ਗੁਰਬਾਣੀ ਦੀ ਸਮੁੱਚੀ ਟੈਕਸਟ ਰਮਜ਼ਭਰਪੂਰ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਸਿੱਧੇ ਅਤੇ ਸਰਲ ਅਰਥ ਨਹੀਂ ਕੀਤੇ ਜਾ ਸਕਦੇ। ਨਾ ਕੇਵਲ ਸਾਰੇ ਸਤਿਗੁਰਾਂ ਦੀ ਪੂਰੀ ਬਾਣੀ ਅੰਤਰ-ਸੰਬੰਧਿਤ ਹੈ ਬਲਕਿ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬਾਨ ਜੀ ਆਪਣੇ ਪੂਰਵਕਾਲੀ ਅਤੇ ਸਮਕਾਲੀ ਸੰਤਾਂ, ਭਗਤਾਂ ਅਤੇ ਭੱਟਾਂ-ਢਾਡੀਆਂ ਆਦਿ ਨਾਲ ਵੀ ਸੰਵਾਦ ਰਚਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਸੰਵਾਦ ਆਪਣੇ ਤੋਂ ਪਿੱਛੋਂ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਪਾਠਕਾਂ ਨਾਲ ਵੀ ਨਿਰੰਤਰ ਚਲਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਗੁਰਬਾਣੀ ਦਾ ਸਰੂਪ ਅਤੇ ਸੁਭਾਉ ਸੰਵਾਦੀ (ਡਾਇਆਲਾਜਿਕ) ਹੈ। ਇਸ ਮਹਾਨ ਟੈਕਸਟ ਨੂੰ ਸਮਝਣ ਲਈ ਰਮਜ਼ਾਂ ਅਤੇ ਵਿਅੰਜਨਾਰਥ ਦਾ ਸਹਾਰਾ ਲੈਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ।
ਗੁਰਬਾਣੀ 'ਉਦਮੁ ਕਰੇਦਿਆ ਜੀਉ ਤੂੰ' ਅਤੇ 'ਕਮਾ ਕੇ ਖਾਣ' ਦਾ ਉਪਦੇਸ਼ ਵੀ ਦਿੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਉੱਦਮ ਦੀ ਚਿਤਵਨੀ ਕਰਦੇ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਾਣੀ ਨੂੰ ਰੱਬ ਦੀ ਸਾਜੀ ਹੋਈ ਦੁਨੀਆ ਅਤੇ ਸੰਪੂਰਨ ਬ੍ਰਹਿਮੰਡ ਦਾ ਰਹੱਸ ਵੀ ਸਮਝਾਉਂਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਅਨੁਸਾਰ ਰੱਬ ਆਪ ਸਭ ਜੀਵ-ਜੰਤੂਆਂ ਦੀਆਂ ਲੋੜਾਂ ਦਾ ਖਿਆਲ ਰੱਖਦਾ ਹੈ। ਉਹ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਵੀ ਰਿਜ਼ਕ ਤੋਂ ਵਾਂਝਾ ਨਹੀਂ ਰੱਖਦਾ। ਪਹਾੜਾਂ ਅਤੇ ਰੇਗਿਸਤਾਨਾਂ ਵਿਚ ਵੀ ਜੀਵ-ਜੰਤੂਆਂ ਨੂੰ ਰਿਜ਼ਕ ਪਹੁੰਚਾਉਂਦਾ ...
