ਖਾਲੀ ਹੋਏ ਖੇਤਾਂ ਵਿਚ ਜਿੰਨਾ ਜਲਦੀ ਹੋ ਸਕੇ ਚਾਰੇ ਦੀ ਬਿਜਾਈ ਕਰ ਦੇਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਹੁਣ ਚਰੀ, ਮੱਕੀ, ਬਾਜਰਾ, ਰਵਾਂਹ, ਦੋਗਲਾ ਨੇਪੀਅਰ ਬਾਜਰਾ ਤੇ ਗਿੰਨੀ ਘਾਹ ਦੀ ਬਿਜਾਈ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਕੋਈ ਡੇਢ ਮਹੀਨੇ ਪਿਛੋਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਕਟਾਈ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਚਾਰੇ ਲਈ ਮੱਕੀ ਦੀ ਜੇ-1007 ਅਤੇ ਜੇ-1006 ਕਿਸਮਾਂ ਦੀ ਸਿਫਾਰਸ਼ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਕਿਸਮਾਂ ਦਾ ਬੀਜ ਪ੍ਰਾਪਤ ਨਾ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਪ੍ਰਭਾਤ, ਕੇਸਰੀ ਜਾਂ ਮੇਘਾ ਕਿਸਮਾਂ ਦੀ ਬਿਜਾਈ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਕ ਏਕੜ ਵਿਚ 30 ਕਿੱਲੋ ਬੀਜ ਪਾਵੋ। ਮੱਕੀ ਨੂੰ ਰਵਾਂਹ ਨਾਲ ਰਲਾ ਕੇ ਵੀ ਬੀਜਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਕ ਏਕੜ ਵਿਚ 15 ਕਿੱਲੋ ਮੱਕੀ ਅਤੇ 15 ਕਿੱਲੋ ਕਾਊਪੀਜ 88 ਕਿਸਮ ਦਾ ਬੀਜ ਪਾਵੋ। ਮੱਕੀ ਵਿਚੋਂ ਬੇਬੀਕਾਰਨ ਤੋੜ ਕੇ ਵੇਚਿਆਂ ਵਾਧੂ ਆਮਦਨ ਹੋ ਜਾਵੇਗੀ। ਚਰੀ ਨੂੰ ਸਾਉਣੀ ਦਾ ਮੁੱਖ ਚਾਰਾ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੀ ਬਿਜਾਈ ਪਹਿਲਾ ਮੀਂਹ ਪੈਣ 'ਤੇ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਸੀ ਪਰ ਹੁਣ ਰੌਣੀ ਕਰਕੇ ਇਸ ਦੀ ਬਿਜਾਈ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਐਸ. ਐਲ. 44 ਸਿਫ਼ਾਰਸ਼ ਕੀਤੀ ਕਿਸਮ ਹੈ। ਇਸ ਕਿਸਮ ਤੋਂ ਇਕ ਏਕੜ ਵਿਚੋਂ ਕੋਈ 250 ਕੁਇੰਟਲ ਹਰਾ ਚਾਰਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋ ...
ਝੋਨਾ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਇਕ ਪਮੁੱਖ ਫ਼ਸਲ ਹੈ। ਇਸ ਫ਼ਸਲ ਅਧੀਨ ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ 3.10 ਮਿਲੀਅਨ ਹੈਕਟੇਅਰ ਰਕਬਾ, 19.14 ਮਿਲੀਅਨ ਟਨ ਪੈਦਾਵਾਰ ਅਤੇ ਔਸਤਨ ਝਾੜ 61.67 ਕੁਇੰਟਲ ਪਤੀ ਹੈਕਟੇਅਰ ਹੈ। ਸਾਲ 2020-21 ਅਤੇ 2021-22 ਦੌਰਾਨ ਕੋਰੋਨਾ ਮਹਾਂਮਾਰੀ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਝੋਨੇ ਦੀ ਲਵਾਈ ਲਈ ਪ੍ਰਵਾਸੀ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਦੀ ਬਹੁਤ ਘਾਟ ਆਈ, ਜਿਸ ਕਰਕੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੇ ਸਿੱਧੀ ਬਿਜਾਈ ਦੇ ਢੰਗ ਨੂੰ ਚੁਣਿਆ, ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਝੋਨੇ ਦੀ ਸਿੱਧੀ ਬਿਜਾਈ ਵਾਲੇ ਰਕਬੇ ਹੇਠ ਕਾਫ਼ੀ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ। ਇਸ ਸਾਲ ਝੋਨੇ ਦੀ ਸਿੱਧੀ ਬਿਜਾਈ ਲਈ ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਵਲੋਂ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰੇਰਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਝੋਨੇ ਦੀ ਸਿੱਧੀ ਬਿਜਾਈ ਲਈ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੇ ਪੀ. ਏ. ਯੂ. ਵਲੋਂ ਸਿਫ਼ਾਰਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਟੇਢੀਆਂ ਪਲੇਟਾਂ ਵਾਲੀ ਮਸ਼ੀਨ ਅਤੇ ਲੱਕੀ ਸੀਡ ਡਰਿੱਲ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ। ਕਿਉਂਕਿ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਕਿਸਾਨ ਵੀਰਾਂ ਵਲੋਂ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰੀ ਇਨ੍ਹਾਂ ਮਸ਼ੀਨਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕੁਝ ਦਿੱਕਤਾਂ ਪੇਸ਼ ਆਈਆਂ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਮਸ਼ੀਨਾਂ ਨੂੰ ਸਹੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਚਲਾਉਣ ਲਈ ਹੇਠ ਲਿਖੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਵੱਲ ਧਿਆਨ ਦੇਣਾ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ।
* ...
