25-03-2020

 ਸੰਘਰਸ਼ ਤਾਂ ਕਰਨਾ ਹੀ ਪਵੇਗਾ...

ਪਿਛਲੇ ਦਿਨੀਂ 'ਅਜੀਤ' ਅਖ਼ਬਾਰ ਵਿਚ 'ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਦਾ ਵਿਦੇਸ਼ ਜਾਣ ਦਾ ਰੁਝਾਨ' ਸ: ਹਰਚਰਨ ਸਿੰਘ ਦਾ ਲਿਖਿਆ ਕਾਲਮ ਪੜ੍ਹਿਆ, ਜਿਸ ਬਾਰੇ ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਵਿਚਾਰ ਲਿਖ ਕੇ ਭੇਜ ਰਹੀ ਹਾਂ-ਇਹ ਠੀਕ ਹੈ ਕਿ ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚ ਗਏ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਹੀ ਮੁਸ਼ਕਿਲਾਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਬੁੱਢੇ ਮਾਪਿਆਂ ਦਾ ਸਹਾਰਾ ਅਤੇ ਧਨ ਵੀ ਖੁਸਦਾ ਹੈ ਪਰ ਇਥੇ ਬੱਚੇ ਰਹਿ ਕੇ ਕੀ ਕਰਨਗੇ? ਇਹੋ ਸੋਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਵਿਦੇਸ਼ ਜਾਣ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਕਰਦੀ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਥੇ ਨਾ ਤਾਂ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਮਿਲਦਾ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਕੋਈ ਸਹੂਲਤ ਮਿਲਦੀ ਹੈ ਜੋ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰੇ। ਇਸ ਲਈ ਕਹਾਵਤ 'ਕੌੜਾ ਅੱਕ ਚੱਬਣਾ', ਉਹ ਸਭ ਕੁਝ ਸਮਝਦੇ ਹੋਏ ਵੀ ਮਾਪਿਆਂ ਅਤੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਹੁਣ ਅੱਕ ਚੱਬਣਾ ਹੀ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਇਥੇ ਵਿੱਦਿਆ ਲਈ ਵੀ ਸੰਜੀਦਗੀ ਨਾ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਸਹੂਲਤਾਂ ਨਹੀਂ ਮਿਲਦੀਆਂ ਕਿਉਂਕਿ ਸਕੂਲਾਂ, ਕਾਲਜਾਂ ਆਦਿ ਵਿਚ ਕਈ-ਕਈ ਸਾਲ ਅਸਾਮੀਆਂ ਖਾਲੀ ਰੱਖ ਕੇ ਕੰਮ ਡੰਗ ਟਪਾਊ ਵਾਲਾ ਹੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਚਲਦਾ ਹੈ। ਇਥੇ ਪੜ੍ਹਿਆਂ-ਲਿਖਿਆਂ ਦਾ ਚੁਫੇਰੇ ਸ਼ੋਸ਼ਣ ਹੋ ਰਿਹਾ। ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚ ਲੋਕਾਂ ਦੀਆਂ ਜ਼ਰੂਰਤਾਂ ਦਾ ਖਿਆਲ ਰੱਖਦੇ ਹੋਏ ਕਦੇ ਪ੍ਰੇਸ਼ਾਨ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ ਪਰ ਇਥੇ ਤਾਂ ਹੱਕ ਮੰਗਣ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਵੀ ਪੁਲਿਸ ਦੀਆਂ ਲਾਠੀਆਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਆਪਣੇ ਸੁਨਹਿਰੀ ਭਵਿੱਖ ਲਈ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਸੰਘਰਸ਼ ਤਾਂ ਕਰਨਾ ਹੀ ਪਵੇਗਾ ਜਿੰਨੀ ਦੇਰ ਤੱਕ ਇਥੇ ਸਭਨਾਂ ਲਈ ਬਰਾਬਰਤਾ ਦਾ ਵਿਵਹਾਰ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ।

-ਅਮਰ ਕੌਰ ਬੇਦੀ
ਲਾਲ ਨਗਰ, ਜਲੰਧਰ।

ਅਖ਼ਬਾਰ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਦਿਨ...

ਅਖ਼ਬਾਰਾਂ ਵਰਤਮਾਨ ਜੀਵਨ ਦਾ ਇਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਅੰਗ ਹਨ। ਇਹ ਮਨੁੱਖ ਦੀ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਜਾਣਨ ਦੀ ਰੁਚੀ ਨੂੰ ਸੰਤੁਸ਼ਟ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ। ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਹਰ ਰੋਜ਼ ਸਵੇਰ ਸਮੇਂ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਅਖ਼ਬਾਰ ਪੜ੍ਹਨ ਦਾ ਨਸ਼ਾ ਲੱਗਿਆ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਚਾਹ ਦੀਆਂ ਚੁਸਕੀਆਂ ਲੈਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਬਹੁਤ ਇੰਤਜ਼ਾਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਮੇਜ਼ 'ਤੇ ਅਖ਼ਬਾਰ ਦਾ ਕਿ ਕਦੋਂ ਅਖ਼ਬਾਰ ਆਏ ਤੇ ਚਾਹ ਦੀਆਂ ਚੁਸਕੀਆਂ ਲੈਂਦਿਆਂ ਹੋਇਆਂ ਅਖ਼ਬਾਰ ਵੀ ਪੜ੍ਹੀ ਜਾਵੇ। ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਗਣਤੰਤਰ ਦਿਵਸ, ਸੁਤੰਤਰ ਦਿਵਸ, ਦਿਵਾਲੀ ਅਤੇ ਹੋਲੀ ਵਾਲੇ ਦਿਨ ਅਖ਼ਬਾਰ ਨਹੀਂ ਛਪਦਾ ਅਤੇ ਅਗਲੇ ਦਿਨ ਸਾਡੇ ਘਰਾਂ ਤੱਕ ਨਹੀਂ ਪਹੁੰਚਦਾ ਤਾਂ ਉਸ ਦਿਨ ਸਾਨੂੰ ਅਖ਼ਬਾਰ ਪੜ੍ਹੇ ਬਿਨਾਂ ਕੁਝ ਵੀ ਚੰਗਾ ਨਹੀਂ ਲਗਦਾ। ਉਸ ਦਿਨ ਕਿਸੇ ਵੀ ਕੰਮ ਵਿਚ ਮਨ ਨਹੀਂ ਲਗਦਾ ਅਤੇ ਮਨ ਅਖ਼ਬਾਰ ਨੂੰ ਲੋਚਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸਾਰਾ ਦਿਨ ਧਿਆਨ ਅਖ਼ਬਾਰ ਦੀ ਤਰਫ਼ ਹੀ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਅੱਜ ਅਖ਼ਬਾਰ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਆਇਆ। ਸਾਰਾ ਦਿਨ ਅਖ਼ਬਾਰ ਦੀ ਯਾਦ ਵਿਚ ਦਿਨ ਉਦਾਸੀ ਭਰਿਆ ਹੀ ਗੁਜ਼ਰਦਾ ਹੈ। ਟੈਲੀਵਿਜ਼ਨ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਨਿਊਜ਼ ਚੈਨਲਾਂ ਦੇ ਰਾਤ-ਦਿਨ ਖ਼ਬਰਾਂ ਪ੍ਰਸਾਰਨ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਅਖ਼ਬਾਰਾਂ ਦੀਆਂ ਖ਼ਬਰਾਂ ਦਾ ਆਪਣਾ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਮਹੱਤਵ ਹੈ।

-ਸੰਦੀਪ ਕੰਬੋਜ
ਗੋਲੂ ਕਾ ਮੋੜ, ਤਹਿ: ਗੁਰੂਹਰਸਹਾਏ, ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਫ਼ਿਰੋਜ਼ਪੁਰ।

ਸਮਾਂ ਰਹਿੰਦਿਆਂ ਜਾਗੋ

ਸਾਡਾ ਸਮਾਜਿਕ ਤਾਣਾ-ਬਾਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਤੋਂ ਹੀ ਵੇਲਾ ਬੀਤਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਜਾਗਣ ਦਾ ਸੁਭਾਅ ਸਾਂਭੀ ਬੈਠਾ ਹੈ। ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੇ ਹਰ ਖੇਤਰ ਵਿਚ ਅਜਿਹੇ ਸੁਭਾਅ ਨੇ ਸਮਾਜਿਕ ਅਸੰਤੁਲਨ ਪੈਦਾ ਕੀਤੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਮਾੜੇ ਹੀ ਨਿਕਲੇ। ਹੈਰਾਨੀ ਉਦੋਂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਜਦੋਂ ਠੋਕਰ ਖਾ ਕੇ ਜਾਗ ਜਾਂਦੇ ਹਾਂ ਪਰ ਫਿਰ ਸੌਂ ਜਾਦੇ ਹਾਂ। ਕਦੇ ਵੀ ਸਿੱਕੇ ਦੇ ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਬਾਰੇ ਨਹੀਂ ਸੋਚਿਆ। ਛੋਟੀਆਂ-ਛੋਟੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਅਤੇ ਫ਼ੈਸਲੇ ਲੈਣ ਸਮੇਂ ਜੇ ਨਾਂਹ-ਪੱਖੀ ਪ੍ਰਭਾਵ ਦਿਖਾ ਵੀ ਦਿੱਤੇ ਜਾਣ ਤਾਂ ਨਿੱਜੀ ਮੁਫ਼ਾਦਾਂ ਲਈ ਪਰ੍ਹੇ ਕਰ ਦਿੰਦੇ ਹਾਂ। ਸਮਾਂ ਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਸਾਰੇ ਲਪੇਟ ਵਿਚ ਆ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਫਿਰ ਇਕ-ਦੂਜੇ 'ਤੇ ਸੁੱਟਦੇ ਹਾਂ। ਧਾਰਮਿਕ, ਸਮਾਜਿਕ, ਸਾਹਿਤਕ ਨਿਯਮਾਂਵਲੀ ਇਕ ਕੰਨ ਤੋਂ ਸੁਣ ਕੇ ਦੂਜੇ ਕੰਨ ਕੱਢ ਦਿੰਦੇ ਹਾਂ, ਜਦੋਂ ਕੁਵੇਲੇ ਦੀ ਟੱਕਰ ਮਾਰ ਕੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਮਝ ਪੈਂਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਕੋਸਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਾਂ। ਗ਼ਲਤੀ ਦਾ ਦੁਹਰਾਓ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਸਾਡੀ ਸੂਝ-ਬੂਝ ਦਾ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਸਹਿਜੇ ਹੀ ਲੱਗ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਅੱਜ ਸਾਡੇ ਸਮਾਜ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਭਖਦਾ ਮਸਲਾ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਹੁਣ ਵੀ ਜਾਗ ਜਾਓ। ਇਸ ਨਾਲ 'ਦੇਰ ਆਏ ਦਰੁਸਤ ਆਏ' ਦਾ ਸਿਧਾਂਤ ਹੀ ਪੱਲੇ ਬੰਨ੍ਹ ਲਓ। ਧਾਰਮਿਕ ਹੁਕਮ ਅਤੇ ਕਾਨੂੰਨੀ ਨਿਯਮਾਂਵਲੀ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਲਈ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਸਹਿਯੋਗ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਇਹ ਇਕ ਲੋਕ ਲਹਿਰ ਵਜੋਂ ਉਤਪੰਨ ਹੋਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ। ਸਮਾਜ ਅਤੇ ਦੇਸ਼ ਹਿਤ ਵਿਚ ਜਾਗਣਾ ਸਾਡਾ ਸੁਭਾਅ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਵੇਲਾ ਬੀਤਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਜਾਗਣ ਦੇ ਸੁਭਾਅ ਨੂੰ ਤਿਆਗਿਆ ਜਾ ਸਕੇਗਾ। ਭਵਿੱਖ ਉਜਵਲ ਅਤੇ ਸੰਭਾਵਨਾਵਾਂ ਵਾਲਾ ਬਣੇਗਾ।

-ਸੁਖਪਾਲ ਸਿੰਘ ਗਿੱਲ, ਅਬਿਆਣਾ ਕਲਾਂ।

ਲਾਊਡ ਸਪੀਕਰਾਂ ਤੋਂ ਪ੍ਰਹੇਜ਼

ਹਰ ਸਾਲ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਫਰਵਰੀ ਅਤੇ ਮਾਰਚ ਦਾ ਮਹੀਨਾ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰੀਖਿਆਵਾਂ ਦਾ ਮਹੀਨਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਪਿੰਡਾਂ-ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਵਿਚ ਬਣੇ ਗੁਰਦੁੁਆਰੇ, ਮੰਦਰ, ਮਸੀਤਾਂ ਵਿਚ ਵੀ ਉੱਚੀ ਆਵਾਜ਼ ਵਿਚ ਸਪੀਕਰਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਪੀਕਰਾਂ ਕਾਰਨ ਪ੍ਰੀਖਿਆਵਾਂ ਦੇ ਦਿਨਾਂ ਵਿਚ ਬੱਚੇ ਦਾ ਪੜ੍ਹਾਈ ਵਿਚ ਮਨ ਨਹੀਂ ਲਗਦਾ। ਸੜਕਾਂ ਉੱਤੇ ਜਾ ਰਹੇ ਵਾਹਨਾਂ ਵਿਚ ਵੀ ਬਹੁਤ ਉੱਚੀ ਆਵਾਜ਼ ਨਾਲ ਗਾਣੇ ਵਜਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਬੱਚੇ ਸਾਡੇ ਸਮਾਜ ਦਾ ਆਉਣ ਵਾਲਾ ਕੱਲ੍ਹ ਹਨ।
ਇਸ ਲਈ ਸਾਨੂੰ ਸਮਾਜਿਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇਹੋ ਜਿਹੀ ਵੱਡੀ ਸਮੱਸਿਆ ਨੂੰ ਸੰਜਮ ਨਾਲ ਆਪ ਹੀ ਹੱਲ ਕਰ ਲੈਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਿਨਾਂ ਵਿਚ ਵਿਆਹਾਂ ਦਾ ਵੀ ਸੀਜ਼ਨ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਅੱਜਕੱਲ੍ਹ ਦੇ ਵਿਆਹ ਡੀ.ਜੇ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਅਧੂਰੇ ਹੀ ਸਮਝੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਕਈ ਵਾਰੀ ਤਾਂ ਇਹ ਵੀ ਵੇਖਣ ਵਿਚ ਆਇਆ ਹੈ ਕਿ ਜੇ ਡੀ.ਜੇ. ਨਾ ਲਗਾਇਆ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰ ਵੀ ਰੁੱਸ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਬੇਸ਼ੱਕ ਡੀ.ਜੇ. ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰ ਲਵੋ, ਪਰ ਉਸ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਘਰ ਤੱਕ ਹੀ ਸੀਮਤ ਰੱਖੋ ਤਾਂ ਕਿ ਸਾਡੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦਾ ਪ੍ਰੀਖਿਆਵਾਂ ਦੇ ਦਿਨਾਂ ਵਿਚ ਕੋਈ ਨੁਕਸਾਨ ਨਾ ਹੋਵੇ। ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ ਅਜਿਹਾ ਕਰਨ ਵਿਚ ਸਫ਼ਲ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਾਂ ਤਾਂ ਅਸੀਂ ਚੰਗੇ ਸਮਾਜ-ਸੇਵੀ ਬਣ ਸਕਦੇ ਹਾਂ।

-ਲੈਕ: ਸੁਖਦੀਪ ਸਿੰਘ 'ਸੁਖਾਣਾ'
ਪਿੰਡ ਸੁਖਾਣਾ (ਲੁਧਿਆਣਾ)।

24-03-2020

 ਲੋਕਤੰਤਰ ਦੀ ਪਰਿਭਾਸ਼ਾ

ਜਿਸ ਰਾਜ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਲੋਕਾਂ ਰਾਹੀਂ, ਲੋਕਾਂ ਵਿਚੋਂ, ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਵੋਟਾਂ ਪਾ ਕੇ ਚੁਣੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਉਹ ਲੋਕਤੰਤਰ ਸਰਕਾਰ ਰਾਜ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਲੋਕਤੰਤਰ ਰਾਜ ਵਿਚ ਨਿਯਮ ਅਤੇ ਕਾਨੂੰਨ ਸੰਵਿਧਾਨ ਅਨੁਸਾਰ ਸਭ ਲਈ ਬਰਾਬਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਤੇ ਮੰਨੇ ਵੀ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਤੇ ਮੰਨੇ ਵੀ ਜਾਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ। ਲੋਕਤੰਤਰ ਰਾਜ ਵਿਚ ਗ਼ਰੀਬ, ਅਮੀਰ, ਛੋਟਾ, ਵੱਡਾ, ਤਕੜਾ, ਮਾੜਾ, ਪੜ੍ਹਿਆ, ਅਨਪੜ੍ਹ, ਮੂਰਖ, ਅਕਲਮੰਦ, ਉੱਚ ਜਾਤੀ ਨੀਚ ਜਾਤੀ ਸਾਰੇ ਕਾਨੂੰਨ ਤੇ ਸੰਵਿਧਾਨ ਅਨੁਸਾਰ ਸਭ ਬਰਾਬਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਸਭ ਨੂੰ ਵਧਣ ਫੁੱਲਣ ਭਾਵ ਤਰੱਕੀ ਦੇ ਮੌਕੇ ਬਰਾਬਰ ਦਿੱਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਤੇ ਦਿੱਤੇ ਵੀ ਜਾਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ। ਸਭ ਲਈ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਦੇ ਮੌਕੇ ਪੈਦਾ ਕਰਨਾ ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਫਰਜ਼ ਬਣਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸਭ ਨੂੰ ਬਰਾਬਰ ਆਜ਼ਾਦੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਕੋਈ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਤੰਗ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਸਰਕਾਰ ਕਿਸੇ ਇਕ ਧਰਮ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਅਪਣਾ ਸਕਦੀ ਭਾਵ ਕਿਸੇ ਧਰਮ ਦਾ ਫਾਇਦਾ ਤੇ ਕਿਸੇ ਧਰਮ ਦਾ ਨੁਕਸਾਨ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦੀ। ਜੇਕਰ ਕਿਸੇ ਧਰਮ ਦਾ ਫਾਇਦਾ ਕਰੇਗੀ ਤਾਂ ਬਾਕੀ ਧਰਮਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਓਨਾ ਹੀ ਫਾਇਦਾ ਦੇਣਾ ਪਵੇਗਾ। ਕਿਸੇ ਧਰਮ ਸਥਾਨ ਨੂੰ ਢਾਇਆ ਨਹੀਂ ਜਾ ਸਕਦਾ ਜੋ ਸੰਨ 1947 ਵੇਲੇ ਸੀ ਉਹੀ ਰਹੇਗਾ। ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਰਾਜੇ ਮਹਾਰਾਜਿਆਂ ਦਾ ਸਮਾਂ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਇਹ ਲੋਕਤੰਤਰ ਹੈ।

-ਮਦਨ ਲਾਲ।

ਨਾਰੀ ਦਿਵਸ

8 ਮਾਰਚ ਦਾ ਦਿਨ ਕੌਮਾਂਤਰੀ ਨਾਰੀ ਦਿਵਸ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਦਿਵਸ ਔਰਤ ਦੀ ਲੁੱਟ, ਅਨਿਆਂ ਅਤੇ ਨਾਰੀ 'ਤੇ ਜ਼ੁਲਮ ਦੇ ਵਿਰੋਧ ਵਿਚ ਸੰਘਰਸ਼ ਦਾ ਪੈਗਾਮ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਸਚਾਈ ਹੈ ਕਿ ਔਰਤ ਤੇ ਮਰਦ ਦੋਵੇਂ ਮਿਲ ਕੇ ਸਮਾਜ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਵਿਚ ਅਹਿਮ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਭਾਵੇਂ ਅੱਜ ਵਿਸ਼ਵ ਭਰ ਦੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਮਰਦਾਂ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਉਜਰਤਾਂ, ਰਾਜਨੀਤੀ 'ਚ ਬਰਾਬਰ ਦੀ ਭਾਈਵਾਲੀ, ਆਰਥਿਕ ਤੇ ਸਮਾਜਿਕ ਬਰਾਬਰੀ, ਵੋਟ ਦੇ ਹੱਕ ਦਾ ਐਲਾਨ ਤਾਂ ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ ਪਰ ਆਪਣੇ ਸਮਾਜ ਵਿਚ ਝਾਤੀ ਮਾਰਿਆਂ ਪਤਾ ਲਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਸਭ ਕਹਿਣ ਦੀਆਂ ਹੀ ਗੱਲਾਂ ਹਨ। ਅੱਜ ਸ਼ਹਿਰੀ ਖੇਤਰ ਵਿਚ ਘਰਾਂ ਵਿਚ ਕੰਮ ਕਰਨ ਵਾਲੀਆਂ ਗ਼ਰੀਬ ਔਰਤਾਂ ਨਾਲ ਜੋ ਸਾਡਾ ਪੜ੍ਹਿਆ ਲਿਖਿਆ ਵਰਗ ਸਲੂਕ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਔਰਤਾਂ ਨਾਲ ਹੁੰਦੇ ਵਿਤਕਰੇ ਦੀ ਗਵਾਹੀ ਹੈ। ਖਪਤ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਨੇ ਗ਼ਰੀਬ ਔਰਤ ਨੂੰ ਇਕ ਭੋਗਣਯੋਗ ਵਸਤੂ ਬਣਾ ਕੇ ਰੱਖਿਆ ਹੈ। ਔਰਤ ਦੇ ਰੰਗੀਨ ਸੁਪਨਿਆਂ ਦਾ ਸੰਸਾਰ ਕਿੱਥੇ ਹੈ? ਨਾਰੀ ਦਿਵਸ ਮਨਾਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਧਿਰਾਂ ਨੂੰ ਦੱਬੀਆਂ-ਕੁਚਲੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਦਾ ਸਵਾਲ ਹੈ। ਔਰਤਾਂ ਖਿਲਾਫ਼ ਹਿੰਸਾ ਅਤੇ ਜਬਰ ਜਨਾਹ ਦੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਨਾਰੀ ਦਿਵਸ ਨੂੰ ਕਲੰਕਿਤ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ। ਔਰਤਾਂ ਵੀ ਆਪਣੇ ਨਾਲ ਹੁੰਦੇ ਵਿਤਕਰਿਆਂ ਪ੍ਰਤੀ ਸੁਚੇਤ ਹੋਣ।