ਗਿਆਨੀ ਦਿੱਤ ਸਿੰਘ ਦਾ ਨਾਂਅ ਕਿਸੇ ਜਾਣ-ਪਛਾਣ ਦਾ ਮੁਥਾਜ ਨਹੀਂ ਕਿਉਂਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਪੰਜਾਬੀ ਸਾਹਿਤ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ, ਲੇਖਕ ਕੋਸ਼ਾਂ, ਸਿੰਘ ਸਭਾ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸਾਂ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਬਾਰੇ ਲਿਖੀਆਂ ਪੁਸਤਕਾਂ ਵਿਚ ਮੌਜੂਦ ਹੈ। ਏਨਾ ਕੁਝ ਹੋਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਗਿਆਨੀ ਜੀ ਬਾਰੇ ਅਗਲੇਰੀ ਖੋਜ ਦੀ ਗੁੰਜਾਇਸ਼ ਅਜੇ ਵੀ ਬਣੀ ਹੋਈ ਹੈ। ਭਾਈ ਸੰਤੋਖ ਸਿੰਘ ਵਾਂਗ ਗਿਆਨੀ ਦਿੱਤ ਸਿੰਘ ਦਾ ਵੀ ਸੰਕਲਪ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਦਸੇ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬਾਨ ਦਾ ਜੀਵਨ-ਇਤਿਹਾਸ ਲਿਖਣ ਅਤੇ ਅਜਿਹਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਰ ਵੀ ਵਿਖਾਇਆ। ਅੱਜ ਸਾਡੇ ਕੋਲ ਇਹ ਸਾਰਾ ਇਤਿਹਾਸ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਲਿਖੀਆਂ ਜੀਵਨੀਆਂ ਵਿਚ ਮੌਜੂਦ ਹੈ, ਪਰ ਅੱਜ ਦੀ ਚਰਚਾ ਲਈ ਅਸੀਂ ਕੇਵਲ ਗਿਆਨੀ ਦਿੱਤ ਸਿੰਘ ਦੀ ਲਿਖੀ ਜਨਮਸਾਖੀ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਹੀ ਚੁਣੀ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਵਿਚ ਗਿਆਨੀ ਜੀ ਨੇ ਸਿੱਖ ਧਰਮ, ਇਤਿਹਾਸ, ਦਰਸ਼ਨ ਅਤੇ ਰਹਿਤ ਮਰਯਾਦਾ ਬਾਰੇ ਬੜੇ ਸਪੱਸ਼ਟ ਵਿਚਾਰ ਦਿੱਤੇ ਹਨ।
ਇਥੇ ਇਹ ਦੱਸਣਾ ਉਚਿਤ ਪ੍ਰਤੀਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਪਹਿਲਾਂ ਲਿਖੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਜਨਮ ਸਾਖੀਆਂ ਦੇ ਹੁੰਦਿਆਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਨਵੀਂ ਜਨਮ ਸਾਖੀ ਲਿਖਣ ਦੀ ਲੋੜ ਕਿਉਂ ਪਈ? ਇਹ ਉਹ ਸਮਾਂ ਸੀ ...
ਰਾਮਕਲੀ ਮਹਲਾ ੯
ਪ੍ਰਾਨੀ ਨਾਰਾਇਨ ਸੁਧਿ ਲੇਹ॥
ਛਿਨੁ ਛਿਨੁ ਅਉਧ ਘਟੈ ਨਿਸਿ ਬਾਸੁਰ
ਬ੍ਰਿਥਾ ਜਾਤੁ ਹੈ ਦੇਹ॥ ੧॥ ਰਹਾਉ॥
ਤਰਨਾਪੋ ਬਿਖਿਅਨ ਸਿਉ ਖੋਇਓ
ਬਾਲਪਨੁ ਅਗਿਆਨਾ॥
ਬਿਗੰਧ ਭਇਓ ਅਜਹੂ ਨਹੀ ਸਮਝੈ
ਕਉਨ ਕੁਮਤਿ ਉਰਝਾਨਾ॥ ੧॥
ਮਾਨਸ ਜਨਮੁ ਦੀਓ ਜਿਹ ਠਾਕੁਰਿ
ਸੋ ਤੈ ਕਿਉ ਬਿਸਰਾਇਓ॥
ਮੁਕਤੁ ਹੋਤ ਨਰ ਜਾ ਕੈ ਸਿਮਰੈ
ਨਿਮਖ ਨ ਤਾ ਕਉ ਗਾਇਓ॥ ੨॥
ਮਾਇਆ ਕੋ ਮਦੁ ਕਹਾ ਕਰਤੁ ਹੈ
ਸੰਗਿ ਨ ਕਾਹੂ ਜਾਈ॥