ਝੋਨਾ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਫ਼ਸਲ ਬਣ ਗਈ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਤਕਰੀਬਨ 31 ਲੱਖ ਹੈਕਟੇਅਰ ਰਕਬੇ 'ਤੇ ਕਾਸ਼ਤ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੈ। ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ 30.66 ਲੱਖ ਹੈਕਟੇਅਰ ਰਕਬੇ 'ਤੇ ਇਹ ਫ਼ਸਲ ਬੀਜੀ ਗਈ ਸੀ। ਇਸ ਸਾਲ ਜ਼ਮੀਨ ਥੱਲੇ ਪਾਣੀ ਦਾ ਪੱਧਰ ਘਟਣ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਨੂੰ ਮੁੱਖ ਰੱਖਦਿਆਂ ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਨੇ 12 ਲੱਖ ਹੈਕਟੇਅਰ 'ਤੇ ਸਿੱਧੀ ਬਿਜਾਈ ਕਰਨ ਦਾ ਟੀਚਾ ਰੱਖਿਆ ਹੈ। ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਸਿੱਧੀ ਬਿਜਾਈ ਇਸ ਤੋਂ ਅੱਧੇ ਰਕਬੇ 'ਤੇ ਹੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਤਕਰੀਬਨ 6 ਲੱਖ ਹੈਕਟੇਅਰ ਰਕਬੇ 'ਤੇ ਬਾਸਮਤੀ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੈ। ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਨਾਲੋਂ ਬਾਸਮਤੀ ਕਿਸਮਾਂ ਥੱਲੇ ਇਸ ਸਾਲ ਰਕਬਾ ਵਧਣ ਦੇ ਆਸਾਰ ਹਨ ਕਿਉਂਕਿ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਬਾਸਮਤੀ ਦਾ ਮੁਕਾਬਲਤਨ ਲਾਹੇਵੰਦ ਭਾਅ ਮਿਲਿਆ ਹੈ। ਲਗਭਗ 12-13 ਲੱਖ ਹੈਕਟੇਅਰ ਰਕਬੇ 'ਤੇ ਝੋਨੇ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਕੱਦੂ ਕੀਤੇ ਖੇਤਾਂ ਵਿਚ ਟਰਾਂਸਪਲਾਂਟਿੰਗ ਵਿਧੀ ਨਾਲ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ। ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਭਗਵੰਤ ਮਾਨ ਵਲੋਂ ਬਾਸਮਤੀ ਦੀ ਐਮ. ਐਸ. ਪੀ. ਨਿਸਚਿਤ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਦਾ ਜੋ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਉਸ ਨਾਲ ਬਾਸਮਤੀ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਥੱਲੇ 7 ਲੱਖ ਹੈਕਟੇਅਰ ਰਕਬਾ ਆ ...