-ਜਗਤਾਰ ਗਿੱਲ
ਬੱਲ ਸਚੰਦਰ, ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ।

ਪਿਤਾ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ

ਬੀਤੇ ਦਿਨੀਂ 'ਅਜੀਤ' ਦੇ 'ਲੋਕ ਮੰਚ' ਅੰਕ ਵਿਚ ਮੈਡਮ ਪਰਮਜੀਤ ਕੌਰ ਸੋਢੀ ਭਗਤਾ ਭਾਈ ਕਾ ਦਾ ਲੇਖ 'ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੇ ਕਾਬਲ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ ਪਿਤਾ' ਪੜ੍ਹਿਆ ਜੋ ਕਿ ਬਹੁਤ ਹੀ ਸਲਾਹੁਣਯੋਗ ਸੀ। ਪਿਤਾ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਬੱਚਿਆਂ ਦਾ ਬਚਪਨ ਸੱਚਮੁੱਚ ਅਧੂਰਾ ਹੀ ਰਹਿ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿਉੇਂਕਿ ਪਿਤਾ ਆਪਣੇ ਬੱਚਿਆਂ ਲਈ ਉਹ ਫਰਿਸ਼ਤਾ ਹੈ ਜੋ ਆਪ ਹਰ ਦੁੱਖ, ਦਰਦ ਆਪਣੇ ਮਨ, ਤਨ 'ਤੇ ਝੱਲ ਕੇ ਆਪਣੇ ਬੱਚਿਆਂ ਲਈ ਸੁਖਾਵਾਂ ਅਤੇ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਮਾਹੌਲ ਸਿਰਜਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਮਾਂ ਰੱਬ ਦਾ ਨਾਂਅ ਹੈ ਤਾਂ ਫਿਰ ਪਿਤਾ ਵੀ ਆਪਣੇ ਬੱਚਿਆਂ ਲਈ ਕਿਸੇ ਰੱਬ ਤੋਂ ਘੱਟ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ। ਇਸ ਲਈ ਪਿਆਰੇ ਬੱਚਿਓ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਦੀਆਂ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਸਮਝੋ। ਸੋਚੋ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਸਿਰ 'ਤੇ ਪਿਤਾ ਦਾ ਸਾਇਆ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਬੱਚਿਆਂ ਦਾ ਬਚਪਨ ਸੱਚੀਂ ਅਧੂਰਾ ਰਹਿ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

-ਗੁਰਮੀਤ ਸਿੰਘ, ਬੇਅੰਤ ਨਗਰ, ਮੋਗਾ।

ਕੋਰੋਨਾ ਅਤੇ ਕੁਦਰਤੀ ਕਹਿਰ

ਚੀਨ ਤੋਂ ਚੱਲੀ ਕੋਰੋਨਾ ਨਾਂਅ ਦੀ ਭਿਅੰਕਰ ਬਿਮਾਰੀ ਨੇ ਅੱਜ ਜਿਥੇ ਸਾਰੇ ਸੰਸਾਰ ਦੀਆਂ ਮਨੁੱਖੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀਆਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਲਪੇਟ ਵਿਚ ਲੈ ਲਿਆ ਹੈ, ਉਥੇ ਹੀ ਪੰਜਾਬ ਅਤੇ ਹੋਰ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿਚ ਪਿਛਲੇ ਹਫ਼ਤੇ ਤੋਂ ਪਏ ਬੇਮੌਸਮੀ ਮੀਂਹ ਤੇ ਗੜਿਆਂ ਨੇ ਭਾਵ ਕਹਿਰ ਨੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੇ ਸਾਹਾਂ ਨੂੰ ਰੋਕ ਕੇ ਰੱਖ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੁਆਰਾ ਪੁੱਤਾਂ ਵਾਂਗ ਪਾਲੀਆਂ ਫ਼ਸਲਾਂ ਤੇ ਚਾਰੇ ਪਾਸੇ ਗੜਿਆਂ ਦੀ ਚਾਦਰ ਵਿਛ ਗਈ ਸੀ। ਉਹ ਕਿਸਾਨ ਲਗਾਤਾਰ ਕਰਜ਼ੇ ਦੇ ਚੁੰਗਲ ਵਿਚ ਫਸਿਆ ਖ਼ੁਦਕੁਸ਼ੀਆਂ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਉਸ ਨੂੰ ਲਗਾਤਾਰ ਪਿਛਲੇ ਸਮਿਆਂ ਤੋਂ ਹੀ ਬੇਵਸੀ ਦਾ ਨਤੀਜਾ ਭੁਗਤਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਭਾਵ ਕੁਦਰਤ ਦੀਆਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਕਰੋਪੀਆਂ ਤੋਂ ਅੱਜ ਮਨੁੱਖ ਅਤੇ ਫ਼ਸਲਾਂ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋ ਰਹੀਆਂ ਹਨ।
ਅੱਜ ਮਨੁੱਖ ਨੂੰ ਲੋੜ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਇਕ ਦੂਜੇ ਨਾਲ ਮੋਢੇ ਨਾਲ ਮੋਢਾ ਲਾ ਕੇ ਖੜ੍ਹੇ ਅਤੇ ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਸਮੱਸਿਆ ਤੋਂ ਨਜਿੱਠਣ ਲਈ ਜਾਗਰੂਕ ਕਰੇ ਤਾਂ ਹੀ ਅਸੀਂ ਆਪਣੀਆਂ ਅਤੇ ਆਪਣਿਆਂ ਦੀਆਂ ਖ਼ਾਤਮੇ ਵੱਲ ਨੂੰ ਵਧ ਰਹੀਆਂ ਜ਼ਿੰਦਗੀਆਂ ਨੂੰ ਬਚਾਅ ਸਕਦੇ ਹਾਂ। ਜੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਨੂੰ ਸਮਾਂ ਰਹਿੰਦੇ ਨਾ ਨਜਿੱਠਿਆ ਗਿਆ ਤਾਂ ਇਹ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਸਮੇਂ ਵਿਚ ਭਿਅੰਕਰ ਰੂਪ ਧਾਰਨ ਕਰ ਜਾਣਗੀਆਂ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਚਣਾ ਬਹੁਤ ਹੀ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ।

-ਗੁਰਸੇਵਕ ਰੰਧਾਵਾ।

ਭਰੋਸੇਯੋਗਤਾ 'ਤੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨ ਚਿੰਨ੍ਹ

ਅੱਜ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਮੀਡੀਆ ਦਾ ਵੱਡਾ ਹਿੱਸਾ ਸਰਕਾਰਾਂ ਦੀ ਕਠਪੁਤਲੀ ਬਣਦਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਜੋ ਲੋਕਤੰਤਰ ਲਈ ਬੇਹੱਦ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਹੈ। ਦੇਸ਼ ਦੀ ਜਨਤਾ ਦੁੱਖਾਂ-ਮੁਸੀਬਤਾਂ ਵੇਲੇ ਮੀਡੀਏ 'ਤੇ ਹੀ ਆਸ ਰੱਖਦੀ ਹੈ ਪਰ ਜਦੋਂ ਮੀਡੀਆ ਹੀ ਸਰਕਾਰਾਂ ਦੀ ਬੋਲੀ ਬੋਲਣ ਲੱਗ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਮੀਡੀਏ ਤੋਂ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਉੱਠਣਾ ਸੁਭਾਵਿਕ ਹੈ। ਪਿਛਲੇ ਲੰਮੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਮੀਡੀਏ ਦੇ ਇਕ ਵੱਡੇ ਹਿੱਸੇ 'ਤੇ ਉਂਗਲਾਂ ਉੱਠ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਉੱਠਦੀਆਂ ਉਂਗਲਾਂ ਦੀ ਭਰੋਸੇਯੋਗਤਾ ਬਣਾਈ ਰੱਖਣ ਲਈ ਮੀਡੀਏ ਨਾਲ ਜੁੜੀਆਂ ਵੱਡੀਆਂ ਹਸਤੀਆਂ ਨੂੰ ਗੰਭੀਰ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
ਪੱਤਰਕਾਰੀ ਮਿਆਰੀ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਪਿਛਲੇ ਦਿਨੀਂ ਦਿੱਲੀ ਵਿਚ ਜੋ ਕੁਝ ਹੋਇਆ, ਉਸ ਬਾਰੇ ਮੀਡੀਏ ਨੇ ਆਪਣੀ ਬਣਦੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਨਹੀਂ ਨਿਭਾਈ। ਪੱਤਰਕਾਰੀ ਦਾ ਅਸਲ ਮਨੋਰਥ ਸਮਾਜ ਨੂੰ ਜੋੜੀ ਰੱਖਣਾ ਤੇ ਸਹੀ ਸੇਧ ਦੇਣਾ ਹੈ।

-ਬੰਤ ਘੁਡਾਣੀ
ਪਿੰਡ ਤੇ ਡਾਕ: ਘੁਡਾਣੀ ਕਲਾਂ, ਲੁਧਿਆਣਾ।

23-03-2020

 ਸ਼ੋਰ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ
ਬੀਤੇ ਦਿਨੀਂ 'ਅਜੀਤ' ਦੇ 'ਲੋਕਮੰਚ' ਅੰਕ ਵਿਚ ਮੈਡਮ ਪਰਮਿੰਦਰ ਕੌਰ ਸ਼ਾਂਤੀ ਕੈਂਥ ਦਾ ਲੇਖ 'ਸਮੱਸਿਆ ਬਣਿਆ ਸ਼ੋਰ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ' ਪੜ੍ਹਿਆ ਜੋ ਕਿ ਬਹੁਤ ਹੀ ਸਲਾਹੁਣਯੋਗ ਸੀ। ਸੰਗੀਤ ਸੁਣਨਾ ਤਾਂ ਬਹੁਤ ਚੰਗੀ ਗੱਲ ਹੈ, ਇਸ ਨਾਲ ਰੂਹ ਨੂੰ ਖੁਰਾਕ ਤੇ ਮਨ ਨੂੰ ਸ਼ਾਂਤੀ ਮਿਲਦੀ ਹੈ। ਪਰ ਲਗਾਤਾਰ ਤੇਜ਼ ਆਵਾਜ਼ ਵਿਚ ਗਾਣੇ ਸੁਣਨਾ, ਕੰਨਾਂ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਦਿਮਾਗ ਦੀ ਸਿਹਤ ਲਈ ਵੀ ਠੀਕ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਧੁਨੀ, ਹਵਾ ਵਿਚ ਕੰਪਨ ਨਾਲ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਕੰਪਨ ਕੰਨ ਦੇ ਪਰਦਿਆਂ 'ਤੇ ਪੈਂਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਸਾਨੂੰ ਕੁਝ ਵੀ ਸੁਣਾਈ ਨਹੀਂ ਦਿੰਦਾ। ਸ਼ੋਰ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਰੂਲਜ਼ ਮੁਤਾਬਿਕ ਰਾਤ ਸਮੇਂ 11 ਵਜੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸ਼ੋਰ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਸਮੱਗਰੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਦੀ ਸਖ਼ਤ ਮਨਾਹੀ ਹੈ। ਆਓ, ਸਭ ਮਿਲ ਕੇ ਇਸ ਸ਼ੋਰ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਲਈ ਆਪਣਾ-ਆਪਣਾ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਈਏ।

-ਗੁਰਮੀਤ ਸਿੰਘ
ਬੇਅੰਤ ਨਗਰ, ਮੋਗਾ।

ਜਨਤਾ ਕਰਫਿਊ
ਜਿਥੇ ਸਾਰੇ ਮੁਲਕਾਂ ਵਿਚ ਕੋਰੋਨਾ ਵਾਇਰਸ ਨਾਲ ਹਾਹਾਕਾਰ ਮਚੀ ਹੋਈ ਹੈ ਅਤੇ ਕਈ ਦਿਨਾਂ ਤੋਂ ਲੋਕ ਲਗਾਤਾਰ ਮਰ ਰਹੇ ਹਨ, ਉਥੇ ਹੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਵਲੋਂ ਕੋਰੋਨਾ ਵਾਇਰਸ ਦੇ ਖਾਤਮੇ ਲਈ 14 ਘੰਟੇ ਦਾ ਜਨਤਾ ਕਰਫਿਊ ਲਗਾਉਣ ਦੀ ਅਪੀਲ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਕਈ ਰਾਜ ਜਿਥੇ ਇਸ ਵਾਇਰਸ ਨੂੰ ਮੁੱਖ ਰੱਖਦੇ ਹੋਏ ਲਾਕਡਾਊਨ ਦਾ ਵਿਚਾਰ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ, ਉਥੇ ਹੀ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਵੀ ਪਹਿਲ ਕਰਦਿਆਂ ਕੋਰੋਨਾ ਵਾਇਰਸ ਦੇ ਵਧ ਰਹੇ ਮਾਮਲਿਆਂ 'ਤੇ ਰੋਕ ਲਗਾਉਣ ਲਈ ਲਾਕਡਾਊਨ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਪ੍ਰੰਤੂ ਕਈ ਲੋਕਾਂ ਵਲੋਂ ਜਨਤਾ ਕਰਫਿਊ ਦੀ ਪ੍ਰਵਾਹ ਨਾ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਕਈ ਥਾਵਾਂ 'ਤੇ ਸੜਕਾਂ 'ਤੇ ਘੁੰਮ ਰਹੇ ਹਨ। ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਆਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਆਪਣੇ-ਆਪ ਨੂੰ ਘਰਾਂ ਤੱਕ ਹੀ ਸੀਮਤ ਰੱਖਣ। ਇਸ ਨੂੰ ਮਜ਼ਾਕ ਨਹੀਂ ਸਮਝਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਅਤੇ ਗੰਭੀਰ ਹੋਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ। ਆਪਣੇ ਬੱਚਿਆਂ ਤੇ ਪਰਿਵਾਰ ਨੂੰ ਪਹਿਲਾਂ ਬਚਾਓ, ਜੇ ਜਾਨ ਹੈ ਤਾਂ ਜਹਾਨ ਹੈ ਅਤੇ ਕੰਮ ਹੈ। ਸਰਬੱਤ ਦੇ ਭਲੇ ਦੀ ਅਰਦਾਸ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।

-ਅਮਰੀਕ ਸਿੰਘ ਚੀਮਾ
ਸ਼ਾਹਬਾਦੀਆ, ਰਮਨੀਕ ਨਗਰ, ਜਲੰਧਰ।

ਲੋਕ ਸੁਚੇਤ ਹੋਣ
ਦੁਨੀਆ ਵਿਚ ਫੈਲ ਰਹੇ ਕੋਰੋਨਾ ਵਾਇਰਸ ਮਾਂਹਮਾਰੀ ਨਾਲ ਹੋ ਰਹੀਆਂ ਮੌਤਾਂ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਸਾਵਧਾਨੀਆਂ ਵਰਤਣੀਆਂ ਚਾਹੀਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਮੁਸ਼ਕਲ ਦੀ ਘੜੀ ਵਿਚ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸੁਚੇਤ ਰਹਿਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਕੇਂਦਰ ਤੇ ਰਾਜ ਸਰਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਬਿਮਾਰੀ ਨਾਲ ਨਿਪਟਣ ਵਾਸਤੇ ਹਰ ਸੰਭਵ ਯਤਨ ਕਰਨੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਨੂੰ ਅਸਲੀ ਜਾਮਾ ਪਹਿਨਾਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਨਾਲ ਆਮ ਆਦਮੀ ਦੀ ਵੀ ਡਿਊਟੀ ਬਣਦੀ ਹੈ ਉਹ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਦਾ ਸਾਥ ਦੇਵੇ। ਰਾਜ ਸਰਕਾਰ ਜੋ ਨਿਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਰਹੀ ਹੈ ਉਸ ਦੀ ਇੰਨ੍ਹ-ਬਿੰਨ੍ਹ ਪਾਲਣਾ ਕਰੇ। ਕਿਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਕੁਤਾਹੀ ਤੇ ਲਾਪ੍ਰਵਾਹੀ ਨਾ ਵਰਤੀ ਜਾਵੇ। ਸਾਫ਼-ਸਫਾਈ ਤੇ ਸਿਹਤ ਦੇ ਨਾਲ ਨਾਲ ਅਨੁਸ਼ਾਸਨ ਵਿਚ ਰਹਿ ਕੇ ਸਾਵਧਾਨੀਆਂ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰੇ। ਇਸ ਗੱਲ ਦਾ ਧਿਆਨ ਰੱਖਿਆ ਜਾਵੇ ਇਕ ਆਦਮੀ ਦੀ ਲਾਪ੍ਰਵਾਹੀ ਨਾਲ ਅਨੇਕਾਂ ਜਾਨਾਂ ਜਾ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕਈ ਮਰੀਜ਼ ਹਸਪਤਾਲ ਵਿਚੋਂ ਹੀ ਲਾਪਤਾ ਹੋ ਗਏ ਸਨ। ਅਫ਼ਵਾਹਾਂ ਤੋਂ ਬਚੋ। ਜਦੋਂ ਸਾਰੇ ਲੋਕ ਸਾਵਧਾਨ ਹੋ ਜਾਣਗੇ ਹੌਸਲਾ ਬਣਾਈ ਰੱਖਣਗੇ ਤੇ ਅਸਾਨੀ ਨਾਲ ਇਸ ਸੰਕਟ ਨੂੰ ਪਾਰ ਕਰ ਲਵੋਗੇ। ਪਰ ਇਸ ਲਈ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਸਹਿਯੋਗ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ।

-ਗੁਰਮੀਤ ਸਿੰਘ ਵੇਰਕਾ

ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ ਤੋਂ ਆਉਂਦੇ ਭਾਰਤੀ
ਇਨ੍ਹੀਂ ਦਿਨੀਂ ਪੂਰੇ ਦੇਸ਼ ਵਿਚ ਕੋਰੋਨਾ ਵਾਇਰਸ ਬਹੁਤ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਧ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਬਹੁਤੇ ਲੋਕ ਇਸ ਬਿਮਾਰੀ ਤੋ ਪੀੜਤ ਹੋ ਗਏ ਹਨ ਤੇ ਹਰੇਕ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਆਪਣੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਕਰੋਨਾ ਵਾਇਰਸ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਨੁਕਤੇ ਦੱਸ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਸ ਵਾਇਰਸ ਤੋਂ ਬਹੁਤ ਲੋਕ ਘਬਰਾਏ ਹੋਏ ਹਨ। ਪਰ ਇਸ ਵਾਇਰਸ ਤੋ ਘਬਰਾਉਣ ਦੀ ਥਾਂ ਇਸ ਤੋਂ ਸਾਵਧਾਨੀ ਵਰਤਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ। ਪਿਛਲੇ ਦਿਨੀਂ ਸਪੇਨ ਤੋਂ ਆਏ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਦੁੱਖੜੇ ਰੋਏ ਹਨ ਕਿ ਸਾਨੂੰ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਨੇ ਏਨੀ ਮਾੜੀ ਰਿਹਾਇਸ਼ ਤੇ ਰੱਖਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨੇ ਇਹ ਵੀ ਦੋਸ਼ ਲਾਇਆ ਹੈ ਕਿ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਨਾ ਕੋਈ ਪਹਿਲਾਂ ਮੈਡੀਕਲ ਕਰਵਾਇਆ ਹੈ ਤੇ ਸਿੱਧਾ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਨੇ ਸਾਨੂੰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਕਮਰਿਆਂ ਵਿਚ ਤਾੜ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ ਤੋਂ ਆਉਂਦੇ ਭਾਰਤੀ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਵਧੀਆ ਰਿਹਾਇਸ਼ 'ਤੇ ਰੱਖਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਮੈਡੀਕਲ ਸਹੀ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਘਰ ਜਾਣ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਦੇਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਭਾਰਤੀ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਪ੍ਰਤੀ ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਆਪਣਾ ਰਵੱਈਆ ਬਦਲੇ।