ਨਾਨਕੁ ਕਹਤੁ ਚੇਤਿ ਚਿੰਤਾਮਨਿ
ਹੋਇ ਹੈ ਅੰਤਿ ਸਹਾਈ॥ ੩॥ ੩॥ (ਅੰਗ : 902)
ਸ਼ਬਦ ਅਰਥ : ਨਾਰਾਇਨ ਸੁਧਿ-ਪਰਮਾਤਮਾ ਦੀ ਯਾਦ। ਲੇਹ-ਮਨ ਵਿਚ ਟਿਕਾਈ ਰੱਖ। ਛਿਨੁ ਛਿਨੁ-ਇਕ ਇਕ ਛਿਨ ਕਰਕੇ, ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ। ਨਿਸਿ ਬਾਸੁਰ-ਰਾਤ ਅਤੇ ਦਿਨ। ਅਉਧ-ਉਮਰ। ਬ੍ਰਿਥਾ ਜਾਤ ਹੈ ਦੇਹ-(ਤੇਰਾ) ਮਨੁੱਖਾ ਸਰੀਰ ਵਿਅਰਥ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਤਰਨਾਪੋ-ਜੁਆਨੀ। ਬਿਖਿਅਨ ਸਿਉ-ਵਿਸ਼ੇ ਵਿਕਾਰਾਂ ਵਿਚ। ਖੋਇਉ-ਗੁਆ ਲਿਆ। ਅਗਿਆਨਾ-ਅਨਜਾਣਪੁਣੇ ਵਿਚ। ਬਿਰਧਿ ਭਇਓ-ਹੁਣ ਬੁੱਢਾ ਹੋ ਗਿਐ। ਅਜਹੁ-(ਪਰ) ਹਾਲੇ ਵੀ। ਅਜਹੁ ਨਹੀ ਸਮਝੈ-ਹਲੇ ਵੀ ਨਹੀਂ ਸਮਝਦਾ। ਕਉਨੁ ਕੁਮਤਿ ਉਰਝਾਨਾ-ਕਿਹੜੀ ਭੈੜੀ ਮਤ ਵਿਚ ਉਲਝਿਆ ਪਿਆ ਹੈ। ਮਾਨਸ ...
ਉਹ ਸਾਰੀਆਂ ਸੰਸਾਰੀ ਵਸਤੂਆਂ, ਕੰਮ, ਰਿਸ਼ਤੇ ਮਾਇਆ ਅਖਵਾਉਂਦੇ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚ ਉਲਝ ਕੇ ਬੰਦਾ ਰੱਬ ਨੂੰ ਭੁੱਲਿਆ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਸਵੇਰੇ, ਦੁਪਹਿਰੇ, ਸ਼ਾਮ ਉਹ ਕਿਸੇ ਵਕਤ ਵੀ ਰੱਬ ਨੂੰ ਚੇਤੇ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ। ਕਈ 'ਮਾਇਆ' ਵਿਚ ਖ਼ੁਦ ਨੂੰ ਇਉਂ ਰਚਾ ਲੈਂਦੇ ਹਨ, ਉਹ ਰੱਬ ਦੀ ਹੋਂਦ ਤੋਂ ਹੀ ਮੁਨਕਰ ਹੋ ਬਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਅਸਲ ਵਿਚ ਉਹ ਮਾਇਆ ਨੂੰ ਹੀ ਰੱਬ ਸਮਝਣ ਦੇ ਭਰਮ ਦਾ, ਭੁਲੇਖੇ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ, ਪੈਸਾ ਹੀ ਭਗਵਾਨ ਹੈ। ਉਹ ਇਹ ਨਹੀਂ ਸਮਝਦੇ ਕਿ 'ਮਾਇਆ' ਦਾ ਰੂਪ ਧਨ ਤੇ ਪੈਸਾ ਤਾਂ ਦੁਨੀਆ ਵਿਚ ਗੁਜ਼ਾਰਾ ਕਰਨ ਲਈ ਬਣਿਆ ਹੈ। ਜੋ ਸਾਡੇ ਲਈ ਸਰੀਰਕ ਅਨੰਦ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਲਈ। ਐਸ਼ੋ ਇਸ਼ਰਤ ਲਈ ਹੈ। ਆਤਮਿਕ ਅਨੰਦ ਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ। ਇਸੇ ਲਈ ਸਾਹਿਬ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਅਮਰ ਦਾਸ ਜੀ ਆਪਣੀ ਸ਼ਾਹਕਾਰ ਰਚਨਾ 'ਅਨੰਦ ਸਾਹਿਬ' ਵਿਚ ਫੁਰਮਾਉਂਦੇ ਹਨ :
ਏ ਮਨ ਚੰਚਲਾ ਚਤੁਰਾਈ ਕਿਨੈ ਨਾ ਪਾਇਆ॥
ਚਤੁਰਾਈ ਨ ਪਾਇਆ ਕਿਨੈ ਤੂ ਸੁਣਿਆ ਮੰਨ ਮੇਰਿਆ॥
ਏਹ ਮਾਇਆ ਮੋਹਣੀ ਜਿਨਿ ਏਤੁ ਭਰਮਿ ਭੁਲਾਇਆ॥
ਮਾਇਆ ਤ ਮੋਹਣੀ ਤਿਨੈ ਕੀਤੀ ਜਿਨਿ ਠਗਉਲੀ ਪਾਈਆ॥
(ਅੰਗ : 917)
ਸੰਸਾਰਕ ਵਸਤੂਆਂ ਦੀ ਖਿੱਚ ਬੰਦੇ ਨੂੰ ...