ਸਭ ਜੀਵ ਸਣੇ ਬਨਸਪਤੀ ਅੱਗੇ ਵਧਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਵਾਧੇ ਦੀ ਕੋਈ ਉੱਪਰਲੀ ਸੀਮਾ ਨਿਰਧਾਰਤ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ। ਜੇ ਇਸ ਵਿਚ ਲਾਲਚ ਤੇ ਕਬਜ਼ੇ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਜੁੜ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਲੜਾਈ ਦਾ ਮੁੱਢ ਬੱਝ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਬਨਸਪਤੀ ਦੀ ਲੜਾਈ, ਧੁੱਪ ਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਜਾਂ ਜੜ੍ਹਾਂ ਦੀ ਧਰਤੀ 'ਤੇ ਪਕੜ ਲਈ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਮਾੜੀ ਜਾਂ ਹੌਲੀ ਵਧਣ ਵਾਲੀ ਬਨਸਪਤੀ ਦੱਬ ਜਾਂ ਮਰ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਉੱਡਣ, ਤੈਰਨ ਜਾਂ ਰੀਂਗਣ ਵਾਲੇ ਜੀਵ ਸ਼ਿਕਾਰ ਖੋਹਣ ਲਈ ਲੜਦੇ ਹਨ। ਪਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਲੜਾਈ ਥੋੜ੍ਹਚਿਰੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਪਰ ਇਹ ਮਨੁੱਖ ਹੀ ਹੈ, ਜੋ ਬੇਲੋੜਾ ਧੱਕਾ ਧੱਫਾ ਤੇ ਬੋਲ-ਬੁਲਾਰਾ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਨਾਲ ਦੀ ਨਾਲ ਆਪਣੇ ਅੰਦਰ ਤੇ ਸਮਾਜ ਵਿਚ ਨਫ਼ਰਤ ਦੇ ਬੀਜ ਵੀ ਬੀਜਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਸਾਰਾ ਕੁਝ ਕਰਨ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਉਸ ਨੂੰ ਮਨ ਦੀ ਸ਼ਾਂਤੀ ਤਾਂ ਕਿੱਥੇ ਲੱਭਣੀ, ਪਦਾਰਥਿਕ ਲਾਭ ਵੀ ਨਹੀਂ ਮਿਲਦਾ ਜਾਂ ਗੁਆਚ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਫਜ਼ੂਲ ਬੋਲਣਾ ਜਾਂ ਐਵੇਂ ਦਮਗਜੇ ਮਾਰਨੇ, ਅੰਤ ਵੱਲ ਲੈ ਤੁਰਦੇ ਹਨ। ਪਹਾੜ ਦੀ ਟੀਸੀ ਦੇ ਸੁਪਨੇ, ਸਮੁੰਦਰ ਦੀ ਤਹਿ 'ਚ ਦੱਬ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਜੇ ਜੀਵਨ ਦਾ ਅਨੰਦ ਲੈਣਾ ਹੈ ਤਾਂ, ਆਪਣੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਦੇ ਲੋਕਾਂ, ਜੀਵਾਂ, ਬਨਸਪਤੀ ...
ਧਰਤੀ ਹੇਠਲੇ ਪਾਣੀ ਉੱਪਰ ਨਿਰਭਰਤਾ ਘਟਾਉਣ ਲਈ ਝੋਨੇ ਦੀ ਲੁਆਈ ਮੌਨਸੂਨ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਦੇ ਨੇੜੇ ਕਰਨਾ ਪਾਣੀ ਬਚਾਉਣ ਦੀ ਨੀਤੀ ਦਾ ਇਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹਿੱਸਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਮੱਦੇਨਜ਼ਰ ਪੰਜਾਬ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਲੁਧਿਆਣਾ ਨੇ ਪਿਛਲੇ ਅੱਠ ਸਾਲਾਂ ਦੌਰਾਨ ਝੋਨੇ ਦੀਆਂ 11 ਕਿਸਮਾਂ ਕਾਸ਼ਤ ਲਈ ਸਿਫ਼ਾਰਸ ਕੀਤੀਆਂ ਹਨ ਜੋ ਕਿ ਪਿਛੇਤੀ ਲੁਆਈ ਵਿਚ ਜ਼ਿਆਦਾ ਝਾੜ ਦਿੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਹ ਕਿਸਮਾਂ ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ 70 ਫ਼ੀਸਦੀ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਰਕਬੇ ਉੱਪਰ ਲਗਾਈਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਪਿਛਲੇ ਸਾਲਾਂ ਦੌਰਾਨ ਕੀਤੇ ਖੋਜ ਤਜਰਬਿਆਂ ਦੇ ਅੰਕੜੇੇ ਦਰਸਾਉਂਦੇ ਹਨ, ਕਿ ਵਧੇਰੇ ਝਾੜ ਲਈ ਪੀ. ਆਰ. ਕਿਸਮਾਂ ਦੀ ਲੁਆਈ 25 ਜੂਨ ਦੇ ਨਜ਼ਦੀਕ ਜ਼ਿਆਦਾ ਲਾਹੇਵੰਦ ਹੈ ਸਗੋਂ ਪੀ. ਆਰ. 126 ਜੁਲਾਈ ਮਹੀਨੇ ਵਿਚ ਲੁਆਈ ਦੇ ਤਹਿਤ ਬਿਹਤਰ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਕਿਸਮਾਂ ਦੀ ਅਗੇਤੀ ਲੁਆਈ ਕਰਨ ਨਾਲ ਬੂਰ ਪੈਣ ਸਮੇਂ ਉੱਚ ਤਾਪਮਾਨ ਕਰਕੇ ਮੁੰਜਰਾਂ ਵਿਚ ਫੋਕ ਵੱਧ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਦਾਣੇ ਹਲਕੇ ਰਹਿ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਜੋ ਕਿ ਝਾੜ ਘਟਣ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦੇ ਹਨ। ਝੋਨੇ ਦੀ ਲੁਆਈ ਅਗੇਤੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਕੀੜੇ-ਮਕੌੜਿਆਂ ਦੀਆਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪੀੜ੍ਹੀਆਂ ...