-ਸੁਖਦੇਵ ਸਿੱਧੂ
ਕੁਸਲਾ ਤਹਿ: ਸਰਦੂਲਗੜ੍ਹ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਮਾਨਸਾ।

ਮਾਸੂਮ ਜਾਨਾਂ
ਆਏ ਦਿਨ ਸੜਕ ਹਾਦਸੇ ਵਿਚ ਕਿੰਨੀਆਂ ਮਾਸੂਮ ਜਾਨਾਂ ਚਲੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਸੜਕ ਹਾਦਸਿਆਂ ਲਈ ਕੌਣ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਹੈ। ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਸੜਕ ਹਾਦਸੇ ਚਾਲਕਾਂ ਦੀ ਗਲਤੀ, ਟੁੱਟੀਆਂ ਸੜਕਾਂ, ਪਸ਼ੂਆਂ, ਸ਼ਰਾਬ ਪੀ ਕੇ ਗੱਡੀ ਚਲਾਉਣਾ, ਮੋਬਾਈਲ ਫੋਨ ਦੀ ਵਰਤੋਂ, ਅਣਜਾਣ ਬੰਦੇ ਦਾ ਡਰਾਈਵਿੰਗ ਕਰਨਾ ਕਰਕੇ ਵਾਪਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਟਰਾਂਸਪੋਰਟ ਤੇ ਭਾਰੀ ਵਾਹਨ ਚਾਲਕਾਂ ਲਈ ਸਪੈਸ਼ਲ ਟ੍ਰੇਨਿੰਗ ਸਕੂਲ ਖੋਲ੍ਹਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ। ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਸੜਕ ਮਾਰਗਾਂ ਦਾ ਵਧੀਆ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਨਿਰਮਾਣ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਜੋ ਵੀ ਗੱਡੀ ਚਲਾ ਰਿਹਾ ਹੋਵੇ ਉਸ ਨੂੰ ਆਵਾਜਾਈ ਦੇ ਨਿਯਮਾਂ ਦਾ ਪੂਰਾ ਪਤਾ ਹੋਵੇ। ਡਰਾਈਵਿੰਗ ਦੌਰਾਨ ਮੋਬਾਈਲ ਫੋਨ ਦੀ ਬਿਲਕੁਲ ਵੀ ਵਰਤੋਂ ਨਾ ਕਰੇ। ਨਬਾਲਗ ਗੱਡੀ ਨਾ ਚਲਾਵੇ। ਜ਼ੈਬਰਾ ਕਰਾਸਿੰਗ ਤੇ ਵਾਹਨ ਹੌਲੀ ਚਲਾਓ। ਆਪਣੀ ਗੱਡੀ ਦਾ ਸਮੇਂ-ਸਮੇਂ 'ਤੇ ਜ਼ਰੂਰ ਚੈੱਕਅਪ ਕਰਵਾਓ ਕਿਉਂਕਿ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਹਾਦਸੇ ਟਾਇਰ ਫਟਣ ਕਾਰਨ ਵੀ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਸ਼ਰਾਬ ਪੀ ਕੇ ਕਦੇ ਵੀ ਗੱਡੀ ਨਾ ਚਲਾਓ। ਹਮੇਸ਼ਾ ਆਪਣੀ ਲਾਈਨ ਵਿਚ ਰਹਿ ਕੇ ਗੱਡੀ ਚਲਾਓ। ਅਗਰ ਅਸੀਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਗੱਲਾਂ ਦਾ ਖਾਸ ਧਿਆਨ ਰੱਖਾਂਗੇ ਤਾਂ ਹਾਦਸੇ ਵੀ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਵਾਪਰਨਗੇ ਤੇ ਅਸੀਂ ਆਪਣੀ ਮੰਜ਼ਿਲ ਤੱਕ ਸਫਲਤਾ ਪੂਰਵਕ ਪੁੱਜ ਜਾਵਾਂਗੇ।

-ਸੰਜੀਵ ਸਿੰਘ ਸੈਣੀ,
ਮੁਹਾਲੀ

ਕੋਰੋਨਾ ਅਤੇ ਦਹਿਸ਼ਤ
ਚੀਨ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਏ ਕੋਰੋਨਾ ਵਾਇਰਸ ਨੇ ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਲਪੇਟ ਵਿਚ ਲੈ ਲਿਆ ਹੈ। ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿਚ ਕੋਰੋਨਾ ਵਾਇਰਸ ਕਾਰਨ ਦਹਿਸ਼ਤ ਦਾ ਮਾਹੌਲ, ਡਰ ਅਤੇ ਚਿੰਤਾ ਦੇ ਬੱਦਲ ਛਾਏ ਹੋਏ ਹਨ। ਹਰ ਇਨਸਾਨ ਭੈਅ-ਭੀਤ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਜਿਊਣ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਹੈ। ਕੋਰੋਨਾ ਵਾਇਰਸ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਤੋਂ ਬਚਾਉਣ ਅਤੇ ਰੋਕ ਲਈ ਸਰਕਾਰਾਂ ਨੇ ਭੀੜ-ਭੜੱਕੇ ਵਾਲੀਆਂ ਥਾਵਾਂ 'ਤੇ ਜਾਣ ਲਈ ਮਨਾਹੀ ਅਤੇ ਪੀੜਤ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਚਾਅ ਲਈ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਸਾਵਧਾਨੀਆਂ ਵਰਤਣ ਲਈ ਹਦਾਇਤਾਂ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀਆਂ ਹਨ। ਇਕੱਠ ਕਰਨ ਅਤੇ ਪਬਲਿਕ ਥਾਵਾਂ ਨੂੰ ਬੰਦ ਰੱਖਣ ਲਈ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਨੂੰ ਸਖ਼ਤ ਸਾਵਧਾਨੀਆਂ ਵਰਤਣ ਦੇ ਹੁਕਮ ਜਾਰੀ ਹੋ ਗਏ ਹਨ। ਭਾਵ ਜ਼ਿੰਦਗੀ 'ਚ ਖੜੋਤ ਜਿਹੀ ਆ ਗਈ ਹੈ। ਜਿੰਮ ਹਾਲ, ਵੱਡੇ-ਵੱਡੇ ਮਾਲ, ਬਾਜ਼ਾਰ, ਸਿਨੇਮਾ ਹਾਲ, ਬੱਸ ਅੱਡੇ, ਮੈਰਿਜ ਪੈਲੇਸ, ਰੇਲਵੇ ਸਟੇਸ਼ਨ, ਹਵਾਈ ਸੇਵਾਵਾਂ ਆਦਿ ਵਿਚ ਸੁੰਨ ਪਸਰੀ ਪਈ ਹੈ। ਬੇਸ਼ੱਕ ਕੋਰੋਨਾ ਵਾਇਰਸ ਕਾਰਨ ਜੀਵਨ 'ਚ ਉਥਲ-ਪੁਥਲ ਦੀਆਂ ਖ਼ਬਰਾਂ ਸੁਣਨ ਨੂੰ ਮਿਲ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਸਾਨੂੰ ਦ੍ਰਿੜ੍ਹ ਇਰਾਦਾ ਕਰਕੇ ਹੌਸਲੇ ਤੋਂ ਕੰਮ ਲੈਂਦਿਆਂ ਸੰਕੋਚ ਅਤੇ ਸਹਿਜਤਾ ਵਰਤਦਿਆਂ ਅਫ਼ਵਾਹਾਂ ਤੋਂ ਸੁਚੇਤ ਹੋਣ, ਸਾਵਧਾਨੀਆਂ ਨੂੰ ਅਮਲ 'ਚ ਲਿਆਉਣ ਲਈ ਯਤਨਸ਼ੀਲਤਾ ਦੀ ਲੋੜ 'ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦੇਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਝੂਠੀਆਂ ਅਫ਼ਵਾਹਾਂ ਅਤੇ ਬੇਬੁਨਿਆਦ ਵਿਚਾਰਾਂ ਨੂੰ ਫੈਲਾਉਣ ਵਾਲਿਆਂ ਵਿਰੁੱਧ ਸਖ਼ਤ ਕਾਨੂੰਨੀ ਕਾਰਵਾਈ ਕਰਨੀ ਵੀ ਇਸ ਦੀ ਦਹਿਸ਼ਤ ਨੂੰ ਠੱਲ੍ਹ ਪਾਉਣ 'ਚ ਸਹਿਯੋਗ ਹੋਵੇਗਾ।

-ਇੰਜ: ਸਤਨਾਮ ਸਿੰਘ ਮੱਟੂ
ਬੀਂਬੜ, ਸੰਗਰੂਰ।

20-03-2020

 ਪ੍ਰਾਈਵੇਟ ਬੈਂਕਾਂ ਤੇ ਆਰਥਿਕ ਮੰਦੀ

ਕੁਝ ਮਹੀਨੇ ਪਹਿਲਾਂ ਜਦੋਂ ਪੰਜਾਬ ਅਤੇ ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਬੈਂਕ ਡੁੱਬਣ ਦੀ ਖ਼ਬਰ ਨਸ਼ਰ ਹੋਣ ਲੱਗੀ ਤਾਂ ਉਦੋਂ ਤੋਂ ਹੀ ਯੈੱਸ ਬੈਂਕ 'ਤੇ ਵੀ ਨਜ਼ਰਸਾਨੀ ਹੋਣ ਲੱਗ ਪਈ ਸੀ। ਜਦੋਂ ਰਿਜ਼ਰਵ ਬੈਂਕ ਆਫ ਇੰਡੀਆ ਨੇ ਯੈੱਸ ਬੈਂਕ ਵਿਚੋਂ 3 ਅਪ੍ਰੈਲ ਤੱਕ ਪੈਸੇ ਕਢਵਾਉਣ ਦੀ ਸ਼ਰਤ 50 ਹਜ਼ਾਰ ਰੁਪਏ ਰੱਖ ਦਿੱਤੀ ਸੀ। 28 ਰਾਜਾਂ ਤੇ 9 ਕੇਂਦਰੀ ਰਾਜਾਂ ਵਿਚ ਉਦੋਂ ਤੋਂ ਹੀ ਗਾਹਕ ਲੰਮੀਆਂ ਲਾਈਨਾਂ ਲਗਾ ਕੇ ਭਵਿੱਖ ਪ੍ਰਤੀ ਮਾਯੂਸ ਸਨ।
ਪਾਈ-ਪਾਈ ਜੋੜ ਕੇ ਬੈਂਕਾਂ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿਚ ਸਥਾਪਿਤ ਹੋਈਆਂ ਆਰਥਿਕ ਇਕਾਈਆਂ ਕਿਸ ਦੇ ਦਬਾਅ ਅਧੀਨ ਕੰਮ ਕਰਕੇ ਵੱਡੇ-ਵੱਡੇ ਕਾਰਪੋਰੇਟ ਘਰਾਣਿਆਂ ਨੂੰ ਕਰਜ਼ੇ ਦੀ 'ਹਾਂ' ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ। ਗ਼ਰੀਬ ਕਿਸਾਨ ਮਜ਼ਦੂਰ ਕੁਝ ਕੁ ਹਜ਼ਾਰ ਜਾਂ ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਕਰਜ਼ ਲੈ ਕੇ ਨਾ ਮੋੜੇ ਤਾਂ ਬੈਂਕ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਘਰ ਕੁਰਕ ਕਰਵਾਉਣ ਤੱਕ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਪਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਿਆਸਤਦਾਨਾਂ ਦਾ ਕੋਈ ਕੀ ਵਿਗਾੜ ਲਵੇਗਾ। ਪੈਸਾ ਤਾਂ 'ਹਲਾਲ ਦੀ ਕਮਾਈ' ਜਨਤਾ ਦਾ ਡੁੱਬੇਗਾ। ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਇਸ ਪ੍ਰਤੀ ਗੰਭੀਰਤਾ ਦਿਖਾਉਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਲੋਕ ਆਪਣਾ ਪੈਸਾ ਕਿੱਥੇ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਰੱਖਣ ਅਤੇ ਲੋੜ ਪੈਣ 'ਤੇ ਵਰਤਣ।

-ਮਾ: ਜਸਵੰਤ ਸਿੰਘ, ਭੱਟੀਵਾਲ, ਗੁਰਦਾਸਪੁਰ।

ਪੀੜਤ ਕਿਸਾਨਾਂ ਵੱਲ ਧਿਆਨ ਦੇਣ ਦੀ ਲੋੜ

ਪਿਛਲੇ ਕੁਝ ਦਿਨਾਂ ਤੋਂ ਰੁਕ-ਰੁਕ ਕੇ ਹੋ ਰਹੀ ਬਾਰਿਸ਼ ਨੇ ਕਣਕ ਦੀ ਫ਼ਸਲ ਦਾ ਜੇਕਰ ਬਹੁਤਾ ਨੁਕਸਾਨ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਤਾਂ ਏਨਾ ਦਬਾਅ ਜ਼ਰੂਰ ਪਾਇਆ ਹੈ ਕਿ ਝਾੜ ਕਾਫੀ ਹੱਦ ਤੱਕ ਘੱਟ ਨਿਕਲੇਗਾ ਅਤੇ ਜਿਸ ਫ਼ਸਲ ਨੂੰ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਪਾਣੀ ਦਿੱਤਾ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਹ ਤੇਜ਼ ਹਵਾ ਤੇ ਮੀਂਹ ਦੇ ਪਾਣੀ ਨਾਲ ਬੁਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਧਰਤੀ ਦੀ ਹਿੱਕ ਉੱਪਰ ਵਿਛ ਗਈ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਫ਼ਸਲ ਦਾ ਝਾੜ ਘਟਣਾ ਲਾਜ਼ਮੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਕੁਦਰਤੀ ਹਮਲੇ ਨਾਲ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦਾ ਵੱਡਾ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਮਾਲ ਸਰਵੇ ਕਰਵਾ ਕੇ ਪੀੜਤ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਬਣਦਾ ਮੁਆਵਜ਼ਾ ਦੇਵੇ ਤਾਂ ਜੋ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਕਮਜ਼ੋਰ ਆਰਥਿਕਤਾ 'ਚੋਂ ਗੁਜ਼ਰ ਰਹੇ ਕਿਸਾਨ ਨੂੰ ਹੋਰ ਪੀੜ ਨਾ ਝੱਲਣੀ ਪਵੇ। ਇਹ ਖ਼ਬਰਾਂ ਵੀ ਮਿਲੀਆਂ ਹਨ ਕਿ ਕੁਝ ਖੇਤਰਾਂ ਅੰਦਰ ਮਟਰ, ਆਲੂ ਅਤੇ ਕਣਕ ਦੀ ਫ਼ਸਲ ਦਾ ਤੇਜ਼ ਝੱਖੜ ਚੱਲਣ ਨਾਲ ਕਾਫੀ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋਇਆ ਹੈ ਅਤੇ ਕਿਸਾਨੀ ਪਰਿਵਾਰ ਨਿਰਾਸ਼ਾ ਦੇ ਆਲਮ ਵਿਚ ਹਨ। ਇਸ ਲਈ ਸਰਕਾਰ ਅਤੇ ਸਮਾਜ ਸੇਵੀ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਆਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।

-ਬੇਅੰਤ ਗਿੱਲ ਭਲੂਰ
ਨੌਜਵਾਨ ਸਾਹਿਤ ਸਭਾ, ਭਲੂਰ।

ਅਵਾਰਾ ਪਸ਼ੂਆਂ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ

ਪਿਛਲੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਅਵਾਰਾ ਪਸ਼ੂਆਂ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਦਿਨ-ਪ੍ਰਤੀਦਿਨ ਗੰਭੀਰ ਹੁੰਦੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵੀ ਵਧਦੀ ਹੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਅਵਾਰਾ ਪਸ਼ੂਆਂ ਕਾਰਨ ਪਿਛਲੇ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਕਈ ਘਟਨਾਵਾਂ ਵਾਪਰੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚ ਮਨੁੱਖੀ ਜਾਨੀ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਇਹ ਅਵਾਰਾ ਪਸ਼ੂ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿਚ ਸੜਕਾਂ, ਗਲੀਆਂ ਵਿਚ ਘੁੰਮਦੇ-ਫਿਰਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਖੇਤਾਂ ਵਿਚ ਫ਼ਸਲਾਂ ਦਾ ਉਜਾੜਾ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਕਿ ਕਿਸਾਨਾਂ ਅਤੇ ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਇਕ ਬਹੁਤ ਵੱਡੀ ਸਮੱਸਿਆ ਬਣਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਆਏ ਦਿਨ ਅਖ਼ਬਾਰਾਂ ਵਿਚ ਅਸੀਂ ਪੜ੍ਹਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਇਕ ਢੱਠੇ ਨੇ ਖੇਤਾਂ ਵਿਚ ਇਕ ਕਿਸਾਨ ਨੂੰ ਟੱਕਰ ਮਾਰ ਕੇ ਜਾਨੋਂ ਮਾਰ ਦਿੱਤਾ। ਇਕ ਜਗ੍ਹਾ 'ਤੇ ਤਾਂ ਸ਼ਰ੍ਹੇਆਮ ਭਰੇ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿਚ ਇਕ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਸਿੰਗਾਂ ਉੱਪਰ ਚੁੱਕ ਕੇ ਮਾਰ ਦਿੱਤਾ। ਇਹ ਬਹੁਤ ਹੀ ਦਰਦਨਾਕ ਘਟਨਾ ਸੀ।
ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਨੂੰ ਕਈ ਵਾਰ ਲਿਖਤੀ ਰੂਪ ਵਿਚ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਵੀ ਕੀਤੀ ਹੈ ਕਿ ਬਿਜਲੀ ਦੇ ਬਿੱਲਾਂ 'ਤੇ ਕਾਉ ਸੈੱਸ ਲਾ ਕੇ ਭੇਜਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਪਰ ਫਿਰ ਵੀ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਦੇ ਵਲੋਂ ਇਸ ਦਾ ਕੋਈ ਹੱਲ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ। ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਵਿਚ ਕਈ ਥਾਂ 'ਤੇ ਕੂੜੇ ਦੇ ਢੇਰਾਂ ਵਿਚੋਂ ਇਹ ਅਵਾਰਾ ਪਸ਼ੂ ਇਕੱਠ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿਚ ਖਾਣ ਲਈ ਇਕੱਠੇ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਸਾਰਾ ਕੂੜਾ ਖਿਲਾਰ ਦਿੰਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਗੰਦਗੀ ਹੋਰ ਵੀ ਫੈਲ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਪਾਰਕਾਂ ਵਿਚ ਇਹ ਅਵਾਰਾ ਪਸ਼ੂ ਮੌਕਾ ਮਿਲਦੇ ਅੰਦਰ ਵੜ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਹਰੇ-ਭਰੇ ਬੂਟਿਆਂ ਦਾ ਨੁਕਸਾਨ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਅਵਾਰਾ ਪਸ਼ੂਆਂ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਦੇ ਹੱਲ ਲਈ ਸਰਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਇੰਤਜ਼ਾਮ ਕਰਨੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਕਿ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੀਆਂ ਫ਼ਸਲਾਂ ਦਾ ਨੁਕਸਾਨ ਰੁਕ ਸਕੇ ਅਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਅਵਾਰਾ ਪਸ਼ੂਆਂ ਦੁਆਰਾ ਹੁੰਦੇ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਜਾਨੀ-ਮਾਲੀ ਨੁਕਸਾਨ ਨਾ ਹੋਣ। ਇਸ ਸਮੱਸਿਆ ਲਈ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਨੂੰ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਕਦਮ ਚੁੱਕਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ।

-ਗੁਰਦੀਪ ਸਿੰਘ ਖਹਿਰਾ
|ਕੰਪਿਊਟਰ ਅਧਿਆਪਕ
ਮਾਲਵਾ ਖ਼ਾਲਸਾ ਸੀਨੀਅਰ ਸੈਕੰਡਰੀ ਸਕੂਲ, ਧੂਰੀ (ਸੰਗਰੂਰ)।