ਗੁਰੂ ਕਾ ਬਾਗ਼ ਦਾ ਮੋਰਚਾ ਦਿਨੋ-ਦਿਨ ਭਖਦਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਅੰਗਰੇਜ਼ ਸਰਕਾਰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਘਬਰਾ ਚੁੱਕੀ ਸੀ। ਗੁਰੂ ਕਾ ਬਾਗ਼ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਜਥਿਆਂ ਦੇ ਸਿੰਘ ਜਦੋਂ ਅੰਗਰੇਜ਼ ਪੁਲਿਸ ਦੀ ਮਾਰ ਕੁਟਾਈ ਉਪਰੰਤ ਜ਼ਖ਼ਮੀ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਸਨ ਤਾਂ ਸੇਵਾਦਾਰ ਅਤੇ ਸਕਾਊਟ ਵਾਲੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਨੇੜੇ ਬਣੇ ਆਰਜ਼ੀ ਹਸਪਤਾਲ ਵਿਚ ਲੈ ਜਾਂਦੇ ਜਿਥੇ ਜ਼ਖ਼ਮੀ ਸਿੰਘਾਂ ਨੂੰ ਮੁਢਲੀ ਡਾਕਟਰੀ ਸਹਾਇਤਾ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਸੀ। ਅੰਗਰੇਜ਼ ਪੁਲਿਸ ਏਨੀ ਨਿਰਦਈ ਹੋ ਚੁੱਕੀ ਸੀ ਕਿ ਜ਼ਖ਼ਮੀ ਸਿੰਘਾਂ ਦੀ ਸੇਵਾ ਸੰਭਾਲ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਇਕ ਦਿਨ ਜਦੋਂ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਨੇੜੇ ਹੀ ਵਗ ਰਹੀ ਨਹਿਰ ਉੱਤੇ ਇਸ਼ਨਾਨ-ਪਾਣੀ ਲਈ ਗਏ ਤਾਂ ਪੁਲਿਸ ਵਾਲਿਆਂ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਸੇਵਾਦਾਰਾਂ ਨੂੰ ਵਾਪਸ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਅੰਦਰ ਜਾਣ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਨਾ ਦਿੱਤੀ। ਅਕਾਲੀ ਸਿੰਘ ਸ੍ਰੀ ਅਕਾਲ ਤਖ਼ਤ ਸਾਹਿਬ ਤੋਂ ਸ਼ਾਂਤਮਈ ਰਹਿਣ ਦਾ ਪ੍ਰਣ ਕਰਕੇ ਗੁਰੂ ਕਾ ਬਾਗ਼ ਵੱਲ ਮਾਰਚ ਕਰਦੇ ਜਾ ਰਹੇ ਸਨ ਤਾਂ ਇਸ ਜਥੇ ਦੇ ਸਿੰਘਾਂ ਨੂੰ ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਮਿਸਟਰ ਜੈਨਕਿਨਜ਼ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਅਧੀਨ ਗੁਮਟਾਲੇ ਵਾਲੀ ਨਹਿਰ ਦੇ ਪੁਲ ਉੱਤੇ ਦੁਪਹਿਰ ਇਕ ਵਜੇ ਦੇ ...
