕ ਸਮੂਹ ਹੀ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਇਸ ਭੂਮੰਡਲੀਕਰਨ ਆਰਥਿਕ ਨਿਜ਼ਾਮ 'ਚ ਭਾਰਤੀ ਅਰਥਵਿਵਸਥਾ ਦਾ ਦੂਰਗਾਮੀ ਭਵਿੱਖ ਵੀ ਹੈ।
-ਲੇਖਕ ਅੰਬੇਡਕਰ ਵਿਸ਼ਵ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਦਿੱਲੀ 'ਚ ਪ੍ਰੋਫ਼ੈਸਰ ਅਤੇ ਭਾਰਤੀ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ 'ਚ ਅਭਿਲੇਖਾਗਰੀ ਖੋਜ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਦੇ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਹਨ।
ਸੰਪਰਕ abhaydubey@aud.ac.in
ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਸਮੱਸਿਆ ਬਣ ਗਈਆਂ ਹਨ ਸ਼ਹਿਰੀ ਪਲਾਟਾਂ ਦੀਆਂ ਰਜਿਸਟਰੀਆਂ
ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਆਮਦਨ ਦੇ ਸਾਧਨਾਂ 'ਚ ਰੀੜ੍ਹ ਦੀ ਹੱਡੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਮਾਲ ਵਿਭਾਗ ਕਾਫੀ ਅਹਿਮ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਅਧੀਨ ਹੀ ਜਾਇਦਾਦਾਂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਕੰਮਾਂ ਸੰਬੰਧੀ ਰਜਿਸਟਰੀਆਂ ਦਾ ਕੰਮਕਾਰ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਮਾਲ ਵਿਭਾਗ ਤੋਂ ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਹੀ ...
ਮੌਜੂਦਾ ਬਜਟ ਕਿਸਾਨਾਂ, ਗ਼ਰੀਬਾਂ ਅਤੇ ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਪੱਖ ਵਿਚ ਨਹੀਂ
ਹਰ ਸਾਲ ਜਦੋਂ ਵੀ ਸਰਕਾਰ ਆਪਣਾ ਸਾਲਾਨਾ ਬਜਟ ਪੇਸ਼ ਕਰਦੀ ਹੈ, ਲੋਕੀ ਜਾਣਨ ਲਈ ਉਤਸੁਕ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਕੀ ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਦੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਇਸ ਬਜਟ ਰਾਹੀਂ ਹੱਲ ਹੋਣਗੀਆਂ? ਕੁਝ ਲੋਕ ਪੇਸ਼ੀਨਗੋਈਆਂ ਵੀ ਆਪੋ-ਆਪਣੇ ਢੰਗ ਨਾਲ ਕਰਨ ਲਗਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਸਾਲ ਦਾ ਬਜਟ ਵੀ ਜਦੋਂ ਪਹਿਲੀ ...
ਦੇਸ਼ ਦਾ ਖ਼ਲਨਾਇਕ ਸੀ ਮੁਸ਼ੱਰਫ਼
ਅੱਜ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਜਿਸ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਮੋੜ 'ਤੇ ਖੜ੍ਹਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਉਹ ਖਿੱਲਰਦਾ ਜਾਪਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਉਥੇ ਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਇਕ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਅੱਤਵਾਦੀਆਂ ਨੇ ਘੇਰਾ ਪਾਇਆ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਚਾਰ ਵੱਡੇ ਸੂਬੇ ਆਪਸ ਵਿਚ ਭਿੜਨ ਲੱਗੇ ਹੋਏ ਹਨ ਅਤੇ ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਆਰਥਿਕ ...