ਸ਼ਰਧਾਂਜਲੀ ਸਮਾਗਮ ਜਾਂ ਲੋਕ ਦਿਖਾਵਾ

ਅੱਜਕਲ੍ਹ ਖ਼ਾਸ ਕਰ ਜਦ ਕਿਸੇ ਵੱਡੀ ਉਮਰ ਦੇ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਭੋਗ ਸਮੇਂ ਆਉਣ ਸਾਰ ਚਾਹ ਨਾਲ ਕਈ ਕਿਸਮ ਦੇ ਪਕੌੜੇ ਅਤੇ ਮਠਿਆਈਆਂ ਪਰੋਸੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਲਗਪਗ ਡੇਢ ਕੁ ਘੰਟੇ ਦੇ ਵਕਫ਼ੇ ਮਗਰੋਂ ਖਾਣਾ ਲਗਾ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿਚ ਵੀ ਅਨੇਕ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਕਵਾਨ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਏਨੇ ਥੋੜ੍ਹੇ ਸਮੇਂ ਵਿਚ ਕੋਈ ਕਿੰਨਾ ਕੁ ਖਾ ਸਕਦਾ ਹੈ? ਜੋ ਕਿ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਅਜਾਈਂ ਹੀ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਇਸ ਦਿਖਾਵੇ 'ਚ ਜਿਥੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦੀ ਆਰਥਿਕਤਾ 'ਤੇ ਅਸਰ ਪੈਂਦਾ ਹੈ, ਉਥੇ ਅੰਨ ਦੀ ਵੀ ਬੇਕਦਰੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਦੂਸਰਾ ਸ਼ਰਧਾਂਜਲੀ ਭੇਟ ਕਰਨ ਲਈ ਪੰਜ-ਸੱਤ ਬੁਲਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਬੁਲਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜੋ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਇਕੋ ਜਿਹੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਦੀ ਦੁਹਰਾਈ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਲੋਕਾਂ ਵਿਚ ਅਕੇਵਾਂ ਮਹਿਸੂਸ ਹੋਣ ਲਗਦਾ ਹੈ। ਸੋ, ਅਜਿਹੇ ਲੋਕ ਦਿਖਾਵਿਆਂ ਤੋਂ ਉੱਪਰ ਉੱਠ ਕੇ ਸਾਦਾ ਭੋਜਨ ਪਰੋਸਿਆ ਜਾਵੇ। ਬੁਲਾਰੇ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਿਰਫ ਇਕ ਵਿਅਕਤੀ ਹੀ ਸਬੰਧਿਤ ਵਿਅਕਤੀ ਦੇ ਜੀਵਨ 'ਤੇ ਚਾਨਣਾ ਪਾਵੇ। ਉਸ ਵਿਅਕਤੀ ਦੇ ਚੰਗੇ ਗੁਣਾਂ ਨੂੰ ਜ਼ਿੰਦਗੀ 'ਚ ਅਪਣਾਉਣਾ ਹੀ ਸੱਚੀ ਤੇ ਸੁੱਚੀ ਸ਼ਰਧਾਂਜਲੀ ਹੋਵੇਗੀ।

-ਇੰਜੀ: ਰਛਪਾਲ ਸਿੰਘ ਚੱਨੂੰਵਾਲਾ
ਡੀ.ਐਸ.ਪੀ. ਵਾਲੀ ਗਲੀ, ਅਕਾਲਸਰ ਰੋਡ, ਮੋਗਾ।

ਮੌਸਮ ਅਤੇ ਕਿਸਾਨ

ਬੀਤੇ ਦਿਨੀਂ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਕੁਝ ਇਲਾਕਿਆਂ 'ਚ ਪਏ ਮੀਂਹ, ਗੜੇ ਅਤੇ ਤੇਜ਼ ਰਫ਼ਤਾਰ ਹਵਾਵਾਂ ਨੇ ਫ਼ਸਲਾਂ ਦਾ ਭਾਰੀ ਨੁਕਸਾਨ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਕਣਕ ਦੀ ਫ਼ਸਲ ਚਾਦਰ ਵਾਂਗ ਧਰਤੀ 'ਤੇ ਵਿਛ ਗਈ ਹੈ। ਧਰਤੀ 'ਤੇ ਡਿਗਣ ਨਾਲ ਕਣਕ ਦਾ ਬੀਜ ਪੂਰਾ ਨਾ ਬਣਨ ਕਰਕੇ ਝਾੜ ਪੂਰਾ ਨਹੀਂ ਨਿਕਲਦਾ। ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੀ ਮਿਹਨਤ 'ਤੇ ਪਾਣੀ ਫਿਰ ਗਿਆ ਹੈ. ਦੇਸ਼ ਦੀ ਕਿਸਾਨੀ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਮਹਿੰਗਾਈ ਦੇ ਦੁਖਦਾਈ ਅਤੇ ਮੰਦਹਾਲੀ ਦੌਰ 'ਚੋਂ ਗੁਜ਼ਰ ਰਹੀ ਹੈ ਅਤੇ ਮੰਦਹਾਲੀ ਕਾਰਨ ਆਤਮ-ਹੱਤਿਆ ਦੀ ਘਿਨਾਉਣੀ ਚੱਕੀ 'ਚ ਪਿਸ ਰਹੀ ਹੈ।
ਕੁਦਰਤੀ ਦੇ ਕਹਿਰ ਨਾਲ ਹੋਏ ਨੁਕਸਾਨ ਦੀ ਪੂਰਤੀ ਲਈ ਸਰਕਾਰ ਅਤੇ ਸਰਕਾਰੀ ਏਜੰਸੀਆਂ ਨੂੰ ਈਮਾਨਦਾਰੀ ਨਾਲ ਅਸਲ ਪੀੜਤ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਮੁਆਵਜ਼ਾ ਦੇਣ ਦੀ ਤਜਵੀਜ਼ ਲਿਆਉਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ ਮਾਮਲਿਆਂ 'ਚ ਸਿਆਸੀ ਦਖ਼ਲਅੰਦਾਜ਼ੀ ਤੋਂ ਸੰਕੋਚ ਅਤੇ ਪ੍ਰਹੇਜ਼ ਅਤਿ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਮਤੇ ਅਸਲੀ ਪੀੜਤ ਸਿਫ਼ਾਰਸ਼ ਦੀ ਅਣਹੋਂਦ ਕਾਰਨ ਵਾਂਝੇ ਨਾ ਰਹਿ ਸਕਣ।

-ਸਤਨਾਮ ਸਿੰਘ ਮੱਟੂ
ਬੀਂਬੜ, ਸੰਗਰੂਰ।

19-03-2020

 ਕੋਰੋਨਾ ਵਾਇਰਸ : ਅਫ਼ਵਾਹਾਂ ਤੋਂ ਬਚਣ ਅਤੇ ਜਾਗਰੂਕ ਹੋਣ ਦੀ ਲੋੜ
ਚੀਨ ਦੇ ਸ਼ਹਿਰ ਵੁਹਾਨ ਵਿਚ ਦਸੰਬਰ 2019 ਵਿਚ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਸਾਰਸ (ਸਵਿਅਰ ਅਕਿਊਟ ਰੈਸਪਿਰੇਟਰੀ ਸਿੰਡ੍ਰਾਮ) ਜਿਹੇ ਰਹੱਸਮਈ ਕੋਰੋਨਾ ਵਾਇਰਸ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਮਾਮਲਾ ਸਾਹਮਣੇ ਆਇਆ ਸੀ। ਇਸ ਵਾਇਰਸ ਨੂੰ ਹੁਣ ਸੀਓਵੀਆਈਡੀ-19 ਦਾ ਨਾਂਅ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਚੀਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਹ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚ ਪੈਰ ਪਸਾਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਖ਼ਤਰਾ ਇਸ ਗੱਲ ਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਬੜੀ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਫੈਲਦਾ ਹੈ। ਵਿਸ਼ਵ ਸਿਹਤ ਸੰਗਠਨ ਨੇ ਇਸ ਨੂੰ ਕੌਮਾਂਤਰੀ ਮਹਾਂਮਾਰੀ ਐਲਾਨ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਕੋਰੋਨਾ ਵਾਇਰਸ ਨੇ ਮਨੁੱਖੀ ਜਨਜੀਵਨ 'ਤੇ ਬਹੁਤ ਬੁਰਾ ਅਸਰ ਪਾਇਆ ਹੈ। ਚੀਨ ਸਮੇਤ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਦੀ ਆਰਥਿਕਤਾ ਅਤੇ ਸ਼ੇਅਰ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿਚ ਗਿਰਾਵਟ ਆ ਰਹੀ ਹੈ। ਖੇਡ ਸਮਾਗਮਾਂ, ਹਵਾਈ ਯਾਤਰਾ, ਇਕੱਠ ਤੇ ਮੇਲਿਆਂ ਵਿਚ ਰੁਕਾਵਟ ਆ ਗਈ ਹੈ। ਇਹ ਰੋਗ ਮਰੀਜ਼ ਦੇ ਸੰਪਰਕ ਵਿਚ ਆਉਣ, ਛੂਹਣ, ਹੱਥ ਮਿਲਾਉਣ ਜਾਂ ਬਿਨਾਂ ਮੂੰਹ ਢਕੇ ਖੰਘਣ, ਛਿਕਣ ਨਾਲ ਤੰਦਰੁਸਤ ਮਨੁੱਖ ਨੂੰ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਸਾਹ ਸਬੰਧੀ ਦੂਜੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਵਾਂਗ ਬੁਖਾਰ, ਖੰਘ ਤੇ ਸਾਹ ਲੈਣ ਵਿਚ ਦਿੱਕਤ ਇਸ ਵਾਇਰਸ ਦੇ ਲੱਛਣ ਹਨ। ਸਾਨੂੰ ਇਸ ਦੇ ਬਚਾਅ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਕਿ ਆਪਣੀ ਰੋਗਾਂ ਨਾਲ ਲੜਨ ਦੀ ਸ਼ਕਤੀ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਖਾਣ-ਪੀਣ ਦਾ ਵੀ ਖ਼ਾਸ ਧਿਆਨ ਰੱਖਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਪਾਣੀ ਪੀਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਹੱਥਾਂ ਨੂੰ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਸਾਬਣ ਅਤੇ ਸਾਫ਼ ਪਾਣੀ ਨਾਲ ਧੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਜ਼ੁਕਾਮ ਜਾਂ ਖਾਸੀ ਸਮੇਂ ਮੂੰਹ ਢਕ ਕੇ ਰੱਖਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਜਾਂ ਟਿਸ਼ੂ ਪੇਪਰ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਜੋ ਬੈਕਟੀਰੀਆ ਅੰਦਰ ਨਾ ਜਾਣ। ਸਿਹਤ ਵਿਭਾਗ ਨੇ ਕੋਰੋਨਾ ਵਾਇਰਸ ਦਾ ਮੁਕਾਬਲਾ ਕਰਨ ਲਈ ਤਿਆਰੀਆਂ ਕਰ ਲਈਆਂ ਹਨ ਪਰ ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਇਸ ਨਾਲ ਨਜਿੱਠਣ ਵਾਸਤੇ ਸਾਥ ਦੇਣ ਲਈ ਅੱਗੇ ਆਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।

-ਚਾਨਣ ਦੀਪ ਸਿੰਘ
ਸਿਹਤ ਤੇ ਪਰਿਵਾਰ ਭਲਾਈ ਵਿਭਾਗ, ਮਾਨਸਾ।

ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਸਮਾਂ ਦੇਵੋ
ਸਾਨੂੰ ਇਹ ਸੋਹਣਾ ਸੰਸਾਰ ਦਿਖਾਉਣ ਵਿਚ ਮਾਂ-ਬਾਪ ਦਾ ਅਹਿਮ ਰੋਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਕ੍ਰਿਪਾ ਨਾਲ ਅਸੀਂ ਕੁਦਰਤ ਦੇ ਦਰਸ਼ਨ ਕਰਦੇ ਹਾਂ। ਆਪ ਤੰਗੀਆਂ ਕੱਟ ਕੇ ਔਲਾਦ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਾਉਂਦੇ ਹਾਂ ਤਾਂ ਕਿ ਸਾਡੇ ਬੱਚੇ ਆਪਣੇ ਪੈਰਾਂ 'ਤੇ ਖੜ੍ਹੇ ਹੋ ਸਕਣ। ਬਜ਼ੁਰਗ ਸਾਡੇ ਸਮਾਜ ਦਾ ਸਰਮਾਇਆ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਘਰ ਦੇ ਜਿੰਦਰੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਦਿਨੋ-ਦਿਨ ਘਰ ਵਿਚ ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਦਾ ਸਤਿਕਾਰ ਘਟ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਦੀ ਟੋਕਾ-ਟਾਕੀ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਪਸੰਦ ਨਹੀਂ। ਕਈ ਬੱਚਿਆਂ ਨੇ ਤਾਂ ਮਾਂ-ਬਾਪ ਬਿਰਧ ਆਸ਼ਰਮ 'ਚ ਭੇਜ ਦਿੱਤੇ ਹਨ। ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਫਾਲਤੂ ਬੋਲਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ।
ਚਾਹੇ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਜਾ ਕੇ ਜਿੰਨੀ ਮਰਜ਼ੀ ਸੇਵਾ ਕਰ ਲਈਏ ਜੇ ਘਰ ਦੇ ਬਜ਼ੁਰਗ ਦੁਖੀ ਹਨ, ਕੋਈ ਫਾਇਦਾ ਨਹੀਂ ਗੁਰੂ ਘਰ ਸੇਵਾ ਕਰਨ ਦਾ। ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਦੀ ਪੈਨਸ਼ਨ ਨਾਲ ਤਾਂ ਪਿਆਰ ਹੈ ਪਰ ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਨਾਲ ਪਿਆਰ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਬਜ਼ੁਰਗ ਘਰ ਨੂੰ ਸੰਵਾਰਦੇ ਹੀ ਹਨ। ਕੋਈ ਵਿਗਾੜਦੇ ਥੋੜ੍ਹੀ ਹਨ। ਉਹ ਸੋਚਦੇ ਹਨ ਕਿ ਸਾਡੇ ਪੁੱਤ ਦਾ ਕੋਈ ਨੁਕਸਾਨ ਨਾ ਹੋਵੇ। ਸਮਾਂ ਕਿਹੋ ਜਿਹਾ ਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਨੂੰ ਘਰ ਵਿਚ ਰਹਿਣ ਲਈ ਜਗ੍ਹਾ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਨੂੰਹ-ਪੁੱਤ ਨੂੰ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿ ਘਰ ਵਿਚ ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਨੂੰ ਸਮਾਂ ਦੇਣ। ਇਕ ਦਿਨ ਹਰੇਕ ਨੇ ਬਜ਼ੁਰਗ ਬਣਨਾ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਸਮਾਂ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ 'ਤੇ ਵੀ ਆਉਣਾ ਹੈ। ਜਿਹੋ-ਜਿਹਾ ਵਰਤਾਅ ਅਸੀਂ ਆਪਣੇ ਮਾਂ-ਬਾਪ ਨਾਲ ਕਰਾਂਗੇ, ਕੱਲ੍ਹ ਨੂੰ ਸਾਡੀ ਔਲਾਦ ਸਾਡੇ ਨਾਲ ਵੀ ਉਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਵਰਤਾਅ ਕਰੇਗੀ। ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਪਰਮਾਤਮਾ ਹਰ ਜਗ੍ਹਾ ਨਹੀਂ ਜਾ ਸਕਦਾ। ਇਸ ਲਈ ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਦਾ ਸਤਿਕਾਰ ਕਰੀਏ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਕਦਰ ਕਰੀਏ।

-ਇੰਜੀ: ਸੰਜੀਵ ਸਿੰਘ ਸੈਣੀ, ਮੁਹਾਲੀ।

ਕੋਰੋਨਾ ਵਾਇਰਸ ਦੀ ਦਹਿਸ਼ਤ
ਪਿਛਲੇ ਕੁਝ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਸਾਰੀ ਦੁਨੀਆ ਵਿਚ ਕੋਰੋਨਾ ਵਾਇਰਸ ਨੇ ਦਹਿਸ਼ਤ ਫੈਲਾਈ ਹੋਈ ਹੈ। ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਦੇ ਵਿਗਿਆਨੀ ਇਸ ਵਾਇਰਸ ਤੋਂ ਬਚਾਅ ਲਈ ਦਵਾਈ ਦੀ ਖੋਜ ਵਿਚ ਜੁਟ ਗਏ ਹਨ।
ਸਾਡੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਲੋਕ ਇਸ ਵਾਇਰਸ ਤੋਂ ਬਹੁਤ ਡਰੇ ਹੋਏ ਹਨ। ਕਿਸੇ ਵੀ ਬਿਮਾਰੀ ਤੋਂ ਬਚਾਅ ਲਈ ਸਾਵਧਾਨੀ ਵਰਤਣੀ ਅਤੇ ਸਰੀਰ ਦੀ ਸਫ਼ਾਈ ਰੱਖਣੀ ਬੇਸ਼ੱਕ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਪਰ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਭੈਭੀਤ ਹੋਣ ਦੀ ਵੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ। ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਦਾ ਦੁਰਉਪਯੋਗ ਕਰਕੇ ਕਈ ਗ਼ੈਰ-ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਲੋਕ ਗ਼ਲਤ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਅਫ਼ਵਾਹਾਂ ਫੈਲਾਅ ਕੇ ਲੋਕਾਂ ਅੰਦਰ ਡਰ ਅਤੇ ਸਹਿਮ ਦਾ ਮਾਹੌਲ ਪੈਦਾ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ ਤੇ ਕਈ ਲੋਕ ਇਨ੍ਹਾਂ ਅਫ਼ਵਾਹਾਂ 'ਤੇ ਯਕੀਨ ਕਰਕੇ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਖਾਣ-ਪੀਣ ਤੋਂ ਦੂਰੀ ਬਣਾ ਰਹੇ ਹਨ, ਜੋ ਕਿ ਬਿਲਕੁਲ ਵੀ ਠੀਕ ਨਹੀਂ।

-ਬਲਦੇਵ ਸਿੰਘ ਭਾਕਰ
ਪਿੰਡ ਛਾਉਣੀ ਕਲਾਂ, ਹੁਸ਼ਿਆਰਪੁਰ।

ਪੰਜਾਬੀ ਜਾਗ੍ਰਿਤੀ ਮਾਰਚ
ਪਿਛਲੇ ਦਿਨੀਂ ਜਲੰਧਰ ਵਿਖੇ ਪੰਜਾਬ ਜਾਗ੍ਰਿਤੀ ਮੰਚ, ਸਰਬੱਤ ਦਾ ਭਲਾ ਚੈਰੀਟੇਬਲ ਟਰੱਸਟ, ਹੰਸ ਰਾਜ ਮਹਿਲਾ ਮਹਾਂਵਿਦਿਆਲਾ ਅਤੇ ਪੰਜਾਬ ਕਲਾ ਪ੍ਰੀਸ਼ਦ ਵਲੋਂ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਪੰਜਾਬੀ ਹਿਤੈਸ਼ੀ ਜਥੇਬੰਦੀਆਂ ਤੇ ਪੰਜਾਬੀ ਪ੍ਰੇਮੀਆਂ ਦੇ ਸਹਿਯੋਗ ਨਾਲ 10ਵਾਂ ਜਾਗ੍ਰਿਤੀ ਮਾਰਚ 'ਅਜੀਤ' ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਨ ਸਮੂਹ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਹੇਠ ਕੱਢਿਆ ਗਿਆ, ਜਿਸ 'ਚ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ 'ਚ ਪੰਜਾਬੀ ਪ੍ਰੇਮੀਆਂ ਨੇ ਸ਼ਮੂਲੀਅਤ ਕੀਤੀ। ਇਹ ਮਾਰਚ ਦੁਪਹਿਰ ਸਮੇਂ ਦੇਸ਼ ਭਗਤ ਯਾਦਗਾਰ ਵਿਖੇ ਪੁੱਜਾ, ਜਿਥੇ ਪੰਜਾਬੀ ਦੇ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਗਾਇਕਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਗੀਤਾਂ ਰਾਹੀਂ ਮਾਂ-ਬੋਲੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ ਜੁੜਨ ਦਾ ਸੱਦਾ ਦਿੱਤਾ। ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨਾਲ ਅਮਨ ਤੇ ਦੋਸਤੀ ਲਈ ਪੰਜਾਬ ਜਾਗ੍ਰਿਤੀ ਮੰਚ ਵਲੋਂ ਹਰ ਸਾਲ ਸਰਹੱਦ 'ਤੇ ਮੋਮਬੱਤੀਆਂ ਜਗਾਉਣ ਦਾ ਉਪਰਾਲਾ ਵੀ ਸ਼ਲਾਘਾਯੋਗ ਹੈ।