ਐੜਾ-ਗੁਰਮੁਖੀ ਵਰਨਮਾਲਾ ਦਾ ਦੂਜਾ ਅੱਖਰ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਸ੍ਵਰ ਅੱਖਰ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਉਚਾਰਨ ਕੰਠ ਤੋਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਮੁਹਾਰਨੀ ਦਾ ਇਹ ਪਹਿਲਾ ਅੱਖਰ ਹੈ ਜਿਵੇਂ-ਅ ਆ ਇ ਈ ਉ ਊ ਏ ਐ ਓ ਔ ਅੰ ਆਂ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਗੁਰਮੁਖੀ ਵਿਚ ਇਹ ਬਾਰਾਂ ਸ੍ਵਰ ਚਿੰਨ੍ਹ ਜਾਂ ਲਗਾਂ ਪ੍ਰਚੱਲਤ ਹਨ-ਮੁਕਤਾ, ਕੰਨਾ, ਸਿਹਾਰੀ, ਬਿਹਾਰੀ, ਔਂਕੜ, ਦੁਲੈਂਕੜ, ਲਾਵਾਂ, ਦੁਲਾਵਾਂ, ਹੋੜਾ, ਕਨੌੜਾ, ਟਿੱਪੀ, ਬਿੰਦੀ।
'ਪੰਜਾਬ ਕੋਸ਼' ਅਨੁਸਾਰ 'ਅ' ਦਾ ਅਜੋਕਾ ਰੂਪ ਕਈ ਸਦੀਆਂ ਤੇ ਅਨੇਕਾਂ ਪੜਾਵਾਂ ਵਿਚੋਂ ਲੰਘ ਕੇ ਆਇਆ ਹੈ। ਇਸ ਕੋਸ਼ ਵਿਚ ਚੌਥੀ ਤੋਂ ਸੋਲ੍ਹਵੀਂ ਸਦੀ ਤੱਕ 'ਅ' ਅੱਖਰ ਦੇ 19 ਦੇ ਕਰੀਬ ਚਿੱਤਰ ਦਿੱਤੇ ਹਨ ਪਰ ਲੰਡਿਆਂ ਦਾ ਐੜਾ ਬਿਲਕੁਲ ਗੁਰਮੁਖੀ ਵਰਗਾ ਹੈ। ਐੜਾ ਸਬੰਧੀ ਜੀ.ਬੀ. ਸਿੰਘ ਨੇ 'ਗੁਰਮੁਖੀ ਲਿਪੀ ਦਾ ਜਨਮ ਤੇ ਵਿਕਾਸ' ਵਿਚ ਲਿਖਿਆ 'ਗੁਰਮੁਖੀ ਦਾ ਅ ਦਸਵੀਂ-ਬਾਰ੍ਹਵੀਂ ਸਦੀ ਬਿਕ੍ਰਮੀ ਵਿਚ ਆਪਣੀ ਹੁਣ ਵਾਲੀ ਸ਼ਕਲ ਪਾ ਚੁੁੁੱਕਾ ਸੀ।
ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਪਾਤਸ਼ਾਹ ਜੀ ਰਚਿਤ 'ਪਟੀ' ਬਾਣੀ ਵਿਚ ਅ-ਅੱਖਰ ਪੈਂਤੀਵੇਂ ਸਥਾਨ 'ਤੇ ਇਸ ਬਾਣੀ ਦੇ ਅੰਤ ਵਿਚ ਦਰਜ ਹੈ। ਵਰਤਮਾਨ ਸਮੇਂ ਵਿਚ ਅਸੀਂ 'ਅ' ਅੱਖਰ ਨੂੰ ਐੜਾ ਜਾਂ ਆੜਾ ਉਚਾਰਦੇ ਹਾਂ ਪਰ ...