ਖੇਤੀ ਮਾਹਿਰਾਂ ਅਤੇ ਸਰਕਾਰਾਂ ਵਲੋਂ ਪਿਛਲੇ ਕਈ ਵਰ੍ਹਿਆਂ ਤੋਂ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਝੋਨੇ ਦੀ ਰਵਾਇਤੀ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਬਿਜਾਈ ਕਰਨ ਦੀ ਬਜਾਏ ਸਿੱਧੀ ਬਿਜਾਈ ਕਰਨ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਸੂਬੇ ਦੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਭਗਵੰਤ ਮਾਨ ਵਲੋਂ ਵੀ ਝੋਨੇ ਦੀ ਸਿੱਧੀ ਬਿਜਾਈ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਦਿਆਂ ਸਿੱਧੀ ਬਿਜਾਈ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਤੀ ਏਕੜ 1500/- ਰੁਪਏ ਸਹਾਇਤਾ ਰਾਸ਼ੀ ਦੇਣ ਦੀ ਗੱਲ ਕਹੀ ਗਈ ਹੈ। ਮਾਹਿਰਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਝੋਨੇ ਦੀ ਸਿੱਧੀ ਬਿਜਾਈ ਜਿੱਥੇ ਪਾਣੀ ਦੀ ਖਪਤ ਘੱਟ ਕਰਦੀ ਹੈ ਉੱਥੇ ਹੀ ਕੱਦੂ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਕਾਸ਼ਤ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਬਰਸਾਤਾਂ ਦਾ ਪਾਣੀ ਵੀ ਭਰਪੂਰ ਮਾਤਰਾ 'ਚ ਧਰਤੀ ਹੇਠ ਚਲਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਿੱਧੀ ਬਿਜਾਈ ਦੋ ਤਰੀਕਿਆਂ ਨਾਲ ਪਾਣੀ ਦੀ ਬੱਚਤ ਕਰਨ ਦੇ ਸਮਰੱਥ ਹੈ। ਝੋਨੇ ਦੀ ਸਿੱਧੀ ਬਿਜਾਈ ਨਾਲ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦਾ ਖਰਚਾ ਵੀ ਘਟਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਝੋਨੇ ਦੀ ਪਨੀਰੀ ਬੀਜਣ ਅਤੇ ਕੱਦੂ ਕਰਨ ਦੀ ਬਜਾਏ ਮਸ਼ੀਨ ਨਾਲ ਸਿੱਧੀ ਬਿਜਾਈ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਝੋਨੇ ਦੀ ਸਿੱਧੀ ਬਿਜਾਈ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਕਿਸ ਹੱਦ ਤੱਕ ਰਾਸ ਆਉਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਕਿਸਾਨ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਸਾਹਿਬ ਵਲੋਂ ਕੀਤੀ ...
Website & Contents Copyright © Sadhu Singh Hamdard Trust, 2002-2021.
Ajit Newspapers & Broadcasts are Copyright © Sadhu Singh Hamdard Trust.
The Ajit logo is Copyright © Sadhu Singh Hamdard Trust, 1984.
All rights reserved. Copyright materials belonging to the Trust may not in whole or in part be produced, reproduced, published, rebroadcast, modified, translated, converted, performed, adapted,communicated by electromagnetic or optical means or exhibited without the prior written consent of the Trust. Powered
by REFLEX