-ਪਰਮਿੰਦਰ ਕੌਰ ਸ਼ਾਂਤੀ ਕੈਂਥ
ਰਾਏਕੋਟ (ਲੁਧਿਆਣਾ)।

18-03-2020

 ਖੂੰਖਾਰ ਪਿੱਟਬੁੱਲ
ਪਿਛਲੇ ਦਿਨੀਂ 'ਅਜੀਤ ਮੈਗਜ਼ੀਨ' ਵਿਚ ਮੈਡਮ ਸਰਵਿੰਦਰ ਕੌਰ ਜਲੰਧਰ ਦਾ ਅਤਿ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਲੇਖ 'ਬੇਜ਼ੁਬਾਨਾਂ ਦੀ ਜ਼ੁਬਾਨੀ...' ਪੜ੍ਹਿਆ ਜੋ ਕਿ ਬਹੁਤ ਹੀ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਸੀ। ਲੇਖਿਕਾ ਨੇ ਬੜੇ ਅਹਿਮ ਮੁੱਦੇ ਉਠਾਏ ਹਨ ਅਤੇ ਪਾਠਕਾਂ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਹੈ ਕਿ ਕੁੱਤਿਆਂ ਨੂੰ ਪਿੰਜਰੇ ਵਿਚ ਰੱਖਣਾ ਜਾਂ ਫਿਰ ਹੱਡ ਭੰਨਵੀਂ ਠੰਢ ਵਿਚ ਅਤੇ ਝੁਲਸਦੀ ਗਰਮੀ ਵਿਚ ਸੰਗਲੀ ਨਾਲ ਬੰਨ੍ਹੀ ਰੱਖਣਾ ਹੀ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਖੂੰਖਾਰ ਹੋਣ ਦਾ ਮੁੱਖ ਕਾਰਨ ਹੈ। ਕੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵਫ਼ਾਦਾਰ ਮੰਨੇ ਗਏ, ਇਸ ਪਾਲਤੂ ਜਾਨਵਰ ਨੂੰ ਪਿਆਰ ਭਰੀ ਪੁਚਕਾਰ ਨਹੀਂ ਚਾਹੀਦੀ? ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਪਿਆਰ ਨਾਲ ਤਾਂ ਪਿਟਬੁੱਲ ਵਰਗੇ ਕੁੱਤਿਆਂ ਦੀ ਖੂੰਖਾਰ ਨਸਲ ਵੀ ਆਪਣਾ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਰੂਪ ਤਿਆਗ ਦਿੰਦੀ ਹੈ। ਕੀ ਅਸੀਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਖੂੰਖਾਰ ਬਣਾਉਣ ਦੇ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਨਹੀਂ ਹਾਂ? ਕਿਉਂ ਅਸੀਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕੰਨਾਂ ਨੂੰ ਕੁਤਰਦੇ ਹਾਂ, ਪੂਛਾਂ ਨੂੰ ਕੱਟਦੇ ਹਾਂ। ਰੱਬ ਦੇ ਰਚੇ ਇਸ ਸੁੰਦਰ ਸੰਸਾਰ ਵਿਚ ਉਸ ਦੇ ਬਣਾਏ ਭਾਂਤ-ਭਾਂਤ ਦੇ ਬੇਅੰਤ ਦਿਲਚਸਪ ਜੀਵ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਬੇਜ਼ੁਬਾਨ ਜੀਵਾਂ ਨੂੰ ਮਨੁੱਖਾਂ ਵਾਂਗ ਧਨ ਦੌਲਤ ਜਾਂ ਸ਼ੁਹਰਤ ਦੀ ਲਾਲਸਾ ਨਹੀਂ, ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਤਾਂ ਬਸ ਪਿਆਰ ਦੀ ਹੀ ਭੁੱਖ ਹੈ।

-ਪਰਮਿੰਦਰ ਕੌਰ ਸ਼ਾਂਤੀ ਕੈਂਥ
ਰਾਏਕੋਟ (ਲੁਧਿਆਣਾ)।

ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਬਣਾਉ ਚੰਗੇ ਇਨਸਾਨ
ਬੱਚਾ ਜਿਹੋ ਜਿਹੇ ਮਾਹੌਲ ਵਿਚ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ ਉਹੋ ਜਿਹਾ ਉਸ ਦਾ ਸੁਭਾਅ ਬਣ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਘਰ ਦੇ ਮੈਂਬਰ ਇਕ-ਦੂਜੇ ਨਾਲ ਸਲੀਕੇ ਨਾਲ ਗੱਲਬਾਤ ਕਰਦੇ ਹਨ ਮਿਲ-ਜੁਲ ਕੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਸੱਭਿਅਕ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਬੱਚਾ ਵੀ ਉਸੇ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦੇ ਸੱਭਿਅਕ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਯੋਗ ਕਰਨਾ ਸਿੱਖ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਉਲਟ ਜਿਸ ਘਰ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿਚ ਇਕ-ਦੂਜੇ ਲਈ ਭੱਦੀ ਸ਼ਬਦਾਵਲੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਉਸ ਘਰ ਦਾ ਬੱਚਾ ਅਸੱਭਿਅਕ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਲੱਗ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਮਾਪਿਆਂ ਦੀ ਇਹ ਇੱਛਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਬੱਚੇ ਚੰਗੇ ਇਨਸਾਨ ਬਣਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਭਾਸ਼ਾ ਐਸੀ ਹੋਵੇ ਕਿ ਹਰ ਇਕ ਇਨਸਾਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋਵੇ ਪਰ ਕਈ ਵਾਰ ਮਾਤਾ ਪਿਤਾ ਘਰ ਵਿਚ ਰਹਿ ਰਹੇ ਬੱਚੇ ਦੇ ਦਾਦਾ ਦਾਦੀ ਪ੍ਰਤੀ ਮਾੜਾ ਵਿਵਹਾਰ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਭੱਦੀ ਸ਼ਬਦਾਵਲੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਜਿਹਾ ਕਰਕੇ ਮਾਤਾ ਪਿਤਾ ਜਾਣੇ ਅਣਜਾਣੇ ਵਿਚ ਆਪਣੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਗ਼ਲਤ ਰਸਤੇ 'ਤੇ ਪਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਅੱਜਕਲ੍ਹ ਦੇ ਭੱਜ ਦੌੜ ਦੇ ਸਮੇਂ ਵਿਚ ਮਾਤਾ ਪਿਤਾ ਦੋਵੇਂ ਹੀ ਨੌਕਰੀਸ਼ੁਦਾ ਹਨ ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਬੱਚੇ ਘਰ ਵਿਚ ਇਕੱਲੇ ਰਹਿ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਕਈ ਵਾਰ ਇਕੱਲਤਾ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇਸ ਇਕੱਲਤਾ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਨਸ਼ਿਆਂ ਦਾ ਸਹਾਰਾ ਲੈਣ ਲੱਗ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਇਸ ਲਈ ਮਾਤਾ ਪਿਤਾ ਨੂੰ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿ ਆਪਣੇ ਰੁਝੇਵਿਆਂ ਭਰੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿਚੋਂ ਆਪਣੇ ਬੱਚਿਆਂ ਲਈ ਕੁਝ ਨਾ ਕੁਝ ਸਮਾਂ ਜ਼ਰੂਰ ਕੱਢਣ। ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦੀਆਂ ਛੋਟੀਆਂ-ਛੋਟੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਮਾਤਾ ਪਿਤਾ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਚੰਗੇ ਇਨਸਾਨ ਬਣਾਉਣ ਵਿਚ ਆਪਣਾ ਅਹਿਮ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾ ਸਕਦੇ ਹਨ।

-ਪ੍ਰਿੰਸ ਅਰੋੜਾ, ਮਲੌਦ ਲੁਧਿਆਣਾ।

ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਦੀ ਕੁੱਟਮਾਰ
ਜਦੋਂ ਵੀ ਸਿਆਸੀ ਪਾਰਟੀਆਂ ਸੱਤਾ ਦੀ ਕੁਰਸੀ ਲੈਣ ਲਈ ਚੋਣਾਂ ਲੜਦੀਆਂ ਹਨ ਤਾਂ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਕਿੰਨੇ ਕੁ ਵਾਅਦੇ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਸਭ ਨੂੰ ਹੀ ਖੁਸ਼ ਕਰਨ ਦੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ ਪਰ ਜਦੋਂ ਸੱਤਾ ਦੀ ਕੁਰਸੀ ਹੇਠ ਆਉਂਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਵੱਡੇ-ਵੱਡੇ ਦਾਅਵੇ ਤੇ ਵਾਅਦੇ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਨੇਤਾ ਯਕਦਮ ਬਦਲ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਅੱਜ ਇਹੀ ਕੁਝ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਧਰਤੀ 'ਤੇ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਲੋਕ ਹੱਕੀਂ ਮੰਗਾਂ ਲਈ ਲੜਦੇ ਹਨ ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਬੁਰੇ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਕੁੱਟ-ਕੁੱਟ ਕੇ ਹੱਕਾਂ ਤੋਂ ਵਾਂਝਿਆ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਤਾਜ਼ੀ ਘਟਨਾ ਪਟਿਆਲੇ ਵਿਚ ਵਾਪਰੀ ਹੈ। ਸਭ ਦੇ ਲੂੰ-ਕੰਡੇ ਖੜ੍ਹੇ ਹੋ ਗਏ ਜਦੋਂ ਭਵਿੱਖ ਦੇ ਨਿਰਮਾਤਾ ਸਾਡੇ ਮਾਸਟਰਾਂ ਨੂੰ ਡੰਗਰਾਂ ਤੋਂ ਵੀ ਭੈੜੀ ਹਾਲਤ ਨਾਲ ਕੁੱਟਿਆ। ਨੌਜਵਾਨ ਨਹਿਰਾਂ ਵਿਚ ਛਾਲਾਂ ਮਾਰਨ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਕਰ ਦਿੱਤੇ। ਹੋਰ ਤਾਂ ਹੋਰ ਔਰਤ ਦਿਵਸ 'ਤੇ ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਕੁੱਟਮਾਰ ਕਰ ਇਹ ਕਿਹੜਾ ਸਨਮਾਨ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਉਹ ਸਿਰਫ ਹੱਕੀ ਮੰਗਾਂ ਲਈ ਰੋਸ ਮਾਰਚ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ। ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਸਮਝ ਖਾਕੀ ਵਰਦੀ ਨੇ ਇਹ ਕੁੱਟੇ ਜਿਵੇਂ ਕੋਈ ਉਹ ਬਹੁਤ ਵੱਡਾ ਗੁਨਾਹ ਕਰ ਰਹੇ ਹੋਣ। ਉਪਰੋਂ ਏਨਾ ਕੁਝ ਹੋਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਸਰਕਾਰ ਚੁੱਪ ਹੈ, ਲੋਕ ਕਿਧਰ ਜਾਣ ਜਾਂ ਬਸ ਕੁੱਟ ਹੀ ਖਾਣ।

-ਬਲਬੀਰ ਸਿੰਘ ਬੱਬੀ
ਤੱਖਰਾਂ, ਲੁਧਿਆਣਾ।

ਪੰਜਾਬੀਅਤ ਦੀ ਮਜ਼ਬੂਤ ਭਾਵਨਾ
ਪਿਛਲੇ ਦਿਨੀਂ 'ਅਜੀਤ' ਦੇ ਸੰਪਾਦਕੀ 'ਪੰਜਾਬੀਅਤ ਦੀ ਮਜ਼ਬੂਤ ਭਾਵਨਾ ਦਾ ਪ੍ਰਗਟਾਵਾ' ਡਾ: ਹਮਦਰਦ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਸੰਤੁਲਿਤ ਲੇਖਣੀ ਦਾ ਖੂਬਸੂਰਤ ਸੰਤੁਲਿਤ ਪ੍ਰਮਾਣ ਹੈ। ਪੰਜਾਬੀ ਮਾਂ-ਬੋਲੀ ਉੱਪਰ ਸਮੇਂ-ਸਮੇਂ 'ਤੇ ਹਮਲੇ ਹੁੰਦੇ ਆਏ ਹਨ। ਇਥੋਂ ਤੱਕ ਕਿ ਇਸ ਦੇ 'ਆਪਣਿਆਂ' ਨੇ ਵੀ ਇਸ ਨੂੰ ਖੂੰਜੇ ਲਾ ਕੇ ਰੱਖਣ ਵਿਚ ਕੋਈ ਕਸਰ ਨਹੀਂ ਛੱਡੀ। ਸਮੇਂ-ਸਮੇਂ 'ਤੇ ਕਾਨੂੰਨ ਘੜੇ ਗਏ ਅਤੇ ਸਜ਼ਾਵਾਂ ਸਬੰਧੀ ਉਪਬੰਧਾਂ ਦੀ ਵੀ ਵਿਵਸਥਾ ਹੋਈ ਪਰ ਪੰਜਾਬੀ ਭਾਸ਼ਾ ਆਪਣਾ ਬਣਦਾ ਸਤਿਕਾਰਤ ਦਰਜਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕੀ। ਪੰਜਾਬ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਦੇ ਚੱਲ ਰਹੇ ਇਜਲਾਸ ਵਿਚ ਜਿਹੜੇ ਹਾਅ ਦੇ ਨਾਅਰੇ ਹਰਿੰਦਰਪਾਲ ਸਿੰਘ ਚੰਦੂਮਾਜਰਾ, ਗੁਰਕੀਰਤ ਸਿੰਘ ਕੋਟਲੀ, ਸਿਮਰਜੀਤ ਸਿੰਘ ਬੈਂਸ ਆਦਿ ਵਿਧਾਇਕਾਂ ਨੇ ਮਾਰੇ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਜਿੰਨੀ ਤਾਰੀਫ਼ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇ, ਥੋੜ੍ਹੀ ਹੈ। ਹੁਣ ਵੇਖਣ ਵਾਲੀ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਸਰਕਾਰ ਇਸ ਨੂੰ ਕਿਸ ਢੰਗ ਨਾਲ ਕਿੰਨਾ ਤੇ ਕਦੋਂ ਲਾਗੂ ਕਰਵਾਉਂਦੀ ਹੈ?

-ਡਾ: ਦਰਸ਼ਨ ਸਿੰਘ 'ਆਸ਼ਟ'
ਪੰਜਾਬੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਕੈਂਪਸ, ਪਟਿਆਲਾ।

ਬੈਂਕਾਂ ਦੀ ਭਰੋਸੇਯੋਗਤਾ ਦਾ ਸੰਕਟ
ਹਰ ਵਿਅਕਤੀ ਆਪਣੀ ਹੱਡ ਭੰਨਵੀਂ ਮਿਹਨਤ ਦੀ ਕਮਾਈ 'ਚੋਂ ਆਪਣੇ ਬੁਢਾਪੇ ਦੇ ਸਹਾਰੇ ਜਾਂ ਆਪਣੀ ਅਗਲੀ ਪੀੜ੍ਹੀ ਦੇ ਉਜਵਲ ਭਵਿੱਖ ਲਈ ਢਿੱਡ ਬੰਨ੍ਹ ਕੇ ਅਤੇ ਆਪਣੀ ਕਬੀਲਦਾਰੀ ਦੀਆਂ ਇੱਛਾਵਾਂ ਨੂੰ ਸੀਮਤ ਰੱਖ ਕੇ ਕੁਝ ਰਾਸ਼ੀ ਜੋੜਦਾ ਹੈ। ਉਸ ਨੂੰ ਸਾਂਭਣ ਅਤੇ ਚੋਰੀ ਦੇ ਡਰੋਂ ਬੈਂਕਾਂ 'ਚ ਰੱਖ ਕੇ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਅਤੇ ਭਰੋਸਾ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਦਾ ਹੈ ਪਰ ਇਨਸਾਨ ਉਦੋਂ ਬਿਪਤਾ ਦੇ ਆਲਮ 'ਚ ਘਿਰਿਆ ਅਤੇ ਲੁੱਟਿਆ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਦਿਨ ਦਿਹਾੜੇ ਬੈਂਕ ਦੇ ਘਾਟੇ ਕਾਰਨ ਦਿਵਾਲੀਆ ਹੋਣ ਅਤੇ ਪੈਸੇ ਵਾਪਸ ਨਾ ਹੋ ਸਕਣ ਤੋਂ ਅਸਮਰੱਥ ਹੋਣ ਬਾਰੇ ਪੜ੍ਹਦਾ ਜਾਂ ਸੁਣਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਇਕ ਬਹੁਤ ਵੱਡੀ ਤ੍ਰਾਸਦੀ ਅਤੇ ਸਰਕਾਰਾਂ ਲਈ ਚੁਣੌਤੀ ਹੈ। ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਬੈਂਕਾਂ ਤੋਂ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਉੱਠਦਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਲੋਕ ਆਪਣੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਭਰ ਦੀ ਕਮਾਈ ਪੂੰਜੀ ਨੂੰ ਕਿੱਥੇ ਸਾਂਭਣ? ਕੋਈ ਰਸਤਾ ਨਜ਼ਰ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦਾ। ਸੰਪਾਦਕੀ 'ਬੈਂਕਾਂ 'ਤੇ ਭਰੋਸੇਯੋਗਤਾ ਦਾ ਸੰਕਟ' ਵੀ ਇਸੇ ਵਿਸ਼ੇ ਦੀ ਤ੍ਰਾਸਦੀ ਨੂੰ ਬਿਆਨ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਸਮਝ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦੀ ਸਰਕਾਰਾਂ 'ਚ ਜਨਤਕ ਮੁੱਦਿਆਂ ਪ੍ਰਤੀ ਸੁਹਿਰਦਤਾ, ਈਮਾਨਦਾਰੀ ਅਤੇ ਚਿੰਤਾ ਕਦੋਂ ਉਤਪੰਨ ਹੋਵੇਗੀ। ਬੈਂਕਾਂ ਨਾਲ ਫਰਾਡ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਦੀਆਂ ਜਾਇਦਾਦਾਂ ਜ਼ਬਤ ਕਰਕੇ ਤੁਰੰਤ ਰਾਹਤ ਦੇ ਕਾਰਜ ਆਰੰਭਣ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਪਰ ਸੱਤਾਧਾਰੀ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਚੁਣੇ ਹੋਏ ਨੁਮਾਇੰਦੇ ਲੁਕਵੇਂ ਤੌਰ 'ਤੇ ਅਪਰਾਧੀਆਂ ਦੀ ਪਿੱਠ ਥਾਪੜਦੇ ਹਨ। ਜੇਕਰ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਬੈਂਕ ਕਲਚਰ ਤੋਂ ਭਰੋਸਾ ਉੱਠ ਗਿਆ ਤਾਂ ਸਰਕਾਰਾਂ ਦੀ ਅਰਥ-ਵਿਵਸਥਾ ਡਾਵਾਂਡੋਲ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਤਬਾਹ ਹੋ ਜਾਵੇਗੀ। ਸੋ, ਸਰਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਨੂੰ ਸੰਜੀਦਗੀ ਨਾਲ ਲੈਂਦੇ ਹੋਏ ਅਤੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਬੈਂਕਾਂ ਪ੍ਰਤੀ ਭਰੋਸੇਯੋਗਤਾ ਬਣਾਈ ਰੱਖਣ ਲਈ ਸਖ਼ਤ ਕਦਮ ਚੁੱਕਣ ਅਤੇ ਉੱਦਮ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ।

-ਸਤਨਾਮ ਸਿੰਘ ਮੱਟੂ, ਬੀਂਬੜ, ਸੰਗਰੂਰ।

17-03-2020

 ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਅਤੇ ਬਜਟ
ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਖਜ਼ਾਨਾ ਮੰਤਰੀ ਨੇ 2020 ਦੇ ਬਜਟ ਦਾ ਡੱਬਾ ਖੋਲ੍ਹ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਕਈਆਂ ਨੂੰ ਖੱਟਾ ਮਿਲਿਆ, ਕਈਆਂ ਨੂੰ ਮਿੱਠਾ। ਕਈਆਂ ਨੂੰ ਵਾਅਦਿਆਂ ਵਿਚ ਲਪੇਟ ਕੇ ਲੋਲੀਪੋਪ ਦੇ ਦਿੱਤੇ। ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਕਿੰਨੇ ਖੁਸ਼ ਹੋਏ ਤੇ ਕਿੰਨੇ ਨਾਰਾਜ਼। ਅਫ਼ਸੋਸ ਦੀ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਨੂੰ ਤਾਂ ਵਾਅਦਾ ਵੀ ਨਹੀਂ ਮਿਲਿਆ। ਉਹ ਤਾਂ ਖਜ਼ਾਨਾ ਮੰਤਰੀ ਦੇ ਚੇਤੇ ਵਿਚ ਹੀ ਨਹੀਂ। ਸ਼ਾਇਦ ਉਹ ਸੱਚੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕੀ ਲੋੜ ਪਈ ਹੈ ਬੁੱਢਿਆਂ ਨੂੰ ਚੇਤੇ ਰੱਖਣ ਦੀ। ਕਿਉਂਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਤਾਂ ਬੁੱਢੇ ਹੋਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਪੈਨਸ਼ਨ ਮਿਲ ਜਾਣੀ ਹੈ। ਬੁੱਢਿਆਂ ਨੇ ਤਾਂ ਪੂਰੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਖੂਨ ਪਸੀਨਾ ਇਕ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਅਹਿਸਾਨ ਕੀਤਾ 750 ਰੁਪਏ ਪੈਨਸ਼ਨ ਲਾ ਦਿੱਤੀ। ਅੱਜ ਦੇ ਸਮੇਂ ਵਿਚ ਤਾਂ ਇਕ ਮਹੀਨਾ ਚਾਹ ਵੀ ਨਹੀਂ ਮਿਲਦੀ 750 ਰੁਪਏ ਵਿਚ। ਗੁਆਂਢ ਦੇ ਸੂਬੇ 2500 ਰੁਪਏ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਨੂੰ ਪੈਨਸ਼ਨ। ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਕੀ ਭੁੱਖ ਪਈ ਹੈ? ਜੋ ਇਹ ਨਹੀਂ ਦੇ ਸਕਦੀ 2500 । ਜਦੋਂ ਵੋਟਾਂ ਪਈਆਂ ਸਨ ਤਾਂ ਕੈਪਟਨ ਸਾਹਬ ਨੇ ਪੈਨਸ਼ਨ ਵਧਾਉਣ ਦਾ ਲਾਰਾ ਲਾਇਆ ਸੀ। ਕੁਰਸੀ 'ਤੇ ਬੈਠ ਕੇ ਉਹ ਭੁੱਲ ਗਏ। ਸਿਆਸੀ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਮੇਰੀ ਬੇਨਤੀ ਹੈ ਕਿ ਮਾਇਕ ਫੜ ਕੇ ਲੰਮੀਆਂ-ਲੰਮੀਆਂ ਨਾ ਛੱਡਿਆ ਕਰਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਉਹ ਨਿਭਾਅ ਨਾ ਸਕਣ।

-ਭੁਪਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਬੱਸਣ।

ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਮਾਲੀ ਹਾਲਤ
ਇਸ ਸਮੇਂ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਸਿਰ 2,48,805 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਕਰਜ਼ਾ ਜਿਸ ਦਾ ਸਾਲਾਨਾ ਵਿਆਜ 10,500 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੇਣਾ ਪੈ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਪਰ ਵਿਰੋਧੀ ਧਿਰ ਵਲੋਂ ਇਹ ਕਿਹਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਸਰਕਾਰ ਵਲੋਂ ਪੰਜਾਬ ਸਿਰ ਕਰਜ਼ੇ ਦੀ ਰਕਮ ਲਗਪਗ ਦੁੱਗਣੀ ਹੈ। ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਅੰਕੜੇ ਗ਼ਲਤ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੇ। ਜੇਕਰ ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਵਲੋਂ ਦਰਸਾਈ ਕਰਜ਼ੇ ਦੀ ਰਕਮ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਚੱਲੀਏ ਤਾਂ ਭਵਿੱਖ ਵਿਚ ਹਨੇਰਾ ਹੀ ਹਨੇਰਾ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਕੁਝ ਹੀ ਸਾਲਾਂ ਵਿਚ ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰੀ, ਕਰਜ਼ੇ ਦੀਆਂ ਪੰਡਾਂ ਦਾ ਭਾਰ ਹੋਰ ਵਧ ਜਾਵੇਗਾ। ਜੇਕਰ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਖਜ਼ਾਨੇ ਵਿਚ ਪੈਸੇ ਹੀ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗਾ ਤਾਂ ਪੰਜਾਬ ਦਾ ਵਿਕਾਸ, ਮੁਲਾਜ਼ਮਾਂ ਨੂੰ ਤਨਖਾਹਾਂ ਆਦਿ ਕਿੱਥੋਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਜਾਣਗੀਆਂ। ਮੌਜੂਦਾ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਇਸ ਮਸਲੇ ਪ੍ਰਤੀ ਗੰਭੀਰ ਹੋ ਕੇ ਅਰਥਸ਼ਾਸਤਰੀਆਂ ਦੀ ਸਲਾਹ ਨਾਲ ਰੈਵੀਨਿਊ ਵਧਾਉਣ ਦੇ ਨਵੇਂ ਸਾਧਨ ਜੁਟਾਉਣੇ ਬਹੁਤ ਹੀ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹਨ। ਹੋਰ ਕਰਜ਼ਾ ਲੈ ਕੇ ਡੰਗ-ਟਪਾਉਣ ਦੀ ਨੀਤੀ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਇਕ ਵੱਡੀ ਗ਼ਲਤੀ ਹੋਵੇਗੀ।

-ਗੁਰਿੰਦਰਜੀਤ ਸਿੰਘ ਕਲੇਰ
ਪਿੰਡ ਤੇ ਡਾਕ: ਕਲੇਰ ਕਲਾਂ, ਤਹਿ: ਤੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਗੁਰਦਾਸਪੁਰ।

ਗ਼ੈਰ-ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਵਾਲੀ ਪਹੁੰਚ
ਸੜਕਾਂ 'ਤੇ ਘੁੰਮਦੇ ਅਵਾਰਾ ਪਸ਼ੂਆਂ ਦੀ ਤਰਸਯੋਗ ਹਾਲਤ ਅਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਕਰਕੇ ਹੁੰਦੀਆਂ ਦੁਰਘਟਨਾਵਾਂ ਇਕ ਅਤਿ ਗੰਭੀਰ ਅਤੇ ਪੇਚੀਦਾ ਮਾਮਲਾ ਹੈ। ਸਰਕਾਰਾਂ ਗਊ ਸੈੱਸ ਦੇ ਨਾਂਅ 'ਤੇ ਕਰੋੜਾਂ ਰੁਪਏ ਇਕੱਠੇ ਕਰਕੇ ਆਪਣੇ ਮੰਤਰੀਆਂ ਦੀ ਐਸ਼ੋ ਇਸ਼ਰਤ ਲਈ ਵਰਤ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਪਰ ਇਸ ਦਾ ਖਮਿਆਜ਼ਾ ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਭੁਗਤਣਾ ਪੈ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਸਰਕਾਰਾਂ ਦੇ ਮੰਤਰੀਆਂ ਦੀ ਅਜਿਹੇ ਮੁੱਦਿਆਂ ਪ੍ਰਤੀ ਚੇਤੰਨ ਹੋਣ ਬਜਾਏ ਸਥਾਈ ਹੱਲ ਲਈ ਗ਼ੈਰ-ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰਾ ਪਹੁੰਚ ਹੈ। ਵਿਧਾਇਕ ਅਮਨ ਅਰੋੜਾ ਵਲੋਂ ਇਸ ਪ੍ਰਤੀ ਗੰਭੀਰਤਾ ਦੀ ਪਹੁੰਚ ਅਪਣਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਦਾ ਇਵਜ਼ ਰੋਸ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਅਤੇ ਵਿਰੋਧੀ ਮੁਜ਼ਾਹਰਿਆਂ ਵਜੋਂ ਭੁਗਤਣਾ ਪਿਆ। 'ਅਜੀਤ' ਵਲੋਂ ਸੰਪਾਦਕੀ 'ਗ਼ੈਰ-ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਵਾਲੀ ਪਹੁੰਚ' ਵਿਚ ਅਵਾਰਾ ਪਸ਼ੂਆਂ ਪ੍ਰਤੀ ਦਇਆਵਾਨ ਅਤੇ ਮੁਜ਼ਾਹਰਾਕਾਰੀਆਂ ਬਾਬਤ ਚੰਗੀਆਂ ਟਕੋਰਾਂ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਇਸ ਮੁੱਦੇ ਨੂੰ ਉਭਾਰਨ ਵਾਲੇ ਨੁਮਾਇੰਦੇ ਦੇ ਹੌਸਲੇ ਅਤੇ ਬੁਲੰਦ ਕੀਤੀ ਆਵਾਜ਼ ਦੀ ਸਰਾਹਣਾ ਕਰਕੇ ਪਿੱਠ ਥਾਪੜੀ ਹੈ। ਲੀਡਰਾਂ ਨੂੰ ਕਿਸੇ 'ਤੇ ਉਂਗਲ ਚੁੱਕਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਆਪਣੀ ਪੀੜ੍ਹੀ ਹੇਠ ਸੋਟਾ ਫੇਰਨ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ ਅਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਅਵਾਰਾ ਘੁੰਮਦੇ ਪਸ਼ੂਆਂ ਦੇ ਸਥਾਈ ਹੱਲ ਲਈ ਤਰੱਦਦ ਕਰਨ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ।

-ਇੰਜੀ: ਸਤਨਾਮ ਸਿੰਘ ਮੱਟੂ, ਸੰਗਰੂਰ।

16-03-2020

 ਕੋਰੋਨਾ ਵਾਇਰਸ ਸਮਝਣ ਦੀ ਗ਼ਲਤੀ...
ਅੱਜ ਕੋਰੋਨਾ ਵਾਇਰਸ ਨਾਲ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿਚ ਹਾਹਾਕਾਰ ਮਚੀ ਹੋਈ ਹੈ ਟੀਵੀ ਰੇਡੀਓ ਅਖ਼ਬਾਰਾਂ ਰਸਾਲੇ ਸਭ ਕੁਝ ਕੋਰੋਨਾ ਦੇ ਡਰ ਨਾਲ ਭਰੇ ਹੋਏ ਹਨ। ਰਹਿੰਦੀ ਕਸਰ ਮੋਬਾਈਲ ਫੋਨਾਂ ਉਪਰ ਕੋਰੋਨਾ ਵਾਇਰਸ ਵਾਲੀਆਂ ਟਿਊਨਾਂ ਨੇ ਪੂਰੀ ਕਰ ਛੱਡੀ ਹੈ। ਮੀਡੀਆ ਨੇ ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਚੀਕ ਚੀਕ ਕੇ ਲੋਕ ਮਨਾਂ ਅੰਦਰ ਡਰ ਭਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਇਹ ਕੋਰੋਨਾ ਵਾਇਰਸ ਤੋਂ ਵੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਘਾਤਕ ਹੈ। ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਮਾਮੂਲੀ ਖੰਘ, ਜ਼ੁਕਾਮ , ਬੁਖਾਰ ਹੋ ਗਿਆ ਤਾਂ ਉਸ ਦੀ ਜਾਨ ਮੁੱਠੀ ਵਿਚ ਆ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਗੱਲ ਠੀਕ ਹੈ ਕਿ ਸਾਨੂੰ ਸਾਵਧਾਨ ਰਹਿਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਧਿਆਨ ਰੱਖਣ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੈ ਅਸੀਂ ਹੌਂਸਲਾ ਰੱਖਣ ਦੀ ਜਗ੍ਹਾ ਹਰ ਵਕਤ ਚਿੰਤਾ ਵਿਚ ਡੁੱਬੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਾਂ। ਇਹ ਜਾਣਦਿਆਂ ਹੋਇਆਂ ਵੀ ਕਿ ਚਿੰਤਾ ਚਿਤਾ ਸਾਮਾਨ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
ਇਸ ਲਈ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਕਿ ਕੋਰੋਨਾ ਵਾਇਰਸ ਦਾ ਡਰ ਮਨ ਅੰਦਰੋਂ ਭਜਾ ਦਿਓ। ਟੀ.ਵੀ. ਜਾਂ ਮੋਬਾਇਲ ਵਿਚੋਂ ਨਿਕਲ ਕੇ ਕੋਰੋਨਾ ਵਾਇਰਸ ਤੁਹਾਨੂੰ ਚਿੰਬੜ ਨਹੀਂ ਸਕਦਾ ਇਸ ਗੱਲ ਦੀ ਗਰੰਟੀ ਹੈ। ਤੁਹਾਡਾ ਕੋਈ ਫਰੈਂਡ ਜਾਂ ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰ ਚਾਇਨਾ ਤੋਂ ਤੁਹਾਡੇ ਕੋਲ ਵੀ ਨਹੀਂ ਆਇਆ। ਘਰ ਵਿਚ ਜ਼ਰਾ ਜਿੰਨੇ ਖੰਘ ਬੁਖਾਰ ਜੁਕਾਮ ਨੂੰ ਕੋਰੋਨਾ ਸਮਝ ਕੇ ਪ੍ਰੇਸ਼ਾਨ ਹੋਣ ਦੀ ਗ਼ਲਤੀ ਹਰਗਿਜ਼ ਨਾ ਕਰੋ।
ਹਾਂ ਇਹ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਕਿ ਜੇ ਬਾਹਰ ਦੇ ਖਾਣੇ ਖਾਂਦੇ ਹੋ, ਪੀਜ਼ੇ ਬਰਗਰ ਇਡਲੀ ਡੋਸੇ ਜਾਂ ਦੁਕਾਨਾਂ ਤੋ ਹੋਰ ਚੀਜਾਂ ਖਾਣ ਦੇ ਸ਼ੌਕੀਨ ਹੋ ਤਾਂ ਦੋ ਚਾਰ ਮਹੀਨੇ ਘਰੇ ਬਣਾ ਕੇ ਖਾਣ ਦੀ ਖੇਚਲ ਕਰੋ। ਘਰ ਦੇ ਸਾਦੇ ਖਾਣੇਂ ਨੂੰ ਤਰਜੀਹ ਦਿਓ। ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਸਮਝਾਓ ਜ਼ਰੂਰ ਕੇ ਸਕੂਲ ਅਤੇ ਸਕੂਲੋਂ ਘਰ ਆ ਕੇ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੱਥ ਧੋ ਕੇ ਖਾਣਾ ਖਾਓ। ਪਰ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਡਰਾਓ ਨਾ। ਇਸ ਲਈ ਕੋਰੋਨਾਂ ਵਾਇਰਸ ਤੋਂ ਡਰਨ ਨਹੀਂ ਪ੍ਰਹੇਜ ਰੱਖਣ ਦੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੈ।

-ਅਨੰਤ ਗਿੱਲ
ਪਿੰਡ ਤੇ ਡਾਕ: ਭਲੂਰ, ਮੋਗਾ।

ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ 'ਚ ਘਿਰਿਆ ਪੰਜਾਬ
ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਜਿਥੇ ਵਧਦੀ ਆਬਾਦੀ, ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰੀ, ਭੁੱਖਮਰੀ ਆਦਿ ਕਈ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਨੇ ਘੇਰਾ ਪਾਇਆ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਉਥੇ ਹੀ ਪੰਜਾਬ ਵਰਗਾ ਖ਼ੁਸ਼ਹਾਲ ਸੂਬਾ ਵੀ ਨਸ਼ਿਆਂ, ਖੁਦਕੁਸ਼ੀਆਂ, ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰੀ ਆਦਿ 'ਚ ਘਿਰਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਕਈ ਨੌਜਵਾਨ ਪੜ੍ਹੇ-ਲਿਖੇ ਨਸ਼ਿਆਂ ਦੇ ਰਾਹ ਤੁਰੇ ਹਨ ਅਤੇ ਕਈ ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ, ਰਹਿੰਦੇ ਖੂੰਹਦੇ ਨੌਕਰੀਆਂ ਲਈ ਧਰਨੇ ਮਾਰ ਰਹੇ ਹਨ, ਕਿਸਾਨ ਮੁਜ਼ਾਹਰੇ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਨੌਜਵਾਨ ਲੜਕੀਆਂ, ਬਾਲੜੀਆਂ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਨਹੀਂ ਹਨ। ਲੁੱਟਾਂ-ਖੋਹਾਂ ਰੋਜ਼ ਹੀ ਹੋ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਅਵਾਰਾ ਪਸ਼ੂ ਗਲੀਆਂ, ਬਾਜ਼ਾਰਾਂ, ਸੜਕਾਂ 'ਤੇ ਘੁੰਮ ਰਹੇ ਹਨ। ਭਾਵੇਂ ਕਈ ਵਸਤਾਂ 'ਤੇ ਗਊ ਸੈੱਸ ਵਸੂਲ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਪ੍ਰੰਤੂ ਗਊਸ਼ਾਲਾਵਾਂ ਦੀ ਹਾਲਤ ਤਰਸਯੋਗ ਹੈ। ਪ੍ਰਵਾਸੀ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਨੇ ਪੰਜਾਬ ਮੱਲਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਪੰਜਾਬੀ ਪੇਂਡੂ ਮਜ਼ਦੂਰ ਤੇ ਦਿਹਾੜੀਦਾਰ ਨੂੰ ਕੋਈ ਪੁੱਛਦਾ ਨਹੀਂ। ਪੰਜਾਬ ਪੰਜਾਬੀ ਦੀ ਹੋਂਦ ਅਤੇ ਸੱਭਿਅਤਾ ਨੂੰ ਢਾਅ ਲੱਗ ਰਹੀ ਹੈ। ਸਰਕਾਰਾਂ, ਬੁੱਧੀਜੀਵੀਆਂ ਅਤੇ ਰਾਜਨੀਤਕ ਲੋਕਾਂ ਆਦਿ ਨੂੰ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਸੁਨਹਿਰੇ ਭਵਿੱਖ ਨੂੰ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਮਿਲ ਕੇ ਹੰਭਲਾ ਮਾਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।

-ਅਮਰੀਕ ਸਿੰਘ ਚੀਮਾ
ਸ਼ਾਹਬਾਦੀਆ, ਰਮਨੀਕ ਨਗਰ, ਜਲੰਧਰ।

ਲੇਖਕ ਦੀ ਮਾਨਸਿਕਤਾ
ਪਿਛਲੇ ਦਿਨੀਂ ਉਪੇਂਦਰ ਪ੍ਰਸਾਦ ਦਾ ਲੇਖ 'ਦਿੱਲੀ ਪੁਲਿਸ ਚਾਹੁੰਦੀ ਤਾਂ ਦੰਗੇ ਨਾ ਹੁੰਦੇ' ਪੜ੍ਹਿਆ, ਜੋ ਹਿੰਸਾ ਦੌਰਾਨ ਦਿੱਲੀ ਪੁਲਿਸ ਦੀ ਕਾਰਗੁਜ਼ਾਰੀ ਬਿਆਨ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਲੇਖਕ ਵਲੋਂ ਸਿੱਖ ਕੌਮ ਦੇ ਯਤਨਾਂ ਨੂੰ ਅਣਗੌਲਿਆਂ ਕਰਨਾ ਲੇਖਕ ਦੀ ਮਾਨਸਿਕਤਾ ਦਾ ਪ੍ਰਗਟਾਵਾ ਹੈ।

-ਜਗਰੂਪ ਸਿੰਘ ਨੰਬਰਦਾਰ
ਕੂਹਲੀ ਖੁਰਦ।

ਐੈਂਬੂਲੈਂਸ ਨੂੰ ਰਸਤਾ ਦਿਉ
ਅਕਸਰ ਦੇਖਣ ਵਿਚ ਆਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸੜਕਾਂ 'ਤੇ ਲੱਗੇ ਜਾਮ ਕਾਰਨ ਕਈ ਵਾਰ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਘੰਟਿਆਂਬੱਧੀ ਇੰਤਜ਼ਾਰ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਜਿੱਥੇ ਕੀਮਤੀ ਸਮੇਂ ਦੀ ਬਰਬਾਦੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਉੱਥੇ ਹੀ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਗੱਡੀ ਰੋਕਣ ਅਤੇ ਚਲਾਉਣ ਕਾਰਨ ਡੀਜ਼ਲ ਦੀ ਖਪਤ ਵੀ ਵਧ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਕਈ ਵਾਰ ਇਹ ਵੀ ਦੇਖਣ ਵਿਚ ਆਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਅਜਿਹੇ ਜਾਮ ਵਿਚ ਐਂਬੂਲੈਂਸ ਵੀ ਫਸ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਮਰੀਜ਼ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਸਕੇ ਸਬੰਧੀਆਂ ਨੂੰ ਭਾਰੀ ਪ੍ਰੇਸ਼ਾਨੀ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ ਕਈ ਵਾਰ ਇਸ ਦੇਰੀ ਦੇ ਕਾਰਨ ਮਰੀਜ਼ ਨੂੰ ਡਾਕਟਰੀ ਸਹਾਇਤਾ ਮਿਲਣ ਵਿਚ ਦੇਰੀ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਨਸਾਨੀ ਅਣਗਹਿਲੀ ਦੀ ਕੀਮਤ ਉਸ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਜਾਨ ਦੇ ਕੇ ਚੁਕਾਉਣੀ ਪੈਂਦੀ ਹੈ। ਸਾਨੂੰ ਸਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸੜਕ ਉੱਤੇ ਵਾਹਨ ਚਲਾਉਂਦੇ ਸਮੇਂ ਐਂਬੂਲੈਂਸ ਨੂੰ ਹਰ ਹਾਲ ਵਿਚ ਰਸਤਾ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇ ਜਾਂ ਫਿਰ ਐਂਬੂਲੈਂਸ ਨੂੰ ਦੇਖਦੇ ਸਾਰ ਹੀ ਆਪਣੀ ਗੱਡੀ ਦੀ ਰਫਤਾਰ ਘੱਟ ਕਰਕੇ ਉਸ ਨੂੰ ਪਹਿਲਾਂ ਲੰਘ ਜਾਣ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਜੋ ਮਰੀਜ਼ ਨੂੰ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਡਾਕਟਰੀ ਸਹਾਇਤਾ ਮਿਲ ਸਕੇ ਅਤੇ ਕੀਮਤੀ ਇਨਸਾਨੀ ਜਾਨ ਬਚਾਈ ਜਾ ਸਕੇ।