ਇਕ ਸੁਲਤਾਨ ਦਾ ਬਾਜ ਕਿਸੇ ਬੁੱਢੀ ਦੀ ਝੌਂਪੜੀ ਵਿਚ ਚਲਾ ਗਿਆ। ਬੁੱਢੀ ਨੇ ਪਹਿਲਾਂ ਕਦੇ ਬਾਜ਼ ਨਹੀਂ ਦੇਖਿਆ ਸੀ। ਉਸ ਨੇ ਉਸ ਦੀ ਲੰਬੀ, ਵਲਦਾਰ ਚੁੰਝ ਦੇਖ ਕੇ ਸੋਚਿਆ, ਜ਼ਰੂਰ ਇਹ ਆਪਣੇ ਵਾਸਤਵਿਕ ਰੂਪ ਵਿਚ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਉਸ ਨੂੰ ਲੱਗਾ ਕਿ ਇਸ ਦੇ ਖੰਭ ਵੀ ਲੋੜ ਤੋਂ ਕੁਝ ਜ਼ਿਆਦਾ ਵੱਡੇ ਹਨ। ਬੁੱਢੀ ਨੇ ਬਾਜ ਨੂੰ ਪੰਛੀਆਂ ਬਾਰੇ ਆਪਣੇ ਤਜਰਬੇ ਦੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਸੁਆਰ ਦਿੱਤਾ। ਉਸ ਦੀ ਚੁੰਝ ਸਿੱਧੀ ਕਰਨ ਦੇ ਚੱਕਰ ਵਿਚ ਉਸ ਨੂੰ ਲਹੂ-ਲੁਹਾਨ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।
ਇਕ ਦਿਨ ਬਾਜ ਦੀ ਖੋਜ ਵਿਚ ਨਿਕਲੇ ਸੈਨਿਕ ਆ ਪਹੁੰਚੇ ਅਤੇ ਬਾਜ ਫਿਰ ਆਪਣੇ ਮਾਲਕ ਸੁਲਤਾਨ ਕੋਲ ਪਹੁੰਚ ਗਿਆ। ਸੁਲਤਾਨ ਨੇ ਬਾਜ ਨੂੰ ਕਿਹਾ, 'ਤੇਰੀ ਦੁਰਗਤੀ ਇਸ ਲਈ ਹੋਈ ਕਿ ਤੂੰ ਉਸ ਮੂਰਖ ਬੁੱਢੀ ਕੋਲ ਪਨਾਹ ਲਈ। ਉਸ ਦਾ ਤੇਰੇ ਬਾਰੇ ਇਰਾਦਾ ਚਾਹੇ ਕਿੰਨੇ ਵੀ ਨੇਕ ਰਿਹਾ ਹੋਵੇ, ਪਰ ਕਾਸ਼! ਉਹ ਏਨਾ ਵੀ ਜਾਣਦੀ ਕਿ ਬਾਜ ਹੁੰਦਾ ਕੀ ਹੈ?'
-ਪੰਜਾਬੀ ਰੂਪ : ਭਜਨਬੀਰ ...
* ਰਣਧੀਰ ਸਿੰਘ ਵਰਪਾਲ *
ਚੰਗਿਆਂ ਦੇ ਯਾਰ ਚੰਗੇ ਰੱਖਦੇ ਨੇ ਸਾਂਝ ਚੰਗੀ,
ਮਾੜੇ ਦੀ ਪਛਾਣ ਹੁੰਦੀ ਸਦਾ ਉਹਦੇ ਸੰਗ ਤੋਂ।
ਕਿਸੇ ਦੀ ਗ਼ਰੀਬੀ ਦਾ ਮਜ਼ਾਕ ਨਾ ਉਡਾਈਏ ਕਦੇ,
ਹਰ ਪਲ ਡਰੀ ਦਾ ਏ ਮਾਲਕ ਦੇ ਰੰਗ ਤੋਂ।
ਖ਼ੁਸ਼ੀਆਂ ਤੇ ਹਾਸੇ ਉਹਦੇ ਨੇੜੇ ਤੋਂ ਵੀ ਲੰਘਦੇ ਨਾ,
ਜਿਹੜਾ ਬੰਦਾ ਡੰਗਿਆ ਏ ਈਰਖਾ ਦੇ ਡੰਗ ਤੋਂ।
ਓਨਾ ਡਰ ਮੌਤ ਤੋਂ ਨਾ ਲੱਗੇ 'ਰਣਧੀਰ ਸਿੰਘਾ',
ਜਿੰਨਾ ਹੁਣ ਲਗਦਾ ਜ਼ੁਕਾਮ ਅਤੇ ਖੰਘ ਤੋਂ।
-ਮੋਬਾਈਲ : ...
Website & Contents Copyright © Sadhu Singh Hamdard Trust, 2002-2021.
Ajit Newspapers & Broadcasts are Copyright © Sadhu Singh Hamdard Trust.
The Ajit logo is Copyright © Sadhu Singh Hamdard Trust, 1984.
All rights reserved. Copyright materials belonging to the Trust may not in whole or in part be produced, reproduced, published, rebroadcast, modified, translated, converted, performed, adapted,communicated by electromagnetic or optical means or exhibited without the prior written consent of the Trust.
Powered by REFLEX