-ਪ੍ਰਿੰਸ ਅਰੋੜਾ
ਮਲੌਦ, ਲੁਧਿਆਣਾ।

ਸਾਫ ਸੁਥਰਾ ਮਾਹੌਲ ਸਿਰਜੀਏ
ਸਾਨੂੰ ਇਹ ਸੋਹਣਾ ਸੰਸਾਰ ਦਿਖਾਉਣ ਵਿਚ ਮਾਂ ਬਾਪ ਦਾ ਅਹਿਮ ਰੋਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਉੱਠ ਕੇ ਸਵੇਰੇ ਪ੍ਰਮਾਤਮਾ ਦਾ ਸ਼ੁਕਰ ਗੁਜ਼ਾਰ ਕਰੀਏ ਕਿ ਉਸ ਨੇ ਸਾਨੂੰ ਸੋਹਣੀ ਸਵੇਰ ਬਖ਼ਸ਼ੀ ਹੈ। ਪੇਟ ਦੀ ਸਫ਼ਾਈ ਕਰ ਕੇ ਫਿਰ ਸੈਰ ਕਰਨੀ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਸਵੇਰ ਦੀ ਸੈਰ ਕਰਕੇ ਚਿਹਰਾ ਖਿਲ ਉੱਠਦਾ ਹੈ। ਠੰਢੀ-ਠੰਢੀ ਹਵਾ ਚੱਲ ਰਹੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਵਧੀਆ ਵਧੀਆ ਵਿਚਾਰ ਦਿਮਾਗ ਵਿਚ ਆ ਰਹੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਸੈਰ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਆ ਕੇ ਨਹਾ ਧੋ ਕੇ ਤਾਜ਼ਾ ਹੋ ਕੇ ਪ੍ਰਮਾਤਮਾ ਦਾ ਸਿਮਰਨ ਕਰੀਏ। ਪਰਮਾਤਮਾ ਦਾ ਸਿਮਰਨ ਕਰਨ ਨਾਲ ਮਨ ਨੂੰ ਸ਼ਾਂਤੀ ਮਿਲਦੀ ਹੈ। ਫਿਰ ਆਪਣੇ ਰੋਜ਼ਮਰ੍ਹਾ ਕੰਮਾਂ ਵਿਚ ਲੱਗ ਜਾਈਏ। ਜੇ ਅਖ਼ਬਾਰ ਪੜ੍ਹਨਾ ਹੈ ਤਾਂ ਅਖ਼ਬਾਰ ਪੜ੍ਹੀਏ। ਆਪਣੀ ਯੋਜਨਾ ਦੇ ਮੁਤਾਬਕ ਹਰੇਕ ਕੰਮ ਨੂੰ ਕਰੋ। ਰਾਤ ਨੂੰ ਸਾਰਾ ਪਰਿਵਾਰ ਇਕੱਠੇ ਹੋ ਕੇ ਖਾਣਾ ਖਾਓ। ਜਲਦੀ ਸੌਣ ਦੀ ਆਦਤ ਪਾਓ, ਜੇ ਜਲਦੀ ਸੌਂਵਾਂਗੇ ਤਾਂ ਸਵੇਰੇ ਜਲਦੀ ਹੀ ਉੱਠ ਪਾਵਾਂਗੇ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਅਸੀਂ ਆਪਣੇ ਘਰ ਦਾ ਵਧੀਆ ਮਾਹੌਲ ਸਿਰਜ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਸੋ ਹਮੇਸ਼ਾ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦਾ ਸ਼ੁਕਰ ਗੁਜ਼ਾਰ ਕਰੀਏ।

-ਸੰਜੀਵ ਸਿੰਘ ਸੈਣੀ
ਮੁਹਾਲੀ।

ਅਫ਼ਵਾਹਾਂ ਤੋਂ ਬਚੋ
ਅੱਜ ਪੂਰੇ ਵਿਸ਼ਵ ਭਰ ਵਿਚ ਕੋਰੋਨਾ ਵਾਇਰਸ ਨੇ ਤਹਿਲਕਾ ਮਚਾ ਰੱਖਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਮੰਦਭਾਗੀ ਖ਼ਬਰ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾ ਚੀਨ ਤੋਂ ਆਈ ਅਤੇ ਹੁਣ ਤੱਕ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਇਸ ਵਾਇਰਸ ਦੀ ਲਪੇਟ ਵਿਚ ਕਿੰਨੇ ਕੁ ਲੋਕ ਆ ਚੁੱਕੇ ਹਨ। ਪਰ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਇਸ ਕੋਰੋਨਾ ਵਾਇਰਸ ਨੇ ਹੋਰਨਾ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚ ਵੀ ਪੈਰ ਪਸਾਰੇ ਅਤੇ ਕੈਨੇਡਾ, ਅਮਰੀਕਾ, ਦਿੱਲੀ ਆਦਿ ਵਿਚ ਵੀ ਸ਼ੱਕੀ ਹਾਲਤ ਵਿਚ ਮਰੀਜ਼ ਵੀ ਪਾਏ ਗਏ। ਸ਼ੋਸਲ ਮੀਡੀਆ ਰਾਹੀਂ ਵੀ ਲੋਕਾਂ ਵਿਚ ਕੋਰੋਨਾ ਵਾਇਰਸ ਬਾਰੇ ਡਰ, ਮਜ਼ਾਕ ਅਤੇ ਇਲਾਜ਼ ਲਈ ਨੁਕਸੇ ਵੱਖ, ਵੱਖ ਲੋਕਾਂ ਰਾਹੀਂ ਦੱਸੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਹਰ ਇਨਸਾਨ ਇਸ ਤ੍ਹਰਾਂ ਦੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਸੁਣ ਘਬਰਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਮੇਰੀ ਸਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਬੇਨਤੀ ਹੈ ਕਿ ਫਾਲਤੂ ਦੀਆਂ ਅਫ਼ਵਾਹਾਂ ਫੈਲਾਉਣ ਨਾਲੋਂ ਚੰਗਾ ਹੋਵੇਗਾ ਜੇਕਰ ਆਪਾਂ ਆਪੋ ਆਪਣਾ ਖਿਆਲ ਖੁਦ ਰੱਖ ਲਈਏ ਅਤੇ ਕੋਰੋਨਾ ਵਾਇਰਸ ਕਰਕੇ ਜਾਗਰੂਕ ਅਤੇ ਸੁਚੇਤ ਹੋ ਕੇ ਕੁਝ ਸਮਾਂ ਆਪਣੇ ਕੰਮਾਂਕਾਰਾਂ ਵਿਚੋਂ ਆਪਣੀ ਸਿਹਤ ਲਈ ਵੀ ਕੱਢੀਏ।

-ਪਰਮਜੀਤ ਕੌਰ ਸੋਢੀ
ਭਗਤਾ ਭਾਈਕਾ।

13-03-2020

 ਸਬਰ-ਸੰਤੋਖ
ਸਬਰ-ਸੰਤੋਖ ਇਨਸਾਨੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਗਹਿਣਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਇਨਸਾਨ ਅੰਦਰ ਸਬਰ-ਸੰਤੋਖ ਹੈ, ਉਹ ਦੁਨੀਆ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਅਮੀਰ ਇਨਸਾਨ ਹੈ ਪਰ ਜੇਕਰ ਇਨਸਾਨ ਅੰਦਰ ਸਬਰ-ਸੰਤੋਖ ਨਾ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਵੱਡੀ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਦੌਲਤ ਵੀ ਇਨਸਾਨ ਨੂੰ ਸੰਤੁਸ਼ਟ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦੀ। ਅੱਜ ਸਾਡੇ ਜੀਵਨ ਵਿਚ ਫੈਲੀ ਅਸੰਤੁਸ਼ਟੀ ਦਾ ਵੱਡਾ ਕਾਰਨ ਇਹੀ ਹੈ ਕਿ ਸਾਡੀਆਂ ਇੱਛਾਵਾਂ ਅੱਜ ਵਧਦੀਆਂ ਹੀ ਜਾ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਆਪਣੀ ਚਾਦਰ ਦੇਖ ਕੇ ਪੈਰ ਪਸਾਰਨਾ ਅਸੀਂ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਦੂਸਰਿਆਂ ਦੀਆਂ ਸੁੱਖ ਸਹੂਲਤਾਂ ਸਾਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ । ਅਸੀਂ ਹਮੇਸ਼ਾ ਪਰਮਾਤਮਾ ਨਾਲ ਉਸ ਚੀਜ਼ ਦਾ ਗਿਲਾ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ਜੋ ਸਾਨੂੰ ਉਸ ਨੇ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤਾ ਪਰ ਕਦੇ ਵੀ ਉਸ ਦੀਆਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਦਾਤਾਂ ਲਈ ਉਸ ਦਾ ਸ਼ੁਕਰਾਨਾ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ। ਜੇਕਰ ਇਨਸਾਨ ਅੰਦਰ ਸਬਰ-ਸੰਤੋਖ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਕੱਚੇ ਘਰਾਂ ਵਿਚ ਵੀ ਖ਼ੁਸ਼ੀਆਂ ਦੀਆਂ ਕਿਲਕਾਰੀਆਂ ਸੁਣਾਈ ਦਿੰਦੀਆਂ ਹਨ ਪਰ ਜੇਕਰ ਇਨਸਾਨ ਅੰਦਰ ਸਬਰ-ਸੰਤੋਖ ਨਾ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਮਹਿਲਾਂ ਵਰਗੇ ਘਰਾਂ ਵਿਚ ਵੀ ਕਲੇਸ਼ ਹੀ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਸਬਰ-ਸੰਤੋਖ ਨਾਲ ਭਰਿਆ ਇਨਸਾਨ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਨੂੰ ਸਹੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਜਿਊਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸਬਰ ਵਿਹੂਣਾ ਇਨਸਾਨ ਆਪਣੀ ਸਾਰੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਪਰਮਾਤਮਾ ਨੂੰ ਕੋਸਣ ਵਿਚ ਹੀ ਬਿਤਾ ਦਿੰਦਾ ਹੈ।

-ਜਸਪ੍ਰੀਤ ਕੌਰ ਸੰਘਾ, ਪਿੰਡ ਤਨੂੰਲੀ।

ਸ਼ਲਾਘਾਯੋਗ ਕਦਮ
ਪਿਛਲੇ ਦਿਨੀਂ 'ਅਜੀਤ' ਦੇ ਸੰਪਾਦਕੀ ਵਿਚ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਬਜਟ 'ਤੇ ਗੰਭੀਰਤਾ ਭਰੀ ਟਿੱਪਣੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਇਹ ਸੱਚ ਹੈ ਕਿ ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਛੋਟੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੀ ਹਾਲਤ ਹੈ, ਇਹ ਬਜਟ ਊਠ ਦੀ ਮੂੰਹ ਵਿਚ ਜ਼ੀਰੇ ਵਾਲੀ ਗੱਲ ਹੈ ਪਰ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਝੋਨੇ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ ਮੱਕੀ ਬੀਜਣ ਨੂੰ ਤਰਜੀਹ ਦੇਣ ਲਈ ਜੋ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਹੱਲਾਸ਼ੇਰੀ ਦਾ ਇਕ ਕਦਮ ਚੁੱਕਿਆ ਹੈ, ਉਹ ਇਕ ਸ਼ਲਾਘਾਯੋਗ ਕਦਮ ਹੈ। ਕਿਉਂਕਿ ਜਿਥੇ ਝੋਨਾ ਪਾਣੀ ਨਾਲ ਪਲਣ ਵਾਲੀ ਫ਼ਸਲ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਅੰਨ੍ਹੇਵਾਹ ਪਾਣੀ ਧਰਤੀ ਅੰਦਰੋਂ ਕੱਢਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਅਤੇ ਪੰਜਾਬ ਪਾਣੀ ਦੇ ਸੰਕਟ ਵੱਲ ਵਧ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਉਥੇ ਝੋਨੇ ਲਈ ਜ਼ਮੀਨ ਤਿਆਰ ਅਤੇ ਖਾਦਾਂ ਆਦਿ ਦਾ ਖਰਚਾ ਵੀ ਬਾਕੀ ਫ਼ਸਲਾਂ ਨਾਲੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੈ। ਸਰਕਾਰ ਵਲੋਂ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਫਰੀ ਬਿਜਲੀ ਦੀ ਸਹੂਲਤ ਨਾਲ ਸਰਕਾਰੀ ਖਜ਼ਾਨੇ ਉੱਤੇ ਵਾਧੂ ਭਾਰ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਬਿਜਲੀ ਫਰੀ ਦੇਣ ਦੀ ਬਜਾਏ ਅਗਰ ਸਰਕਾਰ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਪਿੰਡ ਲੈਵਲ ਉੱਤੇ ਖੇਤੀਯੋਗ ਜ਼ਮੀਨ ਦੇ ਹਿਸਾਬ ਨਾਲ ਸਰਕਾਰੀ ਟਿਊਬਵੈੱਲਾਂ ਵਾਂਗ, ਖੇਤੀ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਟੂਲ ਭਾਵ ਟ੍ਰੈਕਟਰ, ਟਰਾਲੀ, ਡੈਕਸਾਂ, ਕਲਟੀਵੇਟਰ, ਸੀਡ ਡਰਿਲ, ਵਾਟਰ ਚੈਨਲ ਮੇਕਰ ਆਦਿ ਔਜ਼ਾਰ ਮੁਹੱਈਆ ਕਰਵਾ ਦੇਵੇ ਅਤੇ ਛੋਟੇ ਕਿਸਾਨ ਨੂੰ ਖੇਤੀਯੋਗ ਮਹਿੰਗੇ ਉਪਕਰਨ ਖਰੀਦਣ ਤੇ ਨਿਜਾਤ ਦਿਵਾ ਦੇਵੇ ਤਾਂ ਯਕੀਨਨ ਹੀ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਫਾਇਦਾ ਹੋਵੇਗਾ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਆਰਥਿਕ ਬੋਝ ਘਟੇਗਾ। ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਦੋ ਨਵੇਂ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਕਾਲਜ ਖੋਲ੍ਹਣ ਦਾ ਕਦਮ ਵੀ ਪ੍ਰਸੰਸਾਯੋਗ ਹੈ।

-ਜਸਵੰਤ ਰਾਏ, ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ।

ਨਾਰੀ ਦੀ ਸ਼ਖ਼ਸੀਅਤ
ਨਾਰੀ ਸਾਡੇ ਅਤੇ ਸਾਡੇ ਪੂਰੇ ਸਮਾਜ ਲਈ ਕੁਦਰਤ ਵਲੋਂ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਬੇਸ਼ਕੀਮਤੀ ਤੋਹਫ਼ਾ ਹੈ। ਕਿਉਂਕਿ ਬੇਟੀ, ਭੈਣ, ਪਤਨੀ ਅਤੇ ਫਿਰ ਮਾਂ ਬਣ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਰਿਸ਼ਤਿਆ ਵਿਚੋਂ ਵਿਚਰਦੀ ਹੋਈ ਨਾਰੀ ਆਪਣੇ ਚੰਗੇ ਗੁਣਾਂ ਨਾਲ ਸਾਨੂੰ ਅਤੇ ਸਾਡੇ ਸਮਾਜ ਨੂੰ ਇਕ ਚੰਗੀ ਸੇਧ ਦੇ ਸਕਦੀ ਹੈ ਬਸ਼ਰਤੇ ਅਸੀਂ ਉਸ ਦੇ ਗੁਣਾਂ ਨੂੰ ਪਛਾਣ ਕੇ ਆਪਣੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿਚ ਸ਼ਾਮਿਲ ਕਰੀਏ। ਪਰ ਇਕ ਔਰਤ ਹੀ ਹੈ ਜੋ ਸਮਾਜ ਵਿਚ ਤਬਦੀਲੀ ਹੀ ਨਹੀਂ ਬਲਕਿ ਇਕ ਚੰਗੇ ਸਮਾਜ ਦੀ ਸਿਰਜਣਾ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਜਿਵੇਂ ਕਹਿ ਦਈਏ ਇਕ ਮਾਂ ਦੀ ਵੰਗਾਰ ਪੁੱਤ ਨੂੰ ਮਾੜੇ ਕੰਮ ਤੋਂ ਰੋਕ ਲੈਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਕ ਬੇਟੀ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਨੂੰ ਬਿਲਕੁਲ ਉਸ ਦੀ ਮਾਂ ਵਾਂਗ ਪਿਆਰ ਕਰਦੀ ਹੈ, ਖਿਆਲ ਰੱਖਦੀ ਹੈ ਤੇ ਲੋੜ ਪੈਣ 'ਤੇ ਝਿੜਕ ਵੀ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜੇਕਰ ਭੈਣ ਆਪਣੇ ਭਰਾ ਨੂੰ ਕਹੇ ਕਿ ਮੈਨੂੰ ਰੱਖੜੀ 'ਤੇ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਚਾਹੀਦਾ ਬੱਸ ਇਹ ਵਚਨ ਦੇ ਵੀਰਾ ਕੇ ਮੇਰੇ ਵਾਂਗ ਹੋਰਾਂ ਕੁੜੀਆਂ ਨੂੰ ਵੀ ਬਣਦਾ ਮਾਣ-ਸਨਮਾਣ ਦੇਵੇਗਾ ਤਾਂ ਕੋਈ ਲੜਕਾ ਗ਼ਲਤ ਪਾਸੇ ਜਾਣ ਵੇਲੇ ਸੋਚੇਗਾ ਜ਼ਰੂਰ ਅਤੇ ਇਕ ਪਤਨੀ ਵੀ ਆਪਣੇ ਚੰਗੇ ਗੁਣਾਂ ਨਾਲ ਆਪਣੇ ਪਤੀ ਦੀਆਂ ਆਦਤਾਂ ਸੁਧਾਰ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਭੇਣੋ ਅੱਗੇ ਆਉ ਆਪਣੇ ਚੰਗੇ ਗੁਣਾਂ ਨਾਲ ਚੰਗੇ ਸਮਾਜ ਦੀ ਸਿਰਜਣਾ ਕਰੀਏ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਨਸ਼ਿਆਂ, ਨਕਾਰਤਮਿਕ ਸੋਚ, ਝੂਠ ਅਤੇ ਹੁੱਲੜਬਾਜ਼ੀ ਤੋਂ ਰੋਕ ਸਮਾਜ ਨੂੰ ਗੰਧਲਾ ਹੋਣ ਤੋ ਬਚਾਈਏ ਅਤੇ ਸਾਫ਼, ਸੁੰਦਰ, ਸ਼ਾਂਤੀ ਪੂਰਕ, ਨਵੇਂ ਨਰੋਏ ਸਮਾਜ ਦੀ ਸਿਰਜਣਾ ਕਰੀਏ।

-ਪਰਮਜੀਤ ਕੌਰ ਸੋਢੀ
ਭਗਤਾ ਭਾਈਕਾ।

12-03-2020

 ਅਨੰਦ ਕਾਰਜ
ਪਿਛਲੇ ਦਿਨੀਂ ਮੈਨੂੰ ਅੰਮ੍ਰਿਤਧਾਰੀ ਜੋੜੇ ਦਾ ਅਨੰਦ ਕਾਰਜ ਅਤੇ ਵਿਆਹ ਵੇਖਣ ਦਾ ਸੁਭਾਗ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਇਆ। ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਾਹਿਬ ਵਿਖੇ ਲਾਵਾਂ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਲੜਕੇ ਅਤੇ ਲੜਕੀ ਦੇ ਸ਼ਗਨ ਦੀ ਰਸਮ ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਕਰਮਕਾਂਡ ਦੇ ਪੂਰਨ ਗੁਰੂ ਮਰਿਆਦਾ ਅਨੁਸਾਰ ਹੋਈ। ਲੜਕੇ ਦੀ ਝੋਲੀ ਵਿਚ ਸ਼ਗਨ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇਕ ਗਿਫ਼ਟ (ਕਛਹਿਰਾ, ਕੰਘਾ, ਕੜਾ, ਕਿਰਪਾਨ, ਨਿੱਤਨੇਮ ਅਤੇ ਸ੍ਰੀ ਸੁਖਮਨੀ ਸਾਹਿਬ ਦਾ ਗੁਟਕਾ) ਭੇਟ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਅਨੰਦ ਕਾਰਜ ਹੋਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਅਤੇ ਪਿੱਛੋਂ ਤੱਕ ਸਾਰੀ ਰਸਮ ਤੰਤੀ ਸਾਜ਼ਾਂ ਨਾਲ ਕੀਰਤਨ ਕਰ ਕੇ ਨਿਭਾਈ ਗਈ। ਇਸ ਉਪਰੰਤ ਪੈਲੇਸ ਵਿਚ ਸੰਗਤਾਂ ਨੂੰ ਢਾਡੀ ਜਥੇ ਨੇ ਸਿੱਖ ਇਤਿਹਾਸ ਨਾਲ ਜੋੜਿਆ ਅਤੇ ਬੀਰ ਰਸ ਵਾਰਾਂ ਸੁਣਾ ਕੇ ਸੋਨੇ ਉੱਤੇ ਸੁਹਾਗੇ ਦਾ ਕੰਮ ਕਰ ਗਿਆ। ਪੈਲੇਸ ਵਿਚ ਖਾਣ-ਪੀਣ ਵਾਲੇ ਸਟਾਲਾਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਗੁਰਮਤਿ ਲਿਟਰੇਚਰ ਦੇ ਲੰਗਰ ਅਤੇ ਸਮੇਂ ਦੀ ਮੰਗ ਅਨੁਸਾਰ ਵਾਤਾਵਰਨ ਦੀ ਸ਼ੁੱਧਤਾ ਲਈ ਬੂਟਿਆਂ ਦੇ ਸਟਾਲ ਵੀ ਲਗਾਏ ਗਏ। ਅੰਤ ਵਿਚ ਸੁਭਾਗੀ ਜੋੜੀ ਨੂੰ ਅਸ਼ੀਰਵਾਦ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਕਾਸ਼! ਸਾਡਾ ਸਮਾਜ ਖ਼ਾਸ ਕਰਕੇ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਨਾਮ ਲੇਵਾ ਅਜਿਹੇ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਾਂ ਤੋਂ ਕੋਈ ਸਿੱਖਿਆ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਕੇ ਗੁਰੂ ਮਹਾਰਾਜਾ ਦੀਆਂ ਅਸੀਸਾਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਦਾ ਹੋਇਆ ਭਵਿੱਖ ਦੀ ਪਨੀਰੀ ਦਾ ਰਾਹ ਦਸੇਰਾ ਬਣ ਸਕੇ।

-ਹਰਭਜਨ ਸਿੰਘ ਚਮਕ
ਕੋਟ ਈਸੇ ਖਾਂ (ਮੋਗਾ)।

ਔਰਤ ਦਾ ਮਾਣ-ਸਨਮਾਨ
8 ਮਾਰਚ ਨੂੰ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮਹਿਲਾ ਦਿਵਸ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਅਸੀਂ ਆਪਣੇ ਘਰ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿਚ ਮਾਵਾਂ, ਭੈਣਾਂ, ਪਤਨੀਆਂ ਨੂੰ 'ਮਹਿਲਾ ਦਿਵਸ'ਦੀ ਮੁਬਾਰਕਬਾਦ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਕੀ ਸਿਰਫ ਇਹ ਸਨਮਾਨ ਇਕ ਦਿਨ ਲਈ ਹੀ ਹੈ? ਇਹ ਬਹੁਤ ਹੀ ਸੋਚਣ ਵਾਲੀ ਗੱਲ ਹੈ। ਆਏ ਦਿਨ ਅਸੀਂ ਵੇਖਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਸਾਡੇ ਸਮਾਜ ਵਿਚ ਕਿਹੋ ਜਿਹੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਵਾਪਰ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਮਹਿਲਾਵਾਂ 'ਤੇ ਬਹੁਤ ਅਤਿਆਚਾਰ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ। ਚਾਹੇ ਅਸੀਂ 21ਵੀਂ ਸਦੀ ਵਿਚ ਗੁਜ਼ਰ ਰਹੇ ਹਾਂ ਫਿਰ ਅੱਜ ਮਹਿਲਾਵਾਂ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਹਨ, ਧਰਤੀ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਚੰਨ ਤੱਕ ਮਹਿਲਾਵਾਂ ਨੇ ਉਡਾਰੀ ਮਾਰ ਲਈ ਹੈ। ਆਖ਼ਰ ਕਦੋਂ ਤੱਕ ਮਹਿਲਾਵਾਂ ਅਜਿਹੇ ਅਤਿਆਚਾਰ ਸਹਿੰਦੀਆਂ ਰਹਿਣਗੀਆਂ? ਕਿਉਂ ਅਸੀਂ ਸਿਰਫ ਇਕ ਦਿਨ ਹੀ ਮਾਵਾਂ, ਧੀਆਂ ਨੂੰ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕਰੀਏ? ਸੋ, ਸਾਰਿਆਂ ਦੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਬਣਦੀ ਹੈ ਚਾਹੇ ਅਸੀਂ ਕਿਸੇ ਵੀ ਅਦਾਰੇ ਵਿਚ ਅਫ਼ਸਰ ਹੋਈਏ, ਕਿੱਥੇ ਵੀ ਅਸੀਂ ਕੰਮ ਕਰਦੇ, ਹੁਣ ਅਸੀਂ ਮਹਿਲਾਵਾਂ ਨੂੰ ਹਰ ਦਿਨ ਸਨਮਾਨ ਦੇਈਏ।

-ਸੰਜੀਵ ਸਿੰਘ ਸੈਣੀ
ਮੁਹਾਲੀ।

ਮੰਦਭਾਗੀ ਘਟਨਾ
ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਦੇ ਹਲਕਾ ਅਜਨਾਲਾ ਦੀ ਰਹਿਣ ਵਾਲੀ 19 ਸਾਲਾ ਅਨਮੋਲ ਦਾ ਅਗਵਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਨੇ ਕਤਲ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਜਿਸ ਮੁੰਡੇ ਨੇ ਇਹ ਵਾਰਦਾਤ ਨੂੰ ਅੰਜਾਮ ਦਿੱਤਾ, ਉਹ ਕੁੜੀ ਦਾ ਦੋਸਤ ਸੀ। ਕੁੜੀ ਆਪਣੇ ਮਾਂ-ਬਾਪ ਦੀ ਇਕੱਲੀ ਸੰਤਾਨ ਸੀ। ਅਗਵਾਕਾਰ ਮੁੰਡੇ ਨੇ ਪਰਿਵਾਰ ਕੋਲੋਂ ਕੁੜੀ ਬਦਲੇ 20 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਦੀ ਫਿਰੌਤੀ ਮੰਗੀ ਸੀ। ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਇਸ ਮਾਮਲੇ ਵਿਚ ਮੁਲਜ਼ਮ ਨੂੰ ਗ੍ਰਿਫ਼ਤਾਰ ਕਰ ਕੇ ਮਾਮਲਾ ਦਰਜ ਤਾਂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਹੁਣ ਇਹ ਦੇਖਣ ਵਾਲਾ ਹੈ ਕਿ ਕੋਰਟ ਵਿਚ ਇਹ ਕੇਸ ਕਿੰਨਾ ਸਮਾਂ ਚੱਲੇਗਾ। ਅਸੀਂ ਦੇਖਿਆ ਕਿ ਨਿਰਭੈਆ ਕੇਸ ਵਿਚ ਫਾਂਸੀ ਦੀ ਸਜ਼ਾ 'ਤੇ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਰੋਕ ਲਗਾਈ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਅਜੇ ਤੱਕ ਪਰਿਵਾਰ ਨੂੰ ਇਨਸਾਫ਼ ਨਹੀਂ ਮਿਲਿਆ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਕਾਨੂੰਨ ਵਲੋਂ ਸੁਣਾਈ ਸਜ਼ਾ ਨੂੰ ਛੇਤੀ ਅੰਜਾਮ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਾਇਆ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਅਪਰਾਧੀ ਮਾਨਸਿਕਤਾ ਨੂੰ ਠੱਲ੍ਹ ਪਵੇਗੀ।

-ਡਾ: ਬਲਵੰਤ ਸਿੰਘ ਸੈਣੀ, ਖਰੜ।

10-03-2020

 ਕੋਰੋਨਾ ਵਾਇਰਸ ਨੇ ਫਿੱਕਾ ਕੀਤਾ ਹੋਲੀ ਦਾ ਤਿਉਹਾਰ
ਰੰਗਾਂ ਦਾ ਤਿਉਹਾਰ ਹੋਲੀ ਦਿਲਾਂ ਵਿਚ ਖ਼ੁਸ਼ੀ ਦੇ ਰੰਗ ਭਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਫੱਗਣ ਮਹੀਨੇ ਦੀ ਪੂਰਨਮਾਸ਼ੀ ਨੂੰ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਹੋਲੀ ਦਾ ਤਿਉਹਾਰ ਦੋ ਦਿਨ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਪਹਿਲੇ ਦਿਨ ਹੋਲਿਕਾ ਜਲਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਜਿਸ ਨੂੰ ਹੋਲਿਕਾ ਦਹਿਨ ਵੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਦੂਜੇ ਦਿਨ ਲੋਕ ਇਕ-ਦੂਜੇ ਦੇ ਰੰਗ ਅਤੇ ਗੁਲਾਲ ਸੁੱਟ ਕੇ ਹੋਲੀ ਮਨਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਲੋਕੀਂ ਆਪਣੇ ਦੋਸਤਾਂ ਮਿੱਤਰਾਂ ਵਿਚ ਮਠਿਆਈਆਂ ਵੰਡਦੇ ਹਨ। ਹੋਲੀ ਦੇ ਤਿਉਹਾਰ ਤੇ ਸਪੈਸ਼ਲ ਗੁਝੀਆ ਦੀ ਮਠਿਆਈ ਵੰਡੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਮਥੁਰਾ ਵਰਿੰਦਾਵਨ ਦੀ ਹੋਲੀ ਬਹੁਤ ਹੀ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਹੈ। ਦੂਰ ਦੂਰ ਤੋਂ ਲੋਕ ਮਥਰਾ ਵਰਿੰਦਾਵਨ ਵਿਚ ਹੋਲੀ ਦਾ ਤਿਉਹਾਰ ਮਨਾਉਣ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਮਠਿਆਈ ਦੀਆਂ ਦੁਕਾਨਾਂ 'ਤੇ ਬਹੁਤ ਹੀ ਚਹਿਲ ਪਹਿਲ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਅਕਸਰ ਅਸੀਂ ਦੇਖਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਬਾਜ਼ਾਰਾਂ ਵਿਚ ਚਾਈਨਾ ਦਾ ਸਾਮਾਨ ਵਿਕਦਾ ਹੈ ਜਿਵੇਂ ਪਿਚਕਾਰੀਆਂ, ਮਾਸਕ, ਰੰਗ। ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਅਸੀਂ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਸਾਡੇ ਹਿੰਦੁਸਤਾਨ ਵਿਚ ਵੀ ਕੋਰੋਨਾ ਵਾਇਰਸ ਦੀ ਆਮਦ ਹੋ ਚੁੱਕੀ ਹੈ। ਕਈ ਸੂਬਿਆਂ ਵਿਚ ਸ਼ੱਕੀ ਮਰੀਜ਼ ਇਲਾਜ ਅਧੀਨ ਹਨ। ਸਾਨੂੰ ਹਰਬਲ ਰੰਗ ਵਰਤੋਂ ਵਿਚ ਲਿਆਉਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਕੋਈ ਵੀ ਨੁਕਸਾਨ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ। ਸੋ , ਚਾਹੇ ਕੋਈ ਵੀ ਤਿਉਹਾਰ ਹੋਵੇ, ਸਾਨੂੰ ਆਪਣੇ ਦੇਸ਼ ਦੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਦਾ ਇਸਤੇਮਾਲ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਕਰਕੇ ਹੋਲੀ ਜ਼ਰੂਰ ਮਨਾਓ ਪਰ ਮਨਾਓ ਧਿਆਨ ਨਾਲ।

-ਸੰਜੀਵ ਸਿੰਘ ਸੈਣੀ, ਮੁਹਾਲੀ।

ਹੋਲੇ ਮਹੱਲੇ ਦੀਆਂ ਵਧਾਈਆਂ
ਅਨੰਦਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਪਾਵਨ ਧਰਤੀ 'ਤੇ ਰਵਾਇਤੀ ਹੋਲੇ ਮਹੱਲੇ 'ਤੇ ਦੂਰੋਂ-ਦੂਰੋਂ ਆ ਕੇ ਲੱਖਾਂ ਲੋਕ ਮੱਥਾ ਟੇਕਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਦਾ ਆਰੰਭ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਅਨੰਦਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਉਹ ਪਵਿੱਤਰ ਧਰਤੀ ਹੈ ਜਿਥੇ ਦਸਮ ਪਿਤਾ ਜੀ ਨੇ ਪੰਜਾਂ ਪਿਆਰਿਆਂ ਨੂੰ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਛਕਾ ਕੇ ਖ਼ੁਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਛਕਿਆ। ਇਹ ਖ਼ਾਲਸੇ ਦੀ ਜਨਮ ਭੂਮੀ ਹੈ। ਦਸਮ ਪਾਤਸ਼ਾਹ ਨੇ ਹੋਲੇ ਮਹੱਲੇ ਦੀ ਰਵਾਇਤ ਤਿਉਹਾਰ ਹੋਲੀ ਦੀ ਥਾਂ ਆਰੰਭ ਕੀਤੀ, ਜਿਸ ਦਾ ਮਕਸਦ ਜੀਵ ਅੰਦਰ ਜੋਸ਼, ਦ੍ਰਿੜ੍ਹਤਾ, ਹਿੰਮਤ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਦਾ ਸੀ। ਅਨੰਦਪੁਰ ਦੀ ਧਰਤੀ ਨੀਲੇ ਤੇ ਕੇਸਰੀ ਦਸਤਾਰਾਂ ਨਾਲ ਰੰਗੀ ਨਜ਼ਰ ਆ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਸ ਅਵਸਰ 'ਤੇ ਅਸੀਂ ਆਪਣੇ ਇਤਿਹਾਸ ਤੋਂ ਪ੍ਰੇਰਨਾ ਲੈਂਦਿਆਂ ਹੋਇਆਂ ਸ਼ਸਤਰਧਾਰੀ ਬਣੀਏ, ਕੌਮ ਦੀ ਚੜ੍ਹਦੀ ਕਲਾ ਲਈ ਇਕਜੁਟ ਹੋਈਏ।

-ਗੁਰਮੀਤ ਸਿੰਘ ਵੇਰਕਾ
ਸੇਵਾ-ਮੁਕਤ ਇੰਸਪੈਕਟਰ।

ਬੈਂਕ ਘੁਟਾਲੇ
ਸ਼ੇਅਰ ਮਾਰਕੀਟ ਵਿਚ ਗਿਰਾਵਟ ਦਾ ਕਾਰਨ ਚੀਨ ਅਤੇ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿਚ ਸਟਾਕ ਮਾਰਕੀਟ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਮੁੱਖ ਕਾਰਨ ਕੋਰੋਨਾ ਵਾਇਰਸ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆ ਵਿਚ ਦਹਿਸ਼ਤ ਬਣੀ ਹੋਈ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਬਹੁਤ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪੈ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਆਵਾਜਾਈ ਬੰਦ ਹੈ, ਕਾਰੋਬਾਰ ਬੰਦ ਹੈ ਅਤੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਮੁਸ਼ਕਿਲਾਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਜੇ ਚੀਨ ਅਤੇ ਅਮਰੀਕਾ ਚੰਗਾ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਨਹੀਂ ਕਰ ਰਹੇ ਤਾਂ ਭਾਰਤ ਚੰਗਾ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦਾ।
ਪਿਛਲੇ ਕਈ ਦਿਨਾਂ ਤੋਂ ਬੈਂਕਿੰਗ ਖੇਤਰ ਵੀ ਚੰਗਾ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਨਹੀਂ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ ਅਤੇ ਭਾਰਤੀ ਬਜਟ ਵਿਚ ਵੀ ਬੈਂਕਿੰਗ ਖੇਤਰ ਨੂੰ ਕੁਝ ਚੰਗਾ ਨਹੀਂ ਮਿਲਿਆ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਕਾਰਨਾਂ ਕਰਕੇ ਅਸੀਂ ਬੈਂਕਿੰਗ ਖੇਤਰ ਵਿਚ ਸਾਕਾਰਾਤਮਿਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਉਮੀਦ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦੇ। ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿਚ ਹੋਏ ਪੀ.ਐਮ.ਸੀ. ਬੈਂਕ ਘੁਟਾਲੇ ਤੋਂ ਵੀ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਸਿੱਖਿਆ।

-ਨੇਹਾ, ਖਰੜ।

ਤਲਾਕ, ਲਾਲਚ ਤੇ ਅਣਜੋੜ ਵਿਆਹ
ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਕਿਸੇ ਸਮੇਂ ਤਲਾਕ ਨਾਮਾਤਰ ਹੁੰਦੇ ਸਨ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਮੁੰਡੇ ਕੁੜੀ ਦੀ ਆਰਥਿਕਤਾ ਨਹੀਂ ਦੇਖੀ ਜਾਂਦੀ ਸੀ। ਅੱਜਕਲ੍ਹ ਮੁੰਡੇ ਦੀ ਜ਼ਮੀਨ ਤਾਂ ਦੇਖੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਮੁੰਡਾ ਨੌਕਰੀ 'ਤੇ ਲੱਗਿਆ ਇਹ ਵੀ ਵੇਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਪਰ ਨਾ ਤਾਂ ਮੁੰਡੇ ਬਾਰੇ ਪਤਾ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਕਿ ਉਹ ਨਸ਼ੇ ਤਾਂ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਮੁੰਡੇ ਕੁੜੀ ਦੇ ਆਪਸੀ ਵਿਚਾਰਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਬਹੁਤੀ ਤਰਜੀਹ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ। ਮੁੰਡੇ ਦੇ ਜ਼ਮੀਨ ਦੇ ਕਿੱਲੇ ਦੇਖ ਕੇ ਵਿਆਹ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ। ਬਾਅਦ ਵਿਚ ਪਤਾ ਚਲਦਾ ਕਿ ਮੁੰਡਾ ਨਸ਼ੇੜੀ ਸੀ। ਫਿਰ ਤਲਾਕਾਂ 'ਤੇ ਗੱਲ ਆ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਤਲਾਕਾਂ ਦੇ ਵਧਣ ਦਾ ਵੱਡਾ ਕਾਰਨ ਵੱਡੇ ਘਰਾਂ ਦੇ ਕਾਕਿਆਂ ਵਲੋਂ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਨਸ਼ੇ ਹਨ ਜੋ ਆਰਥਿਕ ਤੇ ਸਮਾਜਿਕ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿਚ ਰੁਕਾਵਟ ਪਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਵਿਆਹ ਸਬੰਧ ਇਕ ਅਜਿਹੀ ਸੰਸਥਾ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿਚ ਜਾਇਦਾਦ ਬਹੁਤੇ ਮਾਅਨੇ ਨਹੀਂ ਰੱਖਦੀ। ਘੱਟ ਜਾਇਦਾਦ ਵਾਲਾ ਜੇਕਰ ਸਹੀ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਆਪਣੀ ਮਿਹਨਤ ਨਾਲ ਆਪਣੇ ਜੀਵਨ ਸਾਥੀ ਨੂੰ ਖ਼ੁਸ਼ ਰੱਖ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਿਚ ਦੋਵਾਂ ਦੀ ਖ਼ੁਸ਼ੀ ਤੇ ਵਿਚਾਰ ਮਿਲਣੇ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹਨ। ਬਹੁਤੀ ਜਾਇਦਾਦ ਦੇਖ ਕੇ ਕੀਤੇ ਵਿਆਹ ਕਈ ਵਾਰ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਨੂੰ ਨਰਕ ਬਣਾ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਲਈ ਕੁੜੀਆਂ ਦੇ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ ਨੂੰ ਦੇਖ ਕੇ ਕਦਮ ਪੁੱਟਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।

-ਗੁਰਦਿੱਤ ਸਿੰਘ ਸੇਖੋਂ
ਪਿੰਡ ਤੇ ਡਾਕ: ਦਲੇਲ ਸਿੰਘ ਵਾਲਾ (ਮਾਨਸਾ)।

ਹੱਸਦੇ ਰਹੋ, ਹਸਾਉਂਦੇ ਰਹੋ
ਐਤਵਾਰ ਦੇ 'ਅਜੀਤ ਮੈਗਜ਼ੀਨ' ਵਿਚ ਛਪੇ ਲੇਖ ਅਤੇ ਕਹਾਣੀਆਂ ਪੜ੍ਹ ਕੇ ਜਿਥੇ ਮਨ ਗਦਗਦ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਉਥੇ ਮਾਨਸਿਕ ਤਣਾਅ ਵੀ ਖੰਭ ਲਾ ਕੇ ਉੱਡ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਸ: ਮਨਜੀਤ ਸਿੰਘ ਸੌਂਦ ਦਾ ਲਿਖਿਆ ਲੇਖ 'ਹੱਸਦੇ ਰਹੋ ਹਸਾਉਂਦੇ ਰਹੋ, ਲੰਮੀਆਂ ਉਮਰਾਂ ਪਾਉਂਦੇ ਰਹੋ' ਪੜ੍ਹਿਆ। ਪੜ੍ਹ ਕੇ ਬਹੁਤ ਚੰਗਾ ਲੱਗਿਆ ਕਿ ਉਪਰੋਕਤ ਲੇਖ ਵਰਤਮਾਨ ਸਮੇਂ ਵਿਚ ਤਣਾਅ ਭਰੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਜੀਅ ਰਹੇ ਮਨੁੱਖਾਂ ਵਾਸਤੇ ਸੰਜੀਵਨੀ ਬੂਟੀ ਦਾ ਕੰਮ ਕਰੇਗਾ। ਲੇਖਕ ਨੇ ਵੱਖੋ-ਵੱਖਰੀਆਂ ਦਿਲਚਸਪ ਹੱਸਣ ਹਸਾਉਣ ਦੀਆਂ ਮਿਸਾਲਾਂ ਦਿੰਦਿਆਂ ਹੱਸਣ ਦੀਆਂ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਕਿਸਮਾਂ ਬਾਰੇ ਦੱਸਦਿਆਂ ਹਾਸੇ ਤੋਂ ਹੀ ਮਨੁੱਖ ਦੀ ਮਾਨਸਿਕ ਸਥਿਤੀ ਜਾਨਣ ਦਾ ਚੰਗਾ ਭੇਦ ਦੱਸਿਆ ਹੈ। ਲੇਖਕ ਦਾ ਸੁਝਾਅ ਬਹੁਤ ਚੰਗਾ ਲੱਗਾ ਕਿ ਜੇਕਰ ਘਰ ਵਿਚ ਆਪਸੀ ਛੋਟੀ-ਮੋਟੀ ਨੋਕ-ਝੋਕ ਨੂੰ ਹੱਸਣ ਹਸਾਉਣ ਵਿਚ ਬਦਲ ਲਿਆ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਇਸ ਵਿਚ ਕੋਈ ਸ਼ੱਕ ਨਹੀਂ ਕਿ ਸਾਡੀਆਂ ਉਮਰਾਂ ਸੱਚਮੁੱਚ ਲੰਮੀਆਂ ਹੋਣਗੀਆਂ।

-ਸੁਖਬੀਰ ਸਿੰਘ ਖੁਰਮਣੀਆਂ, ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ।